Dapat may dilang magalang at marangal ang lider ng bansa

ni Fr. Robert Reyes - @Kapaayapaan| May 08, 2021

“Pag-ingatan ang mga salita na lumalabas sa bibig. Piliin at iwasan ang magagaspang at bastos na pananalita. Higit sa lahat, huwag na huwag magmumura!” Ito ang walang kupas na turo at bilin ng aking ina na kapapanaw pa lamang.

Hindi ko alam kung ilan sa karaniwang ina ang nagtuturo pa ng maganda, magalang at marangal na pananalita sa kanilang anak. Sana ay meron pa at huwag silang mawawala.

Ang maganda, magalang at marangal na pananalita ay bumubukal sa kalooban na sinasalamin lamang ang mga salita. Kaya’t sinabi sa banal na kasulatan: “Ang mabuting tao ay nakapagdudulot ng mabuti sapagkat tigib ng kabutihan ang kanyang puso; ang masamang tao ay nakapagdudulot ng masama, sapagkat puno ng kasamaan ang kanyang puso. Sapagkat kung ano ang bukambibig siyang laman ng dibdib.” (Lukas 6:45)

Ito ang hinuhubog ng mabuting ina at ng magagaling at mabubuting guro: hindi lang ang bibig kundi higit sa lahat ang dibdib o kalooban ng kanilang anak — ng kanilang estudyante.

Makikita, maririnig at mararamdaman, tiyak na mapapansin ang bunga ng epektibong edukasyon na hindi lang sa paaralan kundi, sa tahanan nagmumula at nagsisimula.

Meron pang isang turo na galing kay San Francisco ng Assisi: “Walang saysay ang maglakad saanman upang mangaral kung ang ating paglalakad ay hindi natin pangangaral.” (It is no use walking anywhere to preach unless our walking is our preaching.)

Hindi mahilig mangaral si San Francisco. Bago pa niya iwanan ang mundo, mahilig tumula at kumanta ang batang Francisco. Ganito ang makata, may kakaibang paggamit sa mga salita.

Bahagi na rin ng pamamahayag ang katawan, at sa mga Italyano — ang mga kamay — bibig at paa, bibig at kamay, salita at buhay ay hindi mapaghihiwalay. ‘Yan ang buhay ng mga banal. ‘Yan ang buhay ng Panginoon. Mababasa, makikita, maririnig at mararamdaman mo sa kung ano ang nasa Kanyang kaloob-looban.

Samantala, nakalulungkot ang mga pahayag na lumabas sa ating Pangulo dahil sa maaanghang na salita na binitiwan ni Teodoro “TeddyBoy” Locsin, Jr. noong Lunes: “China my friend, how politely can I put it? Let me see… O… GET THE F*CK OUT.”

“What are you doing to our friendship? You. Not us. We’re trying. You. You’re like an ugly oaf forcing your attentions on a handsome guy who wants to be a friend: not to father a Chinese province.”

Dahil dito, hindi marahil nagustuhan ng pangulo ang sinabi ni Locsin. Kaya’t ang pahayag mula sa bibig ni Presidential Spokesman Harry Roque ay, “Ang pangulo lang ang puwedeng magmura.”(Only the President can swear.)

Para na nating narinig ang isang ama o ina na sanay magmura na pinangangaralan ang kanilang mga anak, “Mga anak. Pangit magmura. Huwag kayong magmumura. Huwag ninyo kami tutularan.”

Noong nangangampanya si P-Duterte mga unang buwan ng 2016, nangako ito na “magdye-jetski patungong Panatag Shoals upang magtanim ng bandera ng Pilipinas bilang babala sa Tsina na ito’y ating teritoryo.” Subalit, nang siya’y nanalo, pagkatapos ipanalo ang Arbitral Ruling on the West Philippine Seas noong July 12, 2016, ang pahayag nito noong Nobyembre ay “iisantabi ko ang desisyong ito.” Bakit? Dahil merong nakaabang na utang ng P22 hanggang P24 bilyong dolyar mula sa China.

Ano kaya ang sasabihin ni Roque tungkol dito. Pangulo lang ang puwedeng magsinungaling o ang madalas nilang sabihing, “gumamit ng hyperbole.”

Nakalulungkot na ang mga namumuno. Ano kaya ang itinuro ng inyong mga magulang? Tiyak kong hindi nila itinuro ang mga ginagawa ninyo ngayon. Meron kayong sariling buhay at hindi dapat ibintang sa iba, maging sa magulang kung anuman ang ginagawa ninyo o kung anuman kayo ngayon.

Nakalulungkot isipin dahil malinaw na ang tawag sa pangulo, gobernador, mayor, barangay captain ay ama o ina ng bansa, lalawigan, siyudad, bayan o barangay. At isa sa mga pinakamahalagang papel ng mga magulang, ama’t ina ay magbigay ng mabuting halimbawa para ito ang tularan ng kanilang mga anak.