Iba’t ibang klase ng insulin, alamin!

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | October 27, 2020

Dear Doc. Shane,

Mayroon akong diabetes at last time na nagpa-checkup ako ay pinayuhan ako na kailangan ko raw magturok ng insulin. Niresetahan ako ng insulin pero iba ito sa ginagamit ng kapatid ko. Magkakaiba ba talaga ang mga insulin? - Marrah

Sagot

Dapat tamang insulin ang gamitin, sa tamang dose, sa tamang paraan at sa tamang oras.

May iba’t ibang klase ng insulin. Puwedeng magkasintunog ang mga pangalan o magkahawig ang hitsura ng vial o insulin pen.

Halimbawa, may Humalog Mix 50, Humalog Mix 30, Novomix 30, Mixtard 30, Scilin M30 at Insuget 70/30 na insulin. May insulin na malabo (cloudy) ang hitsura at may insulin din na malinaw na parang tubig. Doktor ang makapagsasabi kung anong klaseng insulin ang angkop para sa inyo. Siguraduhing tama ang insulin na bibilhin sa botika.

Basahin nang mabuti ang reseta, kung ilang units ang dapat iturok. Minsan, ang nakasulat ay 4 u. Ang u ay short for units. Puwedeng mapagkamalan ang u na 0 (zero) at 40 units ang maiturok imbes na 4 units lamang. Tingnan mabuti ang mga guhit sa hiringilya o sa dose window ng insulin pen. Ipa-check sa kasama kung malabo ang mga mata, bago iturok ang insulin. Kung ibang tao ang magtuturok sa iyo ng insulin, tingnan din kung tama ba ang dose.

Dapat iturok ang karayom ng insulin nang 90 degree angle sa balat. Puwedeng iturok ang insulin sa hita, braso, tiyan o pigi. Huwag parating sa iisang lugar lang ang pag-inject ng insulin. Nagkakaroon kasi ng mga bukol ng taba sa ilalim ng balat kung parating sa iisang lugar lang ang ito ii-inject. Dapat isang beses lamang gamitin ang karayom ng insulin pen o ang hiringgilya ng insulin.

Dahil magkakaiba ang klase ng insulin ay puwedeng magkakaiba rin ang timing kung kailan ito dapat iturok. Puwedeng bago kumain, trenta minutos bago kumain, bago matulog, tuwing alas-10: 00 ng umaga kahit nakakain na at iba pa.

Kaya huwag magtaka kung bakit hindi kayo pareho ng gingamit o iniresetang insulin sa inyong kapatid.

May sakit man o wala, oks ‘to sa ‘yo... Pinya,pampalakas ng resistensiya, mabilis

pang magpagaling ng sugat.

ni Sir Govinda Jeremaya - @Halamang Gamot | October 25, 2020

Ang pineapple o pinya.

Bata o matanda, dalaga o binata, lahat ng klase ng tao at kahit ano ang trabaho o walang trabaho, lahat ay nakakikilala sa pinya.

Sobrang sikat ng pinya dahil bukod sa masarap kainin, masarap ding gawing juice at ngayon, ito ay ginagamit ding sangkap sa lutuin dahil ito rin ay nagpapasarap ng ulam.

Ang pinya ay punumpuno ng nutrients, antioxidants at iba pang beneficial compounds tulad ng enzymes na panlaban sa maraming karamdaman.

Ito ay nagpapaganda ng kalusugan, tumutulong sa pagtunaw ng kinain at nagpapalakas din ng immune system at napabibilis ang paggaling ng sugat mula sa opera.

Ang pinya ay may mababang calories, pero may sangkatutak na sustansiya. Ang isang tasang pineapple ay may mga sumusunod na nutrients:

• Calories: 82.5

• Fat: 1.7 g

• Protein: 1 g

• Carbs: 21.6 g

• Fiber: 2.3 g

• Vitamin C: 131% of the RDI (reference daily intake)

• Manganese: 76% of the RDI

• Vitamin B6: 9% of the RDI

• Copper: 9% of the RDI

• Thiamin: 9% of the RDI

• Folate: 7% of the RDI

• Potassium: 5% of the RDI

• Magnesium: 5% of the RDI

• Niacin: 4% of the RDI

• Pantothenic acid: 4% of the RDI

• Riboflavin: 3% of the RDI

• Iron: 3% of the RDI

Gayunman, narito ang iba pang benepisyo ng pinya:

• Ang pinya ay friendly to the heart, kaya ito ang paboritong inumin ng mga may sakit sa puso.

• Kakaibang lakas na nagbabalik ng resistensiya ang pagkain ng pinya. Kaya ang mga galing sa sakit, kaoopera lang at nagpapalakas ng katawan, pinya ang numero-unong inirerekomenda.

• Kayang-kaya rin at mabilis na naibaba ng pinya ang high blood pressure.

• Maraming may cancer ang nagpatunay na sila ay napagaling ng pag-inom ng pineapple juice. Gayunman, patuloy pang pinag-aaralan ng mga dalubhasa ang kakayahan ng pinya bilang cancer-fighting food.

Sa kasalukuyan, ang pinya ay sumisikat sa mga may rayuma dahil mahimalang nawawala ang rayuma na nagpapahirap sa kanila. Ito ang mga personal na patotoo ng mga pinahihirapan ng rayuma.

Gayundin, ang pinya ay pinaniniwalaang super food dahil sa napakaraming karamdaman na kaya nitong lunasan.

Saan ka pa, eh ‘di sa pinya ka na. Bakit susubok ka pa ng iba? May sakit ka man o wala, ang pineapple ay maganda para sa iyo.

Good luck!

Mga hindi dapat kainin kapag mataas ang triglycerides

ni Dr. Shane Ludovice - @Sabi ni Dok | October 25, 2020

Dear Doc. Shane,

Maaari ba ninyong talakayin kung ano ang mga bawal o hindi dapat kainin kapag mataas ang triglycerides? – Anton

Sagot

Ano ang dapat gawin kapag mataas ang triglycerides?

◘ Kung overweight, magbawas ng timbang

◘ Sikaping magkaroon ng sapat na ehersisyo

◘ Umiwas sa mga pagkaing maraming carbohydrates

◘ Kung mas mataas na sa 500 mg/dL ang triglycerides, umiwas sa red meat, butter, pritong pagkain, keso, mantika at nuts

◘ Limitahan ang pag-inom ng alak

◘ Kung ang triglycerides ay 500 mg/dL na pataas ay bawal nang uminom ng alcohol.

Hindi lahat ng tao na may mataas na triglycerides ay kailangang uminom ng gamot. Magpakonsulta muna sa doktor upang mabigyan ng karagdagan at mas angkop na gabay. Ang mga gamot na puwedeng ibigay sa mga may mataas na triglycerides ay ang fenofibrate o EPA/DHA. Kadalasan ang mga taong may mataas na triglycerides ay may mataas na kolesterol din kaya nareresetahan ng statin, para bumaba ang peligro na atakihin sa puso o ma-stroke.