Bawal magnotaryo ang abogado sa dokumento ng kamag-anak

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | June 13, 2025

Dear Chief Acosta, 

Noong nakaraan ay nagbenta ako ng lupa. Kailangan kong ipanotaryo ang aming “Deed of Absolute Sale”. Naalala ko na ang pinsang buo ko ay isang abogado. Ngunit noong lumapit ako sa kanya para magpanotaryo, sinabihan niya ako na hindi niya maaaring notaryohan ang aking dokumento dahil ako ay kanyang pinsang buo at ito ay hindi pinapayagan diumano ng batas. May batas ba na nagbabawal notaryohan ng abogado ang dokumento ng kanyang kamag-anak? — Biana

---

Dear Biana,

Ayon sa Section 3 (c), Rule IV ng A.M. No. 02-8-13-SC o 2004 Rules on Notarial Practice, na inilabas ng Korte Suprema noong 5 Hulyo 2004, ang isang notaryo publiko ay hindi maaaring magnotaryo ng isang dokumento kung ang “principal” o ang taong nakalagda sa dokumento ay kanyang asawa, common-law partner o kasalukuyang kinakasama kahit hindi kasal, kanyang ninuno, kanyang mga anak, apo at kaapu-apuhan, o kamag-anak niya, sa dugo man o sa pamamagitan ng batas, na nakapaloob pa sa tinatawag na “4th civil degree”, narito ang eksaktong pahayag ng batas: 

“Sec. 3. Disqualifications – A notary public is disqualified from performing a notarial act if he:  x x x

(c) is a spouse, common-law partner, ancestor, descendant, or relative by affinity or consanguinity of the principal within the fourth civil degree.”

Ang diskwalipikasyong ito ay para maingatan ang integridad ng pagnonotaryo. Ito rin ay para maiwasan ang magkakontrang interes at siguruhin ang katotohanan ng dokumentong nanotaryuhan. 

Ang tanong ngayon ay paano natin malalaman kung ang isang tao ay kasama sa tinatawag na “4th civil degree” sa pamamagitan man ng dugo o ng batas. Kailangan mong bilangin kung ilang antas hanggang sa inyong parehas na ninuno at patungo sa kanya. 

Halimbawa, ang iyong pinsang buo ay pasok sa tinatawag na “4th civil degree”. Kung paano ito bilangin ay narito: 

• Mula sa iyo patungo sa iyong mga magulang = 1 degree

• Mula sa iyong mga magulang patungo naman sa iyong lolo at lola = 1 degree

• Mula sa iyong lolo at lola, bilang sila ang parehas na ninuno ninyo ng iyong pinsang buo, patungo naman sa iyong tito o tita na siyang nanay o tatay ng iyong pinsan = 1 degree

• Ang huling bilang ay mula sa iyong tito o tita, patungo sa iyong pinsan = 1 degree. 

Base sa iyong isinalaysay, pinsang buo mo ang abogado sa inyong pamilya. Tulad ng halimbawang nabanggit sa itaas, ikaw ay nakapaloob sa tinatawag na “4th civil degree” dahil kung bibilangin mula sa iyo hanggang sa iyong pinsan ay binubuo ng apat na degrees o antas.  

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagsasampa ng reklamo para sa biktimang napaslang at napagnakawan

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | June 12, 2025

Dear Chief Acosta, 

Pinaslang ang aking kapitbahay at siya ay kinuhaan pa ng mga personal na gamit ng taong pumaslang sa kanya. May nagsabi sa live-in partner ng biktima na hiwalay na reklamong homicide at theft ang dapat na isampa laban kay X, ang tao na inaakusahan na gumawa ng krimen. Ngunit, may nagsabi rin sa kanya na reklamong robbery with homicide diumano ang nararapat na isampa laban kay X. Ano ba ang pagkakaiba ng mga iyon at alin ba ang reklamo na angkop na isampa? Sana ay malinawan ninyo ako. — Louie

---

Dear Louie,

Mayroong krimen na Homicide kung ang isang tao ay intensyonal na pinaslang ang kanyang biktima subalit wala ang alinman sa mga qualifying circumstances na nakasaad sa batas upang makonsidera ang naturang pamamaslang bilang Murder. Partikular na nakasaad sa Artikulo 249 ng ating Revised Penal Code:

“Article 249. Homicide. - Any person who, not falling within the provisions of Article 246, shall kill another without the attendance of any of the circumstances enumerated in the next preceding article, shall be deemed guilty of homicide and be punished by reclusion temporal.”

Mayroong krimen na Theft kung intensyonal na kinuha ng isang tao nang walang pahintulot at wala ring karahasan o intimidasyon, para sa kanyang kapakinabangan, ang gamit o bagay mula sa biktima. Ito ay alinsunod sa probisyon ng Artikulo 308 ng ating Revised Penal Code.

“Article 308. Who are liable for theft. - Theft is committed by any person who, with intent to gain but without violence against or intimidation of persons nor force upon things, shall take personal property of another without the latter’s consent.”

Mayroon namang special complex crime na Robbery with Homicide kapag ninakaw o kinuha ng isang tao nang walang pahintulot ang personal na gamit ng biktima sa pamamagitan ng karahasan, puwersa o intimidasyon, mayroon siyang intensyon na matamo o mapakinabangan ang naturang gamit, at dahil sa o bunga ng nabanggit na pagnanakaw ay napaslang ang biktima.

Upang malaman kung ano ang angkop na reklamo na isasampa – kung hiwalay na reklamong Homicide at Theft ba, o special complex crime na Robbery with Homicide – mahalaga na matukoy, batay sa ebidensya, kung ano ang pangunahin na motibo ng tao na inaakusahan ng pamamaslang at pagnanakaw. Para sa higit na kaalaman, ipinaliwanag ng ating Korte Suprema, sa panulat ni Kagalang-galang na Associate Justice Amy C. Lazaro-Javier, sa kasong People of the Philippines vs. Edgardo Catacutan y Mortera alias "Batibot," "Enzo" & "Gerry" (G.R. No. 260731, February 13, 2023):

“As shown, appellant killed Alexander then stole his belongings. These, however, are insufficient to convict appellant of the special complex crime of Robbery with Homicide which requires the following elements: (1) the taking of personal property is committed with violence or intimidation against persons; (2) the property taken belongs to another; (3) the taking is with intent to gain or animo lucrandi; and (4) by reason or on occasion of the robbery, homicide is committed.

We focus on the fourth element of the crime; the killing was by reason of or on occasion of robbery.

In Robbery with Homicide, the robbery is the central purpose and objective of the malefactor and the killing is merely incidental to the robbery. The intent to rob must precede the taking of human life, but the killing may occur before, during or after the robbery. x x x

Relevantly, the Court has held that if the original criminal design does not clearly comprehend robbery, but robbery follows the homicide as an afterthought or as a minor incident of the homicide, the criminal acts should be viewed as constitutive of two offenses and not of a single complex offense.

In People v. Algarme, the Court convicted the accused of separate crimes of homicide and theft since there was no showing that their original intention — determined by their acts, prior to, contemporaneous with and subsequent to the commission of the crime — was to commit robbery. Similarly, in People v. Lamsing, the accused was convicted of separate crimes of homicide and theft since circumstances reveal that his principal purpose was to kill the guard and the taking of the gun was a mere afterthought.” 

Sa sitwasyon na iyong nabanggit, magkahiwalay na reklamo para sa krimen na Homicide at Theft ang maaari na isampa laban kay X kung, batay sa ebidensya na nakalap, ang pangunahin na motibo ni X ay ang pagpaslang sa iyong kapitbahay at ang pagnanakaw ay naganap lamang matapos ang o incidental lamang sa pamamaslang. 

Sa kabilang banda, kung itinuturo naman ng ebidensya na ang pangunahin na motibo ni X ay ang pagnakawan ang iyong kapitbahay, na naganap ang naturang pagnanakaw nang mayroong karahasan, puwersa o intimidasyon, at bunga o bunsod ng marahas, puwersahan o may intimidasyon na pagnanakaw ay napaslang ang biktima, reklamo para sa krimen na Robbery with Homicide ang maaari na isampa laban kay X.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Bisa ng non-compete o non-involvement clause sa kontrata

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | June 11, 2025

Dear Chief Acosta,

Nang ibigay ko ang resignation letter ko, pinaalalahanan ako ng aming Human Resource personnel patungkol sa non-compete clause na nakasaad diumano sa kontrata ko. May bisa ba ang nasabing clause? — Jake

---

Dear Jake, 

Kinikilala ng ating batas na ang mga partido sa isang kontrata ay maaaring magtatag ng mga itinatakda, mga sugnay, mga tuntunin, at mga kondisyon, basta’t hindi ito labag sa batas, moralidad, mabuting kaugalian, kaayusan ng publiko, o patakarang pampubliko.

Kaugnay nito, sa kasong Daisy B. Tiu vs. Platinum Plans Phil. Inc., G.R. No. 163512, 28 February 2007, sa panulat ni Honorable Associate Justice Leonardo A. Quisumbing, kung saan pinasyahan na:

“As early as 1916, we already had the occasion to discuss the validity of a non-involvement clause. In Ferrazzini v. Gsell, we said that such clause was unreasonable restraint of trade and therefore against public policy. In Ferrazzini, the employee was prohibited from engaging in any business or occupation in the Philippines for a period of five years after the termination of his employment contract and must first get the written permission of his employer if he were to do so. The Court ruled that while the stipulation was indeed limited as to time and space, it was not limited as to trade. Such prohibition, in effect, forces an employee to leave the Philippines to work should his employer refuse to give a written permission. xxx

Conformably then with the aforementioned pronouncements, a non-involvement clause is not necessarily void for being in restraint of trade as long as there are reasonable limitations as to time, trade, and place.

In this case, the non-involvement clause has a time limit: two years from the time petitioner’s employment with respondent ends. It is also limited as to trade, since it only prohibits petitioner from engaging in any pre-need business akin to respondent’s.