Pananatiling lehitimo ng mga anak ng mga magulang na nagpa-annul base sa psychological incapacity

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 22, 2025

Dear Chief Acosta,

Binabalak ng nanay ko na maghain ng petisyon para maipawalang-bisa ang kasal nila ng tatay ko dahil psychologically incapacitated diumano ang tatay ko. Maaapektuhan ba ang estado naming magkapatid bilang kanilang mga lehitimong anak? -- Dawson

---

Dear Dawson,

Ang iyong katanungan ay nasagot sa kasong Republic of the Philippines vs. Linney Jean L. Tangarorang and Ramer R. Tangarorang, G.R. No. 272006, 05 Pebrero 2025, sa panulat ni Honorable Associate Justice Jhosep Y. Lopez. Tinalakay dito ang epekto ng pagpapawalang-bisa ng kasal sa lehitimong estado ng kanilang mga anak:

“Thus, following Section 22 of A.M. No. 02-11-10-SC, a judicial declaration of nullity of marriage of the parents may incidentally result in the declaration of the child’s illegitimate status. This would not be considered a collateral attack, which has been frowned upon in Boquiren. x x x

Considering that ‘a void marriage is deemed never to have taken place at all [,]’ the nullity of the marriage, as a general rule, will make the child’s status illegitimate from conception. However, Article 54 of the Family Code provides for exceptions:

Art. 54. Children conceived or born before the judgment of annulment or absolute nullity of the marriage under Article 36 has become final and executory shall be considered legitimate. Children conceived or born of the subsequent marriage under Article 53 shall likewise be legitimate.

Based on the foregoing provision, there are two instances when children born outside of valid marriages would still be considered legitimate so that the declaration of nullity of marriage would not result in a change of their status: (1) when the parent/s is/are declared psychologically incapacitated under Article 36 of the Family Code; and (2) when the child is conceived or born of the subsequent marriage under Article 53 of the Family Code, but the parent/s has/have not complied with the requirements of Article 52 of the Family Code.”

Bilang isang pangkalahatang tuntunin, ang isang walang bisang kasal ay itinuturing na hindi kailanman naganap. Kasunod ng pagpapawalang-bisa sa kasal, ang lehitimong estado ng anak ay maaaring mababago. 

Gayon pa man, at naaayon sa iyong kaso, malinaw na isinaad ng ating Korte Suprema na hindi naaapektuhan ang lehitimong estado ng anak kung ang batayan ng pagpapawalang-bisa ng kasal ng mga magulang ay psychological incapacity. Pinoprotektahan ng ating batas ang pagpapalagay ng lehitimong estado ng mga anak, na batay sa prinsipyo ng natural na hustisya.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala. 

Mga kailangan para magkabisa ang donasyon

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 21, 2025

Dear Chief Acosta, 

Mahigit 10 taon na akong ipinagmamaneho ng drayber ko. Natutuwa ako sa kanya dahil sa ingat niya magmaneho at sa galing niya makisama. Naikuwento niya sa akin na pangarap niyang magkasasakyan para sa pamilya niya. Dahil sa ako ay nakaplanong magpalit ng sasakyan, nais ko sanang ibigay na lang sa kanya bilang donasyon ang luma kong sasakyan na may halagang halos kalahating milyon. Kailangan ko pa bang gumawa ng kasulatan para sa donasyong ito o maaari ko na lang ibigay ang sasakyan ko sa kanya? -- Rolando

---

Dear Rolando, 

Una sa lahat, kailangang maintindihan natin ang konsepto ng tinatawag na “donasyon.” Ayon sa Article 725 ng New Civil Code of the Philippines, ang donasyon ay isang aksyon kung saan ibinibigay o ipinapaubaya ng isang tao (“donor”) ang kanyang pag-aari ng libre sa ibang tao (“donee”). 

Ayon naman sa Article 726 nito, tinatawag pa ring donasyon ang pagbibigay ng libre ng isang pag-aari dahil kinikilala ng “donor” ang serbisyo na ibinigay ng “donee.” Kailangan lamang na ang nasabing pagbibigay ay bunga ng kabutihang loob ng “donor,” at hindi isang obligasyon sa kanyang parte o kabayaran para sa serbisyong ibinigay ng “donee.”

Para magkaroon ng bisa ang isang donasyon, kailangang ito ay sang-ayon sa mga patakarang inilathala ng batas. Ayon sa Article 748 ng New Civil Code: 

“Art. 748. The donation of a movable may be made orally or in writing.

An oral donation requires the simultaneous delivery of the thing or of the document representing the right donated.

If the value of the personal property donated exceeds five thousand pesos, the donation and the acceptance shall be made in writing, otherwise, the donation shall be void.”  

Maliwanag ang nakasaad sa batas na kapag ang bagay na ibibigay ay tinatawag na “movable” o mga bagay na maaaring dalhin mula sa isang lugar papunta sa ibang lugar katulad ng isang kotse, at ang halaga nito ay lampas sa P5,000.00, kailangang ang pagbibigay ng donasyon at ang pagtanggap nito ay nasa isang kasulatan upang ito ay magkaroon ng bisa. 

Iyong nabanggit na ang halaga ng kotseng nais mong ibigay sa iyong drayber ay lagpas sa kalahating milyong piso. Ayon sa batas, kailangang ang pagbibigay mo nito at ang pagtanggap ng iyong drayber ay nasusulat sa isang dokumento. Kung walang magiging kasulatan, ang iyong donasyon sa iyong drayber ay walang bisa. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Bisa ng mga gift checks

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 20, 2025

Dear Chief Acosta,

Nakatanggap ako ng gift check ng isang establisyimento mula sa kapatid ko bilang regalo. Ngunit nang ibigay ko ang nasabing gift check sa kahera ng establisimyento nito, ay tinanggihan ito dahil lumipas na diumano ang petsa na nakasaad sa expiry date nito. Nais kong malaman kung maaari bang tumanggi ang isang establisimyento na tanggapin ang kanilang gift check sa dahilan na expired na ito? -- Abilyn

---

Dear Abilyn, 

Isinabatas ang Republic Act (R.A.) No. 10962 o mas kilala bilang “Gift Check Act of 2017” upang maprotektahan ang mga interes ng mamimili, itaguyod ang pangkalahatang kapakanan, at itatag ang mga pamantayan sa negosyo at industriya. Isinusulong ng batas na ito ang tapat at patas na ugnayan sa pagitan ng mga partido sa transaksyon ng pamimili at maprotektahan ang mga mamimili laban sa mapanlinlang, hindi patas, at walang konsiyensyang mga gawain at gawi sa pagbebenta. Kaugnay nito, nakasaad sa Seksyon 5 ng batas na ito na:

“Section 5. Prohibitions.- The following acts shall be unlawful:

1. Issuing a gift check that bears an expiry date;

2. Imposing an expiry date on the stored value, credit, or balance of the gift check; or

3. Refusing to honor the unused value, credit, or balance stored in the instrument.”

Alinsunod sa nasabing batas, ipinagbabawal ang pag-iisyu ng gift check (tumutukoy din sa gift certificates o gift cards) na may expiry date; ang pagpapataw ng expiry date sa nakaimbak na halaga, kredito, o balanse ng gift check; at ang pagtanggi na igalang ang hindi nagamit na halaga, kredito, o balanseng nakaimbak sa gift check. Nakasaad din sa nasabing batas na ang mga gift checks ay maaaring nasa anyo ng papel, kard, kodigo, o iba pang aparato, at mananatiling wasto at balido habang patuloy ang operasyon ng negosyo na nagpalabas o nag-isyu nito.

Sa iyong sitwasyon, ang inirereklamo mong establisimyento ay hindi maaaring tumanggi na tanggapin ang kanilang gift check dahil sa nakalagay na expiry date sapagkat ipinagbabawal ng batas ang paglalagay ng expiry date sa gift check. Kung kaya, ang inirereklamo mong establisimyento ay maaaring maparusahan alinsunod sa Seksyon 11 ng R.A. No. 10962 na nagsasaad na:

“SEC. 11. Penalties.- Any person, natural or juridical, who violates the provisions of this Act shall be obligated to return the unused balance of the gift check within ninety (90) days from the declaration of the violation by the DTI and shall be subject to a fine to be imposed by the Secretary of Trade and Industry, which shall in no case be less than five hundred thousand pesos (P500,000.00) nor more than one million pesos (P1,000,000.00): Provided, That for the second offense, in addition to the fine, the issuance of gift check by the offending issuer shall be suspended for three (3) months: Provided, further, That for the third offense, in addition to the fine, the issuance of gift check by the offending issuer shall be cancelled.”

Ngunit iyong tandaan na nakasaad sa Seksyon 6 ng R.A. No. 10962 na ang mga gift checks sa ilalim ng loyalty, rewards, at promotional programs, na tinukoy ng Department of Trade and Industry, ay hindi saklaw ng batas na ito. Pati na rin ang mga coupon o voucher na tinukoy sa Seksyon 4 ng nasabing batas, na nagbibigay ng diskwento sa isang partikular na produkto o serbisyo, o maaaring ipagpalit para sa produkto o serbisyo na nakasaad sa nasabing instrumento. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.