Hustisya na 16 taong hinintay, nauwi sa wala

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Dec. 15, 2025

ISSUE #377

Ang prayoridad ng bawat tao ay sadyang hindi pare-pareho, kung kaya’t maaaring sabihin na sa pangkalahatan ay dalawa ang uri ng tao sa mundo. 

Sa isang banda, merong mga patuloy na naghahangad ng kayamanan sa materyal na bagay. Hindi natin sila masisisi, sapagkat sino nga ba naman ang hindi nagnanais ng maganda at marangyang buhay? Sila ‘yung mga todo-kayod at nagsusumikap upang makamit ang kaginhawaan at karangyaan na kanilang pinapangarap. 

Sa kabilang banda, ang iba naman ay simpleng bagay lang ay sapat na. Wala mang materyal na kayamanan, hindi nila ito alintana, sapagkat para sa kanila, maayos na kalusugan at buong pamilya ang pinakamahalaga.

Ang kasong kriminal na merong pamagat na People of the Philippines vs. Jeremy Capiral y Bautista (Criminal Case No. 15-86, August 1, 2024) na aming ibabahagi sa araw na ito ay merong kaugnayan sa payak na paghahangad ng isang maybahay – ito ay ang makita at makapiling na muli ang kanyang kabiyak na tuluyan nang nawalay sa kanyang buhay. 

Sa kasong ito, sa panulat ni Honorable Elmira S. Cruz-Casaido (Presiding Judge, ng Branch 68, Regional Trial Court of Camiling, Tarlac, sama-sama nating tunghayan ang pagbabahagi ng kuwento, at nawa ay maipaalala sa atin na pahalagahan ang ating mga mahal sa buhay habang sila ay kapiling pa natin sa mundong ito.

Noong ika-31 ng Disyembre 2006, kasagsagan ng bisperas ng Bagong Taon, nang matanggap ni Patricia ang isang nakapanlulumong balita – natagpuang wala nang buhay si Ariel na kanyang asawa.

Batay sa testimonya ni Patricia, siya ay nasa Sitio Tala, San Jose, Tarlac, noong araw na iyon habang si Ariel naman ay umalis para sunduin ang kanilang mga anak sa Sula, San Jose, Tarlac upang sila ay sama-samang makapagdiwang ng Bagong Taon. Ngunit, hindi inasahan ni Patricia na matatanggap niya noong gabi na iyon ang napakasamang balita. 

Ang kanyang bayaw na si Resty umano ang nagsabi sa kanya na natagpuang wala nang buhay si Ariel.

Ang inakusahan na pumaslang kay Ariel ay si Jeremy. Batay sa paratang para sa krimen na Homicide na inihain laban sa kanya sa Regional Trial Court ng Camiling, Tarlac (RTC Camiling, Tarlac), kusa, labag sa batas at makasalanan na merong layunin na pumatay na sinalakay at pinagsasaksak ni Jeremy si Ariel gamit ang matalim na sandata. 

Ang mga tinamong saksak sa katawan ng naturang biktima ang naging sanhi ng agaran niyang pagkamatay. 

Naganap ang malagim na krimen, bandang alas-7:30 ng gabi, noong ika-31 ng Disyembre 2006. At naaresto lamang si Jeremy noong Ika-9 ng Hunyo 2022 o makalipas ang halos 16 na taon mula nang maganap ang nabanggit na pananalakay at pananaksak kay Ariel. 

Gayunman, “not guilty” ang naging pagsamo ni Jeremy sa hukuman ng paglilitis.

Sa paglilitis ng kaso na ito, si Patricia lamang ang tumayong saksi para sa tagausig, tanging ang kanyang sinumpaang salaysay at ang death certificate ni Ariel lamang ang isinumite na ebidensya ng tagausig.

Diumano, nang malaman ni Patricia ang sinapit ni Ariel ay agad siyang nagtungo sa punerarya sa Sula, San Jose, Tarlac, at hindi na umano siya nagpunta sa pinangyarihan ng insidente. Sa kanyang cross-examination, kinumpirma ni Patricia na hindi sila magkasama ni Ariel nang mangyari ang insidente, kung kaya’t hindi niya nakita kung sino ang pumaslang sa kanyang kabiyak. Diumano, ipinaalam lamang sa kanya na si Jeremy ang sumaksak kay Ariel at hindi rin niya alam kung bakit natagpuan ang bangkay ng kanyang kabiyak sa bahay ni Jeremy.

Mariing pagtutol naman sa pagpapatuloy ang ipinaabot ni Jeremy sa hukuman ng paglilitis. Siya ay tinulungan at iprinisinta ni Manananggol Pambayan L.F. Catay Jr. mula sa PAO- Camiling, Tarlac District Office, na ipinagpatuloy ng noon ay Manananggol Pambayan na si G.C. Briones mula sa parehong distrito. Upang ipagtanggol ang kalayaan ng akusado, pormal na naghain ng Demurrer to Evidence ang Depensa. Kanilang iginiit na hindi sapat ang inihaing ebidensya ng tagausig upang maipagpatuloy ang kaso at mahatulan ang akusado.

Sa pagpapasya sa inihain na pagtutol ni Jeremy sa paratang laban sa kanya, ipinaliwanag ng RTC Camiling, Tarlac, na kinakailangan lamang tiyakin ng hukuman ay kung meron bang karampatan o sapat na ebidensya na sumusuporta sa akusasyon o na susuporta sa hatol ng pagkakasala sa taong inaakusahan. Ang karampatang ebidensya ay tumutukoy sa karakter, timbang o halaga ng katibayan na ipinrisinta ng isang partido na legal na magbibigay ng katuwiran sa panghukuman o opisyal na aksyon na hinihiling batay sa mga pangyayari. Upang masabi na merong karampatang ebidensya, mahalaga na mapatunayan na: (a) naganap ang krimen, at (b) ang partikular na antas ng pakikilahok ng akusado. 

Kaugnay nito, ipinaalala ng hukuman ng paglilitis na ang pangunahing tungkulin ng tagausig ay hindi ang patunayan na naganap ang krimen; bagkus, ito ay ang patunayan ang pagkakakilanlan ng salarin, sapagkat walang saysay na mapatunayan ang naganap na krimen kung hindi naman mapapanagot ang salarin dahil ang kanyang pagkakakilanlan ay hindi napatunayan.

Para sa RTC Camiling, Tarlac, nabigo ang agausig na patunayan kung sino ang may-akda ng pananalakay at pananaksak kay Ariel na nagdala sa nasabing biktima sa kanyang huling hantungan. 

Ang testimonya ng natatanging saksi para sa tagausig na si Patricia ay hindi naitaguyod ang pagkakakilanlan ng inakusahan bilang tao na pumaslang sa biktima. Maging ang partisipasyon ni Jeremy sa naganap na krimen ay hindi naitaguyod. Binigyang-pansin din ng hukuman ng paglilitis ang katotohanan na hindi nasaksihan ni Patricia ang mismong krimen at nalaman lamang niya na pumanaw na si Ariel batay sa impormasyon na ibinahagi sa kanya ni Resty. Maging ang impormasyon kung paano niya nalaman na si Jeremy ang sumaksak kay Ariel ay hindi nabanggit ni Patricia. Maliban sa mga ito, wala ring circumstantial evidence na ipinrisinta sa pag-uusig kay Jeremy.

Bunsod ng mga nabanggit na kadahilanan, minarapat ng RTC Camiling, Tarlac na pagbigyan ang naturang Demurrer to Evidence. Alinsunod dito, ipinroklama ng hukuman ng paglilitis noong ika-1 ng Agosto 2024 ang hatol ng pagpapawalang-sala kay Jeremy. Hindi na inapela o kinuwestyon pa ang nasabing resolusyon, kung kaya’t ito ay naging final and executory.

Naisin man ng hukuman ng paglilitis na ipagkaloob kay Patricia at sa kanyang namayapang asawa ang inaasam na hustisya, hindi maaaring magbaba ang hukuman ng hatol ng pagkakasala kung ang pagkakakilanlan ng akusado ay hindi napatunayan nang lampas sa makatuwirang pagdududa. Ito ay alinsunod sa garantiya ng ating Saligang Batas na pagpapalagay ng kawalan ng kasalanan ng taong inaakusahan hanggang sa ang kanyang pagkakasala sa batas ay mapatunayan nang merong moral na katiyakan.

Ebidensyang sablay, akusado lusot!

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Dec. 7, 2025

ISSUE #376

Sa mainit na araw ng konstruksyon sa Brgy. Bagumbayan, Teresa, Rizal, hindi ingay ng martilyo o lagari ang bumasag noong Mayo 1, 2002 – kundi ang sigaw ng alitan, hampas, at pagbagsak ng isang lalaking itago na lamang natin sa pangalang Uncle Moya. 

Sa gitna ng gusot ng inuman, galit, at pagod, lumutang ang dalawang pangalan ng lalaking sina Boy Jun, pamangkin ng biktima, at ang kapwa trabahador ng biktima na siyang akusado na si Alyas Bato, na nakainitan umano ng biktima bago maganap ang trahedya.

Sa pag-ikot ng hustisya, lumutang ang tanong: Sa pagitan ng alingawngaw ng galit at bigwas ng kahoy, sino ang tunay na salarin? At may sapat bang bigat ang ebidensya upang hatulan ang akusado?

Sa kasong People of the Philippines v. Bayani (Crim. Case No. 02-53xx-M), Regional Trial Court, Branch 78, Morong, Rizal, sa panulat ni Honorable Judge Lily Ann M. Padaen noong 16 Nobyembre 2016, sinuri ng hukuman kung ang ebidensya ng tagausig ay sapat upang patunayan ang pagkakasala ni Alyas Bato sa kasong pamamaslang o Homicide.

Ayon sa impormasyon, noong Mayo 1, 2002, bandang ala-1:30 ng hapon, sa loob ng La Hacienda construction site sa Brgy. Bagumbayan, Teresa, Rizal, sinaktan at hinampas umano nang paulit-ulit ng dos-por-dos ni Alyas Bato si Uncle Moya, sa bahagi ng ulo at leeg, na naging sanhi umano ng kanyang kamatayan.

Kinasuhan ang akusado ng homicide sa ilalim ng Article 249 ng Revised Penal Code, at sa kanyang arraignment, siya ay nag-plead ng not guilty, kaya nagsimula ang pagdinig.

Sa paglilitis, ipinrisinta ng tagausig si Boy Jun, ang pamangkin ng biktimang si Uncle Moya. 

Ayon kay Boy Jun, narinig umano niyang nagtatalo ang kanyang tiyuhin na si Moya at ang akusadong si Alyas Bato habang siya ay nasa second floor ng ginagawang bahay. Inilarawan niyang nag-aaway umano ang dalawa tungkol sa kanilang trabaho bilang construction workers. Sinabi rin niya na nakita niya si Alyas Bato na kumuha ng isang dos-por-dos. Ilang sandali matapos nito, bumaba siya at nadatnan ang kanyang tiyuhin na si Moya na nakahandusay na at wala nang malay.

Ngunit sa isinagawang cross-examination, lumitaw na hindi aktuwal na nakita ni Boy Jun ang mismong pananakit. Inamin niyang nasa second floor lamang siya at bumaba lamang nang makarinig ng ingay o komosyon. Dahil dito, ang mga nakita niya ay pawang resulta lamang ng insidente – hindi ang aktuwal na pangyayari. 

Sa madaling sabi, walang direktang saksi sa akto ng panghahampas ng dos-por-dos na aniya ay dahilan ng tinamong pinsala ni Uncle Moya.

Tinawag din ng tagausig si P/Supt. Frez, ang medico-legal officer na nagsagawa ng autopsy sa katawan ni Uncle Moya. 

Ayon sa kanyang salaysay, dinala sa Eastern Police District Crime Laboratory ang bangkay para isailalim sa autopsy, at natukoy umano niya na intracranial hemorrhage ang naging sanhi ng kamatayan.

Ngunit dito lumitaw ang napakalaking problema, hindi kailanman naisumite ng tagausig ang nasabing autopsy report bilang ebidensya, at wala ring anumang dokumentong inialok upang patunayan na may naganap na autopsy, o na ang sinuring bangkay ay talaga ngang kay Uncle Moya. 

Sa madaling sabi, tanging oral testimony lamang ni P/Supt. Frez ang naiprisinta, at natapos ang presentasyon ng tagausig ng mga ebidensya nito nang hindi nai-offer ang katunayan ng pagkamatay ng biktimang si Uncle Moya.

Sa kabilang banda, ang Public Attorney’s Office (PAO), bilang counsel de oficio, sa ngalan ng isang manananggol pambayan na si Atty. Ferdinand C. Arabit, ay tumalima na huwag nang magprisinta ng ebidensya para sa panig ng depensa, sapagkat ang lahat ng subpoena na ipinadala sa akusado ay ibinalik sa hukuman na may notasyong ‘RTS – moved out’ (o ‘lumipat na ng tirahan’).”

Matapos ang paglilitis, sinuri ng hukuman ang lahat ng ebidensya. Sa huli, pinawalang-sala si Alyas Bato. Pinag-aralan ng hukuman ang kabuuang ebidensya ng tagausig at napag-alamang nabigo itong patunayan ang pagkakasala ni Alyas Bato nang lampas sa makatuwirang pagdududa.

Ayon sa Hukuman, nagkulang ang tagausig sa pagsusumite ng mga kinakailangang dokumento at pleadings sa kaso. 

Una, hindi sila nagsumite ng memorandum na sana ay naglalaman ng kabuuang pagsusuri, synthesis, at legal na batayan ng kanilang ebidensya. 

Pangalawa, nang i-rest ang kaso noong Agosto 24, 2009, hindi rin sila nagsagawa ng formal offer of evidence. 

Ayon sa Hukuman, wala man lamang naisumiteng dokumento gaya ng death certificate, autopsy report, o anumang medico-legal findings na magpapatunay sa mismong pagkamatay ng biktima. 

Sa madaling sabi, naghain sila ng kasong homicide, ngunit kahit isang dokumento upang patunayan na may taong namatay ay hindi naisama sa records ng korte.

Hinggil sa nabanggit, muling nilinaw ng Hukuman na ang kasong homicide ay may apat na elemento:

1. May isang taong namatay

2. Ang akusado ang pumatay

3. May intensiyon siyang pumatay, na pinapalagay sa mga sadyang pananakit

4. Walang qualifying circumstance (kaya Homicide, hindi Murder)

Sa kasong ito, batid ng Hukuman na walang saysay na talakayin ang tatlong natitirang elemento kung ang unang elemento pa lamang – ang mismong pagkamatay ay hindi naman napatunayan. Ito ang pinakamalaking butas sa kaso.

Binigyang-diin ng Hukuman na mahalagang tandaan na sa homicide, ang unang pundasyon ng kaso ay ang fact of death o katunayan ng pagkamatay. Kailangang mapatunayan na may taong namatay, bago pa pag-usapan kung sino ang pumatay, kung may intensiyon, o kung ano’ng sirkumstansyang nakapalibot sa insidente. Ngunit sa kasong ito, nabigo ang tagausig na patunayan kahit ang pinakaunang elemento ng krimen. Ito ang pinakamalaking butas na bumalot sa buong paglilitis.

Ibinahagi rin ng Hukuman na lalo pang lumala ang sitwasyon nang hindi naisama sa ebidensya ang dokumentong autopsy report, sa kabila ng pagkakakilanlan nito sa testimonya ni P/Supt. Frez. Tulad ng itinuro sa Sabay v. People (G.R. No. 192150, 1 Oktubre 2014, sa panulat ni Kagalang-galang na Kasamang Mahistrado Arturo D. Brion), hindi sapat na ma-identify lamang sa testimonya ang isang dokumento; kinakailangan itong maipasok sa records sa pamamagitan ng formal offer. Sa kasong ito, walang anumang formal offer ang naisumite. Hindi maaaring magbigay ng judicial notice ang korte upang punan ang kakulangang ito. Ang oral testimony lamang ng medico-legal officer ang naiwan, at ayon sa batas, hindi iyon sapat upang maitaguyod ang fact of death nang lampas sa makatuwirang pagdududa. 

Kaya’t nang usisain ng hukuman ang kritikal na tanong – kung napatunayan ba nang may moral certainty na namatay si Uncle Moya at si Alyas Bato ang pumatay – ang naging sagot ng korte ay malinaw na hindi. Walang dokumentong nagpapatunay sa mismong pagkamatay ng sinasabing biktima. Dahil dito, hindi rin maikakabit kay Alyas Bato ang anumang pananagutan. Tahasang sinabi ng hukuman na hindi napatunayan ang guilt of the accused beyond reasonable doubt.

Binigyang-diin ng Hukuman ang konstitusyonal na presumption of innocence. Ang akusado ay mananatiling inosente hanggang hindi napatutunayan ang kabaligtaran. 

Ayon sa Hukuman, hindi rin diumano napatunayan ng tagausig ang pagkakakilanlan ng salarin sapagkat sa cross-examination ng saksing si Boy Jun, lumalabas na hindi nito mismong nasaksihan ang akto ng pananakit sa kanyang Uncle Moya. 

Muli, tungkulin ng tagausig ang magdala ng ebidensya. Ngunit sa kasong ito – walang proof of death, hindi natukoy ang pagkakakilanlan ng salarin, walang formal offer of evidence, walang dokumentong medico-legal, at hindi rin naisumite ang memorandum. Dahil dito, hindi naabot ng tagausig ang kinakailangang antas ng ebidensya sa kasong kriminal.

Sa huli, idineklarang walang sala si Alyas Bato at walang pananagutang sibil. Ang kabiguan ng tagausig na patunayan ang guilt beyond reasonable doubt ang naging pangunahing dahilan ng pagpapawalang-sala. Sa pagtatapos, paalala ng kasong ito na sa mata ng batas, ang hustisya ay hindi nakapatong sa mga tanong o suspetsa sapagkat ito ay nakasalalay sa bigat at katumpakan ng ebidensya. 

Gayunpaman, tila humuhugot pa rin ng daing mula sa hukay ang katahimikan ng lugar kung saan hinimlay ang malamig na bangkay ni Uncle Moya – isang paalala na ang hustisya ay hindi lamang paghahanap ng salarin, kundi pagtiyak na tama at patas ang proseso ng paghuhusga.

Sa pagitan ng init ng alitan at lamig ng papeles, isang pagpapakita sa lahat na kung walang matibay na katibayan, hindi maaaring ibulid sa bilangguan ang isang mamamayan, sapagkat pinaiiral ang hustisya na idinidikta na kapag kulang ang ebidensya, katarungan ang nag-uutos ng pagpapawalang-sala.

Kapatid na 46 beses pinagsasaksak, salarin ‘di pa rin tukoy

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | Nov. 30, 2025

ISSUE #375

Alam ng iba sa atin, batay man sa sariling karanasan o sa mga kuwentong naririnig at napapanood—ang matinding sakit ng pagkawala ng magulang, ang kirot na dulot ng pagpanaw ng asawa, at ang hindi masukat na hapdi kapag anak ang nauna.

Subalit kadalasan, hindi nabibigyang-diin ang bigat ng dalamhati kapag kapatid ang nawawala. Marahil dahil mas inuuna nating tingnan ang ugnayan sa magulang, anak, o asawa. Gayunman, hindi maitatanggi na masakit din ang pagkawala ng kapatid, lalo na kung lumaki ang magkakapatid nang may pagmamahal, paggalang, at pagkakapit-bisig hanggang pagtanda.Si Nora ay nawalan ng kapatid na si Emil.

Malalim ang paniniwala ni Nora na marahas na kinitil ang buhay ni Emil at pinagnakawan din nina James, Roniel, Willy at AAA.

Ang kanilang kuwento na aming ibabahagi sa araw na ito ay hango sa kasong kriminal na merong pamagat na People of the Philippines vs. James Ian Fernandez y Feliciano, Roniel Traya y Anasco, Willy Saludes y Espiritu and AAA (Criminal Case No. 2020-203 for Murder, and Criminal Case No. 2021-73 for Carnapping, October 7, 2024).Sama-sama nating tunghayan at alamin ang mga naganap sa pagkakatuklas sa nakapanlulumong sinapit ni Emil, at kapulutan nawa ng aral ang kasong ito.

Dalawang kasong kriminal ang kinaharap nina James, Roniel, Willy, kabilang na rin ang noon ay 15-anyos na tawagin na lamang nating si “AAA.”

Paratang para sa krimen na murder ang inihain laban sa kanila noong ika-3 ng Nobyembre 2020, sa Regional Trial Court ng Camiling, Tarlac (RTC Camiling), na kung saan sila ay inakusahan na nagsabwatan, nag-ugnayan at nagtulungan, nang merong malinaw na paghahanda, kaliluhan, at paggamit ng kanilang higit na lakas upang makailang ulit na saksakin ang biktima na si Emil. Naganap ang naturang pananaksak noong ika-29 ng Oktubre 2020 sa probinsya ng Tarlac, na kung saan ang mga sugat na tinamo ni Emil ang naging sanhi ng kanyang kamatayan.

Nang basahan ng pagsasakdal sina James, Roniel at Willy, pagsamo ng kawalan ng kasalanan ang kanilang inihain sa hukuman, habang si AAA ay itinuring bilang child in conflict with the law, sapagkat wala pa siya sa hustong gulang nang maganap ang krimen, at hindi na dinala sa hukuman para sa pagbabasa sa inihaing sakdal. Sa halip, siya ay dinala at nanatili sa kustodiya ng Regional Rehabilitation Center for Youth (RRCY).

Samantala, naihain ng paratang para sa krimen na Carnapping laban sa apat na nabanggit na akusado noong ika-28 ng Enero 2021. Diumano, sila pati na ang isang nagngangalang Jay-Jay ay nagsabwatan, nag-ugnayan at nagtulungan, nang merong karahasan at pananakot, upang kunin, nakawin at dalhin ang sasakyan ni Emil nang labag sa kalooban ng biktima.

Subalit, pagsamo ng kawalan ng kasalanan din ang kanilang inihain sa hukuman ng paglilitis.Pinagsamang paglilitis ang isinagawa ng RTC Camiling sa dalawang nabanggit na kaso.Batay sa testimonya ni Nora, na tumayo bilang saksi ng panig ng tagausig, magkasama na nakatira sa iisang bahay sa Tarlac sina Emil at ang akusadong si Roniel, bagaman siya ay naninirahan sa parehong barangay at labinlima hanggang dalawampung metro lamang ang layo ng kanyang tirahan.

Si Emil ay isa umanong diborsyado at tumatanggap ng pensyon mula sa Amerika. Diumano, bandang alas-11:30 ng gabi, noong ika-29 ng Oktubre 2020, narinig ni Nora na nakikipag-inuman si Emil kina Roniel, Willy, AAA at isang hindi-napangalanang babae. Wala pa umano si James noong mga oras na iyon. Narinig din niya umano na sinabi ni Roniel ang mga salitang, “Kahit sumama ka pa.” Matapos nito ay isinara ni Nora ang bintana at hinayaan ang mga nabanggit sa kanilang inuman.

Diumano, bandang alas-7:00 ng umaga, ipinaalam kay Nora ng kanyang bayaw na nagpunta roon si Willy at kinuha ang pulang sapatos. Hindi umano ito binigyang-pansin ni Nora. Bandang ala-1:00 ng tanghali, noong ika-31 ng Oktubre 2020, ipinaalam sa kanya ng kanyang mga kapitbahay na sina Cris at Marilou na dalawang araw na umano nawawala si Emil.

Nagtaka umano si Nora, kaya noong ika-2 ng Nobyembre 2020, nagpasama umano si Nora kina Cris at Ryan sa bahay ng nobya ni Roniel upang tanungin ang kinaroroonan ni Emil, pero wala siyang nakuha na impormasyon, dahilan upang magsadya siya sa himpilan ng pulis upang ipatala ang pagkawala ng kanyang kapatid. Doon, napag-alaman ni Nora na merong natagpuang bangkay sa isang barangay sa Camiling, Tarlac.

At nakumpirma niya, mula sa mga larawan na ipinakita ng pulis, na bangkay ito ni Emil dahil umano sa tattoo sa kanang binti, at haba at kulay ng buhok. Marami umanong saksak sa katawan ang biktima.Naaresto ang apat na akusado sa bisa umano ng mainit na pagtugis ng mga pulis. Ipinagbigay-alam din umano ng mga pulis kay Nora na, batay sa anak ni Marilou, dinala ng mga akusado ang biktima sa loob ng sasakyan. Natagpuan umano ng mga pulis ang sasakyan ni Emil malapit sa isang sapa.

Napag-alaman din umano ni Nora na nawawala ang mga alahas ni Emil. Bagaman alam umano ni Nora na meron alitan sa pagitan nina Emil at Roniel, hindi niya umano alam ang dahilan, sapagkat sinabihan siya ni Emil na huwag nang makialam pa.

Sa obserbasyon ni PMAJ Villaruel, na nagsagawa ng autopsy sa bangkay ni Emil, naaagnas na ang katawan ng biktima, namamaga na ang tiyan at sira na ang hugis ng mukha nito. Meron din umanong mabahong amoy na likido na lumalabas sa bibig at ilong ng biktima.

Maaari umanong may 48 hanggang 72 oras nang pumanaw ang biktima, at 46 na saksak ang tinamo umano nito sa iba’t ibang bahagi ng katawan, na nagmula sa iisang sandata. Ang malubhang sugat ay ang saksak sa tiyan.Sa tulong at representasyon ng noon ay Manananggol Pambayan na si G.C. Briones, na ipinagpatuloy ni Manananggol Pambayan L.F. Catay Jr. mula sa PAO–Camiling, Tarlac District Office, pormal na naghain ang mga akusado ng Demurrer to Evidence.

Iginiit ng depensa na hindi napawalang-bisa ng tagausig ang pagpapalagay ng kawalan ng kasalanan ng mga akusado, sapagkat hindi naman nasaksihan ng opisyal na nagsagawa ng autopsy ang mismong krimen. Maging ang saksi ng tagausig ay walang sapat na kaalaman ukol sa mga pangyayari na may kaugnayan sa mga ibinibintang na krimen.Hindi nakapaghain ng kaukulang komento ang panig ng tagausig sa loob ng itinakdang panahon ng hukuman.

Nagbaba ng Consolidated Resolution ang RTC Camiling. Una, ipinaliwanag ng hukuman na ang legal na remedyo na Demurrer to Evidence ay nangangahulugan ng pagtutol ng isang partido dahil sa kakulangan ng ebidensya ng kabilang partido sa punto ng batas—maging totoo man o hindi upang makabuo ng kaso o maipagpatuloy ang legal na usapin.

Hinahamon ng naghain na partido, kung sapat ang kabuuang katibayan ng kabilang panig upang mapanatili ang hatol.Bilang gabay, sinipi ng hukuman ang bahagi ng desisyon ng Korte Suprema sa People vs. Go (G.R. No. 191015, August 6, 2014):

“Sufficient evidence for purposes of frustrating a demurrer thereto is such evidence in character, weight or amount as will legally justify the judicial or official action demanded according to the circumstances. To be considered sufficient therefore, the evidence must prove: (a) the commission of the crime, and (b) the precise degree of participation therein by the accused.”

Ipinunto rin ng hukuman na ang pangunahing responsibilidad ng tagausig ay hindi lamang patunayan na naganap ang krimen, kundi itaguyod ang pagkakakilanlan ng gumawa nito.

Binanggit pa ng RTC Camiling na ginagarantiyahan ng Saligang Batas ang pagpapalagay ng kawalan ng kasalanan ng bawat akusado, hanggang sa mapatunayan ng tagausig ang kanilang pagkakasala nang may moral na katiyakan gamit ang ebidensya na lampas sa makatuwirang pagdududa.

Matapos ang masusing pagsusuri sa ebidensya at hamon ng depensa, hindi nakumbinsi ang hukuman na napawalang-bisa ng tagausig ang presumption of innocence ng mga akusado.

Para sa hukuman, maituturing na hearsay ang ebidensya ng tagausig, sapagkat si Nora ay walang sapat na kaalaman ukol sa aktuwal na pamamaslang at pagnanakaw ng sasakyan.

Naging kapuna-puna rin na circumstantial evidence lamang ang basehan ng tagausig. Ipinaalala ng hukuman na kailangan ng: (1) higit sa isang sirkumstansya; (2) napatunayang pinagmulan ng mga sirkumstansya; at (3) kombinasyong patunay ng pagkakasala lagpas sa makatwirang pagdududa.

Nabigo ang tagausig sa tatlong ito. Higit pa rito, salungat ang testimonya ni Nora: sa Direct Testimony ay sinabi niyang hindi kasama si James, pero sa cross-examination ay sinabi niyang si Roniel lamang ang kasama at hindi niya nakita sina Willy at Jay-Jay.

Para sa hukuman, hindi napatunayan na ang mga akusado ang huling kasama ni Emil hanggang matagpuan ang bangkay at nawawalang sasakyan. Mahaba umano ang oras na lumipas mula sa huling pagkakita sa kanila hanggang sa pagkakatuklas sa bangkay, kaya hindi makatuwirang magpasya na sila ang salarin.

Dahil dito, ipinagkaloob ng RTC Camiling ang Demurrer to Evidence nina James, Roniel at Willy sa kasong murder. Iniutos din ang pagpupulong ng Diversion Committee para kay AAA, sapagkat hindi siya nabasahan ng sakdal at nandu’n lamang sa RRCY nang walang isinagawang diversion proceedings, kahit kuwalipikado naman siya.

Ipinagkaloob din ang Demurrer to Evidence nina James, Roniel, Willy at AAA para sa kasong Carnapping dahil sa kakulangan ng ebidensya.

Ang pinagsamang resolusyon ng RTC Camiling ay ipinroklama noong ika-7 ng Oktubre 2024, hindi na inapela o kinuwestyon pa, kaya ito ay naging final and executory.

Marahil ang lungkot at pighati na naramdaman ni Nora noong mabalitaan ang pagpanaw ni Emil ay dumoble, o humigit pa, nang malaman niyang napawalang-sala ang mga pinaniniwalaan niyang may-akda sa pamamaslang sa kanyang kapatid at pagnanakaw ng sasakyan nito. Nawa’y sa bawat pag-uusig ay sapat ang ebidensyang magpapatunay hindi lamang sa mga elemento ng krimen kundi pati na ang pagkakakilanlan ng mga salarin upang ganap na mapagbayaran ang kanilang kasalanan.