Matapos ang sakuna, ligtas na pagbabalik-eskwela ng mga mag-aaral, tutukan

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | November 11, 2025

Nitong mga nakaraang araw ay nakaranas ang ating mga kababayan ng sunud-sunod na mga sakuna. Kamakailan ay nanalasa ang Bagyong Tino, kung saan mahigit 3,400 na mga silid-aralan ang nasira. Patuloy din nating hinaharap ang mga pinsalang dulot ng Super Typhoon Uwan na tumama sa malaking bahagi ng bansa. 

Sa tuwing binabayo tayo ng mga sakuna, mahalagang tiyakin natin ang kaligtasan ng mga kabataan, lalo na’t sila ang lubos na naaapektuhan at nalalagay sa panganib. Kaya naman patuloy nating hinihimok ang ating mga local government units (LGUs) na makipagtulungan sa mga ahensya ng pamahalaan kagaya ng Department of Education (DepEd), Department of Health (DOH), at Department of Social Welfare and Development (DSWD) upang matugunan ang pangunahing pangangailangan ng ating mga kabataan sa panahon ng kalamidad.

Kabilang sa mga dapat nating tiyakin ang pagkakaroon ng ligtas na espasyo para sa mga kabataan, lalo na tuwing sila ay lilikas. Mahalaga ring matiyak na matutugunan ang kanilang mga pangangailangan pagdating sa kanilang kalusugan at nutrisyon. Kabilang din sa mga nais nating bigyan ng prayoridad ang pagbibigay sa kanila ng psychosocial support, pati na rin ang ligtas na pagpapatuloy ng kanilang edukasyon sa gitna ng mga sakuna. 

Ngunit meron tayong isang gawi na nagiging sagabal sa ligtas na pagpapatuloy ng edukasyon at pagbabalik-eskwela ng mga mag-aaral: ang paggamit sa mga silid-aralan bilang mga evacuation center. 

Noong nanalasa ang Bagyong Tino, 2,564 na mga silid-aralan sa mga 424 paaralan ang ginamit bilang mga evacuation center. Kung matagal na ginagamit ang mga classroom bilang mga evacuation center, naaantala ang ligtas na pagbabalik ng mga mag-aaral sa kanilang mga paaralan, bagay na nagiging sagabal sa pagpapatuloy ng edukasyon.

Isinulong ng inyong lingkod ang Ligtas Pinoy Centers Act (Republic Act No. 12076) — na naisabatas na noong nakaraang taon — upang mapigilan na ang paggamit sa mga paaralan bilang evacuation centers. 

Sa ilalim ng naturang batas, isa nang mandato ang pagkakaroon ng evacuation center sa bawat munisipalidad at lungsod. Nakasaad din sa naturang batas na kailangang kayanin ng mga evacuation center ang hanging hindi bababa ang lakas sa 300 kilometro kada oras. Dapat manatiling matatag ang mga ito sakaling magkaroon ng lindol na hindi bababa sa 8.0 magnitude. Nakasaad din sa naturang batas na dapat ligtas ang mga evacuation center para sa mga bata at kababaihan.

Bagama’t hindi pa natin agarang maipapatayo ang lahat ng mga evacuation center sa bawat lungsod at munisipalidad, mahalagang masiguro natin na maipapatupad talaga ang batas hanggang sa tuluyan nating makamit ang layunin nito.

---

May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com