Pananagutan ng pari sa ilegal na kasal

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 30, 2025

Dear Chief Acosta,

May magkasintahang lumapit sa aming pari para magpakasal. Ikinasal sila ni Father kahit alam niyang wala silang marriage license. Maaari bang magkaroon ng pananagutan ang pari?  — Clarence

---

Dear Clarence,

Kinikilala ng ating Saligang Batas ang kasal bilang isang banal na institusyong panlipunan, at nakabatay ang ating family law sa patakaran na ang kasal ay hindi lamang isang kontrata, ngunit isang institusyong panlipunan na lubos na pinoprotektahan ng ating Estado. Ang ating Estado ay may pinakamahalagang interes sa pagpapatupad ng mga patakaran nito sa konstitusyon at pangangalaga sa kabanalan ng kasal. Sa pagsulong sa layuning ito, nasa loob ng kapangyarihan ng ating Estado na magpatibay ng mga batas at regulasyon, tulad ng Article 352 ng Revised Penal Code (RPC), na nagpaparusa sa mga kilos na nagreresulta sa pagkakawatak-watak at panunuya ng kasal.

Kung kaya, sa kasong Rene Ronulo vs. People of the Philippines, G.R. No. 182438, 02 Hulyo 2014, sa panulat ni Associate Justice Arturo D. Brion, tinalakay ng ating Kagalang-galang na Korte Suprema ang mga elemento ng isang iligal na seremonya ng kasal na may parusa sa ilalim ng Article 352 ng RPC:

“Article 352 of the RPC, as amended, penalizes an authorized solemnizing officer who shall perform or authorize any illegal marriage ceremony. The elements of this crime are as follows:

(1) authority of the solemnizing officer; and 

(2) his performance of an illegal marriage ceremony. 

We come now to the issue of whether the solemnization by the petitioner of this marriage ceremony was illegal.

Under Article 3

(3) of the Family Code, one of the essential requisites of marriage is the presence of a valid marriage certificate. In the present case, the petitioner admitted that he knew that the couple had no marriage license, yet he conducted the “blessing” of their relationship.

Undoubtedly, the petitioner conducted the marriage ceremony despite knowledge that the essential and formal requirements of marriage set by law were lacking. The marriage ceremony, therefore, was illegal. The petitioner’s knowledge of the absence of these requirements negates his defense of good faith.”

Alinsunod sa nabanggit na kaso, kung mapatutunayan na ang pari na iyong tinutukoy ay awtorisadong opisyal na magkasal at magsagawa ng seremonya ng kasal sa kabila ng kaalaman na ang magkasintahan ay walang marriage license, ang nasabing pari ay maaaring mapanagot sa ilalim ng Article 352 ng RPC.

Nawa ay nasagot namin ang iyong mga katanungan. Nais naming ipaalala na ang opinyon na ito ay nakabase sa mga naisalaysay sa iyong liham at sa pagkakaintindi namin dito. Maaaring maiba ang aming opinyon kung mayroong karagdagang impormasyon na ibibigay. Mas mainam kung personal kang sasangguni sa isang abogado.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.

Kusang-loob na pagbibitiw sa trabaho

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 29, 2025

Dear Chief Acosta,

Mayroon kaming empleyado na napatawan ng “suspension” dahil sa ilang ulit na pagliban sa trabaho nang walang abiso o pahintulot. Matapos ang kanyang pagkakasuspinde, muli namin siyang binigyan ng abiso upang magpaliwanag dahil sa kanyang muling pagliban sa trabaho ng isang linggo nang walang abiso o pahintulot. Makalipas ang ilang araw, pumunta siya sa opisina at personal na isinumite ang kanyang resignation letter.

Kami ay nabigla sapagkat nagsampa siya ng reklamo para sa constructive dismissal, na iginigiit na ang kanyang pagkatanggal sa trabaho ay hindi boluntaryo, ngunit resulta ng sapilitang pagbibitiw na nagmumula sa panliligalig at kahihiyan na ginawa diumano ng kumpanya sa kanya. Makatwiran ba ito? —- Leera

---

Dear Leera,

Binibigyang-diin ng ating Korte Suprema na ang patakarang konstitusyonal na magbigay ng ganap na proteksyon sa paggawa ay hindi dapat maging tabak para apihin ang employer. Sa katunayan, ang pangako sa layunin ng paggawa ay hindi pumipigil sa atin na suportahan ang employer kapag ito ay nasa tama.

Tinalakay ng ating Kagalang-galang na Korte Suprema, sa kasong Arvin A. Pascual vs. Sitel Philippines Corporation, et al., G.R. No. 240484, 09 Marso 2020, sa panulat ni Honorable Associate Justice Henri Jean Paul B. Inting, na ang mga aksyon ng empleyado bago at pagkatapos ng diumano ay pagbibitiw ay dapat isaalang-alang sa pagtukoy kung ang naturang empleyado ay tunay na naglalayon na wakasan ang kanyang trabaho:

“To emphasize, the intent to relinquish must concur with the overt act of relinquishment. The acts of the employee before and after the alleged resignation must be considered in determining whether the employee concerned, in fact, intended to terminate his employment. In illegal dismissal cases, it is a fundamental rule that when an employer interposes the defense of resignation, on him necessarily rests the burden to prove that the employee indeed voluntarily resigned.

Since petitioner submitted his resignation letter on several occasions, it is incumbent upon him to prove with clear, positive, and convincing evidence that his resignation was not voluntary, but was actually a case of constructive dismissal or that it is a product of coercion or intimidation. He has to prove his allegations with particularity.

In Pascua v. Bank Wise, Inc., the Court held that an unconditional and categorical letter of resignation cannot be considered indicative of constructive dismissal if it is submitted by an employee fully aware of its effects and implications. 

Here, contrary to petitioner’s assertions, Sitel aptly established that petitioner’s e-mails and resignation letter showed the voluntariness of his separation from the company. In petitioner's case, the facts show that the resignation letter is grounded in petitioner's desire to leave the company as opposed to any deceitful machination or coercion on the part of Sitel. His subsequent and contemporaneous actions belie the claim that petitioner was subjected to harassment by Site”

Batay sa kasong nabanggit, sa illegal dismissal cases at sa pagtugon sa depensa ng pagbibitiw, pasanin ng employer na patunayan na kusang-loob na nagbitiw ang empleyado sa kanyang trabaho. Kaugnay nito, gaya ng talakayan sa itaas, ang isang walang kondisyon at malinaw na sulat ng pagbibitiw ay hindi maituturing na nagpapahiwatig ng constructive dismissal kung ito ay isinumite ng isang empleyado na lubos niyang alam ang mga epekto at implikasyon nito.

Nawa ay nasagot namin ang iyong mga katanungan. Nais naming ipaalala na ang opinyon na ito ay nakabase sa mga naisalaysay sa iyong liham at sa pagkakaintindi namin dito. Maaaring maiba ang aming opinyon kung mayroong karagdagang impormasyon na ibibigay. Mas mainam kung personal kang sasangguni sa isang abogado.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.

Karapatan ng mahihirap sa libreng libing

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 28, 2025

Sa ilalim ng Republic Act (R.A.) No. 12309 na may pinaiksing titulong "Free Funeral Services Act" na ganap na naging batas nitong September 20, 2025, ang mga mahihirap nating mga kababayan ay maaaring makahingi ng libreng serbisyo ng libing para sa mga namayapa nilang kaanak. Tinukoy ng Department of Economy, Planning, and Development (DEPDev) ang isang mahirap na pamilya bilang may kita na mas mababa sa poverty threshold o ‘yung mga hindi kayang suportahan o tustusan ang kanilang mga payak na mga pangunahing pangangailangan sa pagkain, kalusugan, edukasyon, pabahay, at iba pang mahahalagang pangangailangan sa buhay gaya ng tinukoy sa ilalim ng Republic Act (R. A.) No. 8425, o kilala bilang "Social Reform and Poverty Alleviation Act".

Polisiya ng batas na ito na itaguyod ang isang makatarungan at dinamikong kaayusang panlipunan na tumitiyak sa kaunlaran at kasarinlan ng bansa at nagpapalaya sa mga tao mula sa kahirapan sa pamamagitan ng mga patakarang nagbibigay ng sapat na serbisyong panlipunan at nagtataguyod ng ganap na trabaho, tumataas na antas na pamumuhay, at pinabuting kalidad ng buhay para sa lahat.

Sa layuning ito, ang Estado ay dapat magbigay ng libreng serbisyo ng libing sa mga mahihirap na pamilya na hindi kayang magbayad ng wastong libing para sa kanilang mga namatay na kaanak. Ang pangunahing ahensya ng pamahalaan na magtataguyod nito ay ang Department of Social Welfare and Development (DSWD), katulong ang Department of Trade and Industry (DTI) na susubaybay at magre-regulate sa mga kasalukuyang presyo sa merkado ng mga serbisyo sa libing, kabilang ang presyo ng mga casket at urn, upang maiwasan ang hindi nararapat o labis na pagtaas ng presyo.

Upang makakuha ng indigent funeral package, ang namatayang mahirap na pamilya ay magsusumite ng mga kinakailangang dokumento, katulad ng mga sumusunod:

(a) Valid identification card of the claimant or beneficiary;

(b) Death certificate issued by the hospital or city/municipal health office, or certification from the tribal chieftain;

(c) Funeral contract signed by the representative of the deceased's family, the funeral establishment, and an authorized DSWD personnel; and

(d) Social care study prepared by any registered social worker.

Ang mga libreng serbisyo sa paglilibing ay ibibigay ng mga accredited funeral establishments saan man sa bansa sa mga mahihirap na pamilya sa bawat pagkakataon na sila ay mamamatayan ng isang miyembro ng pamilya. Ang bawat funeral establishment ay dapat magkaroon ng pare-parehong indigent funeral package, anuman ang uri o lokasyon ng naturang establishment, na magagamit ng lahat ng mahihirap na pamilya, ayon sa itinakda ng DSWD.

Ang mga funeral establishments na magbibigay ng mga libreng serbisyong libing sa mga mahihirap na benepisyaryo ay babayaran ng alinmang rehiyonal na tanggapan ng DSWD na may angkop na pag-apruba ng Regional Director ng nasabing ahensya. Ang pagbabayad ay ibabatay sa nakasaad sa pinirmahang kontrata sa pagitan ng kinatawan ng pamilya ng namatay, ng funeral establishment, at ng mga awtorisadong tauhan ng DSWD.      

Ang paglabag sa batas na ito ay may katumbas na kaparusahan katulad ng sumusunod:

- Anumang paglabag sa Batas na ito ay papatawan ng multa na hindi hihigit sa P200,000 at suspensiyon ng lisensya sa loob ng panahong hindi hihigit sa anim na buwan.

- Ang mga paulit-ulit na paglabag pagkatapos maalis ang suspensiyon ng lisensya ay papatawan ng mubidwal o establisimyento na mapatutunayang mapanlinlang na nanghingi o naglakad ng libreng serbisyo ng libing sa ilalim ng Batas na ito sa pamamagitan ng maling representasyon, palsipikasyon ng dokumento, o sabwatan ay paparusahan ng pagkakakulong ng hindi bababa sa anim na buwan at multang hindi hihigit sa P500,000.