Pananatili ng libu-libong pamilya sa evacuation center, hindi normal

ni Ryan Sison @Boses | July 28, 2025

Habang abala ang ilan sa pag-scroll sa social media at balik sa pagsagupa sa trapik, libu-libong pamilya sa Metro Manila ang tila nakukulong sa mga evacuation center — wala sa bahay, nagtitiis, at wala ring katiyakan kung kailan sila makakauwi. 

Batay sa ulat ng Department of Social Welfare and Development (DSWD), nasa 19,153 na pamilya o humigit-kumulang 69,595 katao ang pansamantalang naninirahan sa 278 evacuation centers sa Kalakhang Maynila. Ang mga ito’y biktima ng sunud-sunod na pananalasa ng Habagat at mga Bagyong Crising, Dante, at Emong. 

Sa kabuuan, nasa 118,723 na pamilya o halos kalahating milyong katao (462,415) mula sa 328 na barangay sa 17 lungsod ng National Capital Region ang naapektuhan ng sama ng panahon — isang nakabibinging bilang na ‘di dapat isawalang-bahala. Ang dami nito’y parang buong lungsod na nasalanta ng baha, napilitang lumikas, at ngayo’y napapako sa mga espasyong ‘di sapat, hindi komportable, at madalas ay kulang pa sa serbisyo. 

Hindi lang ito simpleng numero — mga buhay ito na nagbago sa isang iglap. May mga batang nawalan ng laruan, estudyanteng naputol ang pag-aaral, ina na hindi na makaluto o makapag-asikaso ng pamilya, at amang walang mabalikan na trabaho. Ang masakit pa rito, habang ang iba’y balik-normal na, ang libu-libong mamamayan na ito’y nananatiling displaced. 

At sa gitna ng panawagang resilience, kailangang paalalahanan pa rin ang gobyerno na hindi puwedeng sanayan o masanay na lang ang taumbayan na laging lumilikas.

Kung may plano sa disaster response, dapat doble ang effort sa long-term rehabilitation at risk reduction. Kailangang tratuhin bilang urgent human concern ang pagkakaroon ng disenteng evacuation strategy — mula sa sanitation, pagkain, access sa edukasyon at trabaho. 

Hindi sapat ang trapal at food pack lang, dapat may plano para sa pagbangon. Marahil, tunay ngang walang pinipili ang kalamidad — pero mas ramdam ito ng mga walang-wala. 

At habang natutuyo na ang mga baha sa lansangan, sana’y huwag matuyuan ng malasakit ang mga may kapangyarihan, habang gawan na ng paraan ng kinauukulan na makauwi sila sa kani-kanilang tahanan. Dahil ang bawat araw na ginugugol sa evacuation center ay isang araw na ninanakaw ang normal na buhay o pamumuhay. Tandaan natin, hindi ito dapat maging normal.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com