Paniningil ng doble-pasahe sa plus-size na pasahero, bawal

ni Ryan Sison @Boses | May 25, 2025

Sa panahon kung saan isinusulong ang pantay na karapatan para sa lahat, nakakabahala ang mga report na may ilang driver ng public transport ang naniningil ng dobleng pasahe batay lamang sa laki ng katawan ng pasahero. Kamakailan, tumanggap ang Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB) ng mga reklamo ukol sa umano’y paniningil ng sobra sa mga plus-size o overweight na pasahero. 

Lumabas din sa mga ulat na sinisingil umano ng dalawang beses ang pamasahe ng ilan, kahit isang tao lang ang sakay. Makatarungan ba ang maningil ng double fare dahil sa timbang o hitsura ng pasahero? Isa itong malinaw na diskriminasyon na tinututulan ng kagawaran. 

Ayon kay LTFRB Chairperson Teofilo Guadiz III, anuman ang laki ng isang pasahero, ang pamasahe nito ay sumasakop sa isang tao lang. Ang kaugaliang ito na sobrang paniningil ay hindi lamang labag sa batas — ito ay discriminatory at fundamentally unjust.

Idinagdag din niyang ang ganitong gawain ay hindi makatarungan at hindi makatao. 

Binigyang-diin naman ng kagawaran na ang pampublikong transportasyon ay para sa lahat — walang pinipili at walang pinapaboran. 

Anumang uri ng pagbabago sa pamasahe, lalo na kung nakabatay sa pisikal na anyo ng pasahero, ay malinaw na paglabag sa regulasyon ng LTFRB at sa prinsipyo ng pantay na karapatan. 

Binalaan din ng LTFRB ang mga operator at driver ng mga pampublikong sasakyan na kung mapapatunayang sangkot sa ganitong gawain, maaari silang patawan ng multa, suspensyon, o tuluyang pagbawi ng kanilang prangkisa. Hinimok naman ni Guadiz ang publiko na huwag lang manahimik. Kung makaranas o makasaksi ng ganyang uri ng overcharging o diskriminasyon ay agad itong ireklamo. 

Hindi tama na makaranas ang bawat pasahero ng hindi pantay na pagturing o diskriminasyon. Kahit pa sabihing malaki ang pangangatawan nito at doble ang sasakuping puwesto sa pampublikong sasakyan. Sakali man, hayaan na lamang natin na magkusa ang pasahero na magbayad ng double fare, dahil sa ganu’ng paraan ay masasabing hindi siya pinilit ng driver o konduktor.   

Para naman sa mga driver at operator, maging higit na sensitibo sana sa kanilang mga pasahero. Huwag maging choosy o mapili. Kumbaga, kapag malalaki ang nakikitang pasahero ay hindi pasasakayin o kaya naman ay sisingil ng dobleng pasahe. Alalahanin sana na may parusang naghihintay sa sinumang mapatunayang lumabag sa naturang batas.

Hindi dapat ginagamit na batayan ang pisikal na anyo sa pagturing ng maayos sa isang pasahero. Ang sinumang tao — payat man o mataba, maliit man o malaki — ay may karapatang sumakay sa pampublikong sasakyan nang patas at may dignidad. 

Sa kinauukulan, tandaan lagi na tungkulin ninyo na tiyaking hindi na muling mauulit ang ganitong uri ng diskriminasyon.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Mga aprub sa gun ban exemption, maging responsable

ni Ryan Sison @Boses | Nov. 19, 2024

Para sa mga naghahangad na ma-exempt sa poll gun ban na ipatutupad next year, nagsimula na ang naturang aplikasyon nitong Lunes.

Ayon sa Commission on Elections (Comelec), pinapaalalahanan lamang ang lahat na kumpletuhin ang kanilang mga kinakailangang dokumento bago isumite ang kanilang mga aplikasyon sa kagawaran.

Tiniyak naman ni Comelec Chairman George Garcia sa mga aplikante na maaari nilang makuha sa loob lamang ng isang linggo ang kanilang certificate of authority kung maipapasa nila ang lahat ng requirements.

Subalit sa ilang mga kaso aniya, ang pag-apruba ng aplikasyon para sa exemption ng gun ban ay naaantala dahil ang mga dokumento ay hindi kumpleto. Pero kung ito ay kumpleto na, maaari nilang ipangako na ang mga aplikasyon ng mga ito ay maaaprubahan ng isang linggo.

Nitong Lunes, November 18 ay sinimulan na ang aplikasyon ng gun ban exemption para sa 2025 midterm elections. Sinabi ni Garcia na ang mga mag-aaplay para sa exemption ay maaari ring gumamit ng online payment system.

Matatandaang naglabas ng abiso ang Comelec na simula January 12 hanggang May 28, 2025 ay magpapatupad sila ng gun ban para sa nalalapit na eleksyon. 

Mainam talaga ang pagpapairal ng gun ban sa halalan sa susunod na taon para na rin sa kaligtasan at seguridad ng mga kababayan sa panahon ng eleksyon.

Kadalasan kasi ay nagdudulot ng takot sa marami ang sinumang may bitbit ng baril o anumang armas at kung minsan ay humahantong pa sa gulo.

Subalit, kailangan din ito bilang proteksyon lamang, lalo na sa mga kandidato, dahil batid naman natin na nagkalat na rin ang mga armadong grupo na naghahasik ng karahasan sa ating mga komunidad habang umuusbong ang mga kaguluhan kapag nalalapit na ang eleksyon.

Paalala sa mga kababayan na mabibigyan ng exemption sa gun ban na gamitin lang sana ang mga armas na hawak bilang depensa at proteksyon laban sa masasamang gawain at hindi para makapanakit o makapatay ng kapwa.

Higit sa lahat dapat na maging responsable tayo sa pag-aari nating mga baril.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Malaking mukha sa billboard ng NYC chair, binatikos, ipinatanggal

ni Thea Janica Teh | September 2, 2020

Agaw-eksena ngayong Miyerkules ang isang billboard malapit sa isang mall sa Pasig City dahil mas kapansin-pansin ang mukha ni National Youth Commission (NYC) Chairperson Ryan Enriquez kaysa sa tunay nitong ipinararating na mensahe.

Ayon kay Enriquez, objective umano nito na makatulong para sa pagpapakalat ng impormasyon lalo na ngayon na nabawasan na ang major network na nagbabalita sa bansa.

Matagal na rin daw itong gumagawa ng public service ads nang libre para sa mga mahahalagang anunsiyo. Ngunit, inamin din nito na ang pagkakamali niya ay ang laki ng mukha niya rito.

Hindi nagustuhan ng publiko ang billboard kaya inulan ng batikos sa social media. Nagsalita rin si Akbayan Youth Chairperson RJ Naguit at sinabing hindi umano umaaksiyon si Enriquez para matulungan ang mga kabataan ngayong pandemya at nakuha pang magpaskil ng mukha sa billboard.

Dagdag pa ni Naguit, bigong nagagampanan ng NYC ang kailangan ng mga kabataan at kung patuloy niya itong gagawin ay mabuti pang mag-resign na lang umano siya sa puwesto.

Sa ngayon ay ipinatanggal na ni Enriquez ang billboard dahil sa mga natatanggap na batikos.