Kakulangan sa pondo ng libreng kolehiyo, titiyaking mapupunan

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | September 30, 2025

Sa isinagawang pagdinig sa panukalang pondo ng State Universities at Colleges (SUCs) para sa taong 2026, binigyang diin ng inyong lingkod na titiyakin nating mapupunan ang kakulangan sa pondo para sa libreng kolehiyo.

Una, babayaran natin ang P12.3 bilyong kakulangan sa pondo ng libreng kolehiyo mula 2022 hanggang 2025. Pangalawa, titiyakin nating mapupunan natin ang tinatayang P3.34 bilyon na kulang para sa pagpapatupad ng libreng kolehiyo sa taong 2026. 

Bilang isa sa mga may akda at sponsor ng Universal Access to Quality Tertiary Education Act (Republic Act No. 10931) o ang batas para sa libreng kolehiyo, taun-taon nating pinagsisikapan na maglaan ng sapat na pondo para sa programang ito, lalo na’t nakasalalay dito ang patuloy na edukasyon at katuparan ng pangarap ng ating mga mag-aaral, pati na ng kanilang mga pamilya.

Para sa taong 2026, P26.15 bilyon ang inilaan sa programa sa ilalim ng National Expenditure Program (NEP) ngunit ayon sa Philippine Association of State Universities and Colleges (PASUC), tinatayang aabot sa P29.11 bilyon ang kinakailangang pondo para sa pagpapatupad ng libreng kolehiyo sa taong 2026. Ang halagang ito ay nakabatay sa tinatawag nating Program of Receipt and Expenditures mula sa PASUC, kung saan nakasaad ang inaasahang gastusin ng mga SUCs para matustusan ang edukasyon ng kanilang mga mag-aaral. Inaasahan namang aabot sa humigit-kumulang 1.98 milyong mag-aaral ang makikinabang sa libreng kolehiyo sa susunod na taon. 

Kung babalikan natin ang budget cycle ng mga nagdaang taon, parating binibigyang diin ng inyong lingkod ang epekto ng kakulangan sa pondo para sa libreng kolehiyo.

Naaapektuhan ng kakulangan sa pondo ang kakayahan ng mga SUCs na magpatayo ng mga bagong laboratory, silid-aralan, at iba pang mga pasilidad na kinakailangan para makapaghatid ng dekalidad na edukasyon para sa ating mga mag-aaral. 

Bagama’t titiyakin na nating mapupunan ang kakulangan sa pondo ng libreng kolehiyo mula sa mga nagdaang taon hanggang sa susunod na taon, mahalagang matiyak nating maiwawasto ang pagkuwenta sa kinakailangang gastusin para sa pagpapatupad ng programa, lalo na’t inaasahang dadami ang bilang ng mga enrollees.   

Ayon sa Department of Budget and Management (DBM) ginagawa nilang batayan ang average growth sa enrollment ng mga nagdaang taon imbes na ang inaasahang bilang ng mga mag-aaral. Kaya naman hinihimok natin ang DBM, mga SUCs at ang Commission on Higher Education na magkaroon ng wastong formula sa pagkuwenta ng kinakailangang pondo para sa libreng kolehiyo. Sa ganitong paraan maiiwasan natin ang pagkakaroon ng kakulangan sa pondo ng naturang programa para sa mga susunod na taon.

Muli naman nating inaanyayahan ang ating mga kababayan na tutukan ang pagtalakay ng panukalang budget para sa taong 2026. Magtungo lamang sa budget transparency portal ng Senado para sa pinakahuling balitang may kinalaman sa panukalang 2026 budget. 

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com