Pagpapawalang-bisa ng kasal base sa psychological incapacity

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | June 27, 2025

Dear Chief Acosta,

Nais ko sanang mapawalang-bisa ang kasal namin ng asawa ko. May nakapagpayo sa akin na isa sa posibleng gamiting basehan upang mapawalang-bisa ang kasal namin ay ang tinatawag na psychological incapacity. Wala kaming sapat na pera upang magpatingin sa espesyalista kaya’t maaari bang ang kanyang magulang at mga kaibigan namin ang tumayong testigo para magpatunay nito? — Oshin

---

Dear Oshin,

Ang kasal ay isang sagradong bagay na siyang pundasyon ng pamilya kaya’t ito ay pinoprotektahan ng ating Konstitusyon at ng mga umiiral na batas. Sa kasalukuyan, ang isang kasal ay maaari lamang mapawalang-bisa kung ito ay depektibo bago o sa punto pa lamang ng kasal at hindi pagkatapos nito. Isa sa mga basehan na pinahihintulutan ng batas ay iyong nabanggit na psychological incapacity. Sang-ayon sa Artikulo 36 ng The Family Code of the Philippines:

“Art. 36. A marriage contracted by any party who, at the time of the celebration, was psychologically incapacitated to comply with the essential marital obligations of marriage, shall likewise be void even if such incapacity becomes manifest only after its solemnization.”

Sa kaso na Rowena Manlutac Green vs. Jeffery A. Green and the Republic of the Philippines, G.R. No. 255706, February 17, 2025, sa panulat ni Honorable Senior Associate Justice Marvic M.V.F Leonen, ay ipinaliwanag ng Kataas-taasang Hukuman na:

“Psychological assessments based on testimonies of petitioner, respondent, respondent’s mother, and the spouses’ mutual friend may be given credence, unless there are reasons to believe that the testimonies are fabricated. As long as the totality of evidence establishes petitioner’s psychological incapacity, the declaration of nullity of marriage is warranted. x x x

To summarize, Psychological incapacity consists of clear acts of dysfunctionality that show a lack of understanding and concomitant compliance with one’s essential marital obligations due to psychic causes. It is not a medical illness that has to be medically or clinically identified; hence, expert opinion is not required.”

Sang-ayon sa nabanggit, upang maging sapat na basehan para mapawalang-bisa ang inyong kasal, kailangan mapatunayan na ikaw o ang iyong asawa ay walang kakayahan na tugunan ang mga obligasyon o pananagutan ninyo sa isa’t isa bilang mag-asawa. Gayundin ay muling pinaalala ng Korte Suprema na ang psychological incapacity ay hindi isang sakit na nangangailangan ng ekspertong testimonya. Pinahihintulutan gamitin kahit ang testimonya ay manggaling sa mga kamag-anak o kaibigan, basta ang mga ito ay hindi gawa-gawa lamang. Dapat din maipakita ang kalagayan ninyo bago pa lamang kayo ikasal at ang kawalan ng sapat na kakayahan ninyo, o kahit isa sa inyo, upang tugunan ang mga responsibilidad bilang mag-asawa.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.