top of page
Search

ni Leonida Sison @Boses | October 8, 2025



Boses by Ryan Sison


Ang patuloy na pagtaas ng mga bilihin at bayarin ay isa sa mga dahilan kaya kumakapit ang iilan sa mga maling gawain para lang makaraos sa kanilang mga pang-araw-araw. Kung mangyayaring maalis o mabawasan ang buwis na kinakaltas sa taumbayan, isang maayos na hakbang ito para mamuhay ng sapat at guminhawa ang buhay ng bawat Pilipino.


Ito ang panukala ni Cavite 4th District Rep. Kiko Barzaga na VAT Abolition Bill, na tila himala sa bulsa ng masa. Layunin nitong tanggalin ang 12% value-added tax (VAT) sa mga pangunahing produkto at serbisyo, na aniya’y pumapatay sa kakayahan ng mga Pinoy na kumita nang sapat at mamuhay ng mas marangal. 


Ayon kay Barzaga, matagal nang ginagamit ang VAT bilang universal tax na walang pinipili — mayaman, mahirap, estudyante, o walang trabaho. Ang problema, pare-pareho ang buwis, pero hindi pareho ang antas ng pamumuhay. Sa madaling sabi, parehong binubuwisan ang gutom at busog, kaya’t lalo lamang nalulubog sa hirap ang mga ordinaryong mamamayan. 


Tinawag niya itong regressive and unfair tax system na hindi na akma sa panahon kung saan halos bawat sentimo ay pinagpapaguran. 


Binigyang-diin din ni Barzaga na panahon na para sa “radical change” sa sistema ng pagbubuwis. Sa halip na patuloy na umasa ang gobyerno sa VAT, nais niyang palitan ito ng mas makatarungan at progresibong pinagkukunan ng pondo, mga buwis na mas babagay sa kakayahan ng bawat sektor ng lipunan. 


Dagdag pa niya, hindi dapat pinapasan ng mahihirap ang bigat ng gastusin ng gobyerno habang ang mga malalaking negosyo ay nakakahanap ng paraan para umiwas dito. 

Para sa kanya, ang VAT ay isang sistemang matagal nang kumakain sa kakayahan ng mga tao na mamuhay nang maayos.


Ang pag-alis nito, aniya, ay hindi lamang pagbawas sa tax, ito ay pagpapalaya sa bawat Pinoy mula sa pagkakalubog sa sobrang pagbubuwis. 


Marahil, oras na para pag-isipan natin kung kanino, saan talaga nakikinabang ang sistema ng buwis sa ating bansa. Dahil kung tunay na layunin ng pamahalaan ay maiahon ang bayan, dapat unahin ang mga nasa ibaba, hindi ang mga nasa tuktok. 


Ang pag-aalis nito ay maaaring maging simula ng isang ekonomiyang patas, kung saan hindi kailangang mamili muna ang isang pamilya sa pagitan ng kanilang pagkain at babayarang kuryente. 


Ang repormang ito ay hindi lang simpleng abolisyon ng buwis, kundi pagresolba ng kawalang-pantay sa ekonomiya.


Kung mangyari man ito, posibleng sa wakas ay maramdaman ng bawat Pinoy na ang gobyerno ay tunay ngang nasa kanilang panig, at hindi nakakiling sa pandarambong.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 

ni Leonida Sison @Boses | October 7, 2025



Boses by Ryan Sison


Sa rami ng problema ng bansa at sa lumalalang isyu ng katiwalian sa pamahalaan, tila nakakasawa na hanggang ngayon ay wala pa ring napapanagot. 


Kaya naman sa gitna ng mga isyung ito, muling umingay ang pangalan ni Senador Alan Peter Cayetano matapos manawagan na sabay-sabay na magbitiw sa puwesto ang lahat ng opisyal ng gobyerno mula Malacañang hanggang Kongreso at magdaos ng snap election para makapili ng bagong hanay ng mga lider. 


Ayon kay Cayetano, ito raw ang tanging paraan upang maibalik ang tiwala ng taumbayan sa gobyerno matapos ang sunud-sunod na kontrobersya ng korupsiyon. Tinawag ng senador ang panukala niya bilang pambansang reset button — isang simbolikong hakbang ng radical honesty na magpapakita umano ng tunay na pananagutan. 


Giit pa niya, ang paglilingkod sa bayan ay hindi dapat nakasentro sa kapangyarihan, kundi sa muling pagbuhay ng tiwala ng mamamayan. 


Sa kanyang pahayag, binigyang-diin niya na wala dapat sa mga kasalukuyang opisyal ang payagang tumakbong muli sakaling maganap ang snap election. 


Gayunman, hindi lahat ay kumbinsido. Ayon sa ilang political analyst, ang ideya ng senador ay magandang pakinggan pero walang legal na basehan. Paliwanag nila, wala sa 1987 Constitution ang probisyon para sa snap elections, at tanging sa parliamentary system lang posible ito. Dagdag pa ng isa sa naturang analyst, kung talagang seryoso si Cayetano sa kanyang panawagan, siya mismo ang dapat unang magbitiw bilang ehemplo ng radical honesty na kanyang isinusulong. 


Hindi rin pinalagpas ng mga kritiko ang isyung kredibilidad. Anila, si Cayetano at ilang kaalyado nito ay hindi rin ligtas sa mga kontrobersya, mula sa pagkaantala ng impeachment proceedings laban kay VP Sara Duterte hanggang sa isyu ng budget insertions. Kaya para sa marami, tila mahirap paniwalaan na ang panawagan ng reporma ay magmumula sa mga taong bahagi rin ng sistemang tinutuligsa nila. 


Sa parte naman ng Commission on Elections (Comelec), imposible ring maisagawa ang mungkahing snap election dahil may nakatakdang termino ang bawat halal na opisyal. Paglilinaw pa ng Comelec na ang tanging paraan para maputol ang termino ay sa pamamagitan ng mga probisyon ng batas, hindi sa pagbibitiw ng mga opisyal. 


Ang panawagan ni Cayetano ay nagsilbing paalala sa katotohanang bumaba na nga ang kumpiyansa ng mga Pinoy sa gobyerno. Ngunit kung tunay na reporma ang hangad, hindi ito dapat nagsisimula sa sigaw ng pagbabago, kundi sa mismong aksyon. 


Ang reset na kailangan ng bayan ay hindi lang pagbibitiw sa posisyon, bagkus nakikita sa ugali at karakter ng lahat ng nanunungkulan. 


Ang totoong radical honesty ay hindi lamang puro salita, kundi ganap ang katapatan sa pagseserbisyo at handang magsakripisyo para sa mamamayan at bayan. 


Hindi rin snap election ang sagot sa nangyayaring katiwalian sa gobyerno, kundi ang matapang na pagtanggap ng bawat lider na sila mismo ang kailangang magbago para sa kapakanan ng taumbayan.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 

ni Leonida Sison @Boses | October 6, 2025



Boses by Ryan Sison


Ang pribilehiyo ay tamang ibigay sa mga totoong naglilingkod, hindi sa mga nagpapa-picture lang sa proyekto na mga opisyal ng gobyerno. 


Kaya naman ang desisyon ng Civil Service Commission (CSC) na bigyan ng civil service eligibility ang mga Sangguniang Kabataan (SK) official na nakatapos ng buong tatlong taong termino ay isang magandang hakbang. 


Ang hakbang na ito ay hindi parangal, kundi patunay na dapat ding may direksyon ang kabataang tumahak sa pampublikong serbisyo. 


Sa ilalim ng CSC Resolution No. 2500752, na epektibo sa Oktubre 4, 2025, ang Sangguniang Kabataan Official Eligibility (SKOE) ay maaaring makuha ng mga kuwalipikadong SK members, secretaries, at treasurers na nagsilbi nang buo sa ilalim ng Republic Act No. 11768 o SK Reform Act of 2015. 


Saklaw din ang mga nagsilbi noong 2018 hanggang 2022 na nakatapos ng kanilang

termino. 


Ang SKOE ay para sa first-level government positions, maliban sa mga trabahong may sariling board exams o ibang special eligibilities. 


Hindi kabilang dito ang mga SK chairperson dahil sila ay saklaw na ng Barangay Official Eligibility (BOE), na umiiral mula pa noong 2012. 


Nilinaw din ng CSC na ang mga bibigyan lang ng eligibility ay ang mga hindi kaanak hanggang ikalawang antas o second civil degree ng sinumang halal na opisyal sa kanilang lugar — isang paalala na hindi dapat maging negosyo ng pamilya ang serbisyo-publiko. 


Ayon pa sa kagawaran, maaaring mag-apply para sa SKOE ang mga kuwalipikadong opisyal simula Oktubre 4 sa regional o field office ng CSC na may sakop sa barangay kung saan sila nanunungkulan. Ngunit kasabay nito, malinaw na babala rin —anumang maling aplikasyon o pandaraya ay may katapat na pagbawi ng civil service eligibility.


Sa dami ng mga kabataang sumabak sa SK, hindi lahat ay masasabing seryoso sa kanilang tungkulin. Kaya marapat na ang gantimpala ay para sa mga tapat sa kanilang paglilingkod, at hindi sa mga gustong magka-certificate lang. 


Ang sertipikasyon na ito na kaakibat ng batas ay paalala na hindi natatapos ang pagiging lider sa barangay session hall — ito ay pagsisimula ng mas mabigat na responsibilidad. 


Kung seryoso ang kabataang opisyal sa serbisyo-publiko, ito na ang pagkakataon para patunayan na kaya nilang magtrabaho ng maayos, karapat-dapat sa loob ng gobyerno, at hindi lang sa harap ng kamera.


Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

 
 
RECOMMENDED
bottom of page