Mataas na buwis nagpapalala sa paninigarilyo sa Pilipinas

ni Chit Luna @News | May 27, 2025

File Photo

Isang eksperto sa pandaigdigang seguridad ang nagbabala na ang sobrang taas na buwis sa tabako ay nagpapataas ng bilang ng mga naninigarilyo sa Pilipinas.

Ayon kay Rohan Pike, isang security expert na may 25 taong karanasan sa pulisya at customs mula sa Australian Federal Police at Australian Border Force, ang pagtaas ng bilang ng mga naninigarilyo sa Pilipinas, lalo na sa mga kabataan, ay nagpapahiwatig na ang pagkakaiba sa presyo sa pagitan ng legal at ilegal na sigarilyo ay umaakit ng mga bagong naninigarilyo at nagpapalakas sa black market.

Binigyang-diin ni Pike na dapat matuto ang Pilipinas mula sa mga pagkakamali ng Australia kung saan ang mga mahigpit na patakaran at mataas na buwis ay nagpalakas sa ilegal na kalakalan at nagpawalang-saysay sa mga hakbang para makontrol ang paggamit ng tabako.

Sinabi ito ni Pike bilang resource person sa kamakailang pagdinig sa Senado ng House Bill 11360. Ang panukalang batas na ito ay naglalayong sugpuin ang iligal na kalakalan sa sigarilyo at produkto ng tabako.

Ito ay isinagawa ng Senate Committee on Ways and Means na pinamumunuan ni Senador Sherwin Gatchalian.

Iminumungkahi ng bill ang iskedyul ng pagtaas ng buwis, na may 2 percent na pagtaas tuwing even-number na taon simula Enero 1, 2026, at 4 percent na pagtaas tuwing odd-number na taon simula Enero 1, 2027.

Nagsusulong din ito ng pinag-isang excise tax rate para sa freebase at nicotine salt vapor products.

Ang Australia, na may isa sa pinakamahigpit na patakaran sa tabako at vaping sa mundo, ay nagtaas ng buwis sa tabako ng 800 porsyento simula 2010, ayon kay Pike. Dahil dito, ang isang pakete ng legal na sigarilyo sa Australia ay nagkakahalaga na ngayon ng tatlong beses na mas mahal kaysa sa isang pakete ng ilegal na sigarilyo.

Sa Pilipinas, ang isang pakete ng puslit na sigarilyo ay maaaring nagkakahalaga lamang ng P40, na halos tatlo at kalahating beses na mas mura kaysa sa isang pakete ng legal na sigarilyo na nagkakahalaga ng humigit-kumulang P140.

Ayon sa datos na ipinrisinta sa nakaraang pagdinig, tumaas ang bilang ng mga naninigarilyo sa Pilipinas mula 18.5 porsyento noong 2021 tungo sa 23.2 porsyento noong 2023.

Ayon kay Pike, apektado rin ng ilegal na kalakalan ang kita ng gobyerno. Bumaba nang husto ang koleksyon ng buwis ng Australia mula $16.3 bilyon noong 2020 sa $7.4 bilyon—o 55% na pagbaba.

Ang koleksyon ng excise tax ng Pilipinas ay bumagsak mula P176 bilyon noong 2021 sa P160 bilyon noong 2022 at lalo pang bumaba sa P135 bilyon noong 2023. Noong 2024, bumaba pa ito sa P134 bilyon.

Ayon sa mga kinatawan ng lokal na industriya ng e-cigarette, ang mga iligal na produkto ng vaping ay bumubuo ng hanggang 80 porsyento ng merkado sa Pilipinas. Ayon kay Pike, mas malala ang sitwasyon sa Australia kjung saan ang iligal na bentahan ng vape ay umaabot sa 95%.

Ang lumalaganap na iligal na kalakalan sa sigarilyo at vape sa Australia ay nagpapalakas din sa organisadong krimen at karahasan. Sa nakalipas na dalawang taon lamang, sinabi ni Pike na ang kanyang sariling estado ng Victoria ay nakaranas ng mahigit 200 insidente ng panununog sa mga tindahan at bodega na may kaugnayan sa iligal na tabako. Mayroon ding mga kaso ng pagpatay, pagdukot, pangingikil, armadong pagnanakaw ng legal na tabako.

Nagrekomenda si Pike ng tatlong-pronged, proporsyonal, at evidence-based na pamamaraan para labanan ang iligal na kalakalan sa tabako at vape sa Pilipinas. Una, dapat magtakda ng angkop na buwis para sugpuin ang pangunahing nagtutulak ng ilegal na kalakalan. Pangalawa, dapat palakasin ang pagpapatupad at pag-uusig. Pangatlo, dapat isaalang-alang ang mga estratehiya sa pagbabawas ng pinsala mula sa tabako, aniya.

Inirekomenda din ni Pike ang pag-freeze o pagbawas ng excise tax sa tabako at vape para pigilan ang paglago ng iligal na kalakalan. Hinimok din niya ang pagpapatibay ng mga diskarte sa harm reduction sa pamamagitan ng pagbibigay-insentibo sa mga alternatibong nikotina.

Aniya, sa pamamagitan ng pagkuha ng isang proporsyonal, evidence-based na diskarte, ang Pilipinas ay maaaring bawasan ang antas ng paninigarilyo, patatagin ang kita at mapanatiling ligtas at malusog ang mga mamamayan nito.