top of page
Search

ni Leonida Sison @Boses | October 2, 2025



Boses by Ryan Sison


Hindi natin maiiwasan ang pagtama ng anumang kalamidad, sakuna at trahedya, gaya ng nangyari sa Cebu na sa lakas ng lindol ay sumira ng mga imprastruktura at hanapbuhay ng mga taga-roon, nagtala rin ng mga nasawi at marami ang nasugatan, kaya mahalaga ang pagbibigay ng tulong, kailangan ng mabilis at aktuwal na pagsaklolo para sa mga kababayan. 


Ang magnitude 6.9 na yumanig sa Bogo City, Cebu noong Martes ng gabi ay isang paalala na ang agarang aksyon at konkretong suporta ang kinakailangan ng mga mamamayan sa oras ng sakuna. 


Matinding pinsala ang naitala sa mga bayan ng Daanbantayan, Medellin, San Remigio, at Bogo City. Sa Daanbantayan, napuruhan ang mahigit 100-taong gulang na Archdiocesan Shrine of Santa Rosa de Lima, isang makasaysayang simbahan. Sa San Remigio, nagdeklara na ng state of calamity matapos ang malawakang pagkasira ng mga kabahayan at imprastruktura. Sa Medellin, iniulat ang nasawi at marami ang nasugatan, bukod pa sa pagkawasak ng daungan, tulay, at mga gusali. Maging ang kulungan doon ay naapektuhan, pero nailigtas ang 404 na preso. Inilikas din ang mga pasyente ng Cebu City Medical Center upang maiwasan ang panganib ng aftershocks.


Sa Bogo City na sentro ng lindol, bumigay ang bahagi ng isang fast food resto habang sa Cebu Business Park, nagtakbuhan palabas ang mga empleyado mula sa mga gusali. 

Kahit ang Miss Asia Pacific International gala night ay nahinto at nagtalunan ang mga kandidata para magtago sa ilalim ng lamesa, pati ang mga bisita. 


Agad namang kumilos ang lokal at pambansang pamahalaan. Sa kautusan ni Gov. Pamela Baricuatro ay mabilis na nagpadala ng relief goods, medisina at iba pa sa mga apektadong lugar, habang tiniyak ng Office of the President ang agarang tulong sa kanila. 


Ang Department of Health (DOH) ay nagpadala na rin ng trauma team, at inihanda ang dagdag na ayuda sa mga sugatan. Tiniyak naman ng Department of Budget and Management (DBM) na may sapat na pondo sa ilalim ng National Disaster Risk Reduction and Management Fund (NDRRMF), kung saan may natitira pang P8 bilyon. 


Kasabay nito, ipinag-utos ni Pangulong Ferdinand Marcos, Jr. na agad gamitin ang Quick Response Funds (QRF) ng mga ahensya gaya ng DSWD, DPWH, DOH, at OCD. 

Sa ganitong panahon, kailangan na lahat ng tulong ay agad makarating para sa mga nilindol. Ang bawat oras ng pagkaantala ay dagdag-pasanin sa mga sugatan, nagugutom, at nawalan ng tirahan. 


Totoong hindi maiiwasan ang kalamidad tulad nito, pero mababawasan ang malaking pinsala kung ang lahat ng ahensya ay mabilis na kikilos. 


Kung tutuusin, ang pagkakaroon ng pondo, plano, at tulong ay nawawalan ng saysay kung hindi agad na makakarating sa mga nabiktima ng sakuna.

Sana ang pamahalaan ay hindi puro press release, dapat diretso ang pag-aksyon at pag-abot nila ng tulong. 


Gayunman, isipin na lamang na sa oras ng trahedya, tayo-tayo lang din ang magkakasama, kaya naman dapat kapit-bisig lang at samahan ng dasal dahil batid nating lahat na walang maiiwan kahit dalihin man tayo ng anumang kalamidad.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 

ni Leonida Sison @Boses | October 1, 2025



Boses by Ryan Sison


Matagal nang nakikipaglaban ang ating lipunan sa kahirapan, kaya malaking hakbang ang anumang programa ng gobyerno na hindi lang nagbibigay ng pansamantalang tulong kundi nagtatatag din ng pangmatagalang pundasyon para sa mga pamilyang Pinoy. 


Sa mga mahihirap na kababayan, hindi nagiging sapat na puro ayuda at cash grants ang ipinamamahagi, kailangan din ng maayos na tahanan na magsisilbing matibay na sandigan ng bawat pamilya. 


Kaya naman pinagtibay ng Department of Human Settlements and Urban Development (DHSUD) at ng Department of Social Welfare and Development (DSWD) ang isang kasunduan na mag-uugnay sa Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) at sa Expanded Pambansang Pabahay para sa Pilipino (4PH) Program. Sa pamamagitan ng Joint Memorandum Circular (JMC) na nilagdaan ng dalawang kagawaran, tiniyak ng mga ito na ang mga pamilyang graduating o magtatapos na mula sa 4Ps ay magkakaroon ng housing assistance o pabahay. 


Ang Abuab Towers, na nasa San Mateo Rizal, ay isa sa flagship projects ng Expanded 4PH. Ito ay binubuo ng 17 gusali na may kabuuang 4,330 housing units sa loob ng 4.6-ektaryang lupain. Dito rin isinagawa ang seremonyal na turnover ng mga unit sa piling pamilya, patunay na ang programa ito ay hindi lamang pangako kundi aktuwal na tulong sa mga benepisyaryo. 


Ayon kay DHSUD Secretary Jose Ramon Aliling, ang inisyatibong ito ay nagpapatibay ng pagkakaisa o ugnayan ng gobyerno na nagbibigay ng mas ligtas, matatag, at marangal na tahanan. 


Binigyang-diin niya na ito ay alinsunod sa utos ng Pangulo na tiyaking lahat ng tulong ay makararating sa higit na nangangailangan. 


Sinabi naman ni DSWD Secretary Rex Gatchalian na ang pangmatagalang epekto ng kolaborasyon ay ang integrasyon umano ng 4Ps at 4PH na magbibigay ng mas malaking benepisyo sa mga pinakamahihirap na pamilya, dahil ang pabahay ay nagsisilbing karugtong ng cash transfers at livelihood programs na nakatutulong sa kanila para sa mas matatag na kinabukasan. 


Masasabi natin na isa itong konkretong halimbawa ng whole-of-government approach na mainam na isinusulong na rin ng gobyerno upang palakasin ang suporta ng bawat ahensya at lokal na pamahalaan. 


Kung tutuusin sa mas malalim na pag-unawa, ang hakbang na ito ay hindi simpleng pagpapatayo ng bahay, kundi ito ay pagtulong sa mga mahihirap na kababayan na magkaroon ng sariling kuwento ng tagumpay. 


Kung ang bawat pamilya ay may maayos na tirahan, mas nagiging posible ang masiglang kabuhayan, maayos na kalusugan, at mas ligtas na pamumuhay. Ito ang magiging batayan ng isang bagong Pilipinas -- isang lipunang hindi lamang nakakaraos, kundi may kakayahang umasenso sa buhay.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 

ni Leonida Sison @Boses | September 30, 2025



Boses by Ryan Sison


Sa gobyernong paulit-ulit nang nasasangkot sa isyu ng katiwalian, ang bawat hakbang na tila nagtatago ng proseso ng imbestigasyon ay nagiging kaduda-duda sa mata ng taumbayan. 


Ang desisyon ng Independent Commission for Infrastructure (ICI) na isara ang kanilang pagdinig sa publiko ay hindi simpleng internal policy kundi maituturing na pagsalungat sa ibig sabihin ng transparency na matagal nang hinihingi ng mamamayan. Kapag ang isang imbestigasyon ay nakatago, natural lang na magduda ang mga tao kung may pinoprotektahan o inililihim. 


Mula nang umarangkada ang ICI hearings hinggil sa maanomalyang flood control projects, hindi pinayagan ang media at publiko na makibahagi. 


Kahit humarap na ang ilang nadadawit na mga senador at dating senador sa komisyon, nananatiling limitado ang nakikita at naririnig ng taumbayan. 


Ayon kay Executive Director Brian Hosaka, kailangan umano itong gawin upang maiwasan ang trial by publicity at mapanatili ang integridad ng komisyon. 

Idinagdag pa niya na posibleng magamit ang hearings sa pulitika kung agad na ilalabas ang testimonya bago pa ma-verify. 


Ngunit ilang mambabatas at grupo mula sa civil society ang hindi kumbinsido. 

May isang senador naman ang nagsabi na ang desisyong hindi buksan sa publiko ang proseso ay isang ill-advised move. 


Habang isang congresswoman ang nagbigay-diin na kung limitado na ang kapangyarihan ng komisyon, mas nababawasan ang tiwala ng tao kung pati transparency ay ipagkakait. Dagdag pa nito, kung ang mismong ICI ang nangangamba sa trial by publicity, baka kulang sila ng tiwala sa sarili nilang kakayahang pamahalaan ang imbestigasyon. 


Sa nakaraang mga Senate at House hearings hinggil sa parehong isyu, libu-libo ang nanood ng livestreams at nakibahagi sa diskurso online. Nakita ng taumbayan hindi lang ang testimonya kundi pati kung paano nagtatrabaho ang mga imbestigador. 

Ito ang nagbigay sigla sa mga protesta at panawagan ng hustisya matapos umalingasaw ang alegasyon ng bilyong pisong korupsiyon sa DPWH flood control projects. 


Bagama’t iginiit naman ni Hosaka na ilalabas pa rin sa publiko ang mga dokumento at ebidensya kapag ito ay napatunayan at naisumite na sa Ombudsman. 


Sa kabilang banda hindi nito natutugunan ang pangunahing hinaing ng mamamayan, ang karapatan nilang makita kung paano nabubuo ang imbestigasyon. 

Kung tutuusin, ang sinasabi ng ICI na nais nitong itaguyod ang integridad, ang pinakamabisang paraan ay buksan ang proseso sa harap ng publiko. Transparency ang pinakamakapangyarihang depensa laban sa duda ng marami, at accountability naman ang tanging paraan upang mabawi ang tiwala ng taumbayan. 


Kapag nanatiling sarado ang pintuan ng ICI, kahit gaano kaganda ang rekomendasyon nito, mananatiling may tanong sa isipan ng marami kung ito ba’y para sa bayan o sa iilan lamang.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 
RECOMMENDED
bottom of page