Kalinisan isabuhay, ‘wag magkalat

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | December 10, 2023

“Knock, knock. Who is there? Salot ng mundo ngunit BALOT ang lahat who?” 

Malinaw na malinaw kung ano ang isa sa pangunahing salot ng mundo na bumabalot sa lahat. Sige na, hula na. Usok ba? Hmmm. 

Tama naman, ngunit, meron pang mas masahol sa usok dahil hindi lang sa ibabaw pero pati sa ilalim, loob ng lupa at pati na rin sa tubig, mga batis, lawa, ilog at dagat. 

Alam ko na, basura! Hmmmm. 

Malapit na malapit na. Anong klaseng basura na karaniwang pambalot ng kung anu-ano mula tuyo hanggang basang produkto. O sige na nga, kung hindi ninyo makuha, heto na po ang sagot.

Siya at wala nang iba ang “salot ng mundo, ngunit balot naman ng lahat”. Siya o sina pare at mareng plastic. 

Marami pa ring mga tindahan, department store, karinderya, kariton sa kalye, tindero sa bus, at marami pang sari-saring mga lugar o sasakyang merong nagbebenta na para maibenta ang produkto ay dali-daling merong handang plastic para mabilis na maibalot at maibenta ang anumang produktong itinitinda. 

Tingnan mo na lang ang lahat ng mga delivery rider na may dalang package na naka-tape ang mga bagahe sa kanilang makikipot na likuran. 

Kahanga-hanga pero nakakikilabot din ang mga dambuhalang kargada sa likod ng mga single na motorsiklo. Balot na balot ang lahat ng mga ito ng “adhesive plastic packing tape.” Kaya walang takot at dudang hindi mahuhulog ang kargada dahil sa makapal na balot ng plastic tape na pagdating sa mga paghahatiran ay malinaw na basurang kung saan-saan lamang itinatapon.

Tila hindi pansin, hindi pa dama ng karamihang mamamayan ang salot ng plastic.

Ngunit, damang-dama na ng mga mangingisda na nagrereklamong puno ng plastik ang mga tiyan ng isdang nahuhuli at ibinebenta nila. Ramdam din ng mga nakatira sa mga esterong hindi dine-dredge umano ng mga pamahalaang lokal kung kaya’t ganu’n na lang tumaas ang tubig at bumaha sa paligid dahil barado ang daluyan ng tubig. 

At ibang-iba na ang dating kaygandang Manila Bay na paliit nang paliit na nagbabagong-anyo tuwing lumalakas ang ulan at hangin. Tone-toneladang lumulutang na basura na karamihan ay plastik ang babati sa naghahanap ng magandang tanawin. Kasabay nito ang kakaibang mala-pusaling “halimuyak” na pilit na babalandra sa iyong ilong at manunuot hanggang sa baga at sa kaloob-looban.

Dito sa barangay na kinalalagyan ng parokyang aking pinaglilingkuran, madalas akong batiin ng ‘di kaaya-ayang larawan ng mga bundok-bundukang basura. Bandang alas-8 ng gabi, magsisimula nang dumating ang mga may bitbit na shopping bag na plastik na puno ng basura. Mabilis na daraan sa mga bundok-bundukang basura upang itapon ang mga ‘di kanais-nais na bitbit. At bago maghating gabi, buo at buhay na naman ang basurang hinakot noong nakaraang gabi. Hindi magtatagal at mag-uunahan ang mga aso, pusa, daga at mga mangangalakal na nagbabakasakaling may maisasakong mga “recyclables” na maibebenta.

Maganda naman at kinausap kami ng mga kaibigan sa Eco-Waste Coalition. Tinanong nila kami kung maaari silang manawagan para sa isang Zero-Basurang Pasko at malugod natin silang pinaunlakan. 

Bilang pakikiisa sa kanilang pangarap na Zero-Basurang Pasko, nagtayo na kami ng kakaibang Christmas tree na merong apat na dibisyon. 

Una, para sa unang linggo ng adbiyento ay bilog na binubuo ng mga itinapon na one use plastic, styrofor, gulong, karton at anumang kadalasa’y ibinabasura. Pangalawa, para sa ikalawang linggo ng adbiyento ay ang bilog na binubuo ng mga parol na gawa sa mga “recyclable materials.”

Pangatlo, para sa ikatlong linggo ng adbiyento ay ang mga sariwang gulay na nakatanim sa lupang nasa litrong bote ng softdrinks. Pang-apat na linggo at panghuling bilog ay ang mga luntiang parol na may pusong pula na sumasagisag sa tunay na pagmamahal at pagtatanggol sa lahat ng nilikha ng Diyos.

Ito ang kailangang marating at makamit ng lahat na pagbabagong loob at pagbabagong buhay, ang matutunang magmahal hindi lang sa kapwa kundi sa kalikasan na ginawang bagay na kinakalakal, sinisira at ibinebenta.

Sa tulong ng mga kaibigan sa Eco Waste Coalition, sisimulan namin ang pagbabagong kamalayan, kalooban at paraan ng pamumuhay.

At ngayong Pasko, hindi lang babawasan at iiwasan ang paglikha ng basura kundi aming uunawain at isasabuhay ang kalinisan at hamong maging Maka-Kalikasan Di Ma-Kalat, Ma-Konsumo at Maka-Sarili!