Aanhin ang simbahan na malaking institusyon pero walang tinig

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | September 2, 2023

“Cardinal Sin, Sana Nandito Ka!” Ito ang tema ng aming munting pagdiriwang noong nakaraang Huwebes para sa ika-95 taong anibersaryo ng kaarawan ng yumaong butihing Cardinal.

Ibang-iba ang lipunan at Simbahan natin ngayon. May sobrang tahimik na bihirang may maririnig na tinig ng kilalang lider ng Simbahan.

Marami sanang darating para sa panalangin at parangal sa dating Cardinal ng Arkidiyosesis ng Manila na pumanaw noong Hunyo 21, 2005. Nasa 18 taon nang wala ang Cardinal na totoong nami-miss ko siya.

At ito ang nabanggit ko sa isang nakatabi ko sa bahagi ng Plaza Roma sa harap ng COMELEC, “Walang-wala akong problema noong buhay pa si Cardinal Sin. Parang hindi kami nagkaroon ng anumang diskusyon o pagtatalo tungkol sa iba’t ibang isyu na nakaaapekto sa lipunan at Simbahan. Parang laging iisa ang aming tono.Walang sintonado. Laging nasa tono.”

Marahil, dahil naririyan lang at buhay na buhay ang tinig ng mahal na Cardinal na laging nagbibigay ng komentaryo at gabay sa gitna ng iba’t ibang kontrobersiya at mahahalagang isyu, na may direksyon at hindi nawawala at nanghihina ang loob ng marami.

Mailalarawan ko rin na, lagi tayong merong “moral compass” na nagtuturo ng malinaw at tamang landasin para sa anumang maaari nating gawin at parang timon sa bangka o barko ang tinig ni Jaime Cardinal Sin.

Kaya, ang kasalukuyang panghihina at kalituhan ng marami ay maaaring bunga ng “tahimik na Simbahan”. Hindi tulad noon na ginawa ng Cardinal ang kanyang tungkulin bilang gabay at taga-tuwid ng mali at baluktot nang mga panahon na iyon.

Malaki ang Simbahan at marami-rami rin ang mga namumuno rito. Ngunit, kung walang magsasalita, aanhin mo ang malaking institusyon na walang tinig?

Hindi kailangang nagsasalita ang lahat, sapat nang merong isa o iilang namamahayag ng totoo at tama sa gitna ng kasinungalingan at kadiliman.

Nabanggit ng isang katabi kong pari sa ginanap na misa sa Manila Cathedral ng alas-12 ng tanghali, “Sana, sana hindi na nagpapakita sa tabi ni Marcos Junior ‘yung isang mataas na opisyal ng Simbahang Katolika. Nandoon na siya, katabi ni Marcos Junior sa kanyang inagurasyon noong Hunyo 30, 2022 at nandoon pa rin siya sa nakaraang State of the Nation Address (SONA) ni Marcos Junior noong nakaraang Hulyo 2023.”

Maski na retirado na ang mataas na opisyal ng Simbahan, iba pa rin ang nagiging mensahe ng kanyang pagtayo sa tabi ng Presidente. Sa mga nakakakita, hindi malayong sabihin nilang merong malakas na suporta at pagtatanggol ang Simbahan para kay Marcos Junior.

Mababasa sa gitna ng gusaling ginagamit ng COMELEC ang mga katagang “Palacio Del Gobernador". Dahil noong araw ang namumuno sa Maynila ay ang Kastilang gobernador sa lugar na iyon. Ngayon, puwede na nating palitan ang pangalan ng lugar. Sa palagay ko, maaari na nating tawaging, “Palace of Lies".

Merong ganitong sinulat na librong pambata si Margaret Peterson Haddix. Baka puwede na rin nating palitan ang pangalan ng Palacio Del Gobernador sa Palacio de las Mentiras hanggang hindi nililinaw ng COMELEC ang mga kababalaghang naganap noong nakaraang halalang pambansa.

“Tiyak na kung buhay ngayon si Jaime Cardinal Sin, kasama natin siyang naglalakad, nagtatanong at bumabatikos sa gitna ng sinasadyang panlilinlang.” Ito rin ang bulong sa akin ng isang paring kakilala ko bago magsimula ang misa ng paggunita kay Cardinal Sin ni Obispo Ruperto Santos ng Antipolo.

Hindi masyadong binanggit ni Obispo Ruperto Santos ang naging papel ni Cardinal Sin sa lipunan. Sa kanyang simple ngunit magandang pagbabahagi, tinawag ni Obispo Santos si Cardinal bilang fan, friend and Father o Ama para sa kanya.

Bagama’t magkaiba ang istorya namin ni Obispo Santos, maaari ko ring sabihin na naranasan ko si Cardinal Sin bilang fan, friend at Father din.

Malinaw na malinaw ito noong mga panahon ni Marcos Senior, FVR, ERAP at GMA.

Napakaraming mga isyu at katiwalian. Kaya, madalas akong tumakbo at magprotesta na halos wala akong narinig na pagtatanong o paalala mula sa Cardinal. Subalit, nagbago ang lahat noong namatay ang Cardinal. Hindi na naging madali ang magsalita at mamahayag.

Sa loob ng kapilya, kung saan nakalibing ang Cardinal, nagsalita si Obispo Deo Iniguez, “Narito siya. Narito si Cardinal Sin. Natutuwa siya sa mga ginagawa natin.”

Natuwa rin kami sa sinabi ng retirado ngunit aktibong-aktibo pa ring dating Obispo ng Caloocan.

Salamat po, Jaime Cardinal Sin. Alam naming nandito ka kaya ganito pa rin ang marami sa amin.

Lagi kayong maging gabay at inspirasyon sa amin. Kailangan namin kayong katuwang sa pagti-timon ng bangka ng Simbahan. Kasama ang inyong espiritu at mga halimbawa, meron kaming malinaw na direksyon at mabisang inspirasyon para magsalita at kumilos para sa totoo at tama.

Mabuhay kayo mahal naming Jaime Cardinal Sin!