Illegal online gambling, nabuhay na naman

ni Ryan Sison @Boses | September 13, 2025

Hindi na bago ang balita tungkol sa ilegal na sugal, pero ngayong nadadala na ito sa cyberspace, mas lumalalim ang problema na idinudulot nito sa lipunan. 

Ang paghuli at matagumpay na operasyon ng Cybercrime Investigation and Coordinating Center (CICC), Philippine Charity Sweepstakes Office (PCSO), at Philippine National Police (PNP) ay isang patunay na kahit digital ang labanan, hindi ligtas ang mga lumalabag sa batas. Nasa pitong suspek ang inaresto at kinumpiska ang kanilang kagamitan — mula cellphone hanggang cash — na ginagamit sa ilegal na online gambling. 

Nagsimula ito nang madiskubre ang isang authorized agent ng PCSO ay nagpapatuloy sa operasyon kahit paso na ang kontrata nito noong Hulyo. 

Ayon kay PCSO Shield Chair Orlando Malaca, hindi lang kita ng gobyerno ang nalulugi at nawawala kundi mismong serbisyo para sa mahihirap ang apektado, partikular na ang medical assistance na inaasahan ng libu-libong mamamayan.

Ibig sabihin nito nabuhay na naman ang illegal online gambling, kaya naman sanib-puwersa na at nagtulungan ang PCSO, CICC, at PNP. 

Sa ilalim ng Cybercrime Prevention Act (RA 10175) at Presidential Decree 1602 o Prescribing Stiffer Penalties on Illegal Gambling, mahaharap ang mga naaresto habang dadaan sa forensic analysis ang mga nakuha nilang gadget para tukuyin pa ang mas malaking network ng sindikato, batay sa awtoridad.  

Dagdag ni CICC Acting Executive Director Aboy Paraiso, kahit maliit ang operasyon, malaki ang epekto sa paglipas ng panahon, kaya’t kailangang seryosohin ang pagsugpo rito. 

Ngunit higit pa rito, ito ay paalala na kailangang bigyan ng sapat na pondo at kakayahan ang mga institusyon para magtuluy-tuloy ang pagpuksa sa ilegal na gawain. 

Kung tutuusin, ang online sugal ay parang sakit na tahimik na lumalaganap. Marami ang naeengganyo at pinapasok ito sa pag-aakalang legal dahil sinasabing awtorisado naman ng gobyerno, subalit hindi pala. Hindi lang bulsa ang tinatamaan, kundi ang tiwala ng publiko sa sistemang dapat sana’y nagseserbisyo para sa kanila. 

At kung may mawawalang pondo — buhay ng mga umaasa sa ayuda ng gobyerno ang maapektuhan. Bawat pisong nauuwi sa ilegal na gawain ay mayroong pisong nasasayang at hindi napupunta sa tunay na nangangailangan. Kaya dapat walang tigil sa pagtugis sa mga sangkot sa illegal online gambling at sila’y parusahan. 

Higit sa lahat, hindi lang kinauukulan kundi tayo rin ay dapat simulan ang paglilinis sa cyberspace at seryosohin ang pagsugpo sa ilegal na mga gawain.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Mga tiwaling mambabatas, tiyaking mapaparusahan

ni Ryan Sison @Boses | September 12, 2025

Katiwalian sa mga proyekto, imprastraktura — nakakasawa, nakakapagod, pero higit sa lahat, nagpapahirap sa mamamayan at sa bayan. 

Ang mga ulat hinggil sa mga nagpoprotesta sa maraming sulok ng bansa ay malinaw na pagpapakitang sawa na sila sa mga “ghost projects” at flood control scam na mas nagdudulot pa ng problema kaysa solusyon. Hindi ito simpleng isyu na pati pondo o kaban ng bayan ay nawawala. Ito’y usapin ng katarungan at pananagutan. Kaya naman nitong Huwebes, Setyembre 11 iba’t ibang grupo gaya ng Tindig Pilipinas, SIKLAB, Kilusang Masa, Nagkaisa, at Akbayan Youth ang nagsama-sama sa EDSA Shrine para manawagan ng accountability. 

Ang kanilang sentrong panawagan ay buksan o ilahad ang Statement of Assets, Liabilities, and Networth (SALNs) ng mga mambabatas at itatag ang mga konkretong mekanismo laban sa katiwalian. 

Ayon kay Rep. Perci Cendaña, panahon na para maglatag ng tunay na prophylactic laban sa talamak na sakit ng korupsiyon, isang independent commission at isang Open Infra Law na sisigurong ang mga proyekto’y transparent at kapaki-pakinabang. 

Binigyang-diin na rin ni Pangulong Bongbong Marcos, Jr., na sa gitna ng tumitinding panawagan mula sa mga protesta sa lansangan, nilagdaan niya ang Executive Order No. 94, na bumuo sa Independent Commission for Infrastructure (ICI). Layunin nitong imbestigahan ang mga anomalya sa flood control projects at papanagutin ang mga tiwaling opisyal. Isang kasagutan sa mga hinaing ng taumbayan — isang hakbang laban sa korupsiyon.

Ang binuong ICI ay may kapangyarihang mag-imbestiga, mag-isyu ng subpoena, magmungkahi ng kaso, at magrekomenda ng freeze ng assets ng mga sangkot. 

Subalit, habang ang Palasyo ay nagtatatag ng bagong mekanismo, hindi dapat malimutan na ang ugat ng problema ay hindi lang dahil walang batas kundi kawalan ng political will. 

Sa dami ng komisyon at task force na nabuo ng mga nakaraan, bakit nananatiling sanhi ng pagkasira ng bayan ang katiwalian? 

Kaya marahil, marami pa rin ang naniniwalang ang lakas ng tinig ay nagmumula sa EDSA Shrine, at nagpapaalala sa lahat na hindi sapat ang papel at tinta, dahil ang tunay na sukatan ay aksyon at resulta. 

Ang laban kontra-korupsiyon ay hindi lang trabaho ng isang komisyon kundi ng buong lipunan. Kung hindi mababago ang kultura ng katiwalian sa bansa kahit ilang ICI pa ang itayo, babalik at babalik ang mga anino ng ghost projects at kauri nito. Habang patuloy na maririnig ang tinig ng mga nagprotesta na itinuturing na sigaw ng konsensya ng sambayanan.

Oras na para gawing seryoso ang laban. Hindi ito dapat manatiling palabas, kundi maging makasaysayang pagbangon kontra-katiwalian. 

Nawa’y hindi na lumala pa ang sitwasyon, at sa lalong madaling panahon ay maresolbahan na ang problema.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Patakaran sa street parking, gawing organisado

ni Ryan Sison @Boses | September 11, 2025

Hindi trapik ang totoong ugat ng sakit-ulo sa kalsada, kundi ang kawalan ng disiplina at organisadong patakaran. 

Kaya naman ang pagtalakay ng Metro Manila Council (MMC) at Department of the Interior and Local Government (DILG) sa guidelines para sa street parking ay isang paraan para magkaroon ng maayos na lansangan at ligtas na pagbiyahe. 

Ayon sa Metropolitan Manila Development Authority (MMDA), ilalatag ang opisyal na polisiya sa Setyembre 16. Sinabi ni MMDA chairperson Romando Artes na mismong DILG na ang maghahain ng guidelines sa harap ng MMC, na binubuo ng 17 alkalde sa rehiyon. 

Inaasahan din ang kasunod na resolusyon ng konseho at memorandum circular mula sa DILG upang magbigay ng malinaw na direksyon sa implementasyon nito. 

Matatandaang nitong Agosto, parehong DILG at MMDA ang nagmungkahi ng partial parking ban sa mga pangunahing lansangan ng Metro Manila. Subalit, nagkakaiba ang kani-kanilang bersyon ng iskedyul. 

Para kay DILG Secretary Jonvic Remulla, dapat ipagbawal ang street parking mula alas-5 ng umaga hanggang alas-10 ng gabi. Sa kabilang banda naman, nais ni Artes na ipatupad lamang ang pagbabawal tuwing rush hours — alas-7 hanggang alas-10 ng umaga at alas-5 hanggang alas-8 ng gabi. 

Binigyang-diin naman ng MMC president na mas nais ng ilang lokal na opisyal na panatilihin ang kani-kanilang ordinansa, lalo na sa mga kalyeng hindi itinuturing na abala. 

Malinaw na hindi simpleng isyu ang street parking, dahil isa itong pagsubok kung paano pagtutugmain ang interes ng publiko, pangangailangan ng mga motorista, at tungkulin ng pamahalaan na ayusin ang daloy ng trapiko. 

Kung tutuusin, pasanin sa mga driver ang limitadong espasyo, pero higit na problema ang oras at productivity na nasasayang araw-araw dahil sa trapik na dala ng mga

sasakyang nakabalandra sa gilid ng kalsada. 

Ang parking ban ay dapat tingnan bilang hakbang tungo sa mas disiplinadong paggamit ng mga lansangan. Hindi man ito perpekto at tiyak na may aalma, pero para sa ikaaayos — mas maganda kung iisa ang patakaran para sa buong Metro Manila kaysa kani-kanyang bersyon ng mga lokal na pamahalaan. 

Kung kaya ng ibang lungsod na maging mas istrikto, dapat kayanin ng lahat. Dahil kung mananatiling maluwag at walang disiplina sa parking, mananatiling masikip ang daan tungo sa pagbabago.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com