ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | Jan. 28, 2025

Nakatakda ngayong araw ang pagdinig ng Senate Committee on Basic Education upang suriin ang pagpapatupad ng Department of Education (DepEd) sa Comprehensive Sexuality Education (CSE).
Naging laman ng mga balita ang pagtuturo nito sa ating mga paaralan at kung nasa tamang edad ba ang mga mag-aaral para sa mga paksang may kinalaman dito.
Tulad ng marami sa ating mga kababayan, naniniwala akong mahalagang tugunan natin ang dumaraming bilang ng mga batang ina sa ating bansa.
Ayon sa isang pag-aaral ng Philippine Statistics Authority (PSA), 3,343 na mga sanggol ang ipinanganak sa mga batang 10 hanggang 14 taong gulang noong 2023. Nakakabahala ito lalo na’t isa sa mga epekto ng maagang pagbubuntis ang paghinto sa pag-aaral ng batang ina.
Sa gagawin nating pagrepaso sa CSE, mahalagang balikan natin ang konteksto ng pagpapatupad nito. Kung babalikan natin ang Responsible Parenthood and Reproductive Health (RPRH) Act of 2012, nakasaad sa Section 14 ang pagkakaroon ng tinatawag nating age-appropriate at development-appropriate na reproductive health (RH) education.
Ilan sa mga paksang dapat talakayin sa RH education ang values formation, pang-aabuso at karahasan sa mga kabataan at kababaihan, mga pagbabagong nararanasan ng mga kabataan, responsableng asal at pagkilos, at marami pang iba. Malinaw din sa batas na dapat ituro ang reproductive health education sa mga adolescents o mga batang 10 hanggang 19 gulang.
Matatandaan din na nakapaloob sa Executive Order No. 12 series of 2017 ang mahigpit na implementasyon ng RPRH Law. Nakasaad sa naturang EO na magpapatupad ang DepEd ng “gender-sensitive” at “rights-based” na CSE.
Noong sumunod na taon, inilabas ng DepEd ang Order No. 031 series of 2018, kung saan nakasaad ang mga pamantayan sa pagpapatupad ng CSE. Batay sa naturang department order na lahat ng mga mag-aaral mula sa K to 12 ang tuturuan ng CSE.
Sa gagawin nating pagdinig, nais nating linawin kung bakit saklaw ng CSE ang lahat ng mga mag-aaral sa K to 12, kung maliwanag naman ang nakasaad sa RPRH law: na mga batang 10 hanggang 19 ang dapat turuan ng RH education.
Nais ko ring bigyang-diin ang mahalagang papel ng ating mga magulang sa paggabay sa ating mga kabataan. Isinulong ng inyong lingkod ang pagsasabatas ng Parent Effectiveness Service (PES) Program Act (Republic Act No. 11908).
Layon ng naturang batas na suportahan ang mga magulang at mga parent-substitutes sa pagtupad ng kanilang mga tungkulin, pagtaguyod sa karapatan ng mga bata, pagsulong sa positibong early childhood development, at pagtutok sa kanilang pag-aaral. Para sa akin, dapat nangunguna ang mga magulang sa pagtuturo at pagtalakay ng mga paksa sa ilalim ng CSE. Kung maipapatupad natin ang batas sa PES Program, mapapaigting natin ang papel ng mga magulang sa pagsugpo sa maagang pagbubuntis ng mga kabataan.
Kaya iniimbitahan natin ang ating mga kababayan na sundan ang mga talakayan sa ating pagdinig.
May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City
o mag-email sa surewin.bulgar@gmail.com