ni Ryan Sison @Boses | September 1, 2025
Nakakabahala ang pagtaas ng kaso ng iba’t ibang uri ng sakit sa kasalukuyan at mukhang hindi na sumasapat ang simpleng paalala o panawagan ng gobyerno.
Ang banta ng hand, foot and mouth disease (HFMD) ay muling nagpapaalala sa atin na ang kalusugan, lalo na ng mga bata, ay dapat maging pangunahing prayoridad.
Halos 40,000 na ang naitalang kaso ngayong taon, at patuloy pa itong tumataas. Sa rami ng bilang na ito, malinaw na hindi basta sakit na pambata ang HFMD, ito ay seryosong usapin sa pampublikong kalusugan.
Ayon sa Department of Health (DOH), kalahati ng mga tinatamaan ng sakit ay mga batang edad isa hanggang tatlong taon. Mga paslit na wala pang kakayahang lumaban nang husto sa virus, ang siyang pangunahing naaapektuhan.
Masakit isipin na habang ang iba ay naglalaro nang masaya, may mga batang nakakulong sa bahay, nilalagnat, at may sugat sa bibig at katawan. Ang ganitong realidad ay sumasalamin sa kahinaan ng ating health system sa pagpigil sa mabilis na pagkalat ng nakakahawang sakit.
Kaya naman ang hakbang ng kagawaran ay mas paigtingin ang monitoring, pakikipag-ugnayan sa local government units (LGUs), at pagtutok sa mga paaralan. At ito ay dapat sinasabayan ng disiplina at pakikilahok ng publiko, dahil kulang ito kung walang pagkakaisa ang buong sambayanan.
Hindi biro ang tamaan ng HFMD. Dahil kadalasan mild, pero maaari rin itong magdulot ng komplikasyon gaya ng meningitis at encephalitis na nakamamatay. At hindi natin puwedeng ipagwalang-bahala.
Kung tutuusin, simple lang ang mga kinakailangang gawin at pangunahing proteksyon -- wastong paghuhugas ng kamay, pag-iwas na mahawahan, at agarang pagpapatingin sa doktor.
Gayunpaman, sa isang lipunang sanay na maging kampante at hayaan na muna bago kumilos, kadalasan ay nagiging huli na ang lahat. Kaya naman dapat tayong kumilos bilang komunidad — mga magulang, guro, lokal na opisyal, at mismong mga ordinaryong mamamayan.
Isipin natin na ang kaligtasan ng ating mga anak ay hindi lang responsibilidad ng pamahalaan, ito’y tungkulin nating lahat.
Ang pagsugpo sa sakit na HFMD ay hindi dapat ituring na simpleng problema. Dapat itong magsilbing aral na sa bawat panahon ng banta, ang kalusugan ay hindi maaaring ipagwalang-bahala o ipagpaliban.
Kung tunay na mahal natin ang mga susunod na henerasyon, ngayon ang tamang oras para ituro at ipakita sa kanila ang tamang pangangalaga sa kalusugan, sa pamamagitan ng simpleng paghuhugas ng kamay, pagiging alerto sa sintomas, at pakikiisa sa mga hakbang ng pamahalaan. Dahil ang proteksyon para sa mga bata ay hindi lamang obligasyon, ito’y pamana ng isang lipunang may malasakit.
Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com