May pekeng green plates, tiyaking walang makakalusot

ni Leonida Sison @Boses | October 10, 2025

Hindi lahat ng green ay eco-friendly. Sa lansangan, may ilan ding berde pero nababalutan ng pandaraya. 

Kung ang mga drayber ay marunong mandaya sa simpleng coding, paano pa sa mas seryosong usapan ng disiplina sa kalsada at malasakit sa kapwa? 

Kaya tama lang ang hakbang ng Philippine National Police-Highway Patrol Group (PNP-HPG) na higpitan ang mga gumagamit ng pekeng green plates para lang makaiwas sa number coding. Sa panahon ngayon, disiplina sa lansangan ay kasing halaga ng disiplina sa kalikasan. 

Ayon kay HPG Acting Director Police Colonel Hansel Marantan na ang kanilang panawagan ay hindi laban sa mga lehitimong may-ari ng electric at hybrid vehicles (EV/HEV), kundi sa mga mapanlinlang na nagkukunwaring eco-friendly para makalusot sa coding scheme. 

Batay sa Electric Vehicle Industry Development Act (EVIDA), ang mga rehistradong EV at HEV na nasa listahan ng Department of Energy (DOE) ay exempted sa number coding hanggang 2030. Subalit lumalabas na may ilang motorista ang nagpapanggap na EV owners, kahit hindi naman kuwalipikado. 

Ang DOE ay may opisyal na listahan ng mga lehitimong EV models sa kanilang EV Industry Portal, na siyang batayan ng mga otoridad sa pag-verify. Kaya kahit may green plate, kung hindi rehistrado sa DOE, hindi ito exempted. 

Sa bagong crackdown ng HPG, sinumang mahuling gumagamit ng pekeng green plate ay tatanggalan ng plaka, bibigyan ng ticket, at ipepresinta sa Land Transportation Office (LTO) para sa kaukulang parusa. 

Kaya naman habang maaga pa, pinapayuhan ng opisyal ang mga violator na ibalik na ang orihinal na plaka bago pa sila masita sa kalsada. 

Ang kampanyang ito ay hindi lang simpleng pagpapatupad ng batas, ito ay paalala ng integridad at disiplina sa lansangan. Ang green ay hindi lang basta kulay ng plaka, ito ay sumasalamin sa malinis na konsensya, tapat na pamumuhay, at responsableng pagmamaneho. Dahil kung gusto nating maging tunay na progresibo at eco-friendly ang ating bansa, dapat magsimula tayo sa pagiging totoo.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Tulong pinansyal at pabahay, good news sa mga kababayan sa Cebu

ni Leonida Sison @Boses | October 9, 2025

Matapos ang trahedya, may bigay na pag-asa naman para sa mga taga-Cebu na biktima ng magnitude 6.9 na lindol. 

Sa kabila ng patuloy na aftershocks at takot na muling gumuho ang lupa, pinatunayan ng National Housing Authority (NHA) na may gobyernong kumikilos, hindi lang basta pangako. Pinangunahan ni NHA General Manager Joeben Tai ang plano para sa permanenteng pabahay ng mahigit 2,000 pamilyang naapektuhan sa Bogo City at San Remigio.

Tiniyak din ng ahensya na ligtas at malayo sa ground zero ang mga bagong tahanan. 

Batay sa ulat ng National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC), 62,531 bahay ang napinsala sa Cebu, habang mahigit 9,000 aftershocks ang naitala ng PHIVOLCS. 

Sa San Remigio, may mga sinkhole pang lumitaw, na nagdudulot ng matinding kaba sa mga residente. Ngunit sa likod ng lahat ng ito, may liwanag pa ring sisikat para sa ating mga kababayan. 

Ang bawat pamilyang nasalanta ay makatatanggap ng libreng row house na may 27-square meter, two-bedroom unit sa 40-square meter lot. May kasama pa itong paaralan, covered court, at mga community facilities — mga pasilidad na nagsisilbing paalala na ang buhay ay tuloy pa rin, matapos ang mga unos na ating kinaharap. 

Hindi lang bahay ang hatid ng NHA, kundi tulong pinansyal din. May P10,000 na ayuda para sa mga bahagyang napinsala at P30,000 naman para sa mga lubos na nawalan ng tahanan. 

Bukod pa rito, may isang buwang palugit din sa pagbayad ang mga may housing amortization sa Cebu at Masbate. 

Sa kasalukuyan, nasa tent city ang 2,500 pamilya, habang hinihintay ang pagtatayo ng kanilang permanenteng tahanan. 

Ang hakbanging ito ng gobyerno ay isang malaking tulong para sa mga Pinoy na nasalanta ng mga kalamidad at patuloy pa ring lumalaban. 

Sa panahon ng sakuna, ang tunay na lider ay nakikita sa gawa, hindi sa mabulaklak nitong mga salita. 

Sa bawat bahay na itatayo ay simbolo ng katatagan ng mga Pinoy na kahit gaano kalakas ang lindol, mas matibay pa rin ang diwa ng bayanihan na nagbibigay pag-asa.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

VAT, kapag inalis, bawas-pasanin sa taumbayan

ni Leonida Sison @Boses | October 8, 2025

Ang patuloy na pagtaas ng mga bilihin at bayarin ay isa sa mga dahilan kaya kumakapit ang iilan sa mga maling gawain para lang makaraos sa kanilang mga pang-araw-araw. Kung mangyayaring maalis o mabawasan ang buwis na kinakaltas sa taumbayan, isang maayos na hakbang ito para mamuhay ng sapat at guminhawa ang buhay ng bawat Pilipino.

Ito ang panukala ni Cavite 4th District Rep. Kiko Barzaga na VAT Abolition Bill, na tila himala sa bulsa ng masa. Layunin nitong tanggalin ang 12% value-added tax (VAT) sa mga pangunahing produkto at serbisyo, na aniya’y pumapatay sa kakayahan ng mga Pinoy na kumita nang sapat at mamuhay ng mas marangal. 

Ayon kay Barzaga, matagal nang ginagamit ang VAT bilang universal tax na walang pinipili — mayaman, mahirap, estudyante, o walang trabaho. Ang problema, pare-pareho ang buwis, pero hindi pareho ang antas ng pamumuhay. Sa madaling sabi, parehong binubuwisan ang gutom at busog, kaya’t lalo lamang nalulubog sa hirap ang mga ordinaryong mamamayan. 

Tinawag niya itong regressive and unfair tax system na hindi na akma sa panahon kung saan halos bawat sentimo ay pinagpapaguran. 

Binigyang-diin din ni Barzaga na panahon na para sa “radical change” sa sistema ng pagbubuwis. Sa halip na patuloy na umasa ang gobyerno sa VAT, nais niyang palitan ito ng mas makatarungan at progresibong pinagkukunan ng pondo, mga buwis na mas babagay sa kakayahan ng bawat sektor ng lipunan. 

Dagdag pa niya, hindi dapat pinapasan ng mahihirap ang bigat ng gastusin ng gobyerno habang ang mga malalaking negosyo ay nakakahanap ng paraan para umiwas dito. 

Para sa kanya, ang VAT ay isang sistemang matagal nang kumakain sa kakayahan ng mga tao na mamuhay nang maayos.

Ang pag-alis nito, aniya, ay hindi lamang pagbawas sa tax, ito ay pagpapalaya sa bawat Pinoy mula sa pagkakalubog sa sobrang pagbubuwis. 

Marahil, oras na para pag-isipan natin kung kanino, saan talaga nakikinabang ang sistema ng buwis sa ating bansa. Dahil kung tunay na layunin ng pamahalaan ay maiahon ang bayan, dapat unahin ang mga nasa ibaba, hindi ang mga nasa tuktok. 

Ang pag-aalis nito ay maaaring maging simula ng isang ekonomiyang patas, kung saan hindi kailangang mamili muna ang isang pamilya sa pagitan ng kanilang pagkain at babayarang kuryente. 

Ang repormang ito ay hindi lang simpleng abolisyon ng buwis, kundi pagresolba ng kawalang-pantay sa ekonomiya.

Kung mangyari man ito, posibleng sa wakas ay maramdaman ng bawat Pinoy na ang gobyerno ay tunay ngang nasa kanilang panig, at hindi nakakiling sa pandarambong.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com