Paano pagkakatiwalaan ang MIF kung ang mga lumikha nito ay mahirap pagkatiwalaan?

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | June 4, 2023

Okey na sa Kongreso ang Maharlika Investment Fund (MIF). Okey ba talaga ito? Ang instrumento ba ang okey o ang gagamit ng instrumento? Anong klaseng instrumento ba ang MIF? Ito raw ay paraan para palakihin ang pondo ng pamahalaan. Paano? Paano papalakihin ang maliit? At ang mas mahirap at mas kumplikado pa, paano palalakihin ang wala?

Ang naturang “Sovereign Fund” ng ibang bansa ay hindi nagmumula sa anumang pondong ginagamit at kinakailangan para tustusan ang pangangailangan ng mga karaniwang mamamayan. Tulad ng karaniwang mga “investment", ito ay pera o pondong labis at hindi ginagamit at tiyak na hindi gagamitin sa mga darating na panahon. Dahil hindi gagamitin, maaaring i-invest o itaya, ipagsapalaran sa iba’t ibang “investment products” sa loob o maging sa labas ng bansa.

Nangako naman ang Presidente na hindi gagamitin ang pondo ng Social Security System (SSS), Government Service Insurance System (GSIS), Philippine Health Insurance Corp.; Home Development Mutual Fund, Overseas Workers Welfare Administration at ang Philippine Veterans Affairs Office. Ngunit hinirit naman ng mga mambabatas sa Senado na dahil pinagbabawal gamitin ang mga pondo ng mga nabanggit na institusyon para pondohan ang MIF, wala namang nagbabawal na itaya o i-invest ng mga nabanggit na institusyon ang kani-kanilang pondo sa MIF.

Kung inyong tatalasan ang inyong pang-unawa, maaari nating itanong kung ano ang pagkakaiba ng hindi maaaring gamiting pondo ng MIF ang mga nabanggit na institusyon ngunit maaaring itaya o i-invest ng mga nabanggit na institusyon ang kanilang pondo sa MIF.

Naglagay din ang mga mambabatas ng mga parusa o “penal provisions” kung mahuling sangkot sa katiwalian ang sinumang opisyal na may kinalaman sa MIF. Magagamit ang umiiral na “Graft and Corrupt Practices Act". Maganda nga kung merong mga tinatawag na “control, check and balance” na hahadlang sa anumang abuso. Ngunit, mas maganda kung susundin at ipatutupad ang mga nabanggit na parusa at kontrol sa katiwalian at anumang abuso.

Kausap ko noong isang araw ang isang Pinay na may asawang Koreano. Madalas debatihin ng Koreano ang kanyang asawa pagdating sa korupsiyon at ang parusa dito.

Pinagmamalaki ng Koreano kung paanong nakapagpakulong na sila ng dalawang presidente. Kulong sa preso at hind sa ospital (hospital arrest) tulad ni Gloria o sa bahay (house arrest) tulad ni Erap.

Maaalala kung paano at bakit pinakulong ng South Korea sina dating Pangulong Lee Myung bak at Park Geu-hye. Nagsilbi ng ilang araw hanggang naging taon ang dalawang presidenteng Koreano. Iba sa atin, hindi ang malalaki ang nakukulong kundi ang mga maliliit.

Iba sa atin, dahil parang laro o Zarzuela ang mga kaso ng mga malalaki, makapangyarihan at mayayaman.

Mayroong paglilitis, ngunit maraming paraan para hindi na humarap sa korte ang mga nasasakdal. Marami ring paraan para hindi na lumaki pa ang kaso. Maaaring pabagalin ng mga abogado hanggang sa tuluyan nang matulog ang kaso o gamitin ang kumbinyenteng “fall-guy” approach.

Agad kong naalala ang mga “fall guys” o “fall girls” style ng mga malalaking opisyal.

Nakilala ko pa nga noong araw ang isang babaeng 'ika nga ay may “pleasing personality” at presentableng-presentable.

Lumilinaw sa mga pag-uulat kung paanong nakulong ang kilalang personal assistant ng makapangyarihan at matandang opisyal samantalang hanggang hospital arrest lang si lolo. At hindi rin makakalimutan ang babaeng pinakinabangan ng maraming kongresista at senador para magamit ang sari-saring pondo maliban pa sa kani-kanilang mga pork barrel. Nasaan ang babaeng ito? Noong simula, mayroong ilang opisyal na nakulong dahil sa pagbubulsa ng perang mula sa mga pekeng NGO na kayang-kaya ni ateng likhain. Malaya at absuwelto na ang mga opisyal ngunit, kulong sa babae?

Parusa? Kulong? “What are we in power for?”mula sa mapanglait na labi ng mga korup na malayang-malaya kuno.

Okey ba ang Maharlika? Madali nang ipinakita sa atin kung paano at bakit kailangang maipasa at maging batas ang Maharlika. Hindi ang Maharlika ang problema kundi ang mga taong lumikha nito. Paano mo mapagkakatiwalaan ang Maharlika kung marami sa mga may-akda nito ay mga opisyal na mahirap pagkatiwalaan?