Pagbabalik sa trabaho ng sinibak na empleyado

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 16, 2025

Dear Chief Acosta,

Bigla akong tinanggal sa trabaho nang wala man lang paunang abiso at paliwanag, kaya nagsampa ako ng kasong illegal dismissal. Batay sa naging desisyon ng labor arbiter, ako diumano ay illegally dismissed kung kaya’t ginawaran ako ng reinstatement o karapatang maibalik sa trabaho. Dahil dito, sinubukan kong pumasok muli sa dati kong opisina, ngunit hindi ako pinayagang pumasok at sinabihan ako na diumano ay iaapela nila ang nasabing desisyon. Gusto kong malaman kung may karapatan ba akong bumalik sa trabaho kung iaapela pa ng aking employer ang kaso sa National Labor Relations Commission? — Edward

---

Dear Edward, 

Ayon sa Labor Code of the Philippines, ang desisyon ng isang labor arbiter ukol sa reinstatement o ang pagbabalik-trabaho ng isang na-dismiss o natanggal na empleyado ay agarang ipinatutupad, kahit na may nakabinbin na apela. Ang empleyado ay maaaring tanggapin pabalik sa trabaho sa ilalim ng parehong mga tuntunin at kondisyon na umiiral bago ang pagtanggal sa kanya, o ibabalik lamang sa payroll sa opsyon ng employer. Ang pagpapaskil ng bond ng employer ay hindi makapagpapanatili ng pagpapatupad ng reinstatement o pagbabalik sa trabaho ng empleyado. Ang patakarang ito ay nakasaad sa Artikulo 229 ng nasabing batas:

“In any event, the decision of the Labor Arbiter reinstating a dismissed or separated employee, insofar as the reinstatement aspect is concerned, shall immediately be executory, even pending appeal. The employee shall either be admitted back to work under the same terms and conditions prevailing prior to his dismissal or separation or, at the option of the employer, merely reinstated in the payroll. The posting of a bond by the employer shall not stay the execution for reinstatement provided herein. xxx”

Ang probisyon ng batas na ito ay ipinaliwanag ng Korte Supema sa kasong Jose Leni Z. Solidum vs. Smart Communications, Inc., Napoleon L. Nazareno and Ricardo P. Isla (G.R. No. 206985, 28 February 2024), sa panulat ni Honorable Associate Justice Ramon Paul L. Hernando. Ayon sa Korte Suprema:

“In carrying out the reinstatement provision outlined in the labor arbiter's decision, the employer has two available options: Firstly, it may opt for actual reinstatement, requiring the employee to be restored to the position held prior to the illegal dismissal. This includes reinstating the employee under the same terms and conditions that existed before the dismissal. If the original position is no longer available, the employer must provide a substantially equivalent position.

Alternatively, the employer may choose payroll reinstatement, where the employee is reinstated in the employer's payroll without necessitating his or her return to the workplace. This option allows the employee to resume his or her employment status without physically reporting back to work. It is well-settled that ‘[i]n the case of payroll reinstatement, even if the employer's appeal turns the tide in its favor, the reinstated employee has no duty to return or reimburse the salary he received during the period where the lower court's governing decision was for the employee's illegal dismissal. Otherwise, the situation would run counter to the immediately executory nature of an order of reinstatement.’

Sang-ayon sa nasabing kaso, sa pagsasakatuparan ng probisyon ng reinstatement na nakabalangkas sa desisyon ng labor arbiter, ang employer ay may dalawang opsyon: Una, maaari nitong piliin ang actual reinstatement, kung saan kinakailangan na ang empleyado ay maibalik sa kanyang posisyon bago siya tanggalin sa trabaho. Kabilang dito ang pagbabalik sa empleyado nang may parehong mga tuntunin at kondisyon na umiiral bago ang kanyang pagkakatanggal. Kung ang orihinal na posisyon ay wala na, ang employer ay dapat magbigay ng katumbas na posisyon. 

Bilang kahalili, ang employer ay maaaring piliin ang payroll reinstatement, kung saan ang empleyado ay ibabalik sa payroll ng employer nang hindi nangangailangan ng kanyang pagbabalik sa lugar ng trabaho. Ang opsyong ito ay nagpapahintulot sa empleyado na ipagpatuloy ang kanyang katayuan sa pagtatrabaho nang hindi pisikal na nag-uulat pabalik sa trabaho. Pagdating sa ganitong sitwasyon, kahit na nagtagumpay ang apela ng employer, ang ibinalik na empleyado ay walang tungkulin na isauli ang suweldo na natanggap niya sa panahong ibinalik siya sa payroll dahil sa desisyon ng labor arbiter. Kung hindi, ang sitwasyong ito ay magiging salungat sa likas na agarang pagpapatupad ng utos na pagbabalik sa trabaho. 

Kung kaya’t sa iyong sitwasyon, maaari kang aktuwal na maibalik sa trabaho o kaya ay maibalik sa payroll ng iyong employer kahit pa nakabinbin ang kanilang apela.  

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.