Bawal magsanla ng bahay at lupa kung wala pang titulo

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | February 24, 2021

Dear Chief Acosta,

Maaari bang maisanla ng tao ang bahay at lupa kahit pa man hindi sa kanya nakapangalan ang titulo nito sa kadahilanan na hindi naman siya ang may pagmamay-ari? – Librada

Dear Librada,

Ang sagot sa inyong katanungan ay hindi po. Para sa inyong kaalaman, nakasaad sa Article 2085 ng Republic Act No. 386, o mas kilala sa tawag na Civil Code of the Philippines, ang mga essential requisites para maging wasto at balido ang pagsasanla ng bahay at lupa, viz:

“CHAPTER 1
Provisions Common to Pledge and Mortgage
Article 2085. The following requisites are essential to the contracts of pledge and mortgage:
(1) That they be constituted to secure the fulfillment of a principal obligation;
(2) That the pledgor or mortgagor be the absolute owner of the thing pledged or mortgaged;
(3) That the persons constituting the pledge or mortgage have the free disposal of their property, and in the absence thereof, that they be legally authorized for the purpose.
Third persons who are not parties to the principal obligation may secure the latter by pledging or mortgaging their own property.” (Binigyang-diin)

Ayon sa nabanggit na probisyon ng batas, malinaw na ang ownership o pagmamay-ari ay isa sa mga requisites ng may bisa na real estate mortgage o pagsanla. Kaugnay nito, kapag ang impostor o hindi nagmamay-ari ang nagsanla ng bahay at lupa, gamit ang nasabing batas, ito ay kinokonsiderang void o walang bisa.

Nawa ay nasagot namin ang inyong mga katanungan. Nais naming ipaalala sa inyo na ang opinyong ito ay nakabase sa inyong mga naisalaysay sa inyong liham at sa pagkakaintindi namin dito. Maaaring maiba ang opinion kung mayroong karagdagang impormasyong ibibigay. Mas mainam kung personal kayong sumangguni sa isang abogado.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.

Misis na may live-in partner, wa’ “K” sa death benefits ng namatay na mister

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | February 23, 2021

Dear Chief Acosta,

Matagal nang hiwalay at may panibagong ka-“live-in” ang nanay namin. Magda-dalawang buwan na rin ang nakalipas mula nang mamatay ang aming tatay. Kaugnay nito, bukod sa mga anak tulad namin, maaari pa rin bang makakuha ng benepisyo sa pagkamatay ng aming tatay ang aming nanay mula sa Social Security System (SSS) kahit pa man nagkahiwalay na sila bago namatay ang aming tatay? – Fatima

Dear Fatima,

Ang sagot sa inyong katanungan ay hindi na po. Para sa inyong kaalaman, nakasaad sa Republic Act (R.A.) No. 11199, o mas kilala sa tawag na Social Security Act of 2018, at sa kaakibat na Implementing Rules and Regulations nito ang alituntunin tungkol sa mga benepisaryo na maaaring makatanggap sa Social Security System (SSS), viz:

“Republic Act Number 11199
k) Beneficiaries – The dependent spouse until he or she remarries, the dependent legitimate, legitimated or legally adopted, and illegitimate children, who shall be the primary beneficiaries of the member: Provided, That the dependent illegitimate children shall be entitled to fifty percent (50%) of the share of the legitimate, legitimated or legally adopted children: Provided, further, That in the absence of the dependent legitimate, legitimated or legally adopted children of the member, his/her dependent illegitimate children shall be entitled to one hundred percent (100%) of the benefits. In their absence, the dependent parents who shall be the secondary beneficiaries of the member. In the absence of all the foregoing, any other person designated by the member as his/her secondary beneficiary.
Implementing Rules and Regulation
SEC 12. PRIMARY BENEFICIARIES. - The following are considered as primary beneficiaries:
i. The dependent spouse who has not re-married [Sec 8, (k)], cohabited or entered in a “live-in” relationship before or after the death of the member, and
ii. The dependent legitimate, legitimated or legally adopted and illegitimate children. Where there are legitimate or illegitimate children, the former shall be preferred.  xxx.” (Binigyang-diin)

Ayon sa nabanggit, upang maging benepisaryo ang legal na asawa, nararapat na ito ay bukod sa nakadepende pa sa kanyang yumao na asawa. Una, hindi pa muling nagpakasal; o pangalawa, hindi pa pumasok sa panibagong relasyon kung saan mayroong “live-in relationship” nang naganap.

Alinsunod sa inyong sitwasyon, kapag mapatunayan ang pagkakaroon ng “live-in relationship” ng inyong nanay noong mamatay o bago pa mamatay ang inyong tatay, maaari itong maging epektibong dahilan upang hindi makatanggap ng benepisyo ang inyong nanay.

Nawa ay nasagot namin ang inyong mga katanungan. Nais naming ipaalala sa inyo na ang opinyong ito ay nakabase sa inyong mga naisalaysay sa inyong liham at sa pagkakaintindi namin dito. Maaaring maiba ang opinyon kung mayroong karagdagang impormasyong ibibigay. Mas mainam kung personal kayong sumangguni sa abogado.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.

Ang epekto ng pagkaantala sa pagsampa ng reklamo sa kredibilad ng testigo

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | February 22, 2021

Dear Chief Acosta,

Ako ay saksi at testigo sa krimen. Aminado akong may katagalan bago ko naipon ang lakas ng loob ko upang magreklamo at ituloy ang pagsampa ng kaso. Kaugnay nito, may nakapagsabi sa akin mula sa mga kamag-anak ng akusado na maaari diumanong maapektuhan ang aking kredibilad bilang testigo dahil sa pagkaantala ng aking pagrereklamo. Dahil dito, nais kong malaman kung tunay bang makasasama sa aking estado bilang saksi ang aking paghihintay at pag-iipon ng lakas ng loob bago ko itinuloy ang aking pagkaso at akusasyon? – Aubrey

Dear Aubrey,

Ang sagot sa inyong katanungan ay hindi po. Para sa inyong kaalaman, sinagot na ng Korte Suprema ang katulad na katanungan sa isa sa mga naging desisyon nito. Kaugnay nito, inilahad ng Kataas-taasang Hukuman sa kasong People vs. Fernandez (G.R. No. 134762, July 23, 2002), sinulat ni Honorable former Associate Justice Leonardo Quisumbing, na ang delay o pagkaantala diumano sa pag-uulat ng krimen ay hindi makaaapekto sa kredibilidad ng testigo hangga’t ang delay o pagkaantala ay mayroong sapat na dahilan, viz:

“Appellant’s allegation that it took Mrs. Bates more than nine months to make a criminal accusation against him before the police is, thus, correct. However, delay in reporting the crime or identifying the malefactors does not affect the credibility of a witness for as long as the delay is sufficiently explained. When the police queried Mrs. Bates why she waited until appellant was arrested before filing her complaint with them, she disclosed that she feared appellant might kill her, too. Fear of reprisal has been accepted by this Court as an adequate explanation for the delay or vacillation in filing criminal charges. The delay in making the criminal accusation having thus been explained, her credibility as a witness remains unimpaired.” (Binigyang-diin)

Base sa inyong kuwento, kaya naantala ang inyong pagrereklamo ay dahil sa inyong naunang kakulangan ng lakas ng loob na magpatuloy sa pagsampa ng kaso. Samakatwid, ang kadahilanan ng pagkaantala ay tulad sa binanggit na kaso kung saan dahil sa takot ay hindi agad naisampa ang kaso. Dahil dito, tulad ng naging pasya ng Korte Suprema, masasabi rin nating ang pagkaantala o delay sa inyong pagrereklamo ay hindi makaaapekto sa inyong kredibilidad bilang testigo.

Nawa ay nasagot namin ang inyong mga katanungan. Nais naming ipaalala sa inyo na ang opinyong ito ay nakabase sa inyong mga naisalaysay sa inyong liham at sa pagkakaintindi namin dito. Maaaring maiba ang opinion kung mayroong karagdagang impormasyong ibibigay. Mas mainam kung personal kayong sumangguni sa abogado.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.