Improvised na plaka, hindi na puwedeng gamitin

ni Leonida Sison @Boses | October 4, 2025

Sa dami ng mga pasaway sa lansangan, hindi na nakapagtataka kung bakit kailangan ng mas mahigpit na aksyon ang pamahalaan. 

Kung dati’y nagiging palusot ang kakulangan ng license plates, ngayon ay wala nang dahilan para gumamit ng mga pansamantalang plaka ng mga sasakyan. 

Dapat lang na patawan ng mabigat na parusa ang mga motorista na patuloy na sumusuway, dahil kung tutuusin, ang pagmamaneho sa lansangan ay may kaakibat na responsibilidad. 

Mula Nobyembre 1, 2025, ipatutupad na ng Land Transportation Office (LTO) ang pagbabawal sa paggamit ng mga improvised at temporary vehicle plates. 

Ayon kay LTO Chief Atty. Vigor Mendoza II, nakumpleto na ng ahensya ang backlog sa mga plaka ng motorsiklo, kaya’t wala nang rason para magtiyaga sa mga temporary plates. Sinumang lalabag ay pagmumultahin ng P5,000, at kukumpiskahin ang kanilang plaka. Dagdag pa rito, hindi rin tatanggapin sa registration renewal ang mga sasakyang gumagamit pa ng ganitong uri ng plaka. 

Pinayuhan naman ng kagawaran ang mga motorista sa mga hindi pa kumukuha ng kanilang plaka na gawin na ito ngayong Oktubre upang maiwasan ang abala kapag sinimulan na ang pagpapatupad ng nasabing patakaran. 

Kasabay nito, nilinaw ni Mendoza na may ilang pagkakataong papayagan ang improvised plate kung ito ay awtorisado at pirmado ng kaukulang LTO office. Dapat ang gagamiting plate ay naglalaman ng opisyal na plate number at may nakasulat na “Improvised Plate” bilang pahiwatig. Ang naturang hakbang ay bahagi ng plano ng LTO at Department of Transportation (DOTr) na tiyakin ang sabayang paglabas ng official receipt, certificate of registration, at mismong plaka sa araw ng pagbili ng sasakyan. 

Sa ngayon ay nagkakasa rin ng distribusyon ng motorcycle plates ang DOTr upang tuluyang malutas ang dating problema sa backlog. 

Kung tutuusin, matagal nang reklamo ng publiko ang mga plaka — ang mabagal na proseso, ang matagal na paghihintay, at ang kawalan ng malinaw na sistema. At dahil naresolba na ang problema, walang dahilan ang mga motorista para maging pasaway. 

Ang mahigpit na pagpapatupad ng patakaran ay hindi lamang pagpapanatili ng disiplina, kundi pagbibigay-diin na ang batas ay dapat igalang. 

Makakabuti sa lahat ang ganitong hakbang. Kung may maayos na plaka, madaling matutukoy ang mga motorista, at mas safe ang ating lansangan. 

Panahon na para wakasan ang kultura ng palusot at kawalang disiplina. 

Tandaan natin ang simpleng pagsunod sa panuntunan ng paggamit ng tamang plaka ay simbolo ng respeto sa batas at kapwa motorista.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Kulong at multa sa lalabag sa prize freeze mga lugar na binagyo, dapat lang!

ni Leonida Sison @Boses | October 3, 2025

Kapag binayo ng bagyo ang ating bansa, ang unang iniisip ng mga tao ay ang kaligtasan, tirahan, at pagkain. Pero kasunod agad nito ang pangamba sa pagtaas ng presyo ng mga bilihin. Kaya mahalaga ang ipinatupad ng Department of Trade and Industry (DTI), ang price freeze sa mga lugar na isinailalim sa state of calamity matapos salantain ng Super Typhoon Nando at Severe Tropical Storm Opong. 

Sakop ng price freeze ang Cagayan, Masbate, Oriental Mindoro, Biliran, Romblon, at ilang bayan sa Ilocos Norte, Pangasinan, Samar, at Aklan. 

Ibig sabihin, dapat manatili ang presyo ng mga pangunahing bilihin at produkto, at hindi dapat patawan ng mas mataas. 

Sa panahong hirap ang mga kababayan, hindi dapat abusuhin ang sitwasyon para lang kumita ng mas malaki. Sa Masbate, kahit pansamantalang nagsara ang ilang negosyo, karamihan sa palengke, groceries, at supermarkets ay nagbukas agad at muling bumalik ang normal na daloy ng mga mamimili. 

Tiniyak naman ng DTI na tuluy-tuloy ang pakikipag-ugnayan nila sa mga distributor at retailer para hindi magkulang ang suplay. 

Kasabay nito, nagbabala rin ang kagawaran na mabigat ang parusa sa mga lalabag sa automatic price freeze na isa hanggang 10 taong pagkakakulong at multang P5,000 hanggang P1 milyon sa ilalim ng Price Act.

Ayon pa kay DTI Secretary Cristina Roque, ang itinakdang presyo ng DTI ay hindi puwedeng galawin. May mga monitoring team na ipinadala para bantayan ang galaw ng mga retailer at suppliers, sisiguraduhin na walang mananamantala at lahat ay sumusunod. 

Mahalaga ang hakbang na ito dahil hindi lang presyo ng produkto ang nakasalalay, kundi mismong kakayahan ng mga pamilya na bumangon. 

Sa gitna ng pagkasira ng tahanan, kabuhayan, at pangunahing pinagkukunan ng pagkain, dapat may katiyakan na hindi magiging hadlang ang mahal na bilihin sa pag-uumpisa ng panibagong kabanata ng buhay ng ating mga kababayan. 

Ang price freeze ay hindi lang teknikal na polisiya — ito ay proteksyon para sa mga Pinoy na nagsisimula muling itayo ang kanilang pamumuhay mula sa idinulot ng kalamidad. Sa panahon ng sakuna, ang gobyerno ay dapat maging sandigan, hindi magdagdag ng pasanin sa mamamayan. 

Nararapat lamang na higpitan ang pagpapatupad nito at parusahan ang sinumang susubok samantalahin ang kahinaan ng iba. 

Dapat lamang magmalasakit ang pamahalaan sa kanyang nasasakupan para makita ng taumbayan kung paano nito paninindigan ang karapatan ng mamamayan na mamuhay nang may dignidad kahit pa nasira ng kalamidad. 

Sa gitna o matapos ang unos, ang katarungan at pagkakapantay-pantay sa presyo ng bilihin ay malaking tulong para sa ating mga kababayan na magsisimulang bumangon mula sa mga pagsubok ng buhay.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Mga taga-Cebu na tinamaan ng lindol, agad na saklolohan

ni Leonida Sison @Boses | October 2, 2025

Hindi natin maiiwasan ang pagtama ng anumang kalamidad, sakuna at trahedya, gaya ng nangyari sa Cebu na sa lakas ng lindol ay sumira ng mga imprastruktura at hanapbuhay ng mga taga-roon, nagtala rin ng mga nasawi at marami ang nasugatan, kaya mahalaga ang pagbibigay ng tulong, kailangan ng mabilis at aktuwal na pagsaklolo para sa mga kababayan. 

Ang magnitude 6.9 na yumanig sa Bogo City, Cebu noong Martes ng gabi ay isang paalala na ang agarang aksyon at konkretong suporta ang kinakailangan ng mga mamamayan sa oras ng sakuna. 

Matinding pinsala ang naitala sa mga bayan ng Daanbantayan, Medellin, San Remigio, at Bogo City. Sa Daanbantayan, napuruhan ang mahigit 100-taong gulang na Archdiocesan Shrine of Santa Rosa de Lima, isang makasaysayang simbahan. Sa San Remigio, nagdeklara na ng state of calamity matapos ang malawakang pagkasira ng mga kabahayan at imprastruktura. Sa Medellin, iniulat ang nasawi at marami ang nasugatan, bukod pa sa pagkawasak ng daungan, tulay, at mga gusali. Maging ang kulungan doon ay naapektuhan, pero nailigtas ang 404 na preso. Inilikas din ang mga pasyente ng Cebu City Medical Center upang maiwasan ang panganib ng aftershocks.

Sa Bogo City na sentro ng lindol, bumigay ang bahagi ng isang fast food resto habang sa Cebu Business Park, nagtakbuhan palabas ang mga empleyado mula sa mga gusali. 

Kahit ang Miss Asia Pacific International gala night ay nahinto at nagtalunan ang mga kandidata para magtago sa ilalim ng lamesa, pati ang mga bisita. 

Agad namang kumilos ang lokal at pambansang pamahalaan. Sa kautusan ni Gov. Pamela Baricuatro ay mabilis na nagpadala ng relief goods, medisina at iba pa sa mga apektadong lugar, habang tiniyak ng Office of the President ang agarang tulong sa kanila. 

Ang Department of Health (DOH) ay nagpadala na rin ng trauma team, at inihanda ang dagdag na ayuda sa mga sugatan. Tiniyak naman ng Department of Budget and Management (DBM) na may sapat na pondo sa ilalim ng National Disaster Risk Reduction and Management Fund (NDRRMF), kung saan may natitira pang P8 bilyon. 

Kasabay nito, ipinag-utos ni Pangulong Ferdinand Marcos, Jr. na agad gamitin ang Quick Response Funds (QRF) ng mga ahensya gaya ng DSWD, DPWH, DOH, at OCD. 

Sa ganitong panahon, kailangan na lahat ng tulong ay agad makarating para sa mga nilindol. Ang bawat oras ng pagkaantala ay dagdag-pasanin sa mga sugatan, nagugutom, at nawalan ng tirahan. 

Totoong hindi maiiwasan ang kalamidad tulad nito, pero mababawasan ang malaking pinsala kung ang lahat ng ahensya ay mabilis na kikilos. 

Kung tutuusin, ang pagkakaroon ng pondo, plano, at tulong ay nawawalan ng saysay kung hindi agad na makakarating sa mga nabiktima ng sakuna.

Sana ang pamahalaan ay hindi puro press release, dapat diretso ang pag-aksyon at pag-abot nila ng tulong. 

Gayunman, isipin na lamang na sa oras ng trahedya, tayo-tayo lang din ang magkakasama, kaya naman dapat kapit-bisig lang at samahan ng dasal dahil batid nating lahat na walang maiiwan kahit dalihin man tayo ng anumang kalamidad.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com