Pag-alis sa lugar ng trabaho sa oras ng “meal break”

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 6, 2025

Dear Chief Acosta,

May katanungan ako tungkol sa trabaho ng pinsan ko bilang isang manggagamot na nakatalaga sa klinika ng isang manufacturing company. Ang oras ng kanyang trabaho ay mula 8:00 a.m. hanggang 5:00 p.m., may regular na break mula 12:00 noon hanggang 1:00 p.m. Ang kanyang bahay ay nasa tinatayang 5 minutong biyahe lamang mula sa kanyang trabaho. Noong ika-04 ng Hunyo 2025, umalis siya sa klinika bandang 12:15 p.m. upang mananghalian sa kanilang bahay. Makalipas ang ilang minuto, nakatanggap ng emergency call ang klinika mula sa Assembly Department dahil mayroong manggagawa na inatake sa puso. Dumating ang pasyente sa klinika ng 12:25 p.m. at agad siyang isinugod ng duty nurse sa ospital. Nang dumating ang pinsan ko sa klinika bandang 12:40 p.m., nakaalis na ang nurse kasama ang pasyente. Namatay ang pasyente kinabukasan. Matapos ang imbestigasyon at hindi pagtanggap sa paliwanag ng pinsan ko, kinasuhan siya ng kumpanya niya ng “abandonment of post while on duty.” Maaari ba siyang masuspinde o matanggal sa trabaho gamit ang batayan nila na abandonment? Maraming salamat sa iyong tugon sa usaping ito. -- Reyn

---

Dear Reyn,

Ayon sa Labor Code ng Pilipinas, bawat empleyado ay may karapatang magkaroon ng isang oras na pahinga o break para sa oras ng pagkain. Ang probisyong ito ay hindi lamang isang bagay na dahil sa kagandahang-loob, bagkus ito ay nakasaad mismo sa ating batas upang matiyak ang kalusugan, pagiging produktibo, at kabuuang kapakanan ng mga manggagawa.

Ang mga oras ng trabaho at oras para sa pagkain ay partikular na tinukoy sa Artikulo 84 at 85 ng Labor Code ng Pilipinas, na inamyendahan, kung saan nakasaad na:

“ARTICLE 84. Hours Worked. — Hours worked shall include (a) all time during which an employee is required to be on duty or to be at a prescribed workplace; and (b) all time during which an employee is suffered or permitted to work.

ARTICLE 85. Meal Periods. — Subject to such regulations as the Secretary of Labor may prescribe, it shall be the duty of every employer to give his employees not less than sixty (60) minutes time-off for their regular meals.”

Dagdag pa rito, ayon sa Seksyon 7, Rule I, Book III ng Omnibus Rules Implementing the Labor Code:

“Sec. 7. Meal and Rest Periods. — Every employer shall give his employees, regardless of sex, not less than one (1) hour time-off for regular meals, except in the following cases when a meal period of not less than twenty (20) minutes may be given by the employer provided that such shorter meal period is credited as compensable hours worked of the employee:

1. Where the work is non-manual work in nature or does not involve strenuous physical exertion;

2. Where the establishment regularly operates not less than sixteen hours a day;

3. In cases of actual or impending emergencies or there is urgent work to be performed on machineries, equipment or installations to avoid serious loss which the employer would otherwise suffer; and

4. Where the work is necessary to prevent serious loss of perishable goods.

Rest periods or coffee breaks running from five (5) to twenty (20) minutes shall be considered as compensable working time.”

Ayon sa napagdesisyunan ng ating Korte Suprema sa kasong Philippine Airlines, Inc. vs. National Labor Relations Commission (na isinulat ni Kagalang-galang na Punong Mahistrado Reynato S. Puno, G.R. No. 132805, 02 Pebrero 1999):

“Thus, the eight-hour work period does not include the meal break. Nowhere in the law may it be inferred that employees must take their meals within the company premises. Employees are not prohibited from going out of the premises as long as they return to their posts on time. Private respondent’s act, therefore, of going home to take his dinner does not constitute abandonment.”

Kaya naman, sa sitwasyon ng iyong pinsan, hindi siya maaaring tanggalin o masuspinde sa trabaho dahil sa abandonment kung wala siya sa klinika sa oras ng kanyang meal break o oras para sa pagkain. Batay sa ating batas at mga kasong napagdesisyunan ng ating Korte Suprema, hindi nakasaad sa batas na dapat ang isang empleyado ay kailangang manatili sa lugar ng trabaho habang nasa meal break o oras para sa pagkain. Kaya naman, ang kanyang pag-uwi upang mananghalian ay hindi maaaring maituring na pag-abandona sa kanyang tungkulin.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagpapalaganap at pagtataguyod ng rubber trees

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 5, 2025

Dear Chief Acosta,

May mga nakikita akong rubber trees malapit sa aming komunidad. Alam kong malaking tulong ang nasabing puno dahil ito ang pangunahing pinagmumulan ng produktong rubber. Dahil dito, nais ko lang malaman kung may batas ba tayo na tumutukoy sa regulasyon ng mga nasabing rubber trees? Salamat sa inyong tugon. — Malu

---

Dear Malu,

Ang sagot sa iyong katanungan ay matatagpuan sa Republic Act (R.A.) No. 10089, na kilala rin sa tawag na “Philippine Rubber Institute Act of 2010”, kung saan nakasaad, partikular sa Seksyon 4 nito, na:

“Section 4. Creation of the Philippine Rubber Research Institute. - There is hereby created the Philippine Rubber Research Institute, hereinafter referred to as the PRRI, which shall be under the control and supervision of the Department of Agriculture (DA).”

Nakasaad sa nasabing probisyon ng batas na binubuo ang isang Philippine Rubber Research Institute (PRRI) na sasailalim sa pangangasiwa ng Department of Agriculture (DA). Ang mga pangunahing kapangyarihan at tungkulin ng PRRI ay ang mga sumusunod, ayon sa Seksyon 5 ng R.A. 10089:

“Section 5. Powers and Functions of the PRRI. - The PRRI shall have the following powers and functions:

1. Propagate and promote the planting, maintenance, as well as wise utilization of rubber trees as source of latex and finished rubber products;

2. Enable rubber producers and processors, especially smallholders, to have access to quality rubber tree seedlings, modern production techniques and other support services from production to marketing of rubber produce;

3. Undertake training and capacity-building programs for rubber producers, processors and cooperatives in order to increase production of quality rubber and raise level of income especially of poor smallholders;

xxx.”

Mababasa na ang pinakaunang tungkulin ng PRRI ay ipalaganap at itaguyod ang pagtatanim at pagpapanatili, gayundin ang matalinong paggamit ng mga rubber trees bilang pinagmumulan ng latex at mga produktong goma. Karagdagan dito, ang PRRI ay inatasan din na magbigay sa mga producers at processors ng goma, lalo na ang mga smallholder, ng access sa mga dekalidad na punla ng puno ng goma, mga makabagong diskarte sa produksyon, at iba pang serbisyo ng suporta mula sa produksyon hanggang sa marketing ng mga produktong goma. Ilan lamang ito sa mga tungkulin ng PRRI upang masigurado na maayos ang regulasyon patungkol sa mga rubber trees.

Ang nasabing batas ay base sa polisiya ng pamahalaan na bumuo ng mga industriyang kayang tumayo sa sarili na epektibong kontrolado ng mga Pilipino, hikayatin ang pamumuhunan at magbigay ng mga insentibo sa pribadong negosyo, isulong ang trabaho at mga oportunidad sa kabuhayan para sa mahihirap, tiyakin ang balanseng ekolohiya sa paggamit ng likas na yaman para sa mga layuning pang-industriya, at unahin ang edukasyon at pagsasanay, partikular sa agham at teknolohiya para sa napapanatiling pag-unlad. Upang ito ay masigurado, ginawang batas ng pamahalaan ang pagtatatag sa Philippine Rubber Research Institute na mangangasiwa ng mga programa at proyektong naglalayong palakihin ang produksyon ng goma sa bansa, at mapabuti ang kalidad ng buhay, lalo na ng  mga mahihirap na komunidad sa kanayunan na pangunahing umaasa sa industriyang ito.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Pagbabayad ng upa sa may-ari na tumatangging tanggapin

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | August 4, 2025

Dear Chief Acosta,

Nagrenta ako ng isang commercial space na sang-ayon sa aming kasunduan ay tatagal ng limang taon at ang bayad dito ay P35,000.00 kada buwan. Kamakailan ay tumanggi ang may-ari nito na tanggapin ang aking bayad sa pag-upa dahil gusto nilang i-preterminate ang kontrata ko. Walang anumang dahilan ang ibinigay sa akin kung bakit gusto nilang tapusin ang kontrata na hindi pinapayagan sa ilalim ng aming kasunduan sa pag-upa. Ano ang dapat kong gawin sa mga naiipon na bayad sa pag-upa na patuloy na tinatanggihang tanggapin ng may-ari? -- Susan

Dear Susan,

Ang agarang pagbabayad ng buwanang upa ay kinakailangan bilang tanda ng matapat na pagsunod sa iyong kasunduan sa pag-upa. Upang maibsan ka sa iyong obligasyon na resulta ng hindi nararapat na pagtanggi ng may-ari na tanggapin ang iyong bayad sa buwanang upa, kailangan mong gawin ang tinatawag na tender of payment. Ito ay isang proseso kung saan iyong pormal na iaalok sa may-ari ang mga kabayaran sa upa. Testamento ito ng kanyang pagtanggi sang-ayon sa inyong kasunduan. Kung ito ay tinanggihan ng walang makatwirang dahilan, maaari mong gawin ang tinatawag na consignation kung saan ang halaga na dapat bayaran ay iyong dadalhin o idedeposito sa hukuman upang maibsan ang iyong obligasyon tungkol dito.

Sa kasong Philippine National Bank vs. Lilibeth S. Chan (G.R. No. 206037, March 13, 2017, sa panulat ni Honorable Associate Justice Mariano C. Del Castillo, ipinaliwanag ng Kataas-taasang Hukuman ang konsepto ng consignation:

“Consignation is the act of depositing the thing due with the court or judicial authorities whenever the creditor cannot accept or refuses accept payment. It generally requires a prior tender of payment.

Under Article 1256 of the Civil Code, consignation alone is sufficient even without a prior tender of payment a) when the creditor is absent or unknown or does not appear at the place of payment; b) when he is incapacitated to receive the payment at the time it is due; c) when, without just cause, he refuses to give a receipt; d) when two or more persons claim the same right to collect; and e) when the title of the obligation has been lost.

For consignation to be valid, the debtor must comply with the following requirements under the law: 1) there was a debt due; 2) valid prior tender of payment, unless the consignation was made because of some legal cause provided in Article 1256; 3) previous notice of the consignation has been given to the persons interested in the performance of the obligation; 4) the amount or thing due was placed at the disposal of the court; and, 5) after the consignation had been made, the persons interested were notified thereof:

Failure in any of these requirements is enough ground to render a consignation ineffective."

Tandaan na ang notice bago at pagkatapos ng consignation sa mga taong may interes, lalo na sa pinagkakautangan, ay kinakailangan upang matiyak ang bisa ng consignation. Gayundin, ang consignation ay maaari lamang isagawa sa pamamagitan ng pagdedeposito ng bagay sa hukuman at walang ibang lugar. Sa ganap na pagsunod sa nabanggit, ito ay magiging katumbas na ng pagbabayad na epektibong makakapag-ibsan sa iyong obligasyon bilang isang umuupa.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.