ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Pebrero 5, 2024
Nitong Linggo, Pebrero 4, ay ang araw bago ang 427 taon ng pagkamatay ng 26 na Katolikong martir sa Nagasaki, Japan.
Itinali sa krus na may tuntungan ang 26 martir habang sabay-sabay na sinaksak ng sibat sa magkabilang tagiliran at hinayaan ang mga itong mamatay. Nanatiling nakabayubay sa krus ng 28 araw ang mga martir upang takutin ang mga Kristiyano para itakwil at hindi isabuhay ang kanilang pananampalataya. Subalit, alam ng lahat na kabaligtaran ang naging epekto nito sa mga Kristiyano matapos ang pagpatay sa mga martir.
Araw-araw pinipilit ng marami na dumaan sa Mt. Mubon o ang burol ng Nishizaka sa tuktok ng Nagasaki, kung saan inialay ng mga martir ang kanilang buhay sa Panginoon at sa pagpapalaganap ng pananampalataya. Sayang at nakaalis na kami ng Nagasaki at hindi na makakadalo sa malaking pagdiriwang ng pista ng 26 na martir ng Nagasaki.
Ayon sa mga Pransiskanong naglilingkod sa Nagasaki, isang malaking pagdiriwang ang anibersaryo ng pagkamatay ng 26 na martir hindi lang para sa Simbahang Katoliko, kundi para sa buong siyudad. Kakaibang katapangan, pagmamahal, pagtitiis at pananampalataya ang ipinamalas ng mga martir kaya’t patuloy na nagbibigay ito ng inspirasyon at lakas ng loob sa pagiging mga Kristiyano ng mga taga-Nagasaki.
Kasama sa 26 na martir si San Pedro Bautista, ang Kastilang Pransiskano na nagsimula ng kanilang misyon sa isang burol na ngayon ay kinilala sa pangalang San Francisco del Monte (o San Francisco ng Bundok).
Nalipat si San Pedro Bautista sa Hiroshima. Naging kaibigan ni Haring Hideyoshi si San Pedro Bautista ngunit naging kumplikado ang sitwasyon na kinasangkutan ng mga opisyal ng korte na nagbigay ng maling impormasyon kay Hideyoshi tungkol sa barkong sumadsad sa pampang ng Hiroshima. Dahil marahil sa personal na interes, napahamak ang lahat ng Kastilang lulan ng Barkong San Felipe na pinadpad sa dagat ng Nagasaki dulot ng sirang timon at iba pang problema. Higit na kilala kaysa kay San Pedro ay ang Heswita na si Paul Miki at mga kapwa Heswita.
Pagkaraang mamatay nina San Pedro Bautista, Paul Miki Sj at mga kasama, naulit ang pagpapahirap sa mga misyonero na galing din ng Maynila. Kasama ng mga paring Dominikano si Lorenzo Ruiz, isang katekistang naglilingkod sa simbahan ng Binondo.
Nang dumating sa Nagasaki ang barkong sinasakyan nina Lorenzo Ruiz, agad-agad hinuli ito at hinatulan ng kamatayan ng Tokugawa Shogunate dahil patuloy ang persekusyon nito sa mga Kristiyano. Wala namang planong pumunta at magtrabaho sa Japan si Lorenzo. Napagbintangan lang ito ng pagpatay sa isang Kastila, kaya’t tumakas ito at sumama sa mga Dominikanong papuntang Japan. Nang mahuli sina Lorenzo at ang mga kasama niyang paring Dominikano, sila’y pinahirapan hanggang mamatay sa paraan na tuluy-tuloy na pagpapainom ng tubig at pagkatapos, pahihigain habang tinatapakan ang tablang nakapatong sa kanilang mga tiyan. Ang huling mga salita ni San Lorenzo ay, “Kung kinakailangan,ibibigay ko sa Panginoon ng isang libong beses ang buhay kong ito.”
Bilang panghuling pagpupugay sa mga martir at biktima ng bomba atomika, muli nating dinalaw ang Hiroshima Peace Memorial. Tahimik kaming naglakad, nagnilay at nanalangin habang tinitingnan ang mga bronseng iskulura.
Bagama’t mahigit isandaan at apatnapung libo ang namatay sa pagsabog ng bomba atomika sa Hiroshima, nabuhayan ng kakaibang pananaw, pananampalataya at pagmamalasakit para sa kapayapaan sa buong mundo ang mga nakaligtas at nabuhay.
Sa isang bahagi ng Hiroshima Peace Memorial, natagpuan ko ang kakaibang istatwang bronse. Makikita ang isang lalaking dinapuan ng dalawang kalapati. Istatwa ito ng makatang si Miekichi Suzuki. Gawa ito ng iskultor na si Katsuzo Entsuba. Dahil sa mga isinulat ni Miekichi siya ay pinagkalooban ng mga parangal at tinawag siyang “Father Children’s Literature (in Japan). Nakakataba ng puso ang isinulat ni Miekichi na mababasa sa bakal na plaka: “I will forever dream, simply as I did in my in my boyhood, and therefore suffer only little”.
Bagama’t naunang isulat ni Miekichi, ilang dekada pa bago sumabog ang bombang atomika sa Hiroshima, nananatiling buhay ang diwang nangangarap, nagsisikap, nagsasakripisyo para sa pandaigdigang kapayapaan. Mula noon hanggang ngayon, mula sa mga taong malapit sa simbahan o nagmamahal sa bansa at nagmamalasakit sa kapayapaan, mula sa mga martir at mga bayaning nag-alay ng kani-kanilang buhay, tuluy-tuloy ang panaginip at pangarap ng mga taga-Hiroshima na tutulan ang giyera lalo na ang paggamit ng mga armas nukleyar.
Dala-dala ko sa aking pag-uwi ang diwa, pananagutan at kongkretong mga hakbangin tungo sa kapayapaan at sa higit na banal at naglilingkod sa kapwa.
Salamat at mabuhay ang Hiroshima at Nagasaki. Salamat sa kapayapaan. Salamat sa kabanalan ng mga sumusunod kay Kristo.