Mga nasa evacuation center, magdoble-ingat laban sa nakahahawang sakit

ni Ryan Sison @Boses | July 22, 2025

Sa bawat pagbaha’t paglikas ng daan-daang pamilya, hindi lang gutom, takot, at kawalang katiyakan ang problemang sumasalubong sa kanila sa mga evacuation center, kundi ang mas tahimik subalit mapanganib na banta ng sakit. 

Ang usapin hinggil sa kalusugan ay hindi maaaring isaisantabi tuwing may kalamidad. Hindi lang ito responsibilidad ng bawat indibidwal, mahalaga ang papel ng gobyerno na tiyaking ligtas at malinis ang mga evacuation center para sa mga nagsilikas. Hindi magiging sapat ang rescue operation kung kulang naman sa suporta upang manatiling malusog at maayos ang mga nailigtas. 

Kaya marahil nagbabala na ang Department of Health (DOH) ukol sa mabilis na pagkalat ng acute respiratory at iba pang infectious diseases sa mga evacuation center. 

Sa kasagsagan ng pananalasa ng Tropical Storm Crising at Habagat, umabot na sa tinatayang 30,000 katao ang napilitang lumikas habang patuloy pang dumarami, at pansamantalang nanunuluyan sa mga evacuation center. Dahil sa siksikan at limitadong pasilidad, mas madali ang hawahan lalo na sa mga lugar na kulang sa tubig, palikuran, at bentilasyon. 

Paalala ng DOH sa evacuees, ugaliing maghugas ng kamay gamit ang sabon at tubig, at gumamit ng alcohol kung kinakailangan, habang magdoble-ingat upang maiwasan ang anumang nakahahawang sakit. 

Hindi natin maiiwasan ang sakuna o kalamidad, gayunman, hindi dapat balewalain ang posibilidad na magkaroon ng health crisis sa mga evacuation site. 

Sa ganang akin, hindi puwedeng puro relief goods lang ang sentro ng aksyon o pagkilos sa ganitong sitwasyon. Kailangang palakasin ang preventive health measures, magtalaga ng sapat na medical team sa bawat evacuation center, at tiyaking may sapat na hygiene kits at malinis na tubig para sa mga apektadong indibidwal at pamilya. 

Tuwing may kalamidad ay asahan na natin ang epekto na dulot nito kung saan marami ang nagsisilikas mula sa kanilang mga tahanan. At sa bawat araw na nananatili ang mga kababayan sa evacuation centers, tumataas ang peligro ng outbreak ng sakit, isang problemang mas malala pa sa tubig-baha. 

Ang mga evacuation center, na dapat sana’y ligtas na kanlungan, ay nagiging potensyal na pugad ng sakit kapag pinabayaan. Kaya sa kinauukulan, siguraduhing matutugunan ang mga pangangailangan ng mga evacuees gaya ng malinis at maayos na pasilidad, tubig at pagkain, at serbisyong medikal.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com