Sa 'Pinas lang mahirap ang magsasaka

ni Fr. Robert Reyes - @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | July 31, 2022

Binigyang-diin ng Pangulo ang agrikultura sa kanyang unang State of the Nation Address (SONA) noong Lunes. Aniya, kailangan nating maabot ang kakayahang pakainin ang ating sarili. Ito ang ibig sabihin ng naturang “Food Security”, kaya tama lang bigyang-kahalagahan ang agrikultura.

Ang tanong, “Kaya nga ba ng pamahalaan tapatan at lampasan ang malinaw at matinding balakid na siyang dahilan ng ating Food Insecurity, na pinalalala ang kahinaan nating pakainin nang sapat ang ating sarili.

Ang pinakaunang balakid ay ang matinding “land banking” ng malalaking korporasyon at ng mga pulitiko na ginagamit ang kanilang posisyon upang maunang bilhin ang mga lupaing may problema: ang mga loteng hindi nababayaran ang mga amelyar o tax declaration na hindi pa napatituluhan dahil sa kapabayaan o dahil nasa ibang bansa ang mga may-ari. Ang ganitong lote ang pinag-iinitan ng mga nakapuwesto upang mauna sa “bidding process” ng mga loteng hindi nababayaran ang amelyar. At dahil hawak nila ang poder ng lalawigan, siyudad, barangay, palagi silang nananalo sa naturang “Bidding Process.” Hindi man lahat ng mga gobernador, mayor ng siyudad o bayan, kahit na ang barangay captain ang mabilis makipag-bid para sa mga loteng napabayaan na ng mga may-ari, marami, napakarami sa kanila sumasali sa “bidding process” at nananalo pa.

Paano mo isusulong ang agrikultura kung nanganganib na ang kinakailangang laki at dami ng lupa o lupaing kinakailangan para sa sapat na produksyon. Paliit nang paliit ang mga lupang pang-agrikultura o lupang sakahan. Magkakaiba ang sitwasyon ng Pilipinas sa ibang bansa. Halos walang proteksyon ang magsasakang Pinoy sa mga naglalakihang “Real Estate Corporation” na kayang-kayang bilhin o piliting ipagbili ng mga magsasaka ang kanilang lupa. Pagkatapos ng pangalawang pandaigdigang digmaan (WWII), tinulungan ng pamahalaang Hapon ang kanilang magsasaka. Binigyan ng makinarya, pataba at butong itatanim; pati lupang sasakahin ang mga magsasakang Hapon. Kaya sa ngayon, isa ang mga magsasakang Hapones sa pinakamayamang mamamayan sa Japan.

Tila baliktad ang nangyayari sa ating bansa. Noong nakaraang taon, may isang mambabatas ang nagsabing, “Yung sinasabi na huwag i-convert ang farmland para magtayo ng mga bahay at huwag i-convert ang mga farmland para magtayo ng factory — mali 'yun dahil kailangan ang “land conversion” para sa ekonomiya. Ito ang problema ng Land Use Act o LAD na hindi na itinuturing ang mga lupang-sakahan bilang namumukod na uri ng lupa at ituturing na lang ito, tulad ng anumang lupang maaaring ibahin ang klasipikasyon para magamit sa mga Infrastructural Projects ng bansa.

Ano na ang ginagawa ng Department of Agrarian Reform at ng Department of Agriculture para protektahan ang mga lupang sakahan sa mga matatakaw ng korporasyon ng “Real Estate.”

Madaling saliksikin kung anu-anong korporasyon ang may-ari ng libu-libong ektarya ng lupa na ilang ektarya pa lamang ang natatayuan ng mga “subdivision” at “factory”, ngunit napakarami pang basta nakatiwang-wang, naghihintay ng pagkakataong ibenta o patayuan ang mga ito ng pabahay, mga high rise o pagawaan kapag tumaas na naman ang halaga ng lupa (o real estate).

Katatapos lang ng pambansang eleksyon. Maaari kayang magkaroon ng imbestigasyon sa lupang pag-aari ng mga opisyal ng gobyerno mula Presidente, Bise Presidente; Senador; Kinatawan ng Kongreso; gubernador, Mayor ng mga siyudad at bayan at pati na ang mga Barangay Captain. Oo, malinaw na ang yaman ng marami sa mga opisyal na malalaki ang pera sa mga bangko at napakalaki rin ng halaga at kinikita ng mga korporasyong pag-aari ng mga ito.

Maganda ang inyong layunin na palakasin at suportahan ang agrikultura ngunit handa ba kayong hamunin ang lahat ng nakapuwesto na ibulgar ang laki at dami ng pag-aari nilang lupa at tingnan kung anu-ano sa mga ito ay merong positibong kontribusyon sa agrikultura o baka mga lupang pinamamahal lang ang mga 'to na ang halaga ay kung magkano na ang mga “zonal value” ng lupa at hindi ang kakayahan ng lupa na taniman ng kinakailangan nating palay o gulay?

Sana Pangulo, na mahalaga talaga para sa inyo ang mga nasa-sakahan at handa kayong ipagtanggol ang mga ito sa mga matatakaw ng mamimili, mangla-land-grab ng lupa maging mayayamang pamilya o dambuhalang korporasyon ang mga ito.