Manila Central Post Office, nasunog o sinunog?

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | May 29, 2023

Pumasok ang bagyong Mawar sa bansa noong nakaraang Sabado. ‘Betty’ ang naging pangalan nito sa pagpasok sa Philippine Area of Responsibility (PAR). Ilang araw pa lang ang nakararaan nang masunog ang isang kilalang landmark – ang Manila Central Post Office, at ang bumabalandra na sa mga pahayagan ay ang minamadali nang ipasang panukalang-batas na kilala bilang Maharlika Investment Fund.

May koneksyon ba ang bagyo, ang sunog at ang Maharlika?

Malinaw ang unang pagkakaiba ng tatlo. Una, ang bagyo ay natural, ang sunog ay hindi dahil hangga’t hindi natitiyak kung saan at paano nagsimula ito, mananatiling dalawa ang posibleng dahilan – nasunog o sinunog; kapabayaan o krimen. Ang Maharlika ay hindi rin natural. Isa itong batas na nilikha ng mga mambabatas. At malinaw na sa kabila ng mga pagtutol dito, binging-bingi ang maraming mambabatas sa mga ito. Ang tanong, bakit at ano ang nagpapabingi? Ang mas malinaw na tanong, ano ang nagpapabulag sa mga ito?

Parating, ngunit lilipas din ang bagyo. Ngunit ayon sa maraming dalubhasa, dumadalas at tumitindi ang mga bagyo dahil sa paglala ng climate change o pagbabago ng klima na dulot ng global warming o pag-init ng mundo, at dahil sa paliwanag na ito, malinaw din na hindi rin ganu’n ka-natural ang bagyo. Noong araw, supertyphoon ang pinakamatinding kategorya ng bagyo. Ngayon, mayroon pang higit dito. Salamat sa Ondoy at Yolanda, nakilala ang mabangis at mapanirang “Category 5 Storm.” Medyo nakakabahala ang ‘Mawar’ o ‘Betty’ dahil ito ay tinuturing na Category 5 Storm o super storm. Nagdadasal na naman ang lahat na lumihis ang ‘Mawar’ at tila nakikinig ang Panginoon, ngunit nakikinig ba ang mga tao?

Talaga bang natural ang bagyo? Oo, malakas na hangin at labis-labis na tubig ang mga sangkap ng bagyo, ngunit bakit palakas nang palakas at palubha nang palubha ang epekto ng mga kasalukuyang bagyo?

Ayon sa mga matagal nang nag-aaral ng Environmental Science o agham ng kapaligiran o ekolohiya, lumalala ang mga bagyo dahil lalong nagiging ganid at walang kabusugan ang malalaking negosyo. Ang lahat ng malalaking negosyo ay nangangailangan ng enerhiya mula sa langis hanggang sa enerhiyang nukleyar. Ang karaniwang proseso ng paggawa ng enerhiya ay ang pagsusunog, tulad ng pagsusunog ng krudo o gasoline ng mga makina o ang paglikha ng init mula sa nuclear reactors na higit na mapanganib.

Samakatuwid, malaki ang kontribusyon ng malalaking negosyo sa problema ng kapaligiran, partikular sa pagdami at patuloy na paglakas ng mga bagyo.

Nasunog o sinunog ang Post Office, ano ba talaga ang nangyari? Wala pang lumalabas na anumang pag-uulat o panimulang paliwanag tungkol sa posibleng sanhi o dahilan ng sunog, ngunit hindi malayong kapabayaan o ang madilim na pagtatakip ng anumang tinatago na mas mabuting mawala, at kahit mawala ito na waring aksidente sa malaking sunog. Matagal ko na ring narinig ang planong ibebenta ito sa isang kumpanyang banyaga para gawing bahagi ng isang hotel.

Salamat naman at agad nag-usap ang mga senador at kongresista, at pinag-usapan ang dapat gawin hinggil sa kinabukasan ng Post Office. Kung mayroong itinatago o pinagtatakpan, hindi malayong pera ang dahilan nito. Kung mayroong negosyong tagong pinag-uusapan, pera at wala nang iba ang puno’t dulo ng naturang pag-uusap.

Maaari nating muling itanong, negosyo ba’t hindi serbisyo ang pinagmulan ng kapabayaan na nauwi sa sunog?

At umiinit na ang usaping Maharlika Investment Fund. Pipilitin daw ng Senado sa ilalim ng pamumuno ni Senate President ‘Migz’ Zubiri na isabatas na ang Maharlika Investment Fund bago mag-recess ang Senado at Kongreso sa ika-2 ng Hunyo, 2023.

Ano ba ang Maharlika Investment Fund o MIF? Hindi ba Negosyo rin ito? Negosyo raw ng pamahalaan? Marami pa silang sinasabi na maganda at protektado ang ating salapi na palalaguin sa iba’t ibang uri ng pagpapalago ng pera o investment. Hindi ko alam kung gaano kaganda at kaprotektado ang mga ito. Ang alam ko lang ay malayong-malayo tayo sa ginawa at ginagawa pa ng mauunlad na bansa sa gumagamit din ng kahawig na Investment Fund tulad ng GIC o Singaporean Sovereign Wealth Fund. Ito ay sinimulan ng pamahalaan ng Singapore noong ika-22 ng Mayo, 1981. Saan galing ang salaping pinalalago ng Singapore? Sa kanilang foreign reserve o surplus o labis na pera.

Negosyo pa rin ang Maharlika, subalit kailangang tanungin, saan galing ang kapital? Sino ang hahawak at magpapalago nito? Para kanino ba talaga ito? Paano matitiyak na hindi ito mapapakialaman ng mga nakapuwesto? Totoo bang makikinabang ang buong bansa at ang bawat mamamayan mula rito?

Bagyo? Sunog? Maharlika? Tila magkakaiba, ngunit kapag sinuri ang mga ito, mayroong kinalaman ang tatlo sa negosyo.