ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Pebrero 18, 2024
Nitong Sabado, Pebrero 17, 2024 ay ika-152 taong anibersaryo ng kamatayan ng tatlong paring martir na sina Padre Mariano Gomez, Padre Jacinto Zamora at Padre Jose Burgos. Limampu’t dalawang taon na ang nakararaan nang ipagdiwang natin ang sentenaryo ng tatlong paring martir. Ika-17 ng Pebrero 1972 noon, pitong buwan lang bago ideklara ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Batas Militar.
Tumagal pa ng 14 na taon ang kapangyarihan ng nasirang diktador.
Salamat sa mapayapang pag-aaklas ng taumbayan, natapos ang pamumuno ng diktador noong Pebrero 25, 1986. Salamat sa EDSA Uno, ang nakilalang EDSA Revolution sa buong mundo, bumalik ang demokrasya sa bayang Pilipinas.
At isang mahapding pangyayari na pawang masamang panaginip, ang pagbabalik ng pinalayas na pamilya ng diktador at ang muling paghawak sa poder ng kapangyarihan ng anak ng nasirang diktador.
Mayroong itinuturo sa kasaysayan na kilala bilang “pendulo ng kasaysayan.” Tulad ng pendulo na dumuduyang pataas at pababa, umuusad man ang kasaysayan ngunit bumabalik din sa pinanggalingan.
Pagkaraan ng animnapung taon mula nang ideklara ng tatay ang Batas Militar nakabalik naman ang anak nito na hindi maikakaila ang pagkakatulad sa pananaw at pangarap ng kanyang ama. Ano ang nangyari sa loob ng 60 taon sa ilalim ng iba’t ibang administrasyon? Paano nakabalik ang pamilyang itinakwil dahil sa mga idinulot na paghihirap na matagal na pinagtiisan ng karamihan ng mamamayan?
Sa ngayon ang tatlong nanganganib na mawala at unti-unti nang sinisira at pinahihina ay ang katotohanan, katarungan at kasarinlan.
Sa maraming bansa, mayroong mga pangyayari o pambansang karanasan na patuloy na pinagsisikapang ituro at ipaalala ng pamahalaan sa mga mamamayan. Sa ating bansa, ito ang tungkulin ng National Historical Commission of the Philippines o NHCP. Sa pamamagitan ng regular na pag-alaala sa mga mahahalagang pangyayari sa ating bansa dahil napapanatiling buhay ang alaala at diwa ng ating lahi.
Labis na nanganganib ang katotohanan at pinahihina ito ng pagkalat ng “fake news” at ng mga hinahanapbuhay ang paglikha at pagpapalaganap ng bago at baluktot na bersyon ng katotohanan na pabor sa isa o ilang grupo o indibidwal.
Noong panahon ng nakaraang administrasyon, ginamit ang mga trolls sa paglaganap ng pananaw na “droga” ang pangunahing problema na upang lutasin at wakasan ito, kailangan ang ‘di pangkaraniwan at marahas na paraan para lipulin ito. Ang kasalukuyang administrasyon naman ay patuloy na pinapalaganap na ang pinakamagandang panahon sa ating kasaysayan ay ang mga taong nanungkulan ang anak ng dating presidente.
Kung mayroong “pendulo ng kasaysayan” mayroon din namang “spiral ng kasaysayan.” Sa halip na paulit-ulit, pabalik-balik ng mga pangyayari sa kasaysayan, maaari ring tingnan ang kasaysayan bilang isang “spiral” o ang pag-ikot ng iba’t ibang pangyayari na may mga konteksto sa isang puntong gitna (center point). Mula sa positibong pananaw, hindi nasasayang ang mga nagaganap maski na tila palubog sa bangin ng kabiguan.
Mayroon at mayroong mabuting mangyayari mula sa patuloy na pagsisikap ng marami na magtulungan at sama-samang maghanap ng solusyon sa mga mabibigat na problema, at sa tila paglaganap ng krisis sa ating bansa.
Salamat sa pelikulang GomBurZa noong nakaraang Disyembre 2024, muling nabuhayan ang samahang isinilang noong taong 1977, apatnapu’t pitong taon na ang nakararaan. At ito ang dahilan ng pagsasagawa noong Sabado ng umaga ng isang pagkilos ng iba’t ibang grupo na sumusuporta at kaisa ng GomBurZa, Maka-Diyos, Maka-tao, Maka-Bayan.
Ganap na alas-8:45 ng umaga, nagkaroon ng Lakad-Panalangin mula Plaza Roma, sa harap ng Manila Cathedral hanggang “GOMBURZA Execution Site sa Luneta. Alas-9:30 ng umaga, pagdating sa GOMBURZA Execution Site, nagkaroon ng pagsasadula ng pagbitay sa tatlong pari at ng isang liturhiya ng paggunita, pasasalamat at pagtatalaga (pananagutan) sa diwa ng Gomburza at sa buhay na diwa ng EDSA.
Limampu’t dalawang taon mula sa pagdeklara ng Batas Militar ng dating diktador hanggang ngayon, hindi namatay at hindi nakalimutan, bagkus buhay na buhay ang diwa ng GomBurZa. Tatlumpu’t walong taon makaraan ang EDSA I o People Power Revolution, buhay na buhay pa rin ang EDSA.
Totoong kapwa buhay ang diwa ng GomBurZa at EDSA.