top of page
Search

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | June 8, 2025



ISSUE #355


Ang kamatayan, hindi man natin alam kung kailan kakatok sa pintuan ng ating buhay, tiyak na mangyayari pa rin.  Sadyang darating ang punto na tayo ay tatapak sa kani-kanya nating huling hantungan. 


Ganunpaman, walang sinuman sa atin ang nararapat na makaranas ng hinagpis, karahasan o pagpapahirap. 


Nawa ang bawat isa sa atin ay maging panatag at mapayapa sa pagharap ng takipsilim sa ating buhay.


Sa nakalulungkot na pagbaling ng mga pangyayari noong ika-1 ng Setyembre 2017, hindi naging mapayapa ang pagwawakas ng buhay ni Joseph, ang biktima sa kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito na halaw sa kasong People of the Philippines vs. Sesenio Salingay y Ciudadano (CA-G.R. CR-HC No. 04798, April 28, 2025). 


Sa katunayan ay naging marahas at karumal-dumal ang kanyang sinapit. Samahan ninyo kami sa pagbabahagi ng mga detalye kaugnay sa insidente na nagdala kay Joseph sa kanyang huling hantungan, at ang naging pinal na paghahatol ng hukuman ng mga apela kay Sesenio, ang tao na pinaratangan na pumaslang sa biktima.


Kasong murder ang inihain laban kay Sesenio sa Regional Trial Court (RTC) ng Tagbilaran City. 


Batay sa bersyon ng panig ng tagausig, bandang alas-8:00 ng gabi, noong ika-1 ng Setyembre 2017, sa isang tindahan sa Dauis, Bohol, ay nagkaroon ng pagtatalo sa pagitan nina Joseph at Sesenio. 


Si Honorato, ama ni Sesenio, ay agad umanong humingi ng saklolo kina Barangay Tanod John at Reynaldo upang awatin at pahupain ang magkabilang panig. 


Si John ang sumunggab diumano kay Sesenio. Napansin niya na merong nakaumbok sa likod ni Sesenio. Isa pala itong kutsilyo na may walong pulgada ang haba. 


Nakuha ni John ang naturang patalim at pinagsabihan si Sesenio, matapos ay hinila na umano papalayo ni Honorato ang kanyang anak. Subalit, lingid sa kanilang kaalaman, meron pa palang bitbit na isa pang kutsilyo si Sesenio. At nang makapiglas si Sesenio, bigla umano nitong sinugod ng saksak si Joseph. Sa gilid ng tiyan ng biktima tumarak ang patalim, sanhi upang umagos ang kanyang dugo at lumabas ang bahagi ng kanyang bituka. Dali-dali naman diumanong tumalilis si Sesenio.


Bagaman nadala pa sa pagamutan si Joseph at sumailalim sa operasyon, binawian din siya ng buhay. 


Si Sesenio naman ay kalaunan nadakip ng mga pulis. Not guilty” ang naging pagsamo ni Sesenio sa RTC. Bagaman hindi niya itinanggi na siya ang sumaksak kay Joseph, iginiit niya ang depensa na pagtatanggol lamang sa sarili at sa ama ang kanyang ginawa. 


Ayon sa testimonya ni Sesenio, umuwi siya sa kanilang bahay matapos ang kanyang trabaho noong hapon ng ika-1 ng Setyembre 2017. Nadatnan niya umano na wala silang bigas. Sapagkat wala rin siyang pera na maipambibili ng pagkain para sa kanyang anak, naisipan niya na bumalik sa kanyang pinagtatrabahuan upang humiram ng pera sa kanyang amo.


Nadaanan niya umano ang tindahan kung saan nakikipag-inuman si Joseph. Inalok diumano siya nito na uminom subalit siya ay tumanggi, dahilan upang magbulalas diumano si Joseph: “Unsa man ka? Isog man kaha ka?” (Ano ang tingin mo sa sarili mo? Matapang ka na, ano?). Sinuntok din diumano siya ni Joseph ng dalawang beses, isa sa balikat at isa sa leeg. Tumakbo umano si Sesenio pabalik ng kanyang bahay. Bagaman hinabol siya ni Joseph ay hindi na umano siya naabutan nito. Subalit sinigawan diumano siya nito ng, “Bumalik ka rito kung matapang ka.”


Dahil sadyang kailangan diumano ni Sesenio na makahiram ng pera sa kanyang amo, naisipan niya na bumalik muli sa kanyang pinagtatrabahuan. Subalit wala umanong ibang paraan kundi ang madaanan niya ang tindahan kung saan nakikipag-inuman si Joseph. Kung kaya’t bilang proteksyon diumano, nagbitbit siya ng dalawang kutsilyo.


Nang marating nang muli ni Sesenio ang tindahan ay nagpang-abot na naman sila ni Joseph. Nakita niya rin umano roon si Honorato at ang dalawang barangay tanod. Bago pa man siya abutan ng suntok ni Joseph ay nahila umano siya ng isang tanod at nakuha ang kutsilyo mula sa kaniya. 


Sinubukan diumano na pakalmahin ni Honorato si Joseph, subalit ipinagwalang-bahala lamang ito ng huli at sinakal si Honorato. 


Dahil diumano sa takot na makitil ang buhay ng kanyang ama, sinugod ni Sesenio si Joseph at sinaksak sa gilid ng tiyan nito. Agad din diumano siyang tumalilis.


Matapos ang paglilitis sa kaso, nagbaba ng desisyon ang RTC noong ika-18 ng Setyembre 2023 at hinatulan si Sesenio na maysala para sa krimeng murder. 


Ayon sa RTC, hindi umano napatunayan ni Sesenio ang justifying circumstances na self-defense at defense of a relative. Maliban sa kanyang testimonya na sinakal ni Joseph ang kanyang ama, wala na umanong iba pang testimonya na inilabas ang depensa na magpapatotoo sa naturang akto ng pananakal. 


Sa katunayan, taliwas diumano ang pahayag ni Sesenio sa testimonya nina John at Reynaldo na may sampu hanggang labing-dalawang metro ang layo ni Honorato. 


Kung kaya’t, para sa RTC, labis-labis diumano ang ginawa ni Sesenio sa hinihingi at hindi matatanggap ang pagdadahilan na ipinagtanggol lamang niya ang kanyang sarili at ang kanyang ama.


Sa pagnanais na mabaliktad ang hatol ng RTC, naghain si Sesenio ng apela sa Court of Appeals (CA) Cebu City. Tumayong abogado ni Sesenio si Manananggol Pambayan M.R.V. Relucio na mula sa aming PAO-Regional Special and Appealed Cases Unit Visayas (PAO-RSACU Visayas). 


Mariin na iginiit ng depensa na self-defense at defense of a relative ang ginawa ni Sesenio. Nagsimula umano sa panig ng biktima ang hindi makatarungan na pagsalakay at ang ginawa lamang ng inakusahan ay naaayon sa pangkaraniwan na reaksyon ng isang taong nahaharap sa napipintong panganib. 


Dagdag pa ng depensa, hindi maaaring makonsiderang murder ang ginawa ng inakusahan, sapagkat hindi umano napatunayan ng tagausig nang higit pa sa makatuwirang pagdududa ang sirkumstansya na pagtataksil. Kung kaya’t dapat umano na mapawalang-sala si Sesenio.


Giit naman ng panig ng Office of the Solicitor General (OSG), hindi maituturing na self-defense at defense of a relative ang ginawa ni Sesenio, sapagkat hindi umano nakakitaan ng pagalit o palaban na pag-uugali ang biktima na maaaring magbigay ng hudyat na meron siyang kagyat na banta ng pananakit. Wala rin umanong makatuwiran na pangangailangan upang saksakin ni Sesenio ang biktima. 


Dagdag pa ng OSG, merong pagtataksil sa parte ng inakusahan, sapagkat noong siya ay umuwi, kumuha siya ng dalawang kutsilyo, isinukbit sa kanyang bewang at bumalik sa tindahan, kung nasaan ang biktima na noon ay walang sandata. 


Wala rin umanong pagkakataon ang biktima na depensahan ang kanyang sarili sa bilis ng ginawa na pag-atake ng inakusahan. 


Sa pagdedesisyon sa apela ni Sesenio, ipinaliwanag ng CA Cebu City na bumaling sa inakusahan ang pasanin ng pagpapatotoo o burden of evidence sapagkat iginiit niya ang justifying circumstances na self-defense at defense of a relative. 


Kaugnay nito, kinakailangan na mapatunayan niya ang bawat elemento ng mga naturang depensa upang siya ay mapawalang-sala. 


Ang mga elemento ng self-defense ay ang sumusunod: 


“(1) unlawful aggression on the part of the victim; (2) reasonable necessity of the means employed to prevent or repel such aggression; and (3) lack of sufficient provocation on the part of the person resorting to self-defense.”


Ang mga elemento naman ng defense of a relative ay: 


“(1) unlawful aggression on the part of the victim; (2) reasonable necessity of the means employed to prevent or repel such aggression; and (3) in case the provocation was given by the person attacked, that the one making the defense had no part therein.”


Matapos ang masiyasat na muling pag-aaral sa kaso ni Sesenio, hindi nakumbinsi ang hukuman ng mga apela na naitaguyod ng depensa ang self-defense at defense of a relative. Hindi umano napatunayan ng Depensa na merong unlawful aggression sa parte ng biktima. Bagaman kanilang iginiit na ang biktima ang nagsimula ng gulo nang hamunin nito at suntukin ng makadalawang ulit ang inakusahan, humupa na umano ang agresyon nang makauwi si Sesenio sa kanyang bahay at hindi na nahabol pa ng biktima. 


Kung kaya’t sa punto na iyon, wala na umanong pangangailangan para ipagtanggol pa ni Sesenio ang kanyang sarili. 


Wala rin umanong iba pang ebidensya na nagpapatunay na sinakal nga ng biktima si Honorato. 


Sa katunayan, sinabi umano mismo ni Honorato na itinulak lamang siya ng biktima, habang sa pahayag naman nina John at Reynaldo, pinakakalma umano ni Honorato si Sesenio nang saksakin ng huli ang biktima.


Hindi rin umano napatunayan ng depensa na merong makatuwiran na pangangailangan ang inakusahan sa paraan na kanyang ginamit upang maiwasan o masalag ang sinasabing agresyon mula sa biktima. 


Kapuna-puna umano sa hukuman ng mga apela na walang sandata ang biktima, habang si Sesenio ay merong bitbit na dalawang patalim. Naroon din umano si Honorato, John at Reynaldo nang maganap ang insidente. Kung kaya’t hindi umano makatuwiran ang pamamaraan na ginawa ni Sesenio sa sinasabi niya na pagtatanggol lamang sa kanyang sarili at ng kanyang ama.


Ganunpaman, pinanigan ng CA Cebu City ang paninindigan ng depensa na, sa ginawa na pagpaslang sa biktima, wala ang mga sirkumstansya ng pagtataksil at malinaw na paghahanda. 


Ipinaalala ng hukuman ng mga apela na ang mga qualifying circumstances na nakasaad sa Artikulo 248 ng ating Revised Penal Code ukol sa krimen na Murder, kabilang dito ang pagtataksil (treachery) at malinaw na paghahanda (evident premeditation), ay kinakailangan na mapatunayan nang higit pa sa makatuwirang pagdududa tulad ng pagpapatunay sa mismong krimen.


Hindi umano nakakitaan ng CA Cebu City ng indikasyon na sadyang pinili ni Sesenio ang kanyang paraan at pamamaraan upang masiguro na makikitil niya ang buhay ni Joseph. 


Bagkus, para sa appellate court, maaaring bunsod ng bulag na galit, dahil sa hindi inaasahang daloy ng mga pangyayari, kaya binunot na lamang ni Sesenio ang kanyang patalim at tuluyang saksakin ang biktima.


Hindi rin umano naitaguyod ng tagausig kung sa ano’ng punto napagdesisyunan ni Sesenio na paslangin ang biktima. Mahalaga umano ang pagtataguyod sa alegasyon na iyon upang masabi kung meron bang sapat na panahon na lumipas na magpapakita ng determinasyon ng inakusahan na paslangin ang biktima.


Sa mga kadahilanang ito, bahagya na ipinagkaloob ng CA Cebu City ang apela ni Sesenio. Mula sa hatol para sa krimeng murder ay ibinaba sa krimeng homicide ang naging hatol sa kanya. 


Pagkakakulong ng sampung taon na prison mayor, bilang minimum, hanggang labing-apat na taon, walong buwan at isang araw na reclusion temporal, bilang maximum, ang parusa na ipinataw sa kaniya.


Ipinag-utos din ng hukuman ng mga apela ang pagbabayad ni Sesenio sa mga naulila ni Joseph ng halagang P50,000.00 bilang civil indemnity, P50,000.00 bilang moral damages, at P84,840.52 bilang actual damages, na merong karagdagan na anim na porsyentong interes bawat taon mula sa petsa na naging pinal ang naturang hatol hanggang sa mabayaran ang kabuuang halaga ng mga ito,


Ang desisyon ng CA Cebu City ay naiproklama noong ika-28 ng Abril 2025.


Maaaring merong naging kamalian si Joseph, kung totoo man na sinigawan at sinuntok niya si Sesenio noong araw ng insidente; maaaring ang espiritu ng alak ang umudyok at tumulak sa kanya para gawin ang mga bagay na iyon; maaari din na sadyang bulag na galit ang nanaig kay Sesenio upang saktan ang biktima; at, maaari na hindi inasahan ni Sesenio na siya ang magdadala kay Joseph sa huli nitong hantungan. 


Gayunpaman, hindi sapat ang alinman sa mga ito upang maranasan ng biktima ang labis-labis na karahasan na sa isang iglap.


Kahit din merong kaparusahan na pangungulungan na ipinataw kay Sesenio, hindi maalis sa aming isipan na maaaring dumadaing pa rin si Joseph sa kabilang buhay. 


Sa aming pakiwari, liban sa hinagpis ng pisikal na sakit na maaaring kanyang napagdaanan, tila ang higit na mabigat na pasakit para sa kanya ay ang tuluyan nang mawalay sa kanyang mga mahal sa buhay. Kung kaya’t sana ay kapulutan ng aral ang kuwento na ito. Huwag daanin ang anumang bagay sa init ng ulo. Hangga’t maaari, umiwas na lamang sa gulo upang tayo sa ating kapwa o sa ating mga sarili mismo ay hindi maperhuwisyo.


 
 

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | June 2, 2025



ISSUE #354


Ayon sa saksi, matapos umano ang pamamaril, may namataan diumano siyang dalawang tao na tumatakbo papunta sa kalsada. Dahil dito, ang dalawang namataan na tumatakbo na itago na lamang natin sa mga pangalang Jalen at Karl ay nadawit bilang mga kasabwat sa namataang pamamaril. Sa sitwasyong ito, tama ba ang kanilang pagkakadawit?


Sa araw na ito, ating suriin ang naging paglilinaw ng Hukuman para sa mga Apela o Court of Appeals sa nasabing katanungan kaugnay sa isa sa mga kasong nahawakan ng aming tanggapan.


Sa kasong People v. Domingo, et al (CA-G.R. CR HC No. 197, Mayo 07, 2025) sa panulat ni Honorable Court of Appeals Associate Justice Marlene B. Gonzales-Sison, ating tingnan kung paano ang daing ng dalawa sa ating mga kliyente na sina Jalen at Karl, ay pinal na natuldukan nang sila ay mapawalang-sala mula sa kasong nagmula sa akusasyon ng sabwatan sa pagpaslang o murder.


Bilang pagbabahagi, ating suriin ang mga naging paglalahad mula sa tagausig at akusado. 


Sa buod ng mga naganap, noong ika-23 ng Enero 2013, si Mayor Toti, hindi nito tunay na pangalan ay nakatakdang dumalo sa isang seminar sa lungsod ng Maynila. Dahil dito, siya ay bumiyahe mula Isabela at nakarating ng hatinggabi sa nasabing petsa. 


Si Mayor Toti ay nag-check-in sa isang apartelle sa lungsod ng Quezon. Kinaumagahan, si Mayor Toti at ang kasama nito na itago na lamang natin sa pangalang Lolong ay umalis at bumalik kinagabihan na. 


Si Lolong ay nakakuha ng puwesto sa parking area ng apartelle sa kahabaan ng highway. Nauna siyang lumabas ng sasakyan at pumunta sa likod para ibaba ang mga bagahe nila.


Si Mayor Toti ay nasa backseat at bumaba sa kanang bahagi. Nakaharap si Lolong sa harap ng sasakyan nang marinig niya ang putok ng baril at narinig din niya na sumigaw ang mayor ng "Ay!" At pagkatapos ay bumagsak paatras at humandusay.


Tumingin si Lolong sa kaliwa niya at nakita niya ang dalawang taong tumatakbo palayo sa kalsada. Hinabol niya ang mga ito, subalit naglabas ng baril ang isa sa mga lalaki at nabaril siya sa binti. Sa kabilang banda, nakita rin niya ang dalawa pang taong tumatakbo patungo sa highway. Kinilala niya ang mga ito bilang ang mga akusadong sina Jalen at Karl.


Dinala si Lolong sa East Avenue Medical Center kung saan siya na-confine ng dalawang araw. Ang kanyang medico-legal certificate ay nagpakita na siya ay nagtamo ng maraming sugat ng baril at ang mga pinsalang ito ay mangangailangan ng medikal na atensiyon nang higit tatlumpung araw. 


Sa kabilang banda, lumabas sa post-mortem examination ni Mayor Toti na nagtamo ito ng fatal gunshot wound na nagresulta sa kanyang kamatayan.


Matapos ang paglilitis, bukod sa mga napatunayang namaril na siyang pangunahing salarin, sina Jalen at Karl ay hinatulan din ng hukuman o Regional Trial Court dahilan umano sa presensiya ng sabwatan o conspiracy sa pagpaslang kay Mayor Toti


Gayunpaman, sila ay pinawalang-sala sa kasong attempted murder kay Lolong dahil hindi aniya napatunayan na meron silang intent to kill. Ganunpaman, sila ay hinatulan ng serious physical injuries dahil sa mga sugat na tinamo ni Lolong. 


Inakyat sa Hukuman para sa mga Apela o Court of Appeals sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Jeah Larisse R. Apa mula sa aming PAO- Special and

Appealed Cases Service (PAO-SACS) ang kaso nina Jalen at Karl. 


Ayon kina Jalen at Karl, walang batayan ang hatol ng korte tungkol sa pagkakaroon ng pagsasabwatan, sapagkat gumawa lamang ito ng konklusyon. Naninindigan sila na hindi mapagkakatiwalaan ang testimonya ni Lolong na diumano'y nakita silang tumakas mula sa pinangyarihan ng krimen. 


Ayon sa kanila, nakita lang ni Lolong ang likod ng mga taong tumakas ayon mismo sa kanyang salaysay. Higit sa lahat, ang pagtakas ay hindi sapat na patunay ng pagsasabwatan


Iginiit pa ni Jalen na ang akusado ay maaari lamang managot sa kanilang sariling mga gawa dahil hindi naitatag ang pagsasabwatan. Bukod sa diumano'y nakita siyang tumakas, walang ibang mga aksyon na maaaring maging sanhi ng kanyang pananagutan bilang isang pangunahing akusado sa pamamagitan ng direktang pakikilahok. Iginiit niya na dapat ay binibigyan ng bigat ang kanyang alibi, lalo pa't pinatunayan ito ng isang taong hindi niya kamag-anak.


Ayon naman kay Karl, hindi napatunayan ng tagausig na sila ay “lookouts” kung ang namataan ni Lolong ay ang eksena kung saan ay sila ay tumatakbo lamang mula sa pinangyarihan ng krimen. 


Tulad ng ating unang nabanggit, sa desisyon na may petsang Mayo 07, 2025, pinal na tinuldukan ng Hukuman para sa mga Apela ang daing nina Jalen at Karl nang sila ay mapawalang-sala. 


Isinaalang-alang ng Hukuman para sa mga Apela ang kakulangan ng ebidensya na nagpapakita ng sabwatan o direktang partisipasyon nina Jalen at Karl sa pagpatay kay Mayor Toti at sa mga sugat na tinamo ni Lolong, at dahil dito, hindi maaaring managot sina Jalen at Karl sa krimeng inihabla laban sa kanila.


Ayon sa Hukuman para sa mga Apela, wala sa mga tala ng kaso pati na rin sa mga testimonya ng mga saksi ng tagausig ang nagpatunay ng direktang pakikilahok nina Jalen at Karl. Dagdag pa ng Hukuman para sa Apela ang sabwatan o conspiracy diumano ay higit pa sa simpleng pagkakaibigan, at ang simpleng presensya sa lugar ng krimen ay hindi nangangahulugan ng pagkakaroon ng sabwatan. 


Sa katunayan, kahit ang kaalaman tungkol sa, o pagpayag sa, o pagsang-ayon na makipagtulungan ay hindi sapat upang ituring ang isang partido na kabilang sa isang sabwatan, kung wala namang aktibong pakikilahok sa paggawa ng krimen na may layuning isulong ang karaniwang plano at layunin.


Bilang pagbibigay halaga sa mga nabanggit, mahalaga na ang sabwatan ay mapatunayan nang lampas sa makatwirang pagdududa at ang mga haka-haka at ispekulasyon ay hindi sapat upang mapanatili ang isang hatol.


Sa kasong ito, bagama't maaaring magkaroon ng pagsasabwatan sa pagitan ng mga akusado na nagpaputok ng baril, ito ay hindi masasabi sa sitwasyon nina Jalen at Karl. 


Sa kasong ito, nakita lamang ni Lolong na tumatakbo ang dalawa at wala ng iba. Ang kanilang pagtakbo ay maaaring bigyang-kahulugan sa iba't ibang paraan; ang isa ay marahil sa takot para sa kanilang buhay sa pag-aakalang may nagaganap na pamamaril. Maliban sa pagtakbo, ang tagausig ay walang ibang ebidensya na magpapatunay sa kanilang partisipasyon sa pagpatay sa biktima. Dahil dito, naaayon ang kanilang pagpapawalang-sala.


Samakatuwid, binibigyang-diin ng Hukuman para sa mga Apela na ang sabwatan ay dapat patunayan nang lampas sa makatwirang pagdududa. Dahil dito, ang ebidensyang tulad ng pagtakbo, na maaaring maipaliwanag sa iba’t ibang paraan ay hindi sapat kung ito lamang ang magiging batayan ng paggawad ng hatol na parusa sa akusado. 


Sa kabilang banda, ang pagtakbo ay maaari ding maging hudyat ng pagliligtas sa sarili lalo kung ang sitwasyon ay tiyak na gigimbal at magdudulot ng pagbabanta sa kaligtasan.

 
 

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | May 27, 2025



ISSUE #353


Tumalon sa bintana at nagtago sa kanal – ‘yan ang aniya’y ginawa ng isa sa mga saksi sa nakagigimbal na krimen na kanya umanong nasaksihan. 

Ganunpaman, sapat ba ang mga nasaksihan at napatunayan ng saksi  upang mapanagot ang nagkasala?


Sa araw na ito, ating suriin ang naging paglilinaw ng Hukuman para sa mga apela sa nasabing katanungan kaugnay sa isa sa mga kasong nahawakan ng aming tanggapan.


Sa kasong People v. Pahuran (CA-G.R. CR No. 036-MIN, Mayo 08, 2025) sa panulat ni Honorable Associate Justice Ana Marie T. Mas, ating tingnan kung paano ang daing ng isa sa ating mga kliyente na itago na lamang natin sa pangalang “Eddie,” ay pinal na natuldukan nang siya ay mapawalang-sala mula sa kasong nagmula sa akusasyon ng sabwatan sa pagpaslang o murder. 


Bilang pagbabahagi ng mga pangyayari, ating suriin ang mga naging paglalahad mula sa tagausig at akusado. 


Sa buod ng tagausig, noong ika-12 ng Setyembre 2021, si Winston, hindi nito tunay na pangalan ay aniya’y kinontrata ng biktimang itago na lamang natin sa pangalang Rem upang sunduin mula sa bahay nila Elner, hindi rin nito tunay na pangalan. Hapon na nang siya ay makarating sa kinaroroonan ni Rem, dahil dito, hinimok aniya sila ni Elner na magpalipas na ng gabi at umaga na lang bumiyahe, sapagkat malayo pa ang kanilang pupuntahan. 


Pumayag si Rem at Winston na ipagpabukas na ang biyahe. Kinagabihan, nag-inuman sina Rem at Elner habang nagpahinga na lamang si Winston, sapagkat siya ang magmamaneho kinabukasan.


Bandang ala-1:00 ng madaling araw ng Setyembre 13, 2021, may narinig na malakas na boses mula sa labas si Winston na aniya’y may humahanap kay Rem at hinihimok ito na lumabas. Matapos sumilip ni Winston sa bintana, nakita niya ang isang grupo na armado ng mga bolo at baril. Pilit aniya niyang ginigising noon si Rem, subalit masyado itong lasing. Dahil hindi siya lango sa alak, nakuhang makatalon mula sa bintana ni Winston at nagtago ito sa kanal. 


Mula sa kanyang pinagtataguan, nakita niya ang pangunahing pinaghihinalaan na si Lino, hindi nito tunay na pangalan, na nagpaputok ng baril. Subalit, hindi nito nagawang matamaan si Rem. Dahil dito, si Lino at ang kanyang mga kasamahan ay kinuha at hinila si Rem mula sa kinaroroonan nito at aniya ay nagpalitan sa pananaksak at hambalos kay Rem.


Mga anim na metro ang layo ni Winston mula sa nasaksihan niyang pamamaslang kay Rem at aniya, bukod kay Lino, naroon din si Eddie, subalit hindi nailarawan sa salaysay kung ano ang naging partisipasyon nito.


Sa kabilang banda, mariing itinanggi ni Eddie ang pagkakadawit sa kanya sa krimen. Iginiit niya na hindi niya kilala ang biktima, ang saksing si Winston, at maging ang mga kapwa niya akusado sa kaso na ang ilan pa nga ay hindi pa nadadakip, o umamin na sa kanilang pagkakasala. 


Idinagdag pa niya na siya ay nakatira sa bayan na isang oras ang biyahe mula sa pinangyarihan ng krimen.


Matapos ang paglilitis, hinatulan si Eddie sa akusasyon laban sa kanya. Ayon sa Regional Trial Court (RTC), napatunayan ng tagausig ang pakikipagsabwatan ni Eddie kina Elner at Lino sa pagpaslang kay Rem nang siya ay positibong tinukoy ni Winston bilang isa sa mga kasama ni Lino.


Inakyat sa Hukuman para sa mga Apela o Court of Appeals sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Precy Jade A. Cheng-Cahilog mula sa aming PAO-Regional Special and Appealed Cases Unit (PAO-RSACU)- Mindanao ang kaso ni Eddie. 

Tulad ng ating unang nabanggit, sa desisyon na may petsang Mayo 8, 2025, pinal na tinuldukan ng Hukuman para sa mga apela ang daing ni Eddie nang siya ay mapawalang-sala.


Isinasaalang-alang ng Hukuman para sa mga apela ang kakulangan ng ebidensya na nagpapakita ng sabwatan o direktang partisipasyon ni Eddie sa pagpatay kay Rem, at dahil dito, hindi maaaring managot si Eddie sa krimeng inihabla laban sa kanya.

Ayon sa Hukuman, wala sa mga tala ng kaso pati na rin sa mga testimonya ng mga saksi ng prosekusyon ang nagpatunay ng direktang pakikilahok ni Eddie sa krimen. 

Dagdag pa ng Hukuman para sa apela na ayon sa kasong Macapagal-Arroyo v. People (G.R. No. 220598, Abril 18, 2017, sinulat nang noo’y Kasamang Mahistrado, Kagalang-galang na Lucas P. Bersamin), ang sabwatan o conspiracy diumano ay higit pa sa simpleng pagkakaibigan, at ang simpleng presensya sa lugar ng krimen ay hindi nangangahulugan ng pagkakaroon ng sabwatan. 


Sa katunayan, kahit ang kaalaman tungkol sa, o pagpayag sa, o pagsang-ayon na makipagtulungan ay hindi sapat upang ituring ang isang partido na kabilang sa isang sabwatan, kung wala namang aktibong pakikilahok sa paggawa ng krimen na may layuning isulong ang karaniwang plano at layunin. Isinasaalang-alang ang mga nabanggit, mahalaga na ang sabwatan ay mapatunayan nang lampas sa makatwirang pagdududa, at ang mga haka-haka at ispekulasyon ay hindi sapat upang mapanatili ang isang hatol.


Sa kasong ito, bagaman ang pagkakakilanlan kay Eddie ay positibong naisagawa sa pamamagitan ng pagtuturo ng saksing si Winston – ito ay hindi sapat na batayan kung walang patunay ng kanyang pakikilahok sa nasabing pamamaslang sa pangunguna nila Elner at Lino.


Sapagkat ang uri ng sabwatan ay implied conspiracy, mahalaga ang patunay ng aktibong partisipasyon upang mapanagot si Eddie sa mga akusasyon laban sa kanya. 

Ayon sa Hukuman, sinabi diumano ng Kataas-taasang Hukuman sa isa sa mga kaso nito na kung ang tanging kilos na maiaakibat sa isang akusado ay ang tila handang magbigay ng tulong, ngunit walang katiyakan na ito ay magiging isang hayagang kilos, walang sabwatan.


Sa kaso ring ito, kapansin-pansin na ang personal na pagtukoy ni Winston ay walang kinalaman sa pagkakasala ni Eddie dahil hindi nito tinukoy kung isa ba sa mga aktor ng krimen si Eddie. Dahil dito, pumalya rin ang prosekusyon na mapatunayan ang pagkakakilanlan ng salarin.


Gamit ang mga nabanggit, sa kawalan din ng matibay na motibo sa kanyang bahagi upang patayin ang namatay na biktima, hindi maaaring ligtas na ipalagay na nakipagkasundo si Eddie na gumawa ng krimen kasama ang kanyang mga kapwa akusado na sina Elner at Lino.


Samakatuwid, binibigyang-diin ng Hukuman na ang sabwatan ay dapat patunayan nang lampas sa makatwirang pagdududa. Kinakailangan, ang isang hatol na nakabatay sa natuklasang sabwatan ay dapat ayon sa mga katotohanan at hindi sa mga simpleng haka-haka. Ang ating legal na kultura ay nangangailangan na ang pagkakasala ay dapat nakabatay sa mga katotohanang bago maparusahan.


Moral na katiyakan at hindi lamang posibilidad ang nagtatatag ng kasalanan.

 
 
RECOMMENDED
bottom of page