ni Ryan Sison @Boses | Feb. 18, 2025

Dahil marahil sa malalakas na mga pag-ulan na nararanasan natin sa ngayon, kasabay naman nito ang pagtaas ng mga kaso ng dengue na naire-report sa maraming lugar.
Batay sa record ng QC Epidemiology and Surveillance Division, nagdeklara ang Quezon City ng dengue outbreak noong Sabado matapos umabot sa 1,769 cases simula January 1 hanggang February 14 ngayong taon, kabilang ang 10 naitalang namatay na walo sa kanila ay minor, kung saan 200 percent na mas mataas kaysa noong isang taon.
Ayon kay Department of Health (DOH) Spokesperson Assistant Secretary Albert Domingo, isa ang QC sa siyam na lugar na nagtala ng mataas na kaso ng dengue subalit hindi na niya binanggit ang iba pang lugar. Napansin aniya, ang dengue surge sa Calabarzon, Central Luzon, National Capital Region (NCR).
Sinabi ni Domingo na sa buong bansa, nakita ang pagtaas ngayong taon simula February 1 na umabot sa 28,234 cases na mahigit 40 percent increase sa parehong panahon noong nakaraang taon.
Binigyang-diin naman niya na dahil sa maagang pagpasok ng mga pag-ulan dulot ng shear line, intertropical convergence zone (ITCZ), easterlies at climate change kaya naiipon ang tubig sa gilid-gilid na dahilan ng pagdami rin ng mga lamok.
Payo ng opisyal, kung may nararamdaman o nilalagnat na umabot na sa 39 hanggang 40°C, 10 araw matapos makagat ng lamok ay dapat nang magpakonsulta sa doktor. Dapat ring magsuot ng protective clothes, mosquito repellent o sugpuin ang mga maaaring pagtirhan ng mga lamok.
Bukod sa lagnat aniya, may ilang sintomas ng dengue ang maaaring maranasan gaya ng pagdurugo ng gilagid, pagpapantal, pag-iba ng kulay ng dumi na kapag ganito ang kalagayan, dapat nang pumunta sa pinakamalapit na ospital.
Binanggit din ni Domingo na ang pagdedeklara ng dengue outbreak ay local government unit (LGU) lang ang makakagawa alinsunod sa batas at hindi ibig sabihin ay sakuna. Maaaring tumaas lamang ang bilang nito sa pangkaraniwang bilang ng kaso.
Matindi na talaga ang dala ng dengue at napakadelikado, na kahit sino ay puwedeng tamaan, gayundin, anumang oras at saan man ay maaaring makagat ng lamok at ma-infect na wala tayong kalaban-laban kaya kailangan natin ng tripleng pag-iingat.
Dapat siguro ay lagi tayong magbabaon ng mga pamahid o lotion na pangontra sa lamok para hindi tayo lapitan at makagat ng mga ito.
Kailangan din na laging malinis ang ating tahanan at kapaligiran para hindi ito pamugaran o pangitlugan ng mga lamok. Dapat tayo na mismo ay mag-spray sa ating tirahan ng mga panlaban sa lamok, at huwag nang hintayin pa kung gagawin ito sa ating barangay.
Alalahanin sana natin na walang gamot sa dengue, habang wala ring higit na magmamalasakit para sa atin at pamilya kundi tayo rin lang. Sikapin nating huwag madale ng nakamamatay na dengue.
Sa kinauukulan, sana ay gawin ninyo ang lahat ng paraan habang ibigay ang buong suporta sa mga kababayan lalo na sa mga lugar na may surge ng mga kaso ng dengue.
Isipin sana na walang ibang aasahan ang taumbayan kundi ang tulong na manggagaling sa inyo.
Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com