Mga botante, ipagdasal ang pipiliing kandidato

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | May 11, 2025

Matapos ang conclave ng mga kardinal ng Simbahang Katoliko, nahirang na ang bagong Santo Papa, si Pope Leo XIV, ang dating Cardinal Robert Francis Prevost, Amerikano, ipinanganak sa Chicago, Illinois. 

Wala sa mga nangungunang popular na kandidato ang pangalan ni Cardinal Prevost. Kung ito ay isang sabong o karera ng kabayo, malayong-malayo sa pustahan o dehadong-dehado siya. Kung ito rin ay halalang lokal o nasyonal sa Pilipinas, baka naituring na “nuisance candidate” pa si Cardinal Prevost. 

Ngunit, hindi ito Pilipinas, Roma ito at ang mga pipili ay mga kardinal ng Simbahang Katoliko. Walang kampanya, walang posters at paid ads sa radio, diyaryo, telebisyon at social media. Walang ayuda, walang vote-buying. Panalangin, pakikinig, pag-aaral, pagpili ng buong pagmamahal sa Diyos, sa tao, kalikasan at sa buong mundo.

Isang araw na lang halalan na at huling araw na ng kampanya kahapon. Ngayong Linggo, sa pagtigil ng lahat ng pangangampanya, walang dapat gawin kundi manahimik at manalangin. 

Nagawa na ng bawat kandidato ang puwede niyang gawin, at nagawa na rin ng lahat ng kanilang mga supporters ang lahat ng kanilang maaaring gawin.

Bagama’t, hindi kailangang magpahinga ang Diyos, tumigil siya noong ika-7 araw. Ito ang ibig sabihin ng “Sabbath” sa Hebreo. Hindi lang araw ng pamamahinga kundi ang panahon ng pagtigil ng lahat upang muling tingnan ang pagkilos ng Diyos na iba at higit sa pagkilos ng tao. 

Walang nagtatrabaho sa bayan ng Israel tuwing araw ng Sabado. Mula ika-6 ng gabi ng Biyernes hanggang ika-6 ng gabi Sabado o 24 oras, ititigil ang lahat upang manalangin, basahin ang Torah (ang banal na aklat ng mga Hudeo), kumaing magkasama ang buong pamilya at tingnan muli ang oras, ang panahon hindi ayon sa pagtingin ng tao kundi ayon sa pagtingin ng Diyos.

Hindi titigil ang mundo, kung tumigil tayo ng paggawa at hayaan lang tumakbo ang oras, hindi ayon sa karaniwang takbo nito ng mundo na nagsasabing “ginto ang oras,” (time is gold). Ganito nga ang mundo sa kanyang pagsukat sa oras at pera. Hindi dapat sayangin ang oras, bagkus dapat laging kumikita, nakikinabang sa bawat sandali ng buhay.

Maraming masaya sa panahon ng kampanya. Maraming napapakinabangan, kumita, tumanggap ng sari-saring ayuda mula bigas, de-lata hanggang salapi. 

Ngunit kung titigil at susuriin natin kung saan nanggaling ang mga salaping ipinamimigay bilang ayuda, makikitang bahagi ito ng programang pang-ayuda ng pamahalaan. 

Alalahanin natin na ang tunay nating pinagkakautangan ng loob ay ang Diyos. Mag-ingat tayong tumanaw ng utang na loob sa mga kandidatong galanteng-galenteng magbigay sa atin dahil hanggang doon na lang ang kanilang kaugnayan sa atin. Pagkatapos ng halalan, wala silang nakikitang utang na loob sa atin at gagawin nila ang gusto nilang gawin mula sa posisyong napanalunan nila. 

Ganito ang karamihan ng mga Pilipino. Madali tayong bigyan, madaling tumanggap dahil maraming mahirap sa atin. At kapag tumanggap tayo naaapektuhan ang ating pagtingin at pagtanggap sa nagbigay sa atin. Nagkakaroon na tayo ng utang na loob sa nagbigay. Samantalang merong mas totoo at mas malalim na prinsipyo kaysa utang na loob. Higit na malalim ang pananagutan. 

Ang pananagutan ay hindi lang sa tao kundi sa prinsipyo. May pananagutan ang mga lider, mga opisyal ng pamahalaan na imulat at palayain ang bawat mamamayan sa kanyang kamangmangan at kahirapan. Higit sa pera, kailangang bigyan ng opisyal o lingkod-bayan ng pagkakataon at tulong upang paunlarin ang kanyang buhay. 

Totoong may mga pagkakataong kailangang bigyan ng ayuda tulad ng mga biktima ng sunog o sari-saring kalamidad gaya ng bagyo, lindol at iba pa. Ngunit kailangan ng bawat mamamayan ang kakayahang itaguyod at ipagtanggol ang sarili, kailangan niyang lumago sa pananagutan.

Ano ang nangyari sa panahon ng kampanya? Tiyak na kakaunti ang pagkakataon na tumulong ang mga kandidato sa pagbabago ng pananaw, pag-uugali at kakayahan ng mga botante. Karamihan sa mga pagtitipon, pulong, miting de abanse ay tungkol sa kandidato at ang paulit-ulit na dahilan kung bakit dapat siyang iboto. Ngunit hindi malinaw kung ano at paano ang tatanggapin at gagawin para matutong tumayo sa sariling paa ang mga kandidato.

Tahimik na tahimik ngayon dahil wala nang kampanya. Bawal na at banal ang katahimikang ito. Tulad ng pagsimba, merong panahon ng pagsagot sa panalangin at pagsabay sa pag-awit. Ngunit maraming puwang ng pananahimik at panalangin. 

Baka magandang gawin ng bawat botante na dalhin sa simbahan ang kanyang listahan at sa harapan ng Diyos ay magtanong kung ang mga kandidatong ito ay dapat o hindi dapat iboto bukas.

Ito ang ‘SimBalota’, ang panalangin at pagpili ng kandidato ng merong pagmamahal sa Diyos, sa kapwang naghihirap at sa bansa. 

Nawa’y piliin natin sa katahimikan ng pag-iisa at panalangin ang mga kandidatong malinis ang pagkatao at wagas ang paghahangad na maglingkod sa mga mahihina at nangangailangan ng karunungan at lakas na tumindig na may kalayaan at pananagutan. Amen.

Agaw-eksena ang bangayan ng magkakapatid sa pulitika

ni Ka Ambo @Bistado | May 11, 2025

Umaagaw ng eksena ngayon ang hindi na mapipigil na “sigalot” sa pagitan ni Sen. Imee Marcos at ng kanyang kapatid na si Pangulong Bongbong Marcos (PBBM).

Marami ang tumaas ang kilay, pero iyan ay normal at ordinaryong bahagi ng buhay.

----$$$--

HINDI naman naiiwasan ang gusot sa magkakapatid lalo na sa magpipinsan o mismo sa magbabayaw, maghihipag at magbibilas.

Iyan mismo ang nararanasan ni Sen. Imee.

----$$$--

TANDISANG ibunyag ni Sen. Imee na hindi “Marcos” ang may control sa Malacanang, bagkus ay “Romualdez” at “Araneta”.

Ano ang implikasyon nito at ano ang mabubuong impresyon sa publiko?

-----$$$--

MASELAN ang akusasyon dahil ibig sabihin, ang nagmamaneho sa takbo ng bansa — ay hindi iisang tao at hindi rin “elected president”.

Napakabigat!

----$$$--

HINDI ordinaryo ang sitwasyon ng magkapatid na Marcos, dahil ang mismong magkapatid na Binay ay ‘yan din mismo ang eksena.

Sinabi umano ni Makati City Mayor Abby Binay na mas nanaisin niya na matalo sa Senado kaysa manalo ang kapatid na si Sen. Nancy Binay na tatakbo bilang mayor ng Makati City.

-----$$$---

TILA ‘much better’ pa kay Mayor Abby na mabigong makapasok sa Senate Magic 12 kaysa manalo si Sen. Nancy laban sa mister ng alkalde na si Atty. Luis Campos sa mayoralty race ng Makati.

Sa kanyang speech, sinabi ni Mayor Abby na pumunta siya sa rally upang ikampanya ang Team United na pinamumunuan ng kabiyak na si Atty. Campos.

----$$$--

INIHAYAG nito na kahit hindi nila iboto ang sarili bilang senador, basta iboto lamang ang straight Team United kontra sa grupo ni Sen. Nancy.

Tumatakbo naman si Sen. Nancy sa ilalim ng United Nationalist Alliance (UNA), ang partidong itinayo ng ama nilang si dating Vice President Jejomar Binay.

----$$$--

“ANDITO ako sa pagbigay ng suporta sa Team United. Sasabihin ko ito, kahit huwag n’yo na akong iboto, iboto n’yo na lang straight ‘yung Team United. Ganito po ka-importante sa akin ang Team United,” pagdidiin ni Mayor Abby.

Sinabi pa nito na huwag na rin siyang ikampanya sa Makati City dahil mas importante sa kanya na manalo ang buong slate ng Team United.

----$$$---

NILINAW ng Makati mayor na bonus lamang ang kanyang pagtakbo sa Senado na hindi naman nito ikamamatay (sakaling matalo).

Gayunman, mas gugustuhin niyang makitang manalo ang kabiyak kaysa manalo ang kapatid na si Sen. Nancy.

Ganu’n talaga!

-----$$$--

SAKALI namang magwaging senador, tiniyak ni Mayor Abby na “makikipag-away” ito hinggil sa nangyari sa 10 barangay ng EMBO na ibinigay ng Supreme Court sa Taguig City.

“Lagi n’yong maririnig ang boses ng isang senador na taga-Makati. Lagi n’yo akong makikitang makikipag-away doon. Feeling ko nga parang ninenerbiyos na sila,” ayon kay Abby.

-----$$$---

Nakakalungkot ang pulitika sa Pilipinas, hindi lang talamak ang vote-buying ng magkakabilang kampo, kaliwa’t kanan din ang patayan at pananambang.

Pero, ang pinakamabigat, nag-aaway-away ang iisang pamilya, mag-iina, mag-aama, magpipinsan — at higit sa lahat -- magkakapatid tulad ng mga Marcos at mga Binay.

Sa kabila nito, ipagdasal natin ang payapang eleksyon bukas, Mayo 12.

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Karapatan at insentibo ng mga nangangalaga sa mga PWD

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | May 12, 2025

Malimit nating nakikita ang mga karapatan na iginagawad ng ating batas sa ating mga kapwa mamamayan na mayroong kapansanan o ang mga tinatawag nating mga persons with disability (PWDs). Ngunit paano naman ang mga taong nangangalaga sa kanila? May mga karapatan din kaya sila na ibinabahagi ng batas?

Ayon sa Republic Act (R.A) No. 7277, na inamyendahan ng R.A No. 10754 o mas kilala sa titulong “An Act Expanding the Benefits and Privileges of Persons with Disability (PWD)”, ang mga taong nangangalaga sa isang PWD o gumagastos para sa funeral o burial expenses ng isang namatay na PWD ay may karapatan katulad ng mga sumusunod:

“SEC. 32. Persons with disability shall be entitled to:

(a) At least twenty percent (20%) discount and exemption from the value-added tax (VAT), if applicable, on the following sale of goods and services for the exclusive use and enjoyment or availment of the PWD: xxx

(8) On funeral and burial services for the death of the PWD: Provided, that the beneficiary or any person who shall shoulder the funeral and burial expenses of the deceased PWD shall claim the discount under this rule for the deceased PWD upon presentation of the death certificate. Such expenses shall cover the purchase of casket or urn, embalming, hospital morgue, transport of the body to intended burial site in the place of origin, but shall exclude obituary publication and the cost of the memorial lot. xxx

SEC. 33. Incentives. – Those caring for and living with a PWD shall be granted the following incentives:

(a) PWD, who are within the fourth civil degree of consanguinity or affinity to the taxpayer, regardless of age, who are not gainfully employed and chiefly dependent upon the taxpayer, shall be treated as dependents under Section 35(b) of the NIRC of 1997, as amended, and as such, individual taxpayers caring for them shall be accorded the privileges granted by the Code insofar as having dependents under the same section are concerned;”

Kung ating pagninilayan ang mga nabanggit na probisyon ng batas, ang taong nagbayad para sa funeral services at burial expenses ng isang namayapang PWD ay maaaring makakuha ng 20% discount na para sa namatay na PWD.  Kinakailangan lamang na maipresenta nito ang death certificate ng huli para mabigyan siya ng nabanggit na 20% na diskwento. Kasama sa diskwentong ito ang ibinayad sa ataul o (urn), pang-embalsamo, hospital morgue at pagbiyahe ng katawan ng namatay na PWD patungo sa lugar na paglalagakan nito. Hindi nga lang kasali sa diskwento ang obituary publication at ang presyo ng memorial lot.

Malinaw rin sa mga nabanggit na probisyon na mayroong insentibo na ipinagkakaloob ang estado sa mga nangangalaga ng mga PWDs, sapagkat ikinokonsiderang dependent ng isang taxpayer ang isang walang trabahong PWD at lubos na umaasa sa suporta ng nangangalagang taxpayer. Kinakailangan lamang na ang PWD ay kaanak hanggang sa ikaapat (4th) na antas ng pagkakamag-anak (consanguinity) o pagkakaugnay (affinity) ng taxpayer.