Manahimik, manalangin at mag-ayuno para mapawi ang giyera at karahasan

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | November 5, 2023

Pebrero, 2006, naroon tayo sa isang mahirap na bayan ng China. Sinubukang magtrabaho bilang gurong OFW na nagtuturo ng “English as a Foreign Language.”

Hindi mahirap maghanap ng trabaho sa anumang bahagi ng China ang sinumang marunong magsalita, magbasa at magsulat ng Ingles. Masigasig na naghahangad ang maraming mga kabataang Tsino na matuto ng Ingles dahil mahalagang hakbang ito kung nais nilang makapag-aral o makapagtrabaho sa ibang bansa. Napakagandang pagkakataon din para sa atin na magbabad sa ibang kultura upang matutunan ang mayamang buhay na merong kinalaman ngunit nananatiling ibang-iba sa ating sariling buhay bilang mga Pilipino. Tiyak na marami tayong makikitang koneksyon sa relihiyon, kasaysayan, wika, pagkain, pulitika, agham, ekonomiya at iba pa ng Tsina.

At totoo namang maikli ang isang taon upang magkaroon ng malalim at malawak na pag-unawa sa kabuuan ng buhay ng mga kapatid nating Tsino.

Ganunpaman, nakita at naranasan ko ang kakaibang pananaw at pamumuhay ng mga mamamayang Tsino na masasabing kanilang bukal ng lakas, karunungan at pag-asa.

Bago pa dumating ang mga Kristiyanong misyonero, laganap na sa Tsina ang mga matatandang relihiyon ng Budismo; Confucianismo, Daoismo at Hinduismo. Dahil sa mga relihiyong ito, malakas ang paggalang at pagkilala ng mga taga-Tsina sa pamilya at sa mga ninuno (Confucianismo); sa daloy ng kalikasan (Daoismo); sa lakas ng mahinahon at nakasentrong isip at kamalayan (Budismo) at sa malalim na pagkilala sa mga enerhiya ng katawan, diwa at espiritu ng tao na bukal ng mabisa, mahaba at masayang pamumuhay (Hinduismo).

Subalit, nakita ko rin ang trahedya ng naturang “Cultural Revolution” ni Mao Zedong.

Ang mahaba ngunit sistematikong pagbaklas ng impluwensya ng pananaw, kultura, relihiyon ng matandang Tsina na binubuo ng mga nabanggit na nating mga iba’t ibang relihiyon at paraan ng pamumuhay. Mula na rin sa mga kuwento ng mga naging tunay na kaibigan na nagtapat ng kanilang naranasang panghihina dulot ng pagsupil ng matanda, sinauna at katutubong pananaw at paraan ng pamumuhay ng kanilang mga ninuno.

Totoong napakayaman at napakamakapangyarihan ng China ngayon, ngunit merong malalim na kulang. Merong pananaw at pamamalakad ng pamahalaan na hindi nagpapalalim at nagbibigay buhay sa malalim at katutubong diwa, espiritu at kultura ng tunay at sinaunang Tsina.

Marahil ganu’n din ang masasabi natin tungkol sa mga katunggali ng Tsina tulad ng Estados Unidos at ang ibang kanluraning bansa. Ganu’n din ang masasabi natin tungkol sa Russia at sa kasawiang palad, tila ganyan din ang sitwasyon ng ating mahal na bansang Pilipinas.

Sa ibinahagi nating pagninilay sa Misa noong nakaraang Nobyembre 2, 2023, Pista ng mga Kaluluwa, ipinaliwanag ko ang pagkakaiba ng kaluluwa sa espiritu. Ang kaluluwa ay ang prinsipyo ng buhay, ang kakayahang mag-isip, dumama at magpasya. Ngunit ang espiritu ay ang pinakamalalim na bahagi o ang buod ng ating pagkatao na ating tulay sa Diyos. Ang espiritu lang ang maaaring makipag-ugnayan sa Diyos at ganu’n din ang Diyos sa atin. Kapwa mahalagang alagaan at kalingain ang kaluluwa at espiritu.

Sa kasalukuyang mundo, labis ang pagpapahalaga sa pisikal, laman o katawan. Lahat ng pangangailangan pati na ang luho at bisyo ay ibinibigay sa katawan o laman. Kaya sabi ng isang author, si Beb Janisch, meron na ngayon sa mundong gutom ng kaluluwa o “soul hunger.” Nakikita ang gutom ng kaluluwa sa mga problema ng katawan at isipan, sa mga problema ng relasyon, sa kawalan ng kabuluhan at direksyon.

Marami sa mundong busog na busog ang katawan at sila’y laging naniniyak na merong labis na salapi, kapangyarihan, koneksyon, ari-arian at anumang nagbibigay ng “kapal” ng “dating” sa mundo ng personalidad, pangalan, yaman at kapangyarihan. Hindi ba ito ang pinakadahilan ng maraming giyera? Hindi ba’t mas madaling gumamit ng dahas at manakit ng kapwa kapag gutom ang kaluluwa?

Lalong lumalala ang gutom ng kaluluwa dahil sa giyera ng Russia at Ukraine, ganu’n din ng tumitinding giyera ng Israeli at Hamas. At ang namumuong kiskisan sa pagitan ng Taiwan, Pilipinas at Tsina at mga kani-kanyang kakampi sa parteng ito ng mundo.

Sa halip na tugunan ang mga tunay at malalalim na gutom o pangangailangan ng sangkatauhan ang mga kani-kanyang interest ang isinusulong lalo na ng mga malalaki at makapangyarihang bansa.

Gutom na gutom na hindi lang ang kaluluwa ng bawat tao kundi ang mismong kaluluwa ng mundo, ng kalikasan at ng sangkatauhan. Kaya’t nanawagan ang Santo Papa noong nakaraang Biyernes na manahimik, manalangin at mag-ayuno para gisingin at anyayahan ang lahat na pakainin at painumin at pawiin ang tunay na gutom at uhaw na pinagmumulan ng giyera at lahat ng karahasan sa mundong ito.