Kapatid na 46 beses pinagsasaksak, salarin ‘di pa rin tukoy

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Nov. 30, 2025

ISSUE #375

Alam ng iba sa atin, batay man sa sariling karanasan o sa mga kuwentong naririnig at napapanood—ang matinding sakit ng pagkawala ng magulang, ang kirot na dulot ng pagpanaw ng asawa, at ang hindi masukat na hapdi kapag anak ang nauna.

Subalit kadalasan, hindi nabibigyang-diin ang bigat ng dalamhati kapag kapatid ang nawawala. Marahil dahil mas inuuna nating tingnan ang ugnayan sa magulang, anak, o asawa. Gayunman, hindi maitatanggi na masakit din ang pagkawala ng kapatid, lalo na kung lumaki ang magkakapatid nang may pagmamahal, paggalang, at pagkakapit-bisig hanggang pagtanda.Si Nora ay nawalan ng kapatid na si Emil.

Malalim ang paniniwala ni Nora na marahas na kinitil ang buhay ni Emil at pinagnakawan din nina James, Roniel, Willy at AAA.

Ang kanilang kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito ay hango sa kasong kriminal na merong pamagat na People of the Philippines vs. James Ian Fernandez y Feliciano, Roniel Traya y Anasco, Willy Saludes y Espiritu and AAA (Criminal Case No. 2020-203 for Murder, and Criminal Case No. 2021-73 for Carnapping, October 7, 2024).Sama-sama nating tunghayan at alamin ang mga naganap sa pagkakatuklas sa nakapanlulumong sinapit ni Emil, at kapulutan nawa ng aral ang kasong ito.

Dalawang kasong kriminal ang kinaharap nina James, Roniel, Willy, kabilang na rin ang noon ay 15-anyos na tawagin na lamang nating si “AAA.”

Paratang para sa krimen na murder ang inihain laban sa kanila noong ika-3 ng Nobyembre 2020, sa Regional Trial Court ng Camiling, Tarlac (RTC Camiling), na kung saan sila ay inakusahan na nagsabwatan, nag-ugnayan at nagtulungan, nang merong malinaw na paghahanda, kaliluhan, at paggamit ng kanilang higit na lakas upang makailang ulit na saksakin ang biktima na si Emil. Naganap ang naturang pananaksak noong ika-29 ng Oktubre 2020 sa probinsya ng Tarlac, na kung saan ang mga sugat na tinamo ni Emil ang naging sanhi ng kanyang kamatayan.

Nang basahan ng pagsasakdal sina James, Roniel at Willy, pagsamo ng kawalan ng kasalanan ang kanilang inihain sa hukuman, habang si AAA ay itinuring bilang child in conflict with the law, sapagkat wala pa siya sa hustong gulang nang maganap ang krimen, at hindi na dinala sa hukuman para sa pagbabasa sa inihaing sakdal. Sa halip, siya ay dinala at nanatili sa kustodiya ng Regional Rehabilitation Center for Youth (RRCY).

Samantala, naihain ng paratang para sa krimen na Carnapping laban sa apat na nabanggit na akusado noong ika-28 ng Enero 2021. Diumano, sila pati na ang isang nagngangalang Jay-Jay ay nagsabwatan, nag-ugnayan at nagtulungan, nang merong karahasan at pananakot, upang kunin, nakawin at dalhin ang sasakyan ni Emil nang labag sa kalooban ng biktima.

Subalit, pagsamo ng kawalan ng kasalanan din ang kanilang inihain sa hukuman ng paglilitis.Pinagsamang paglilitis ang isinagawa ng RTC Camiling sa dalawang nabanggit na kaso.Batay sa testimonya ni Nora, na tumayo bilang saksi ng panig ng tagausig, magkasama na nakatira sa iisang bahay sa Tarlac sina Emil at ang akusadong si Roniel, bagaman siya ay naninirahan sa parehong barangay at labinlima hanggang dalawampung metro lamang ang layo ng kanyang tirahan.

Si Emil ay isa umanong diborsyado at tumatanggap ng pensyon mula sa Amerika. Diumano, bandang alas-11:30 ng gabi, noong ika-29 ng Oktubre 2020, narinig ni Nora na nakikipag-inuman si Emil kina Roniel, Willy, AAA at isang hindi-napangalanang babae. Wala pa umano si James noong mga oras na iyon. Narinig din niya umano na sinabi ni Roniel ang mga salitang, “Kahit sumama ka pa.” Matapos nito ay isinara ni Nora ang bintana at hinayaan ang mga nabanggit sa kanilang inuman.

Diumano, bandang alas-7:00 ng umaga, ipinaalam kay Nora ng kanyang bayaw na nagpunta roon si Willy at kinuha ang pulang sapatos. Hindi umano ito binigyang-pansin ni Nora. Bandang ala-1:00 ng tanghali, noong ika-31 ng Oktubre 2020, ipinaalam sa kanya ng kanyang mga kapitbahay na sina Cris at Marilou na dalawang araw na umano nawawala si Emil.

Nagtaka umano si Nora, kaya noong ika-2 ng Nobyembre 2020, nagpasama umano si Nora kina Cris at Ryan sa bahay ng nobya ni Roniel upang tanungin ang kinaroroonan ni Emil, pero wala siyang nakuha na impormasyon, dahilan upang magsadya siya sa himpilan ng pulis upang ipatala ang pagkawala ng kanyang kapatid. Doon, napag-alaman ni Nora na merong natagpuang bangkay sa isang barangay sa Camiling, Tarlac.

At nakumpirma niya, mula sa mga larawan na ipinakita ng pulis, na bangkay ito ni Emil dahil umano sa tattoo sa kanang binti, at haba at kulay ng buhok. Marami umanong saksak sa katawan ang biktima.Naaresto ang apat na akusado sa bisa umano ng mainit na pagtugis ng mga pulis. Ipinagbigay-alam din umano ng mga pulis kay Nora na, batay sa anak ni Marilou, dinala ng mga akusado ang biktima sa loob ng sasakyan. Natagpuan umano ng mga pulis ang sasakyan ni Emil malapit sa isang sapa.

Napag-alaman din umano ni Nora na nawawala ang mga alahas ni Emil. Bagaman alam umano ni Nora na meron alitan sa pagitan nina Emil at Roniel, hindi niya umano alam ang dahilan, sapagkat sinabihan siya ni Emil na huwag nang makialam pa.

Sa obserbasyon ni PMAJ Villaruel, na nagsagawa ng autopsy sa bangkay ni Emil, naaagnas na ang katawan ng biktima, namamaga na ang tiyan at sira na ang hugis ng mukha nito. Meron din umanong mabahong amoy na likido na lumalabas sa bibig at ilong ng biktima.

Maaari umanong may 48 hanggang 72 oras nang pumanaw ang biktima, at 46 na saksak ang tinamo umano nito sa iba’t ibang bahagi ng katawan, na nagmula sa iisang sandata. Ang malubhang sugat ay ang saksak sa tiyan.Sa tulong at representasyon ng noon ay Manananggol Pambayan na si G.C. Briones, na ipinagpatuloy ni Manananggol Pambayan L.F. Catay Jr. mula sa PAO–Camiling, Tarlac District Office, pormal na naghain ang mga akusado ng Demurrer to Evidence.

Iginiit ng depensa na hindi napawalang-bisa ng tagausig ang pagpapalagay ng kawalan ng kasalanan ng mga akusado, sapagkat hindi naman nasaksihan ng opisyal na nagsagawa ng autopsy ang mismong krimen. Maging ang saksi ng tagausig ay walang sapat na kaalaman ukol sa mga pangyayari na may kaugnayan sa mga ibinibintang na krimen.Hindi nakapaghain ng kaukulang komento ang panig ng tagausig sa loob ng itinakdang panahon ng hukuman.

Nagbaba ng Consolidated Resolution ang RTC Camiling. Una, ipinaliwanag ng hukuman na ang legal na remedyo na Demurrer to Evidence ay nangangahulugan ng pagtutol ng isang partido dahil sa kakulangan ng ebidensya ng kabilang partido sa punto ng batas—maging totoo man o hindi upang makabuo ng kaso o maipagpatuloy ang legal na usapin.

Hinahamon ng naghain na partido, kung sapat ang kabuuang katibayan ng kabilang panig upang mapanatili ang hatol.Bilang gabay, sinipi ng hukuman ang bahagi ng desisyon ng Korte Suprema sa People vs. Go (G.R. No. 191015, August 6, 2014):

“Sufficient evidence for purposes of frustrating a demurrer thereto is such evidence in character, weight or amount as will legally justify the judicial or official action demanded according to the circumstances. To be considered sufficient therefore, the evidence must prove: (a) the commission of the crime, and (b) the precise degree of participation therein by the accused.”

Ipinunto rin ng hukuman na ang pangunahing responsibilidad ng tagausig ay hindi lamang patunayan na naganap ang krimen, kundi itaguyod ang pagkakakilanlan ng gumawa nito.

Binanggit pa ng RTC Camiling na ginagarantiyahan ng Saligang Batas ang pagpapalagay ng kawalan ng kasalanan ng bawat akusado, hanggang sa mapatunayan ng tagausig ang kanilang pagkakasala nang may moral na katiyakan gamit ang ebidensya na lampas sa makatuwirang pagdududa.

Matapos ang masusing pagsusuri sa ebidensya at hamon ng depensa, hindi nakumbinsi ang hukuman na napawalang-bisa ng tagausig ang presumption of innocence ng mga akusado.

Para sa hukuman, maituturing na hearsay ang ebidensya ng tagausig, sapagkat si Nora ay walang sapat na kaalaman ukol sa aktuwal na pamamaslang at pagnanakaw ng sasakyan.

Naging kapuna-puna rin na circumstantial evidence lamang ang basehan ng tagausig. Ipinaalala ng hukuman na kailangan ng: (1) higit sa isang sirkumstansya; (2) napatunayang pinagmulan ng mga sirkumstansya; at (3) kombinasyong patunay ng pagkakasala lagpas sa makatwirang pagdududa.

Nabigo ang tagausig sa tatlong ito. Higit pa rito, salungat ang testimonya ni Nora: sa Direct Testimony ay sinabi niyang hindi kasama si James, pero sa cross-examination ay sinabi niyang si Roniel lamang ang kasama at hindi niya nakita sina Willy at Jay-Jay.

Para sa hukuman, hindi napatunayan na ang mga akusado ang huling kasama ni Emil hanggang matagpuan ang bangkay at nawawalang sasakyan. Mahaba umano ang oras na lumipas mula sa huling pagkakita sa kanila hanggang sa pagkakatuklas sa bangkay, kaya hindi makatuwirang magpasya na sila ang salarin.

Dahil dito, ipinagkaloob ng RTC Camiling ang Demurrer to Evidence nina James, Roniel at Willy sa kasong murder. Iniutos din ang pagpupulong ng Diversion Committee para kay AAA, sapagkat hindi siya nabasahan ng sakdal at nandu’n lamang sa RRCY nang walang isinagawang diversion proceedings, kahit kuwalipikado naman siya.

Ipinagkaloob din ang Demurrer to Evidence nina James, Roniel, Willy at AAA para sa kasong Carnapping dahil sa kakulangan ng ebidensya.

Ang pinagsamang resolusyon ng RTC Camiling ay ipinroklama noong ika-7 ng Oktubre 2024, hindi na inapela o kinuwestyon pa, kaya ito ay naging final and executory.

Marahil ang lungkot at pighati na naramdaman ni Nora noong mabalitaan ang pagpanaw ni Emil ay dumoble, o humigit pa, nang malaman niyang napawalang-sala ang mga pinaniniwalaan niyang may-akda sa pamamaslang sa kanyang kapatid at pagnanakaw ng sasakyan nito. Nawa’y sa bawat pag-uusig ay sapat ang ebidensyang magpapatunay hindi lamang sa mga elemento ng krimen kundi pati na ang pagkakakilanlan ng mga salarin upang ganap na mapagbayaran ang kanilang kasalanan.