Tanungin natin ang ordinaryong mamamayan, mapagkakatiwalaan ba ang ating mga korte?

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | March 25, 2023

Pabalik-balik ang isyu ng International Criminal Court (ICC). Paulit-ulit na ring naririnig ang mga paliwanag at pagtatanggol ng mga opisyal sa kaso ng dating Pangulong Rodrigo Duterte at ang kanyang dating hepe ng kapulisan na si Ex-PNP Chief at Sen. ‘Bato’ dela Rosa.

Ayon sa mga opisyal ng pamahalaan, bakit makikialam ang ICC kung wala naman silang dahilan gayung wala namang problema ang ating justice dahil ito ay maayos at mahusay ang takbo? Hindi natin kailangan ang panlabas na imbestigasyon sa kahit na sino sa ating bansa dahil kayang-kaya na ito ng ating mga korte. Ito ang kilalang prinsipyo ng “complementarity” na sinusunod ng ICC, at siyempre, paulit-ulit na rin nilang ginagamit ang argumento ng pag-alis ng pamahalaan bilang kasapi ng ICC noong ika-17 ng Marso 2018.

Subalit, dahil ayon sa patakaran ng ICC, ang epekto ng pag-alis ng isang bansa bilang miyembro nito ay magiging epektibo lamang, isang taon makaraan sa petsa ng pag-alis.

Kaya noong ika-17 lang ng Marso 2019 naging epektibo ang pag-alis ng ating pamahalaan sa ICC. Nangangahulugan ito na lahat ng naisamang mga reklamo laban sa mga diumanong “crimes against humanity” mula 2016 hanggang 2019 ay bahagi na ng pangkalahatang reklamo laban sa mga inaakusahan ng paglabag sa mga batas ng ICC.

At habang unti-unting natatabunan ng ibang mga balita ang kaso ng dating pangulo at PNP chief, bigla namang lumitaw ang utos ng ICC na arestuhin ang Pangulo ng Russia na si Vladimir Putin dahil sa mga kaso nito ng paglabag sa ICC. At siyempre, minaliit din ng Russia ang utos na galing sa ICC at nagpalabas pa ng banta na handa itong gumamit ng puwersang military upang ipagtanggol ang kanilang pangulo.

Alam ng lahat na hindi ganu’n kadaling isagawa ang imbestigasyon, lalo na ang pag-aresto sa sinumang mataas na opisyal ng anumang bansa. Sa mahigit dalawang dekada na ginagawa ng ICC ang trabaho nito, mahigit 40 ang nahainan ng kaso, kung saan karamihan sa mga ito ay opisyal sa iba’t ibang bansa sa Africa. Labing pito (17) na ang nakulong sa piitan ng ICC sa Hague, habang 10 na ang nahatulang may sala at apat ang napawalang-sala.

Sa Ebanghelyo noong nakaraang Huwebes, ipinaliwanag ng Panginoong HesuKristo kung saan nanggagaling ang mga patunay sa kanya. Una, binanggit Niya ang patotoo ni Juan Bautista. Pangalawa, ang mga pinagawa sa Kanya ng Ama at pangatlo, ang mismong patunay ng Kanyang Ama (Juan 5:31-47).

Ang malaking balakid sa pagtanggap kay Kristo bilang tagapagligtas ay ang pagtakwil mismo ng mga tao sa anumang galing sa Kanyang Ama, na sa kabila ng mga pinasasabi at pinagagawa ng Ama sa Kanya para sila ay maniwala, patuloy nilang hindi pinakikinggan o pinaniniwalaan ang mga ito. Bakit? dahil papuri lang ng isa’t isa ang hangad ng tao at hindi ang papering galing sa Ama.

Sa omeliyang ibinahagi ko sa misa noong Huwebes, ipinaliwanag ko ang kahalagahan ng patunay o pagsaksi. Magkakaroon lang ng bisa ang patunay kung ang nagpapatunay ay buo at totoo. Ang taong buo ay iisa ang salita at gawa, kung ano ang sinasabi ay kanyang ginagawa. Ang taong totoo naman ay walang anumang pagpapanggap at pagsisinungaling. Ang sinumang nais magpatunay ay nangangailangan, sa salitang Ingles, ‘integrity’ at ‘credibility’. Ang taong may integridad ay hindi na kailangang magsalita dahil kitang-kita ang kanyang tuwid at marangal na pagkatao sa kanyang ginagawa. Kung siya ay magsasalita man, nakita na ng marami ang kanyang sinasabi.

Kung siya naman ay magsasalita o mamamahayag, madali o lagi siyang pinakikinggan dahil hinding-hindi siya magsisinungaling, mambobola, magpapahanga kundi ang pawang katotohanan lang ang kanyang ipapahayag.

Ano ang epekto ng kasong inihain kaninuman ng ICC? Malaki ang mawawala sa kredibilidad at integridad ng mga may kaso rito. Maaaring sabihin ng mga opisyal ng pamahalaan ang anumang gusto nilang sabihin, ngunit napakalaking lamat at dungis ang nagbabantang dumikit o nakadikit na parang malaking mantsa o dungis sa reputasyon ng naturang opisyal.

Hindi lahat ay nakakasuhan ng ICC, ngunit ang sinumang makasuhan nito ay tiyak na makikilala at magiging mahalagang paalala— sino ka man, anuman ang iyong posisyon o kapangyarihan at kayamanan — kung ikaw ay kinasuhan, napakalaking hamon sa mga kinauukulan na patunayan na ikaw ay hindi nagkasala at hindi dapat magbayad sa iyong malulupit na ginawa laban sa iyong mga sariling kababayan.

Mayroon kayang kaba sa likod ng matatapang na banta at sari-saring legal na paliwanag ng mga opisyal na minamaliit ang ICC? Kung walang kaba, bakit kay daming dahilan upang tutulan at kutyain ang ICC?