Biktimang sinaksak, hustisya ‘di pa rin matagpuan

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Oct. 27, 2025

ISSUE #370

Isa sa pinakakinatatakutan ng mga magulang sa bahagi ng kanilang buhay ay may mangyaring karahasan sa kanilang mga anak. 

Mas lalo pang nakapagdudurog ng puso kung ang marahas na krimen ay naganap habang wala sila sa piling ng anak—at hindi man lang nila nagawang tulungan o ipagtanggol ito.

Hindi malayong posibilidad na lubos na hinagpis ang naramdaman at ganap na pagkadurog ng puso ang napagdaanan ni Romeo Sr., ama ni Rommel na biktima sa kuwento na aming ibabahagi. 

Ito ay hango sa kasong People of the Philippines vs. Eduardo Escarpe y De Lima a.k.a. “Eddie Boy”, Jose “JunJun” Posadas a.k.a. “Wilfredo Posada Jr. y Tapel”, Marlon Esteves, Rudy Esquillo y Bogoc a.k.a. “Burot”, and several John Does (Criminal Case No. MC10-12892).

Kinitil ang buhay ni Rommel sa pamamagitan ng mga saksak na kanyang tinamo, at ang pinangyarihan ng malagim na insidente ay walong bahay lamang ang pagitan sa kanilang tirahan. 

Nabalitaan na lamang ni Romeo Sr. mula sa kanilang kapitbahay ang marahas na sinapit ng kanyang anak.

Sama-sama nating alamin kung ano ang nangyari sa kaso na ito at kung ano ang naging pinal na paghahatol ng hukuman sa mga akusado.

Isang paratang para sa krimen na murder ang inihain sa Regional Trial Court ng Mandaluyong City (RTC Mandaluyong City) laban kina Eddie Boy, JunJun, Marlon, Burot, at iba pang mga hindi pa nakikilalang mga kalalakihan. Nagsabwatan at nagtulungan diumano ang mga akusado, nang merong malinaw na paghahanda at paggamit ng higit na lakas, upang pagsasaksakin si Rommel gamit ang isang kutsilyo at ice pick na naging sanhi ng agarang kamatayan ng naturang biktima. 

Naganap ang pamamaslang noong ika-25 ng Enero 2010, sa Lungsod ng Mandaluyong.

Halos dalawang taon at kalahati ang lumipas nang maganap ang pamamaslang kay Rommel o noong ika-22 ng Hunyo 2012 lamang naaresto si Burot. “Not guilty” ang kanyang naging pagsamo sa hukuman ng paglilitis. 

Isinagawa ang Preliminary Conference laban sa kanya, at ang Pre-trial Conference ay nagwakas noong ika-11 ng Disyembre 2012.

Ika-15 ng Enero 2016 pa nang maaresto naman si Eddie Boy. Kawalan din ng kasalanan

ang kanyang naging pagsamo sa hukuman ng paglilitis. 

Sa paglilitis kay Eddie Boy, ipinagtibay ng tagausig ang mga ebidensyang nauna na nitong naiprisinta sa hukuman.

Sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan P.U. Albano ng PAO-Mandaluyong City District Office, naghain ang depensa ng Demurrer to Evidence. Hindi umano napatunayan ng ebidensya ng panig ng tagausig ang pagkakasala nina Burot at Eddie Boy nang higit pa sa makatuwirang pagdududa. Subalit, ito ay hindi pinahintulutan ng hukuman ng paglilitis.

Ika-26 ng Pebrero 2018 naman nang maaresto si JunJun. Naghain ang kanyang pribadong abogado ng Motion to Defer Arraignment and to Conduct Preliminary Investigation, sapagkat ang tao na naaresto ay isang nagngangalang Wilfredo Tapel Posada, Jr. at hindi si “JunJun” na tinutukoy sa paratang. Hindi pinahintulutan ng RTC Mandaluyong City ang nasabing mosyon. Nang basahan ng sakdal si JunJun, pagsamo ng kawalan ng kasalanan ang kanyang iginiit sa hukuman ng paglilitis. Ang mga naiprisintang ebidensiya ng tagausig sa hukuman noong litisin si Burot ang siya ring ginamit laban kay JunJun. Si Marlon naman at ang iba pang mga hindi pa nakikilalang akusado ay nanatiling at large.

Batay sa testimonya ng saksi ng tagausig na si Rolando, bandang alas-10:00 ng gabi, noong ika-25 ng Enero 2010, habang siya ay nagpapahinga sa isang bilyaran sa Lungsod ng Mandaluyong, nakita niya ang isang grupo ng mga kalalakihan, may 20 ang bilang, na naglalakad. Diumano, ang ilan sa mga ito ay nasa edad 10 hanggang 12-taong gulang, at ang iba nama’y nakatakip ng tuwalya ang mga mukha. Tinangka umano ni Rolando na lapitan ang naturang grupo ngunit biglang nagkaroon ng komosyon mga 50 metro ang layo sa kanya. Ilang sandali pa ay nagpulasan na umano ang mga naturang kalalakihan. Agad umano siyang nagpunta sa lugar, kung saan nanggaling ang nasabing grupo at doon niya natagpuan si Rommel, na merong matulis na bagay na nakasaksak sa leeg nito. Naisugod pa umano si Rommel sa pagamutan, ngunit binawian din ito ng buhay.

Binagabag diumano si Rolando ng kanyang konsensya, kung kaya’t ipinaalam niya kay Romeo Sr. ang tungkol sa grupong nakita niya. Pamilyar diumano sa kanya ang mga akusado dahil residente ito ng kanilang barangay at kilala bilang mga nanggugulo rito.

Nilinaw ni Rolando na wala siyang sama ng loob sa mga akusado at pawang sinasabi lamang niya ang kanyang nasaksihan. Gayunman, nilinaw rin niyang hindi niya nakita ang mismong akto ng pananaksak kay Rommel.

Noong sumailalim sa cross-examination si Rolando, kanyang ipinahayag na 150 metro ang pagitan ng bilyaran sa pinangyarihan ng insidente. Sa distansyang iyon, hindi niya umano nakilala ang biktima, ngunit tiyak diumano siya na meron itong kasamang dalawang tao. Hindi rin niya umano napansin kung merong sandata o patalim ang naturang grupo.

Batay naman sa testimonya ni Romeo Sr., nagpaalam sa kanya si Rommel na lalabas lamang ng bahay upang magpahangin. Nang mabalitaan niya ang malagim na nangyari kay Rommel ay agad umano siyang pumunta sa pinangyarihan ng insidente, subalit naidala na si Rommel sa pagamutan. Ipinaalam diumano sa kanya nina Rolando at isang nagngangalang Kevin ang mga akusado ang tumira kay Rommel. Hindi umano kilala ni Romeo Sr. ang mga akusado kahit hanggang sa matapos na maihain ang paratang sa hukuman. 

Sa kanyang cross-examination, inamin ni Romeo Sr. na wala siyang personal na kaalaman ukol sa naganap na pananaksak kay Rommel. Bagaman sinabi rin diumano sa kanya ni Kevin na tetestigo ito, hindi naman nito ibinunyag kung sino talaga ang sumaksak kay Rommel.

Si Romeo Jr., na kapatid ni Rommel, ang tumestigo patungkol sa mga ginastos sa burol ng biktima. Kanya ring inamin na wala siyang personal na kaalaman sa naganap na pananaksak sa kanyang kapatid.

Si Police Chief Inspector at Medico-Legal Officer Dela Cruz (PCI Dela Cruz) ang nagsagawa ng postmortem examination sa bangkay ni Rommel. Diumano, nagtamo ng dalawang pangunahing sugat ang biktima: ang isa ay sa leeg at ang isa pa ay sa dibdib. 

Sa kanyang cross-examination, inamin ni PCI Dela Cruz na maging siya ay walang personal na kaalaman sa diumano’y pamamaslang sa biktima. 

Hindi rin siya nagsagawa ng postmortem examination sa bakas ng daliri ng biktima, at walang isinagawang DNA testing. 

Ayon din kay PCI Dela Cruz, matinding pagdurugo mula sa pagkakasaksak ang dahilan ng pagkamatay ng biktima. Maaari umano na dalawa ang sandata o patalim na ginamit sa pamamaslang kung isasaalang-alang ang sukat ng dalawang tama ng biktima. 

Sa tulong ng kani-kanilang mga abogado, ipinahayag nina Burot, Eddie Boy, at JunJun, na hindi na sila magbibigay ng testimonya sa hukuman ng paglilitis. Kung kaya’t naisumite na para sa pagdedesisyon ng hukuman ang kaso laban sa kanila.

Sa pagpapasya sa kasong ito, unang binigyang-diin ng RTC Mandaluyong City na ang pagpapatunay sa pagkakasala ng mga akusado ay hindi lamang ibinabatay sa direktang ebidensya. Bagkus, maaaring mapatunayan ang kanilang pagkakasala sa pamamagitan ng circumstantial evidence. Gayunman, mahalaga na mapatunayan ng tagausig ang mga kondisyon na itinakda sa ilalim ng Rule 133, Section 4 ng ating Rules on Evidence, kung saan nakasaad na: una, kinakailangan ay higit sa isa ang sirkumstansyang inihayag; ikalawa, dapat ay napatunayan ang mga impormasyong pinagmulan ng mga sirkumstansyang ipinrisinta; at ikatlo, ang kombinasyon ng mga sirkumstansyang iyon ay kailangang magpatunay ng pagkakasala ng akusado nang higit pa sa makatuwirang pagdududa. Maliban dito, mahalaga rin na ang lahat ng mga sirkumstansya ay magkakaayon sa bawat isa at sa teorya na merong pagkakasala ang akusado.

Ang kabuuan ng testimonya ng saksi ng tagausig na si Rolando ay: una, nakita niya ang pagdating ng mga akusado sa lugar ng pinangyarihan ng insidente; ikalawa, nagkaroon ng komosyon; at ikatlo, nang magpulasan ang mga naroon ay nakita niyang merong saksak sa leeg si Rommel.

Naging kapuna-puna sa hukuman ng paglilitis na ang pagkakakilanlan lamang ni Burot ang naitaguyod. Gayunman, ang kanyang partisipasyon sa pananaksak kay Rommel ay batay lamang sa haka-haka. Ang pagkakakilanlan naman nina Eddie Boy at JunJun ay hindi positibong naitaguyod ng tagausig. 

Ayon sa hukuman ng paglilitis, ito ay naglaan ng lubos na pag-iingat sa pagsisiyasat sa testimonya ni Rolando, sapagkat may posibilidad na naimpluwensyahan ang kanyang testimonya ng reputasyon ng sinasabing grupo bilang mga nanggugulo sa kanilang lugar.

Hindi rin nakaligtaang suriin ng hukuman ng paglilitis ang pahayag ni Rolando na hindi umano nito napansin na may dalang sandata o patalim ang naturang grupo. 

Sang-ayon diumano ang hukuman ng paglilitis sa depensa na may posibilidad na nasaksak na si Rommel bago pa man dumating ang naturang grupo, o kaya nama’y ibang tao ang sumaksak sa biktima dahil pampublikong lugar ang pinangyarihan ng insidente. 

Dagdag pa ng hukuman ng paglilitis, hindi naghain ng ebidensya ang tagausig na magpapatunay sa motibo ng mga akusado upang saksakin ang biktima. 

Ipinaalala ng RTC Mandaluyong City, na mahalaga ang pagtataguyod ng motibo ng akusado kung may pag-aalinlangan sa pagkakakilanlan ng salarin sa krimen.

Kung meron mang naitaguyod ang ebidensya ng tagausig, ayon sa hukuman ng paglilitis, ito ay ang mga kaganapan lamang bago at matapos ang pamamaslang kay Rommel. Dahil dito, ang kabuuang mga sirkumstansyang ipinrisinta ng tagausig ay hindi sumapat upang mabuo sa isipan ng hukuman, nang may moral na katiyakan, na ang mga akusado ang pumaslang sa biktima.

Pagpapaalala rin ng hukuman ng paglilitis na ang pangunahing tungkulin ng tagausig ay ang itaguyod ang pagkakakilanlan ng salarin nang higit pa sa makatuwirang pagdududa, tulad ng pagpapatunay sa bawat elemento ng krimen. 

Mapatunayan man na naganap ang krimen, ay hindi maaaring mahatulan ng pagkakasala ang mga akusado kung hindi mapatutunayan ang kanilang pagkakakilanlan nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Dahil sa mga legal na katuwirang nabanggit, minarapat ng RTC Mandaluyong City na ipawalang-sala sina Burot, Eddie Boy, at JunJun. Ang nasabing desisyon ay ipinroklama noong ika-16 ng Disyembre 2022. Wala nang natanggap na petisyon o kautusan ang PAO-Mandaluyong City District Office na nagkukuwestyon sa naturang desisyon ng RTC Mandaluyong City.

Hindi malayo sa aming hinagap na, tulad ng bawat isa sa atin, napakarami pang mga pangarap ni Rommel — para sa kanyang sarili, sa kanyang pamilya, at sa kanyang hinaharap. Gayundin ang kanyang ama na si Romeo Sr., maaaring marami pa siyang pangarap at inaasam na makamit ni Rommel. Subalit ang mga pangarap na iyon ay kailanman ay hindi na maisasakatuparan ni Rommel, sapagkat siya ay marahas na pinaslang. 

Ang pamamaslang na iyon ay hindi lamang nagdulot ng labis na pighati sa kanyang naulilang pamilya kundi pati na rin ng pinansyal na kapinsalaan sa kanila.

Nawa ay pagbayaran pa rin ng mga tunay na salarin ang ginawa nilang marahas na krimen kay Rommel. Kung sa paglipas ng mga taon ay hindi pa rin lubos na matukoy ang kanilang pagkakakilanlan, at hindi man sa mundong ito nila pagbayaran ang kanilang kasalanan, nawa ay matanggap nila ang angkop na kaparusahan sa kabilang buhay.

3 taon na ang lumipas … Lalaking pinagsasaksak, nobya at future bayaw na idiniin, laya na

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Oct. 20, 2025

ISSUE #369

Ang pag-ibig ay dapat nagdadala at nagdudulot sa bawat isa sa atin ng inspirasyon at kasiyahan. Ito ang dapat na pinagmumulan ng tiwala, pag-asa, at nag-uumapaw na kabutihan. Subalit, merong pag-iibigan na nauuwi sa hiwalayan, at may iilan nama’y nauuwi sa malagim na kamatayan.

Ang kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito ay tungkol sa magkasintahan na sina JP at LEM, hango sa kasong kriminal na may pamagat na People of the Philippines vs. Michael Angelo Malapad and LEMXXXXXXXXXXXXXXX (Criminal Case No. 99-22, April 25, 2025). 

Ang kanilang relasyon ay nauwi hindi lamang sa simpleng hiwalayan, kundi sa kalunus-lunos na kamatayan. Sama-sama nating tunghayan kung ano ang mga naganap, batay sa testimonya ng mga saksi, at kung ano ang naging pinal na paghahatol ng hukuman.

Si JP ay pinaslang noong Hulyo 15, 2022, bandang ala-1:30 ng madaling araw, sa Brgy. Ihatub, Boac, Marinduque. At si LEM, na kanyang kasintahan, ang isa sa mga pinaratangan sa naturang pamamaslang. Sapagkat, wala pa sa hustong gulang si LEM, siya ay itinuring bilang isang child in conflict with the law o CICL. 

Kasama ni CICL LEM na sinampahan ng reklamo ang kanyang kapatid na si Michael. Paratang para sa krimen na murder ang inihain laban sa dalawa sa Branch 9 - Family Court, Regional Trial Court ng Marinduque (RTC Marinduque). 

Diumano, kumilos nang may pag-unawa si CICL LEM, nakipagsabwatan, at nakipagtulungan kay Michael, nang may pagtataksil, malinaw na paghahanda, at bentahe ng higit na lakas, upang salakayin at pagsasaksakin si JP habang natutulog ang naturang biktima. 

Ang mga malulubhang sugat mula sa mga saksak na tinamo ni JP ang naging sanhi ng kanyang kagyat na kamatayan.

Batay sa testimonya ng mga saksi ng tagausig na kaibigan ni JP na sina Jhereeco at Argel, pati na rin ng isang nagngangalang Mindhomar, nakita nila ang isang tolda na malapit sa “aromahan” habang sila ay naglalakad sa tabing-dagat sa Brgy. Ihatub, bandang alas-9:30 hanggang alas-10:00 ng gabi, noong ika-14 ng Hulyo 2022. Pauwi na umano sila sa kani-kanilang bahay noong oras na iyon. Nilapitan diumano ni Argel ang nasabing tolda at nagtanong kung meron bang tao sa loob nito, subalit wala umanong sumagot. Kung kaya’t nagpatuloy na lamang sila sa paglalakad. Ilang saglit, nakita umano nila ang dalawang motorsiklo, ang isa ay kulay itim at berde na nakaparada na may 10 metro ang layo sa nabanggit na tolda, habang ang isa naman ay kulay itim at kahel na nakaparada, may 10 metro ang layo sa naunang motorsiklo. Gayunman, wala umano silang nakitang tao sa paligid noong mapadaan sila sa naturang lugar.

Bandang alas-11:00 ng gabi ring iyon, napadaan diumano si Brenda, kaibigan din ni JP, upang isugod ang kanyang ama sa pagamutan. Habang nasa daang-bayan, napansin diumano ni Brenda ang isang payat na lalaki, 5’7 ang taas, nakasuot ng itim na jacket, short, facemask, at sumbrero na nakaupo, may 20 metro ang layo sa nabanggit na tolda. Kalaunan ay kinilala ni Brenda ang naturang lalaki bilang si Michael.

Bandang alas-12:45 ng hatinggabi, ng ika-15 ng Hulyo 2022, nakita umano ni Arvin, isa rin sa mga kaibigan ni JP, ang isang lalaki at babae na nag-uusap sa tabi ng daan. Pauwi na umano si Arvin ng bahay mula sa kanyang trabaho sa isang resort sa Brgy. Ihatub lulan ng kanyang motorsiklo. Diumano, 4’5 ang taas ng naturang babae, mahaba ang buhok at manipis ang mukha, habang ang lalaki nama’y malapad ang katawan, maitim, 5’5 ang taas, at bilugan ang mukha. Naaninag niya umano ang nasabing lalaki at babae dahil sa ilaw ng kanyang motorsiklo.

Bandang alas-5:15 ng umaga ring iyon ay nakatanggap diumano ng tawag ang himpilan ng pulisya ng Boac, mula sa isang nagngangalang Russel at sa Marinduque Provincial Hospital. 

Diumano, isang babae na may mga saksak ang humarang sa minamanehong sasakyan ni Russel, na dinala niya sa nabanggit na pagamutan, na kalauna’y kinilala na si LEM. 

Ayon diumano kay LEM, siya ay ginahasa at sinakal hanggang sa mawalan ng malay. Ang taong gumawa sa kanya ng mga ito ay siya rin diumanong sumaksak sa kasintahan niya na si JP.

Bandang alas-5:30 hanggang alas-5:40 ng umaga ring iyon ay nagtungo umano sina PSSG Landoy at PCpl Mogol sa iniulat na pinangyarihan ng insidente sa Brgy. Ihatub. Nakita nila malapit sa dagat ang bangkay ni JP na bahagya nang natatakpan ng tolda.

Nakita rin nila ang isang motorsiklo na kulay itim at berde. 

Sa isinagawang imbestigasyon ng Scene of the Crime Operatives (SOCO), napag-alamang nagtamo ng 10 saksak si JP—meron sa likod, leeg, katawan, at tiyan nito, habang nagtamo naman umano si LEM ng maliit at mababaw na mga sugat sa leeg.

Bandang alas-6:00 ng umagang iyon nang maipagbigay-alam sa mga magulang ni JP, na sina Alexander at Maribel, ang kalunus-lunos na sinapit ng kanilang anak. 

Diumano, agad silang nagpunta sa pinangyarihan ng insidente. Nakita umano nila roon ang SOCO, pati na rin si Michael.

Batay kay Maribel, bumisita umano sa burol ng kanyang anak si Michael at ang mga nag-iimbestigang pulis. Ipinakilala umano sa kanya si Michael bilang kapatid ni LEM, na kasintahan ni JP. 

Naalala umano ni Maribel na nabanggit sa kanya ni JP na merong pagbabanta si Michael, sapagkat tutol umano ito sa relasyon nina JP at LEM. Maging ang mga kaibigan diumano ni JP ay pareho rin ang sinabi kay Maribel patungkol sa mga pagbabanta ni Michael.

Mariin naman ang pagtanggi nina Michael at CICL LEM sa mga paratang laban sa kanila. 

Matapos makapagprisinta ng ebidensya ang tagausig, ay pormal na naghain ang Depensa, sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan M.I. Catillon-Rey ng PAO-Boac, Marinduque District Office, ng mosyon na humihingi ng pahintulot sa hukuman ng paglilitis na ibasura ang kaso laban sa magkapatid bunsod ng kakulangan ng ebidensya o demurrer to evidence. Marubdob na iginiit ng Depensa na hindi naitaguyod ng panig ng tagausig ang pagkakakilanlan ng mga inakusahan bilang salarin sa pamamaslang kay JP, sapagkat wala umanong direktang ebidensya na nag-uugnay sa kanila sa krimen. 

Maging ang mga circumstantial evidence na inihayag ng tagausig ay hindi umano sapat. Maliban sa mga ito, nagdulot ng makatuwirang pagdududa sa pagkakakilanlan ng mga salarin ang magkakasalungat na testimonya ng mga saksi ng tagausig.

Sa pagdedesisyon sa kaso na ito, unang binigyang-diin ng RTC-Marinduque na ang pagpapasya ng hukuman sa pagkakasala o kawalan ng kasalanan ng isang akusado ay nagsisimula sa pagkilala ng kanyang karapatan na ipagpalagay bilang inosente sa mga paratang laban sa kanya alinsunod sa ating Saligang Batas. Magagapi lamang ang naturang palagay o presumption of innocence sa oras na mapatunayan ang kasalanan ng akusado, nang merong moral na katiyakan, sa pamamagitan ng katibayan ng lampas sa makatuwirang pagdududa.

Sang-ayon ang hukuman ng paglilitis na walang direktang ebidensya na nagpapatunay sa partisipasyon nina Michael at CICL LEM sa pamamaslang kay JP. Dahil dito, ang mga circumstantial evidence na inihayag ng tagausig na lamang ang maaaring pagbatayan. 

Kaugnay nito, ipinaalala ng hukuman ng paglilitis ang mga kondisyon na kinakailangan upang magamit bilang basehan sa paghahatol ang circumstantial evidence, ito ay ang mga sumusunod: 

(1) Merong higit sa isang sirkumstansya na ipinrisinta; 

(2) Napatunayan ang mga impormasyon, kung saan nagmula ang mga sinasabing sirkumstansya; 

(3) At ang kumbinasyon ng mga sirkumstansya ay nagpapakita ng pagkakasala ng akusado nang higit pa sa makatuwirang pagdududa.

Sa kaso na ito, naging kapuna-puna sa hukuman ng paglilitis na naitaguyod lamang ng tagausig ang sirkumstansya na pinaslang si JP, at na ang kasintahan niya na si CICL LEM ang napagbatid na huling kasama nito. Maliban dito, wala umanong ibang ebidensya o pagpapaliwanag kung paano pinaslang si JP, kung siya man ay sadya ngang pinaslang, at kung sino ang may-akda sa naturang krimen.

Naging kapansin-pansin din umano sa hukuman ng paglilitis na ang tanging katibayan lamang na maaaring mag-ugnay naman kay Michael sa pagkamatay ni JP ay ang motorsiklo na kulay itim at kahel na namataan may ilang metro ang layo sa pinangyarihan ng insidente. Subalit, hindi umano naitaguyod ng tagausig nang merong kasiguruhan na ang nabanggit na motorsiklo ay pagmamay-ari ni Michael. 

Sinubukan din ng tagausig na iugnay si Michael sa pamamaslang kay JP batay sa alegasyon ng mga saksi patungkol sa diumano’y pagtutol ni Michael sa relasyon ng biktima at ng kanyang kapatid na si CICL LEM. Subalit, para sa RTC-Marinduque, hindi sapat ang nag-iisang alegasyon lamang na iyon lalo na at wala umanong katibayan na malapit o naroon si Michael sa lugar ng mismong pinangyarihan ng krimen.

Para din sa hukuman ng paglilitis, hindi umano naisantabi ng tagausig ang posibilidad na ibang tao ang pumaslang kay JP. Ito ay sa kadahilanan na hindi malinaw na natukoy ng saksi na si Brenda, na si Michael ang lalaki na salarin. 

Sa testimonya ni Brenda, ipinahayag niya na sa taas at hugis ng katawan ng naturang lalaki niya ibinatay ang pagkilala sa naturang salarin. Nakapagtataka umano sa hukuman kung paano natiyak ni Brenda na si Michael ang salarin gayung ang kasuotan ng lalaki na inilarawan niya sa hukuman ay napakapangkaraniwan, nakasumbrero, naka-facemask, at 10 segundo lamang niya nakita nang mapadaan ang kanyang sinakyan noong gabi na iyon.

Maging ang testimonya ng saksi ng tagausig na si Arvin ay nagdulot din ng pagdududa sa isipan ng hukuman ng paglilitis, sapagkat nang ipaturo sa kanya ang babae na sinasabi niya na merong kinalaman sa pamamaslang kay JP, ang itinuro niya sa hukuman ay babae na kinilala na si Angelica Montiano.

Ipinaalala ng hukuman ng paglilitis na ang pangunahin na responsibilidad ng tagausig ay ang itaguyod ang pagkakakilanlan ng salarin sa krimen. Tulad ng mga elemento ng krimen, kinakailangan na mapatunayan nang merong moral na katiyakan ang pagkakakilanlan ng salarin sa pamamagitan ng katibayan na lampas sa makatuwirang pagdududa.

Sa kaso nina Michael at CICL LEM, hindi nakumbinsi ang hukuman ng paglilitis na ang naturang magkapatid ang walang-awa na nasa likod ng pamamaslang kay JP. Sa kadahilanan na ito, minarapat ng RTC-Marinduque na bigyan ng merito ang Demurrer to Evidence ng Depensa, dahilan upang maibasura ang habla laban kina Michael at CICL LEM.

Hindi inapela o kinuwestiyon ang nasabing desisyon ng RTC Marinduque, na ipinroklama noong ika-25 ng Abril 2025. Kung kaya’t ito ay naging final and executory.

Lubhang nakalulungkot ang nangyari sa kaso na ito. Nagkahiwalay ang magkasintahan dahil sa malagim na krimen; ang isa ay pinaslang nang walang laban, habang ang isa ay sa krimen pinaratangan. Sa ganitong uri ng pagwawakas ng kaso, hindi maiwasan na maging hati ang ating damdamin. Sa isang banda, merong mararamdaman na ligaya, lalo na para sa panig ng tagapagtanggol, dahil nakamit na ng mga maling inakusahan ang ilang taon na inasam na pagpapawalang-sala. Para naman sa panig ng biktima at ng kanyang naulila na pamilya, kurot sa dibdib na may kaakibat na pagdadalamhati ang tiyak na madarama, sapagkat hindi nila nakamit ang inaasahan na hustisya.

Sa kabila ng lahat ng ito, kami ay patuloy na mananalangin at aasa para sa namayapang biktima, na darating ang araw na matutukoy rin ang mga totoong pumaslang sa kanya. Nawa ang mga ito ay lubos na mapanagot sa angkop na kaparusahan upang makamit ng kaluluwa ni JP hindi lamang ang katarungan kundi pati na rin ang katahimikan.

Pabagu-bagong testimonya ng saksi, nagdulot ng pagdududa

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Oct. 6, 2025

ISSUE #368

Noong gabi ng Hunyo 26, 2008, isang karumal-dumal na trahedya ang naganap sa Brgy. Linan, Tupi, South Cotabato. Si Nanay Lorna, 72-taong-gulang, ay walang kalaban-laban na inatake, sinaktan, at binato hanggang sa mawalan ito ng buhay. Ang akusado ay ang kapitbahay na si alyas “Tata.”

Sa kasong People v. Lanaja (Crim. Case No. 2491-xx, RTC Br. 39, Polomolok, South Cotabato, 28 Marso 2019, sa panulat ni Honorable Presiding Judge Eddie Rojas), ating balikan ang mga pangyayaring humantong sa pagkamatay ni Nanay Lorna, hindi nito tunay na pangalan, at kung paano ang kapwa daing ng ating kliyente na itago na lamang natin sa pangalang alyas “Tata”, ay pinal na natuldukan nang siya’y napawalang-sala mula sa kasong Murder, kaugnay sa nabanggit na sinapit ni Nanay Lorna.

Sinuri ng nasabing hukuman ang lahat ng salaysay at ebidensya upang sagutin ang mahalagang katanungan: Sapat ba ang ipinakitang ebidensya ng panig ng prosekusyon upang idiin si Tata bilang salarin sa pagpatay kay Nanay Lorna?

Bilang pagbabahagi ng mga kaganapan, narito ang buod ng mga salaysay na inilahad ng hukuman.  Ayon sa information na isinampa, bandang alas-9:00 ng gabi, noong ika-26 ng Hunyo 2008, sa Brgy. Linan, Tupi, South Cotabato, may intensyong pumatay, umatake, bumugbog, at bumato ang akusado na si Alyas “Tata” kay Nanay Lorna, na isang 72-taong-gulang, habang ito ay walang kalaban-laban, walang armas, at walang kakayahang lumaban. Tinamaan ng mga malulupit na hampas at bato ang ulo at katawan ng biktima, dahilan ng kanyang agarang pagkamatay.

Dalawang saksi ang iniharap ng tagausig na sina Girly at Kapitan Tonton. 

Ayon kay Girly, narinig niya si Nanay Lorna na humihingi ng saklolo noong gabing iyon. Diumano ay nakita niya ang anino ni Tata na humarang sa kanyang daan. Gayunpaman, nang sumailalim sa cross-examination, nagbagu-bago ang kanyang salaysay, minsan buo ang kumpiyansa, minsan naman umaamin na madilim ang paligid at tanging anino lamang ang kanyang nakita.

Iginiit ni Girly na tulad kay Nanay Lorna, pamilyar din umano siya sa boses ni Tata na nagsabi na huwag makialam. Ayon kay Girly, dahil diumano sa narinig niyang banta mula kay Tata, siya ay kumabig pabalik hanggang sa mabalitaan na lamang niya kinabukasan ang pagkamatay ni Nanay Lorna. Si Kapitan Tonton naman ay nagsabi na umamin umano si Tata sa kanya, na siya ang may gawa ng pagpaslang. Ngunit ang umano’y pahayag na ito ay hindi naisulat, hindi pirmado, at hindi mismo nasabi ng akusado sa hukuman noong panahon ng paglilitis. Sa kabilang banda, matapos maikonsidera ang kabuuang ebidensya ng tagausig, napagdesisyunan ng depensa na hindi magharap ng ebidensya.

Matapos ang paglilitis at sa tulong ng Public Attorney’s Office, sa pamamagitan ni Manananggol Pambayan Atty. Rex Malcampo ng PAO-Polomolok, South Cotabato District Office, sinuri ng hukuman ang lahat ng ebidensya. Sa huli, pinawalang-sala si Tata.

Sa kasong kriminal, ang pangunahing elemento ng krimen ay ang wastong pagkakakilanlan ng akusado. Dito, nabigo ang tagausig na patunayan nang lampas sa makatuwirang pagdududa na si Tata ang salarin. Ang testimonya ni Girly ay hindi matibay, lalo’t umaasa lamang siya sa anino at kanyang aniya ay narinig na boses at hindi sa tiyak na pagkakakilanlan. Tulad ng itinuro sa People v. Avillano (269 SCRA 553), bagaman ang pagkakakilanlan sa pamamagitan ng boses ay katanggap-tanggap kung personal na kilala ng saksi ang akusado – ito ay dapat na categorical and certain. Sa kasong ito, hindi naging tiyak ang salaysay ni Girly.

Sang-ayon sa desisyon ng Korte Suprema, ang testimonya ng isang saksi ay dapat matatag at walang pag-aalinlangan. Ngunit dito, ilang ulit na nagpalit-palit ang bersyon ni Girly hinggil sa pagkakakilanlan kay Tata. Bagama’t pinapayagan ang voice identification kapag personal na kilala ang akusado, ito ay dapat malinaw at walang pasubali. Sa halip, gaya ng binigyang-diin ng korte, ang pagbabagu-bago ni Girly ng kanyang testimonya ay nagbunga ng kawalan ng katiyakan. Kaya’t isang “seed of doubt” ang nabuo laban sa tagausig.

Kaugnay sa People v. Manambit (271 SCRA 344), kapag ang isang saksi ay bigong maging consistent o kaya naman ay may pag-aalinlangan ang sagot sa mga mahahalagang detalye, gaya ng pagkakakilanlan ng akusado ay awtomatikong nagkakaroon ng pagdududa na pumapabor sa depensa.

Sa kabilang banda, ayon naman kay Kapitan Tonton, umamin umano si Tata na siya ang may-akda ng pamamaslang. Gayunpaman, kapansin-pansin na hindi ito naisulat, napirmahan, at hindi rin sumailalim sa cross-examination. Alinsunod sa jurisprudence, ang extrajudicial confession ay kailangan ng malinaw na boluntaryo, may abogado, at nasusulat. Subalit, wala kahit isa sa mga rekisitong ito ang napatunayan.

Hinggil sa nabanggit, ang sinasabing oral confession ni Tata ay hindi sapat. Ayon sa People v. Feliciano (58 SCRA 383), bagama’t hindi kailangang nakasulat ang lahat ng pag-amin, kailangang may katiyakan na ito ay kusa at walang pamimilit. Ang kawalan ng sworn statement sa kasong ito ay lalong nagpapahina sa ebidensya ng tagausig. Bukod pa rito, ang sinabi ni Kapitan Tonton tungkol sa umano ay pag-amin ni Tata ay maituturing na hearsay, sapagkat hindi mismo ang akusado ang nagpatotoo sa korte.

Panghuli, ang bawat akusado ay ipinagpapalagay na inosente hanggang mapatunayang maysala nang lampas sa makatuwirang pagdududa. Ang bigat ng pagpapatunay ay nasa tagausig. Tulad ng pinagtibay sa Daayata v. People (807 Phil. 102), kung may makatuwirang pagdududa, ang hatol ay dapat tungo sa pagpapalaya o acquittal.

Samakatuwid, matapos timbangin ang lahat, malinaw na nabigo ang tagausig na patunayan na si Tata ang pumatay kay Nanay Lorna. Ang hindi consistent o pabagu-bagong testimonya ni Girly, ang kahinaan ng umano ay pag-amin o confession, at ang kawalan ng tiyak na pagkakakilanlan ay nagdulot ng makatuwirang pagdududa.

Ang kasong ito ay nagpapaalala na sa batas kriminal, hindi sapat ang anino, narinig, o sabi-sabi upang ituring na maysala ang isang akusado. Kailangang malinaw, tiyak, at lampas sa makatuwirang pagdududa ang ebidensya. Sa madaling salita, pinairal ng hukuman ang prinsipyo ng due process at presumption of innocence.

Habang idinadalangin natin ang kaluluwa ni Nanay Lorna at ang muling paghilom ng sugat ng kanyang pamilya, patuloy nating pinanghahawakan ang pag-asa na sa takdang panahon, ang tunay na salarin ay mananagot at ang ganap na hustisya ay lubos na makakamtan.