Certificates of live birth, death at marriage ng PSA, walang expiration date

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 15, 2025

Dear Chief Acosta,

Tama ba na ang naisyu na birth certificate ng Philippine Statistics Authority (PSA) ay walang expiration date? Salamat sa inyong magiging tugon. — Nassy

---

Dear Nassy,

Ang sagot sa iyong katanungan ay matatagpuan sa Seksyon 3 ng Republic Act (R.A.) No. 11909, o kilala rin sa tawag na “Permanent Validity of the Certificates of Live Birth, Death, and Marriage Act,” kung saan nakasaad na:

“Section 3. Permanent Validity. — The certificates of live birth, death, and marriage issued, signed, certified, or authenticated by the PSA and its predecessor, the NSO, and the local civil registries shall have permanent validity regardless of the date of issuance and shall be recognized and accepted in all government or private transactions or services requiring submission thereof, as proof of identity and legal status of a person: Provided, That the document remains intact, readable, and still visibly contains the authenticity and security features: xxx Provided, finally, That the permanent validity of the Certificate of Marriage is applicable only in an instance where the marriage has not been judicially decreed annulled or declared void ab initio as provided for under the Family Code of the Philippines or any subsequent amendatory law on marriage. In cases when the texts on the certificate appear illegible, or an administrative correction or a judicial decree has been approved, the concerned person shall thus submit the new, amended, or updated certificate.

This provision likewise applies to reports of birth, death, or marriage registered and issued by the Philippine Foreign Service Posts, and transmitted to the PSA.”

Bilang kasagutan sa iyong tanong, ayon sa nabanggit na probisyon ng batas, ang mga sertipiko tulad ng birth certificate na inilabas ng Philippine Statistics Authority (PSA) ay may permanenteng bisa (permanent validity). Sa madaling salita, tama na ang birth certificate mula sa PSA ay walang expiration date. 

Malinaw na mababasa sa Seksyon 3 ng R.A. No. 11909 na ang mga sertipiko ng kapanganakan, kamatayan, at kasal na inilabas, nilagdaan, sertipikado, o pinatotohanan ng PSA at ng National Statistics Office (NSO), at ng mga lokal na rehistro-sibil ay mayroong permanenteng bisa anuman ang petsa ng pag-isyu nito, at dapat kilalanin at tanggapin sa lahat ng gobyerno o pribadong transaksyon o serbisyo na nangangailangan ng pagsusumite nito, bilang patunay ng pagkakakilanlan at legal na katayuan ng isang tao, sa kondisyon na ang dokumentong iyon ay mananatiling buo,  nababasa, at nakikita pa ring naglalaman ng pagiging tunay at security features.

Ang nasabing batas ay base sa polisiya ng gobyerno para sa pagkakaroon ng matatag at mabisang sistema sa pagbibigay ng mga kopya ng mga dokumento ng civil registry sa lahat ng mga mamamayan. Ganoon din, ang ating bansa ay itinataguyod ang kahusayan at ekonomiya sa pamamagitan ng pag-alis ng mga dobleng proseso at mga kinakailangan kaugnay ng mga nasabing dokumento.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagbawi sa benepisyo ng tinanggal na empleyado

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 14, 2025

Dear Chief Acosta,

Dati akong nagtrabaho bilang isang merchandiser. Tinanggal ako sa trabaho dahil sa tinawag nilang gross and habitual neglect of duty. Noong tinanggal ako sa trabaho ay hiningi ko ang aking holiday bonus para sa dalawang taon na nagtrabaho ako sa kanila dahil ito ay nakasaad sa Collective Bargaining Agreement (CBA) ng kumpanya. Gayunpaman, sinabi ng human resource manager na lahat ng mga benepisyo ko tulad ng aking holiday bonus ay mawawala rin dahil tinanggal ako sa trabaho. Sa tanda ko, walang patakaran sa kumpanya na nagsasaad na kung sakaling matanggal ang isang empleyado ay hindi na niya makukuha ang kanyang mga benepisyo. Maaari ko pa bang mabawi ang nasabing benepisyo mula sa dati kong kumpanya? — Tommy

---

Dear Tommy,

Kung ang iyong karapatan na makatanggap ng holiday bonus ay batay sa CBA at ang patakaran hinggil dito ay mapatutunayan, hindi ito maaaring awtomatikong bawiin ng dahil lang sa ikaw ay tinanggal sa trabaho. Sa kasong Apolinar A. Argentera vs. Manila Electric Company/Manny V. Pangilinan (G.R. No. 224729, February 08, 2021), sa panulat ni Honorable Associate Justice Marvic Mario Victor F. Leonen, sinabi ng Kataas-taasang Hukuman na:

“An employer cannot unilaterally declare the forfeiture of wages, benefits, and privileges that have accrued in favor of a dismissed employee. The employer must prove the basis for the forfeiture through its policies, employee contracts, or its collective bargaining agreement. Without such proof, there is no basis to forfeit accrued monetary benefits as of the date of termination. To do so would violate Article 100[139] of the Labor Code, since the benefits have already accrued to the employee.

Without an express provision on the forfeiture of benefits in a company policy or contractual stipulation under an individual or collective contract, the employee's rights, benefits, and privileges are not automatically forfeited upon dismissal. The employee’s termination from employment is without prejudice to the ‘rights, benefits, and privileges [they] may have under the applicable individual or collective agreement with the employer or voluntary employer policy or practice.’”

Ayon sa iyo, ang pagbibigay ng holiday bonus para sa mga taon na nagtrabaho ka sa dati mong kumpanya ay batay sa CBA. Maaaring dapat bayaran sa iyo ito, maliban kung may probisyon sa patakaran ng dati mong kumpanya o sa CBA na nag-aalis ng karapatang ito sa sinumang taong matatanggal sa trabaho. Sa mga kaso para sa pagkuha ng mga benepisyo ng isang empleyado, ang employer ang karaniwang may pananagutan na patunayan na ang mga benepisyo ng isang empleyado ay nabayaran na o kung hindi man nabayaran ay dapat patunayan kung bakit hindi niya ito dapat bayaran. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Karapatan ng mga copyright owner

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 13, 2025

Ang copyright ay ang karapatang ibinibigay ng batas sa may-ari ng isang intelektuwal na produksyon para sa eksklusibong paggamit, kasiyahan, at pagpapalawig nito. 

Ang copyright ay maaaring makuha at magamit alinsunod sa mga paksa at ng mga taong saklaw ng mga tuntunin at kondisyon na tinukoy sa batas. Sapagkat ang copyright ay isang karapatang ipinagkaloob ng batas, tanging ang mga klase ng mga intelektuwal na produkto na nasa ilalim ng statutory enumeration lamang ang may karapatan sa proteksyon. (Republic of the Philippines vs. Heirs of Tupaz, G.R. No. 197335, September 07, 2020, sinulat ni Honorable Associate Justice Marvic M.V.F. Leonen)

Sa katunayan, ayon sa kasong Kho vs. Court of Appeals, nilinaw ng Korte Suprema ang saklaw ng copyright at sinabing limitado lamang ito sa mga likhang intelektuwal sa larangan ng akdang pampanitikan at orihinal na sining tulad ng mga komposisyon sa musika, libro, mga guhit, at iba pang mga akdang pampanitikan, iskolar, siyentipiko, at sining. Bukod pa rito, binigyang-diin din ng batas na ang copyright ay protektado mula sa sandali ng kanilang paglikha. (G.R. No. 115758, March 19, 2002, sinulat Honorable Associate Justice Sabino R. De Leon, Jr.)

Ganunpaman, ang pagpaparehistro at deposito sa Pambansang Aklatan at Aklatan ng Korte Suprema ay pinanatili para sa layunin ng pagkumpleto ng mga talaan. (Republic vs. Heirs of Tupaz, citing Rep. Act No. 8293 (1997), Sec. 191.)

Kaugnay ng mga nabanggit, nakasaad sa Seksyon 177 at Seksyon 193 ng Republic Act (R.A.) No. 8293, o mas kilala sa tawag na “Intellectual Property Code of the Philippines,” ang mga karapatan ng mga tinaguriang copyright owner:

“Section 177. Copyright or Economic Rights. -- Subject to the provisions of Chapter VIII, copyright or economic rights shall consist of the exclusive right to carry out, authorize or prevent the following acts:

177.1.  Reproduction of the work or substantial portion of the work;

177.2.   Dramatization, translation, adaptation, abridgment, arrangement or other transformation of the work;

177.3.  The first public distribution of the original and each copy of the work by sale or other forms of transfer of ownership;

177.4. Rental of the original or a copy of an audiovisual or cinematographic work, a work embodied in a sound recording, a computer program, a compilation of data and other materials or a musical work in graphic form, irrespective of the ownership of the original or the copy which is the subject of the rental; 

177.5.  Public display of the original or a copy of the work;

177.6.  Public performance of the work; and

177.7.  Other communication to the public of the work. (Sec. 5, P. D. No. 49a)

xxx

Section 193. Scope of Moral Rights. -- The author of a work shall, independently of the economic rights in Section 177 or the grant of an assignment or license with respect to such right, have the right:

193.1. To require that the authorship of the works be attributed to him, in particular, the right that his name, as far as practicable, be indicated in a prominent way on the copies, and in connection with the public use of his work;

193.2. To make any alterations of his work prior to, or to withhold it from publication;

193.3. To object to any distortion, mutilation or other modification of, or other derogatory action in relation to, his work which would be prejudicial to his honor or reputation; and

193.4. To restrain the use of his name with respect to any work not of his own creation or in a distorted version of his work. (Sec. 34, P.D. No. 49)”

Hinggil sa mga nabanggit, ang mga karapatan ng isang copyright owner ay maaaring mahati sa dalawang klasipikasyon: ang economic rights at moral rights. Ayon sa tinatawag na economic rights, ang copyright owner ay itinuturing na may eksklusibong karapatang isagawa, pahintulutan, o pigilan ang mga aksyon na nakalahad sa Seksyon 177 ng nabanggit na batas. Sa kabilang banda, sakop naman ng tinatawag na moral rights ang karapatan sa pagpapatungkol o atribusyon; alterasyon o pagbabago; pagpapahintulot sa publikasyon; at pagpigil sa paggamit ng pangalan ng copyright owner kaugnay sa bersyon ng kanyang gawa.

Samakatuwid, masasabi natin na ang saklaw ng karapatan na ipinagkaloob ng batas sa mga copyright owner ay komprehensibo at malawak. Ito ay bilang pagkilala na rin sa pang-ekonomiya at panlipunang benepisyo ng pagbibigay proteksyon sa mga copyright owner. Kaya naman sa mga salita ng Kataas-taasang Hukuman, nabanggit ang katwiran ng batas ukol sa mga karapatang sumasakop sa copyright:

“Copyright has two rationales: the economic benefit and social benefit. The economic benefit is reaped by the author from his work while the social benefit manifests when it creates impetus for individuals to be creative. Copyright, like other intellectual property rights, grants legal protection by prohibiting the unauthorized reproduction of the author’s work. x x x By eliminating fear of other’s appropriation and exploitation of an author’s work, intellectual creation is incentivized. (Axel Gosseries, et. al., Intellectual Property and Theories of Justice (2008) sinipi sa G.R. No. 197335, September 07, 2020)