Mayaman o mahirap, nagkakaisa bayanihan, nangingibabaw sa paglilinis ng oil spill

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | March 27, 2023

Isa tayong arkipelago o kapuluan ng mga isla mula pinakamalaki hanggang pinakamaliliit Pitong libo at isandaang mga pulo o isla ang bumubuo sa ating bayan.

Saan ka man pumunta, hindi kalayuan ang tubig, tabang man o alat dahil tunay na napaliligiran tayo ng tubig. At ito ang hindi makakailang katangiang Pinoy, ang ating malapit sa tubig at pagiging likas na maka-tubig.

Maaalala pa natin ang Bapor Tabo sa nobelang El Filibusterismo ni Rizal. Sa kahoy na bapor o malaking bangka, nagtipon ang dalawang uri ng mga Pinoy. Sa itaas ng bapor matatagpuan ang mayayaman at may pinag-aralan o alta sociedad, habang sa ibaba naman ng bapor nagsisiksikan ang mga karaniwang tao, hayop at kargada.

Habang inilalarawan ni Rizal ang kaibahan ng kultura ng mayaman at mahirap, ito ay nagaganap sa bapor na marahang naglalakbay sa lawa ng Laguna patungo at pabalik ng Maynila. Habang ipinakikita ni Rizal kung paano nahahati ang dalawang klase ng tao dahil sa korupsyon at kulturang pumapanig sa mga nasa itaas at hindi sa mga nasa ibaba, naru’n ang bapor at ang tubig ng lawa ng Laguna de Bai.

Tiyak na malinis pa ang tubig ng Laguna de Bai nang panahon ng kabataan ni Rizal. Isang malayong panaginip na lang ito ngayong malala na ang pagkalat ng sari-saring polusyon at basura, hindi lang sa Laguna de Bai kundi saanmang may tubig, alat man o tabang.

Konektado sa lawa ng Laguna de Bai ang ilog Pasig na konektado naman sa Manila Bay.

Itim ang tubig sa Ilog Pasig dahil sa sari-saring polusyon na humalo na sa tubig ng ilog.

Una sa lahat, itim ito dahil sa langis na kumalat mula sa mga sari-saring sasakyang pandagat na bumabiyahe sa naturang ilog. Gayundin, dahil sa mga itinatapon na maruming tubig at kemikal mula sa mga pagawaan o industrial liquid waste. Itim ito dahil sa napakadaming pusali na isinusuka ang dumi at ihi ng tao mula sa hindi mabilang na palikuran ng mga bahay sa tabi ng Ilog Pasig.

Bumabalik na naman tayo sa usaping tubig dahil sa sakunang naganap noong isang buwan sa Mindoro. Dahil sa tumapong 800,000 litro ng langis mula sa MT Princess Empress sa karagatan ng Mindoro, nangingitim na rin ang dating malinis at malusog na tubig mula sa Mindoro hanggang sa Batangas at Palawan. Makikita rin ang buong mga bayan, baryo at lahat ng sangay ng pamahalaan, samahang sibiko at relihiyoso, business sector, mayayaman at mahihirap na nagtutulungang linisin at alisin ang langis na kumalat sa ibabaw at ilalim ng karagatan, na nagdadala ng malaking perhuwisyo sa kabuhayan, kalusugan at kapaligiran.

Nakakalungkot tingnan ang mga larawan at video ng mga pampang na maitim dahil sa langis. Nakatutuwa rin namang tingnan ang libu-libong mamamayang nagtutulungang linisin ang slick o langis na lumulutang-lutang sa ibabaw at dumidikit sa ilalim ng dagat.

Ang larawang ito ay muling nagpapaalala at nagpapakita ng ating malalim na kaugnayan sa tubig at malalim na pagkakaugnay sa isa’t isa. Ganito ang mga Pinoy, ang lahing galing sa tubig, ang lahing maka-tubig.

Ito marahil ang malalim na kahalagahan at hamon ng pagtagas at pagkalat ng langis mula sa MT Princess Empress na lumubog sa mga tubig ng Mindoro. Hindi pa nagtatagal ang krisis at iskandalo ng artipisyal na pagkawala at labis na pagtaas ng presyo ng sibuyas, muling naramdaman ang kahalagahan ng sektor ng magsasaka na unang nagdusa sa pagtaas ng presyo ng sibuyas. Ganundin ang problema ng pagtaas ng presyo ng asukal na kasalukuyan ding iniimbestigahan sa Senado.

Nagsunud-sunod ang maraming isyung nakaapekto sa mga karaniwang mamamayan.

Malinaw ang sinasabi ng mga isyung ito sa mga tanim ng sibuyas at asukal sa lupa, langis na kumakalat sa tubig karagatan mula Mindoro hanggang Batangas at Palawan.

Lupa at tubig. Literal na lumalangoy sa karagatan ang diwa at espiritu ng mga Pinoy.

Literal ding inaararo ng mga kamay at bisig ang lupa at dito lumalabas ang pagiging malikhain ng maraming mamamayan.

Tuluy-tuloy ang mga imbestigasyon sa Senado. Nagsunud-sunod ang imbestigasyon mula sibuyas, hazing, hanggang sa pagtagas ng langis na sumisira sa malawak na tubig at lupa ng ating mga karagatan.

Malinaw kung sinu-sino ang maaaring sisihin, ngunit hindi na nag-aaksaya ng laway ang nakararami. Dumarami na ang sama-samang kumikilos upang ituwid ang mali at unti -unting pagbuklurin at pag-isahin ang dating kani-kanya.