Mga silid-aralan, tiyaking sapat para sa mga mag-aaral

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | June 19, 2025

Kasunod ng pagsisimula ng klase ngayong School Year 2025-2026, muling binigyang pansin ang kakulangan ng mga classroom sa buong bansa. 

Ayon sa Department of Education (DepEd), umaabot sa mahigit 165,000 ang bilang ng mga kulang na silid-aralan sa bansa. Aabot ng humigit-kumulang P413.6 bilyon ang kakailanganin nating pondo upang maipatayo ang lahat ng classrooms na ito. 

Ayon sa Second Congressional Commission on Education (EDCOM II), ang hindi mabisang paggamit ng Basic Education Facilities Fund ang isa sa mga dahilan kung bakit naaantala ang pagpapatayo ng mga silid-aralan. Hamon din ang mga delay sa procurement at ang kakulangan sa maayos na ugnayan sa pagitan ng DepEd at Department of Public Works and Highways (DPWH).

Kung mananatili ang mabagal na pagpapatayo ng mga classroom, aabutin ng 55 taon bago mapunan ang kakulangan sa mga classroom. Mahalagang matugunan natin ang suliraning ito dahil ang ating mga mag-aaral ang lubos na naaapektuhan kung wala silang sapat na espasyo para sa kanilang pag-aaral. Hindi maaaring dating gawi o business-as-usual na lang tayo pagdating sa pagpapatayo ng mga sapat na silid-aralan. Kailangan nating magpatupad ng iba’t ibang paraan upang mapunan natin ang kakulangan ng classrooms sa bansa. 

Isa sa mga matagal na nating isinusulong ang pagpapatupad ng isang ‘counterpart program.’ Sa naturang programa, pinopondohan ng local government units (LGUs) ang 50% ng halagang kinakailangan para sa pagpapatayo ng mga kinakailangang classroom, samantalang ginagastusan ng national government ang natitira pang 50%. 

Kung maraming LGUs ang makikilahok sa ganitong programa, maraming mga siyudad at munisipalidad ang sabay-sabay na makakapagpatayo ng mga silid-aralan. Mas mabilis nating mapupunan ang kakulangang ito. 

Isinusulong din natin ang paggamit sa Government Assistance to Students and Teachers in Private Education (GASTPE) upang mabawasan ang siksikan sa mga pampublikong paaralan. Sa ilalim ng 19th Congress, inihain natin ang Senate Bill No. 2911 na layong amyendahan ang Republic Act No. 6728 o ang Government Assistance to Students and Teachers in Private Education Act (GASTPE). 

Sa ilalim ng ating panukala, magiging saklaw na rin ng GASTPE ang lahat ng mga mag-aaral mula Kindergarten hanggang Grade 6. Lahat ng tulong pinansyal sa mga benepisyaryong mag-aaral ng pribadong paaralan ay ibibigay bilang voucher katulad ng ginagawa sa Senior High School Voucher Program (SHS-VP). 

Nais nating bigyang prayoridad ang mga lugar kung saan maraming mga pampublikong paaralan na mataas ang populasyon. Sa pamamagitan ng pinalawak na GASTPE, ang mga labis na mag-aaral sa mga pampublikong paaralan ay maaari nang makapag-aral sa mga pribadong eskwelahan gamit ang mga voucher mula sa pamahalaan.

Isa rin sa mga iminumungkahi natin ang pagkakaroon ng public-private partnerships, kung saan palalawakin ang pakikilahok ng pribadong sektor sa pagpapatayo ng mga classroom. Ilan lamang ito sa mga maaari nating gawin upang matiyak ang sapat na bilang ng classrooms. 

Kung magpapatuloy ang ating bayanihan, naniniwala akong magkakaroon din tayo ng sapat at maayos na espasyo para sa edukasyon.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Ngayong pasukan, mga guro, dapat pokus lang sa pagtuturo

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | June 12, 2025

Opisyal nang nagbukas ang School Year 2025-2026 at milyung-milyong mga mag-aaral ang muling nagbabalik sa ating mga pampublikong paaralan. Hindi magiging posible ang matagumpay na pagbubukas ng panibagong school year kung wala ang ating mga guro, pati na rin ang ating mga non-teaching staff at mga school heads. Kaya naman sa pagkakataong ito, nais ko silang pasalamatan at bigyang pugay.

Ngayong school year, patuloy nating isinasagawa ang mga sinimulang reporma upang iangat ang kalidad ng edukasyon sa bansa. Unti-unti ang pagpapatupad ng MATATAG curriculum. Sa school year na ito, uumpisahan ang bagong curriculum sa Grades 2, 3, 5, at 8. Nakatakda ring gawin ngayong school year 2025-2026 ang pilot rollout ng Strengthened Senior High School (SHS) Program sa mahigit 800 na mga paaralan sa bansa.

Sa gitna ng pagpapatupad ng mga repormang ito, nais kong bigyang-diin na kailangan ng ating mga guro ang patuloy na suporta upang magampanan nila nang mas mabuti ang kanilang tungkulin: ang matiyak na natututo ang ating mga mag-aaral. Isa sa mga hakbang na maaari nating gawin ay ang pagtiyak na hindi napapagod ang ating mga guro sa paggawa ng mga non-teaching tasks at focus sila sa pagtuturo. 

Matatandaan na inilabas ng Department of Education (DepEd) ang DepEd Order No. 002 s. 2024, kung saan ipinagbawal na ang pagpapagawa ng mga non-teaching tasks sa mga guro. Ibinaba rin ng kagawaran ang DepEd Order No. 005 s. 2024, kung saan nilinaw ang saklaw ng workload na ibinibigay sa mga guro. 

Ngunit ayon sa mga pag-aaral, marami pa ring mga guro ang naglalaan ng oras sa mga non-teaching tasks. Kung babalikan natin ang pag-aaral na ginawa ng Second Congressional Commission (EDCOM II) on Education at IDinsight, lumalabas na humigit-kumulang 52 oras pa rin ang karaniwang inilalaan ng mga guro para sa kanilang mga tungkulin. 

Lumabas din sa naturang pag-aaral na isa sa apat na guro ang nagsabing inaabot sa 60 oras ang inilalaan nila para sa kanilang trabaho, lalo na’t ginagampanan din nila ang karagdagang tungkulin, tulad ng pagiging school clinician, librarian, at canteen managers dahil sa kakulangan ng mga kawani.

May ilang mga hakbang tayong maaaring gawin upang matulungan ang mga guro. Kung matatandaan natin, nakatakdang mag-hire ang DepEd ng 10,000 non-teaching staff. Mahalagang masiguro nating mapapabilis ang hiring process upang mapunan agad ang mga nilikhang posisyon. Sa ganitong paraan, matitiyak nating may mga kawani na tayong gagawa sa mga non-teaching tasks.

Mahalaga ring palawakin natin ang paggamit sa digital technology upang mas mapadali at maging magaan ang trabaho ng mga guro. Kaya naman patuloy nating isinusulong ang digital transformation ng DepEd upang matulungan hindi lamang ang mga mag-aaral kundi pati na rin ang ating mga guro.

Tuluy-tuloy din nating isusulong ang Revised Magna Carta for Public School Teachers, kung saan iminumungkahi nating maisabatas na ang polisiyang nagbabawal sa pagpapagawa ng mga non-teaching tasks sa mga guro. Patuloy nating pagsisikapang itaguyod ang kapakanan ng ating mga guro.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com

Mga kurso sa Senior High School at General Education curriculum, dapat repasuhin

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | June 12, 2025

Naghain ang inyong lingkod ng isang resolusyon na layong repasuhin ang pagkakapareho ng mga kursong itinuturo sa senior high school at sa General Education (GE) curriculum sa kolehiyo. Sa inihain nating Proposed Senate Resolution No. 1369, layunin nating magrekomenda ng mga polisiya at panukalang batas upang mapaikli pa lalo ang panahong kailangang gugulin ng mga mag-aaral sa kolehiyo.

Naniniwala ang inyong lingkod na kailangan na nating tuparin ang isa sa mga pangako ng K to 12 program: kasunod ng pagdagdag ng dalawang taon sa high school, mababawasan ang mga taong kailangang gugulin ng mga mag-aaral sa kolehiyo.

Mahalagang tiyakin nating hindi nauulit ang mga kursong kinukuha ng ating mga mag-aaral upang matutukan nila ang kanilang specialization at hindi na umabot sa apat na taon ang kolehiyo. Para sa inyong lingkod, hindi dapat maging pasanin para sa ating mga mag-aaral at kanilang mga pamilya ang mga dagdag na semestre dahil nabigo tayong tuparin ang mga pangako ng programang K to 12, lalo na’t 12 taon na ang lumipas simula nang ipatupad ito. Panahon na upang tuparin natin ang mga dating ipinangako sa ating mga mag-aaral at sa kanilang mga pamilya.

Ayon sa Second Congressional Commission on Education (EDCOM II), masyadong binibigyang-diin ng mga programa sa kolehiyo ang mga kurso sa GE, samantalang kulang naman ang internship at hands-on training. Batay din sa mga inisyal na resulta ng isang pag-aaral ng Philippine Institute for Development Studies (PIDS), mas maraming required courses sa ilalim ng mga programa sa Pilipinas kung ihahambing sa mga programa sa Association of Southeast Asian Nations (ASEAN), European Union (EU), at Australia.

Noong nagsagawa tayo ng pagdinig ukol sa pagpapatupad ng bagong curriculum ng senior high school, naghain ang inyong lingkod ng mga rekomendasyon upang mabawasan ang mga taong kailangang gugulin ng mga mag-aaral sa kolehiyo.

Isa sa ating mga panukala ang pagbabawas pa ng mga GE courses.

Sa kasalukuyan, hindi bababa sa 36 units ng GE ang kinukuha ng mga mag-aaral, ngunit hindi pa rin ito sapat upang mabawasan ang panahong kailangang ilaan ng ating mga mag-aaral sa kolehiyo. Iminungkahi rin natin na tiyaking ang mga paksang tinatalakay sa GE courses ay maituturo pa rin sa senior high school.

Kaya naman sa pagbubukas ng 20th Congress, ihahain ng inyong lingkod ang isang

panukalang batas upang mabawasan ang mga taon sa kolehiyo. Patuloy din nating tututukan ang pagpapatupad ng Department of Education (DepEd) ng bagong curriculum sa senior high school.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com