‘Simbarangayan’, tularan sana ng iba pang parokya

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Apr. 26, 2025

Nasa 15 araw nang walang malay ang barangay captain ng Barangay Bahay Toro sa Project 8, Quezon City. 

Mula ika-5 ng Abril hanggang 20, lumalaban sa ospital ang kapitan del barrio na mahal ng maraming taga-Barangay Bahay Toro. Nakadalawang operasyon na si kapitan at kung anu-ano nang mga ibinibigay na gamot at ‘treatment’ sa kanya para lumakas ito at higit sa lahat, para bumalik ang kanyang ulirat. 

Matindi ang epekto ng stroke na dinanas nito noong hapon ng Abril 5. Mabuti na lang at nasa isang miting siya na malapit sa ospital na pinagdalhan sa kanya. Mula una hanggang huling araw ng kanyang pagkakaospital, kaunti lang ang pinapayagang dumalaw kay kap. At isa ako sa pinapayagan ng mga opisyal ng ospital na dumalaw at dasalan si Kap Jun Ferrer.

Sa hindi inaasahang pagkakataon, bandang alas-3 ng madaling-araw ng Abril 20, Pasko ng Pagkabuhay, tumawag si Charm, ang konsehalang anak ni Kap Jun para ipaalam sa akin na pumanaw na ang kanyang mahal na ama. 

Pagising na rin ako nang tumawag si Charm. Kailangan ko na ring maghanda para sa ‘Salubong’ na gaganapin sa alas-4 ng umaga madaling-araw. Habang naghahanda ako, laman ng isip at puso ko ang Panginoong Hesukristo at ang Kanyang Mahal na Ina at si Kap Jun. 

Napakaganda ng araw ng kanyang pagpanaw. Namatay si Kap Jun sa araw ng muling pagkabuhay ng ating Panginoon. Malungkot man ang buong Barangay Bahay Toro, may tuwang nagpupumilit lusawin ang kalungkutan na humahagupit sa lahat. “Biruin mo, namatay si kap sa araw ng muling pagkabuhay ng ating Panginoon. Mahal talaga ng ating Panginoon si kap.” Ito ang madalas kong naririnig sa buong linggong iyon.

Nang binabalikan natin ang mga nagdaang buwan at ang taong nakasama’t nakatulong si kap sa mga nagdaang sakuna mula bagyo hanggang sunog, maganda ang naging ugnayan ng barangay at simbahan kung kaya’t nabuo at naging matibay ang ‘Simbarangayan’ sa Barangay Bahay Toro. 

Lalo pang tumibay ito nang pumili si Bishop Elias Ayuban, ang bagong obispo ng Diyosesis ng Cubao ng araw ng kanyang pagdalaw sa parokyang pinaglilingkuran ko. Pinili niya ang unang Lunes, Marso 3, 2025. 

Dumating si Obispo Elias bandang alas-6:30 ng umaga. Nagsimula agad ang misa at naroroon si Kap Jun, ang karamihan ng kanyang mga alagad. Makikita ang galak sa mukha ng bagong obispo ng Cubao. At natuwa rin siya sa nabuong magandang ugnayan ng parokya at barangay na sinasagisag ng “Simbarangayan.” 

Nang papaalis na si Obispo Elias, kinausap niya ako at nagbigay ng kuro-kuro aniya, “Maganda ang SimBarangayan ninyo. Sana matularan ito ng lahat ng mga parokya.”

Noon ding gabi ng Linggo, Abril 20, minisahan natin si Kap Jun. Unang araw lang iyon ng oktaba ng Paskuwa kaya mabigat at malalim ang epekto nito sa espiritu o diwa ng misang ipinagdiwang natin noong gabi ng Linggo ng Paskuwa.

Damang-dama ko pa ang malalim na galak at pasasalamat at ng maraming nakiisa noong umaga ng Banal na Salubong. Merong magandang mangyayari sa Barangay Bahay Toro, namatay man ang butihing kapitan, at may mabubuhay na bago sa nasabing barangay.

Unang-una, harinawa matauhan ang maraming taga-Barangay Bahay Toro at maisip nila ang ibig sabihin ng biglang pagkamatay ni Kap Jun.

Pangalawa, alamin at pag-usapan kung anu-ano ang magagandang proyekto na sinimulan ni kapitan at kung paano ito mapagpapatuloy.

Pangatlo, ang pagkakaibigan na naidulot ng pagkabukas naming dalawa ni Kap Jun kaya’t madaling nagkapalagayan ng loob at nagtulungan.

Pang-apat, pag-isipan at seryosohin ang hamon ng “Bagong Pulitika,” serbisyo hindi ayuda, itaas ang dangal hindi sandal sa trapo, tao hindi partido, epektibong plataporma hindi propaganda o pabida lang.

Panglima, palalimin ang tugon ng pakikiisa sa mga maralita sa paglikha ng mga mekanismo ng pakikinig at partisipasyon upang hikayatin din silang mag-ambag sa halip na laging umasa lang.

Pang-anim, palalimin ang bayanihan, pagbubuo at pagpapatatag ng pamayanan na siyang diwa ng ‘Simbarangayan’.

Pampito, palaganapin ang diwa ng indibidwal at kolektibong pananagutan na batayan ng tunay na paglilingkod ninuman maging siya’y opisyal o karaniwang kawani ng barangay.

Pangwalo, magkaroon ng malalim na pagninilay, pag-aaral, panalangin upang makita at matugunan ang hamon ng kamatayan ni Kap Jun sa mismong araw ng pagkabuhay.

Ano ang dapat mamatay sa Barangay Bahay Toro para magkaroon ng bagong buhay, bagong kaayusan, bagong ugnayan sa lahat ng antas ng lugar.

Nawa’y hindi masayang ang iyong nasimulan at ipinangarap kasama ang lahat ng iyong ka-barangay Kap Jun. Paalam at maraming-maraming salamat sa lahat.

Mahal na Araw: Banal na paglalakbay sa loob at labas ng bawat mananampalataya

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Apr. 13, 2025

Lumabas sa front page ng isang pahayagan ang larawan ng isang Hapon na balak maglakbay gamit ang “rickshaw”, sasakyang dalawa ang gulong na hinahatak kadalasan patakbo ng isang tao. 

Balak ni “Gump Suzuki” na maglakbay mula Manila hanggang Davao. Bakit? Para saan? Hindi sinagot ang mga tanong na ito maliban sa “supported ng Department of Tourism” ang “Rickshaw Journey ni Suzuki.”

Para sa turismo, ibang-iba ito sa tinatawag na “Banal na Paglalakbay” na salin sa Pilipino ng salitang Ingles na Pilgrimage.

Simula na ng Banal na Paglalakbay ng bawat Kristiyano ngayong Linggo ng Palaspas.

Mula ngayon hanggang sa susunod na linggo ay mararanasan na ang Banal na Paglalakbay ng Mahal na Araw. 

Mararanasan ng mga Kristiyano ang mahaba, matagal, malayo at sakripisyo at disiplina ng Semana Santa. Hinihingi ng banal na linggong ito ang malalim, taimtim at tunay na pakikiisa natin sa Misteryo Paskuwal: paghihirap, kamatayan at muling pagkabuhay ng Panginoong Hesu-Kristo.

Sa mga nagdaang araw at sa mga darating pa sa bawat parokya ay matutunghayan natin ang iba’t ibang sangkap ng Banal na Paglalakbay.

Una, ang pisikal na paglalakbay na nararanasan sa Visita Iglesia. Noong nakaraang Miyerkules, Abril 9, ginanap ang Visita Iglesia ng Our Lady of Perpetual Help Parish sa Project 8, Quezon City. 

Malayo ang paglalakbay ng mahigit 300 parokyano (7 bus, 45 pasahero ang bawat isa). Dumalaw at nagdasal ang mga peregrino sa mga simbahan ng Manaog, Mangaldan, San Jacinto, Dagupan, Calasiao at Santa Barbara.

Pangalawa, ang mahigit tatlong oras na 14 na istasyon ng krus noong nakaraang Biyernes.

Pangatlo, maikli man ngunit makabuluhang paggunita ng pagpasok ni Kristo sa Jerusalem, ngayong Linggo ng Palaspas. Ang pari ay sasalubungin ng mga parokyanong may hawak na palaspas mula labas hanggang pasukan at looban ng simbahan.

Pang-apat, ang pabasa ng Banal na Pasyon sa Lunes Santo, simula ng alas-4 ng umaga hanggang bandang alas-10 ng gabi. Ang mahabang pag-awit ng kasaysayan ng pasyon ng Panginoon ay paanyaya sa malalim na paglalakbay ng isip, puso, diwa at kaluluwa kasama ang Panginoon sa paggunita sa kanyang paghihirap, mula sa harap ni Pilato hanggang sa mga daan ng Jerusalem, tungo sa kalbaryo na magtatapos sa libingang pinaglagakan kay Hesus.

Panlima, ang Kumpisalang Bayan sa Martes Santo, mula alas-6 ng gabi hanggang makapagkumpisal ang pinakahuling penitente sa loob ng simbahan.

Pang-anim, Liturhiya ng Huwebes Santo, mula Misa ng Krisma (alas-6 ng umaga sa Katedral ng Cubao) hanggang Misa ng Huling Hapunan at Paghuhugas ng Paa ng mga Apostoles at ang paggunita ng Huling Hapunan ni Kristo at ang 12 apostoles sa pamamagitan ng tunay na hapunan ng pari kasama ang napiling gaganap sa 12 apostoles.

Pangpito, ang mga Liturhiya ng Biyernes Santo, mula sa Senakulo ng mga Kabataan sa umaga, ang Siete Palabras mula alas-12 ng tanghali hanggang bago mag-alas-3 ng hapon, ang Liturhiya ng Salita, Pagpupugay sa Krus at ang Komunyon. Bandang alas-5 ng hapon, ang mahabang prusisyon ng mga santo, mula kay Pilato hanggang Santo Entiero at Birhen Dolorosa at ang iba’t ibang mga santong iniingatan ng mga pamayanan na nakalulan sa mga karosa o sasakyan sa gitna ng mahabang prusisyon.

Pangwalo, ang tahimik na umaga ng Itim na Sabado hanggang hapon, na sa buong araw hanggang bandang alas-8 o alas-10 ng gabi, mananahimik ang lahat sa diwa ng panalangin at pagluluksa sa walang tigil na “pagpatay ng tao sa Diyos” sa kanyang karahasan, kasakiman at kamanhiran tungo sa kapwa.

Pangsiyam, ang Sabado de Gloria at ang Misa ng Pagbabasbas at Pagbabalik ng ilaw at galak dahil sa nalalapit na muling mabuhay ang Panginoon.

Pangsampu, ang Salubong ng Ina na masaya’t nagpapasalamat at ang Kanyang Anak na si Hesus na muling nabuhay.

Punung-puno ng mayamang pag-alaala, pagninilay at panalangin ang mga Liturhiya ng Mahal na Araw. Mahaba, malayo, matagal, mahirap ang paglalakbay sa labas at loob ng Mahal na Araw. 

Huwag kalimutan na meron ding “Paskuwa ng Pasyon” ni Inang Kalikasan na walang tigil na pinapahirapan at tila pinapatay ng mga korporasyon na sinusuportahan ng mga walang pakialam na mga pulitiko. Tulad ng nagaganap na pagwasak ng mga bundok ngayon sa Pakil at iba pang karatig na bayan sa Laguna.

Hindi lang sa isang parokya magaganap ang mga gawain at Liturhiya ng Mahal na Araw. Mangyayari ito sa lahat ng parokya sa buong Pilipinas. 

At muling mabubuhay ang malalim na pakikiisa ng lahat ng Kristiyano kay Hesu-Kristo, sa kanyang Misteryo Paskuwal, at muli ring tatatag at tatapang ang bawat Kristiyano na huwag matakot at panghinaang loob na sumunod at tumulad sa Panginoon sa ating personal at kolektibong pagyakap sa ating sarili’t personal na misteryo paskuwal tungo sa pagbabago ng sarili ng bawat mamamayan.

Halalan noon: Pula at itim, kulay ng paghihirap, kagutuman at kamatayan o buhay

ni Fr. Robert Reyes @Kapaayapaan / Patakbo-takbo | Apr. 12, 2025

Isang buwan na lang mula ngayon ang midterm elections 2025. Mangangalahati na ang termino ng Pangulo at tatlong taon na lang para matupad niya ang mga ipinangako nang umupo siya noong Hunyo 2022. 

Parami nang parami at tila parumi nang parumi ang kapaligiran sa mga campaign poster ng mga kandidato na iba’t iba ang laki, kulay at hugis. Paingay nang paingay na rin ang paligid dahil sa sari-saring campaign jingle ng mga kandidato. May saysay ba ang lahat ng ito o pawang pag-aaksaya lang ng pera, lakas at panahon?

Magkanong pera ang literal na itinatapon ng mga kandidato sa milyun-milyong posters na kinakabit ng mga volunteer kung saan-saan? Hindi ba’t marami sa mga poster ang malalaglag, mababasa, masisira o sisirain bago pa dumating ang araw ng halalan?

Maraming nagsasabi sa akin na hindi na sila boboto sa anumang halalan. Bakit? Dahil anumang pangangampanya para sa palagay mong matitinong kandidato ay mabilis maglaho sa usok o sa alapaap. Bakit na naman? Dahil ba’t wala nang kuwenta at saysay ang mga eleksyon kung merong nangyayaring “magic” sa labas, paligid, etc. ng Comelec? 

Hindi problema ang mga lugar na nakikita. Problema ang mga ito na tago, lihim, digital at virtual. Paano makikita ang nangyayari sa loob ng mga makina, sa bawat automated counting machines (ACM), at sa transmission lines mula sa mga ACM tungo sa transparency server ng Comelec na lilitaw at gagamitin sa araw at gabi ng eleksyon.

Ito ang paulit-ulit na ipinapaliwanag ni General Eliseo Rio noon pang bago, habang at pagkatapos ng presidential election noong Mayo 2022. At sa mga nagdaang buwan, idinagdag pa ng batang abogadong si Atty. Respicio ang mga posibleng mangyari kung nakakonekta sa internet ang mga ACM bago, habang at pagkatapos ng halalan.

Anong silbi ng mga watcher, maging ng partisan watchers ng mga kandidato o ng mga volunteer watcher na kinikilala (accredited) ng Comelec kung wala nang nakikita ang mga ito? Anong babantayan nila kung ang buong proseso maliban sa pagsusulat o pag-iitim ng gilid ng ibinotong kandidato ay magaganap na sa loob ng ACM? 

Baka maulit na naman ang mahiwagang transmission mula umaga hanggang gabi noong Mayo 2022. Kagulat-gulat at imposible ang lamang ng 20 milyon sa unang oras pagsara ng mga presinto, sabi ng computer experts.  

Anong silbi rin ng Comelec kung lahat ng sumbong ay hindi nito agad inaaksyunan tulad ng mga itinapon na ballot boxes kung saan-saan at ang hamon ni General Ely Rio na payagan silang buksan ang ilang ballot boxes sa Santo Tomas, Batangas para maihambing ang bilang ng laman nitong boto sa ipinadalang bilang ng mga ACM sa transparency server sa UST. 

Naghain na rin ng petisyon sina General Rio sa Korte Suprema na pilitin (compel) ang Comelec na buksan at hayaang pag-aralan at ihambing ang laman ng ilang ballot boxes sa Santo Tomas sa nai-transmit na boto sa transparency server sa UST.

Para sa Comelec kulay itim ang halos lahat ng reklamo tungkol sa nakaraang eleksyon ng Mayo 2022, at para naman sa marami, hindi itim ang kulay ng reklamo tungkol sa eleksyon. Ang itim ay ang tingin ng Comelec sa reklamo samantala dapat lang walang reklamo para paniwalaan at pagkatiwalaan sila ng taumbayan.

Itim at pula naman ang kulay ng Mahal na Araw. Itim dahil puno ng malisya ang pananaw ng mga Pariseo at ang taumbayan na nililinlang at ginagamit ng mga ito laban kay Kristo. Ngunit pula o kulay dugo rin ang kulay ng Mahal na Araw sapagkat pinaiitim at pinalalabo ng panlilinlang at panggogoyo ng mga Escriba at Pariseo (itim) at sa kamatayan (pula) ni Kristo humantong ito.

Hindi lang itim ang kulay ng mga halalan sa ating bansa, kulay pula rin ito dahil kung nananalo o ipinapanalo ang hindi dapat manalo, ikamamatay ito ng maraming mamamayan. Kung maling kandidato ang manalo o ipanalo, ikahihirap at ikamamatay ito ng maraming hirap na sa buhay. Kaya’t ganoon na lang kababaw ang tingin sa eleksyon ng marami lalo na ng mahihirap nating kababayan: “Pare-pareho rin naman ang nananalo. Hindi naman tayo ang dahilan ng kanilang pagtakbo. Sarili lang nila ang dahilan ng pagkandidato at pag-upo sa puwesto. Kaya’t pakinabangan natin lahat silang tumatakbo at gamit ang sari-saring “ayuda” para makuha ang aming boto at suporta. Ngunit kailangan pa ba namin pag-aksayahan ng lakas at panahon ang lahat ng ito?”

Hindi naman bumubuhay kundi nakamamatay ang pulitika kaya’t pakinabangan na lang natin sila habang meron tayong makukuha dahil pagkatapos ng kampanya, simula na ng pigaan. Wala nang mag-aayuda. 

Magsisimula na ang gutom at kahirapan, dadaloy ang pawis at dugo tulad noong unang mga banal na araw, at itim na ulap, tinatakpan ang kinukubling araw.

Kulay nga ng Semana Santa noon, kulay din ng halalan ngayon, puting hinaluan ng itim ng kalituhan at karuwagan, at pula ng paghihirap at kamatayan.