Ebidensyang ‘di naging sapat… Mas mabuting palayain ang nagkasala, kesa ikulong ang walang sala – Korte Suprema

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Daing mula sa hukay | July 4, 2025

ISSUE #357

“Nagpaalam ang aking asawa na bibisitahin niya ang kanyang pinsan, sapagkat piyesta ng barangay. Hindi ‘ko inakalang iyon na pala ang huling beses na makikita ko siya na buhay, sapagkat siya ay napatay.” Ito ang tinuran ng maybahay ng yumao; ang masayang pistang pinuntahan ng huli ay nasundan ng mapait niyang pagkasawi.

Ang kaganapang ito at mahahalagang detalye kaugnay rito ay nakapaloob sa kasong, People v. Cabili (Criminal Case No. 2016) ika-8 ng Pebrero 2024, sa panulat ni Presiding Judge Rose Marie J. Manalang-Austria.

Talakayin natin ang kasong ito sa ating artikulo sa araw na ito. Sa nabanggit na kaso, ating tingnan ang mga pangyayari kaugnay sa nabanggit na kaso na nagdulot sa kasawian ng biktimang itago na lamang natin sa pangalang Adan, at kung paano ang daing ng ating kliyente na itago na lamang natin sa pangalang Manong Apol, ay pinal na natuldukan nang siya ay napawalang-sala mula sa kasong nagmula sa akusasyon ng pagpaslang o murder.

Bilang pagbabahagi ng mga pangyayari, ating suriin ang buod mula sa mga paglalahad na nalikom ng hukuman. Noong ika-10 ng Mayo 2016, bandang alas-4:00 ng hapon, ayon kay Eva, hindi nito tunay na pangalan, diumano ay nagpaalam ang kanyang asawa na si Adan na bibisitahin lamang ang kanyang pinsan, sapagkat piyesta ng barangay.

Dagdag pa ni Eva, ayon diumano kay Boyet, hindi nito tunay na pangalan, habang kumakanta diumano si Adan sa videoke ay bigla na lamang umano lumapit si Manong Apol kay Adan at sinaksak ito sa dibdib.Ayon kay Eva, nasa bahay siya nang mabalitaan niya ang insidente.

Agad diumano siyang nagtungo sa ospital, subalit hindi na niya inabutan na buhay ang kanyang asawa. Bilang natatanging testigo ng tagausig, nilinaw ni Eva sa paglilitis na hindi niya nasaksihan ang aktuwal na pamamaslang sa kanyang asawa, at ito ay ibinahagi lamang ng kanyang pamangkin na si Boyet.

Dahil dito, kanyang kinasuhan si Manong Apol sapagkat aniya, mahal niya ang kanyang asawa na si Adan, at gagawin niya ang lahat para dito.

Matapos ang paglilitis, sa tulong at representasyon ni Manananggol Pambayan Mary Rose Purino mula sa aming PAO-Rosario, Batangas District Office, pinal na natuldukan ang daing ni Manong Apol kaugnay sa nasabing kaso nang siya ay ipawalang-sala ng hukuman.

Ayon sa naglitis na hukuman, ang kaso ng tagausig ay nakaangkla lamang sa testimonya ng testigo na si Eva. Wala nang ibang testigo na ipinakita ang tagausig.

Kaugnay nito, binigyang-diin ng naglitis na hukuman na sa bawat kasong kriminal, ang gawain ng pag-uusig ay palaging may dalawang basehan, ito ay: (1) upang patunayan nang lampas sa makatuwirang pagdududa ang paggawa ng krimen na kinasuhan; at (2) upang itatag na may parehong dami ng patunay ang pagkakakilanlan ng tao o mga taong responsable para du’n, dahil kahit na ang paggawa ng krimen ay naipakita, walang hatol na konbiksyon kung walang tiyak na pagkakakilanlan ang responsable rito (People v. Bacalso, 395 Phil.192, 199 (2000).

Dagdag pa ng hukuman, hindi umano matagumpay na napatunayan ng tagausig sa pagpresenta kay Eva na ang akusado na si Manong Apol, ang may kagagawan ng krimen na pamamaslang. Ang patotoo ni Eva ay itinatag lamang ang katotohanan ng pagkamatay ni Adan.

Ngunit, walang direktang ebidensya o anumang sirkumstansya na ipinakita ang tagausig, na ang krimen ng pagpatay ay nagawa, at si Manong Apol ang may-akda ng krimen.

Ayon sa hukuman, kahit na ang kasong ito ay nilitis nang walang iniharap na ebidensya ang akusado, o kahit na mahina ang depensa ng akusado, pangunahin ang tuntunin at hindi nagbabago ang burden of proof sa mga kasong kriminal—at laging nasa tagausig ang pagpapatunay na ang akusado ang responsable sa pagpatay.

Inangkla ng tagausig ang kaso nito sa testimonya ng nag-iisang testigo. Sa kasamaang palad, sa pagharap sa testigo, nabigo ang tagausig sa dalawang obligasyon nitong patunayan na ang gumawa ng krimen ay ang inakusahan, at ang katiyakan ng pagkakakilanlan ng salarin.

Sa isip ng hukuman, ang ebidensya para sa pag-uusig ay hindi nakapasa sa mahigpit na pagsubok na moral na katiyakan na hinihingi ng batas. Sa People v. Fernandez, (434 Phil, 435, 455 (2002), ang Mataas na Hukuman ay angkop na sinabi:

“Mas mabuting palayain ang isang taong nagkasala kesa sa hindi makatarungang panatilihin sa bilangguan ang isa na ang kasalanan ay hindi napatunayan ng kinakailangang dami ng ebidensya.”

Muli, bagaman ikinalulungkot natin ang malagim na sinapit ni Adan, pamilyado at isang asawa – ang hustisya ay nararapat na panatilihing kaakibat ang katiyakan, sapagkat ang hustisya ay hindi makakamit sa kapinsalaan ng inosenteng buhay, o pagbibigay kaparusahan sa mga hindi napatunayang nagkasala.