Karapatan ng anak na mabigyan ng tamang sustento ng mga magulang

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | June 15, 2025

Madalas tayong makatanggap ng mga tanong sa ating Facebook Live Program na Persida Acosta’s Legal Advice o #PALA tungkol sa karapatan ng mga anak na tumanggap ng suporta. Malimit kasi na nangyayari na kapag ang mga magulang ng isang bata ay nagkaroon ng hindi pagkakaunawaan at magkahiwalay, ang anak na nasa kanilang pagitan ang tatanggap ng latay ng nasirang relasyon. 

Subalit ang lahat ng mga magulang ay dapat na maunawaan na ang relasyon nila sa kanilang mga anak ay hindi napuputol sa araw na humiwalay na sila sa kanilang karelasyon o asawa. Nananatili ang relasyon nila sa kanilang mga supling anuman ang nangyari sa pagitan nilang magsing-irog. Bunsod ng maraming mga tanong sa aspetong sustento at suporta, aming ilalahad ang batayan ng obligasyon ng isang magulang na magbigay ng suporta at ang karapatan ng isang anak na mabigyan ng sustento para sa kanyang mga pangunahing pangangailangan.  

Ang isang anak, lehitimo man ito o hindi, ay maaaring humingi mula sa kanyang ama ng sustento. Ito ay nakapaloob sa Articles 194 at 195 ng Family Code of the Philippines. Nakasaad sa mga nasabing probisyon ng batas na ang suporta ay binubuo ng lahat ng bagay na importante at kinakailangan upang mabuhay ang isang tao. Bahagi ng suporta ang damit, tirahan, makakain, at mga gastusin para sa pag-aaral at medikal na pangangailangan. Ang nasabing suporta ay maaaring hilingin sa taong may obligasyong ibigay ito sa oras na kinakailangan ito ng taong kailangan ng suporta. 

Hindi nakasaad sa batas ang halaga ng suporta na maaaring hilingin sapagkat, sang-ayon sa batas, ang halaga ng suporta ay naaayon sa kakayahan ng magbibigay at sa pangangailangan ng taong humihiling nito. Kadalasan ang husgado ang nagtatalaga kung magkano ang sapat na suporta para sa isang bata.

Ang paghingi ng suporta ay maaaring gawin sa dalawang paraan: judicial o extrajudicial. Judicial kung magsasampa ng kaso sa husgado ang isang tao para makahingi ng suporta sang-ayon sa kung ano ang isinasaad ng batas. Maliwanag sa pamamaraan na ito na magkakaroon ng paglilitis bago maibigay ang naaangkop na halaga ng suporta. Ang husgado ang magtatalaga sa halaga at sa kung papaanong paraan maipagkakaloob ang nasabing suporta sa nangangailangan nito. Extrajudicial naman kapag walang husgadong mamamagitan para makahingi ng suporta. Sa puntong ito, ang magkabilang partido ay pagkakasunduan ang halaga ng suporta sa pamamagitan ng kanilang pag-uusap. 

Sa mga pagkakataong ito, mas maigi pa rin na subukan muna ng bawat panig na pag-usapan ang usapin ukol sa pagbibigay ng suporta sa kanilang anak. Maaaring sa pag-uusap humiling ng halaga ng sustento para maiwasan ang isang mahabang usaping legal. Kapag nagkaroon ng kasunduan at hindi tumugon ang taong dapat magbigay ng sustento ayon sa kung ano ang nakasaad sa kasunduan, maaaring magpadala ng isang pormal na sulat na humihiling na tuparin ang obligasyong nakasaad sa kasunduan. Kung hindi pa rin tutugon ito ay maaari nang magsampa ng kaso sa husgado. Ang asuntong ito ay isinasampa sa pamamagitan ng isang Petition for Support na inihahain sa regional trial court na gumaganap bilang family court.

Ang halaga ng suporta na igagawad ng husgado ay sang-ayon sa pangangailangan ng taong kailangan ng suporta at kapasidad ng magbibigay ng suporta, at maaari ring ipag-utos ng husgado na kaltasin sa sahod ng magulang na magbibigay ng suporta. (Section 12, A.M. No. 21-03-02-SC)

Bilang panghuli, nais ipabatid ng inyong lingkod, na hindi lamang ang ama ang may obligasyon na magbigay ng sustento. Maging ang ina rin ay may obligasyon na magbigay ng sustento sa kanyang anak. Ang halaga nito ay sa abot ng kanyang kakayanan dahilan sa hindi naman tayo puwedeng magbigay nang higit sa ating kakayanan. Nakasaad din sa batas na ang kapasidad na magbigay ng sustento ay ayon sa kung ano lamang ang kanyang kinikita.

Hustisya para sa newborn na paulit-ulit nawalan ng heartbeat dahil sa naiwang tourniquet sa braso!

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Daing mula sa hukay | August 26, 2022

Ang premature na mga batang isinilang ay pinagyayaman at isinasailalim sa medical supportive care tulad ng paglalagay sa incubator, patuloy na pagmo-monitor ng kanyang vital signs at iba pang tulad na pangangailagang medikal. Kasabay nito ang walang katumbas na pagmamahal ng mga magulang na nagbibigay ng init at nagpapalago sa sinisintang supling. Ang premature na sanggol na si Dwayne Aizen Dungca Carabeo ay buong init na niyakap ng pagmamahal at aktuwal na pag-aaruga ng kanyang mga magulang na sina Gng. Airine R. Dungca at G. Angelito E. Carabeo ng Silang, Cavite. Buong pananabik nilang hinintay ang paglabas ni Baby Aizen sa ospital, ngunit ang sumalubong sa kanila ay ang malamig nitong bangkay.

Si Baby Aizen ay ipinanganak noong Hulyo 11, 2022 at namatay noong Hulyo 31, 2022. Siya ay 20 araw pa lamang na naipapanganak nang bawian ng buhay sa isang ospital sa Trece Martires City, Cavite. Ayon sa Death Certificate, ang kanyang Cause of Death ay: Immediate: (Hypoxicischemic Encephalopthy Sec. to Aspiration); Antecedent: (Disseminated Intravascular Coagulopathy); Underlying Cause) Sepsis of the Newborn, Prematurity 33 weeks).

Noong Hulyo 11, 2022, isa si Baby Aizen sa kambal na ipinanganak ni Gng. Airine. Ang kanyang kakambal ay si Dwayne Angelo o Baby Dwayne. Narinig ni Gng. Airine na umiyak ang kanyang kambal. Aniya, “Malulusog silang lumabas, bagama’t sila ay premature.” Dahil premature ang kambal, sila ay inilagay sa incubator. Isinailalim sila sa iba’t ibang klase ng laboratory examinations at nanatili sa Neonatal Intensive Care Unit (NICU) para sa constant monitoring. Noong Hulyo 13, 2022, nakalabas ng ospital si Gng. Airine, habang naiwan du’n sina Baby Angelo at Baby Aizen. Noong Hulyo 14, 2022, dahil mataas ang bill ng kambal, sinabihan ang mag-asawang Carabeo ng pediatrician na maaari na silang i-transfer sa ibang ospital dahil kaya na nila nang walang incubator; malalakas na diumano ang katawan nila. Dahil dito, inilipat na sila ng ospital. Kinuhanan sila ng dugo sa emergency room at nang naayos na ang kanilang admission, inilagay sila sa isang kuwarto na ginawang isolation room nila. Isinailalim sila sa Phototherapy at kinabitan ng monitors ang kanilang heartbeat at oxygen. Habang sila ay isinasailalim sa Phototherapy, sila ay walang damit at nakasuot lamang ng diaper at cover sa kanilang mga mata. Narito ang ilan pang detalye sa mga nangyari kay Baby Aizen sa nasabing ospital na nauwi sa kalunos-lunos niyang kalagayan dulot ng pagkakaiwan ng tourniquet sa kanyang braso at humantong sa walang kasimpait niyang kamatayan:

• Hulyo 18, 2022 - Noong umaga ay itinigil na ang Phototherapy, inalis na rin ang monitors na nakakabit sa kambal at pinadamitan na sila. Si Gng. Airine ang nagdamit sa kambal dahil siya rin ang nagbabantay sa kanila. Bandang alas-12:30 ng tanghali, sinabihan sila ng doktor na tatanggalan ng pusod ang kambal. Matapos itong gawin, sinabihan niya ang mga Carabeo na kukunan ng blood samples ang kambal.

Nakakuha agad ng sample kay Baby Angelo, subalit kay Baby Aizen ay medyo nahirapan siya dahil ilang beses niya itong tinurukan sa iba’t ibang parte ng katawan. Matapos ang humigit-kumulang isa’t kalahating oras, dahil hindi pa rin siya nakakuha ng kailangan niyang blood sample, tinawag niya ang isa pang doktor upang tulungan siya, subalit hindi pa rin nila ito nagawa. Dahil nanlalambot na si Baby Aizen, iyak nang iyak at hindi pa rin sila nakakuha ng dugo, sinabihan na ang mga Carabeo na kinabukasan na lang ito gagawin.

• Hulyo 19, 2022 - Noong titimbangin na ang kambal, nakita ni Gng. Airine nang inalisan niya ng damit si Baby Aizen na mayroong tali sa kaliwang braso niya at namamaga na ito. Nakita rin ng isang nurse, nurse assistant at doktor ang naiwang tali sa braso ni Baby Aizen. Inalis ng nurse assistant ang tali nang sabihan siya ng nurse na tanggalin ito. Nang naihiga na si Baby Aizen, sinabihan pa si Gng. Airene ng isang doktor na ang premature babies ay prone sa pasa, pero sinagot niya na hindi ito pasa lamang kundi dahil sa naiwanang tali sa braso niya na tumagal nang napakahabang oras.

• Hulyo 20, 2022 - Dahil sa nangyaring ito, nag-file ng reklamo sa ospital ang mag-asawang Carabeo. Kinausap sila ng apat na doktor at sinabihan sila na bibigyan nang agaran at patas na imbestigasyon ang insidente. Tinanong sila ng nasabing mga doktor kung ano ang gusto nilang mangyari at sinabi nila na pagalingin nila si Baby Aizen at i-update sila sa kanilang reklamo. Sa kasamaang-palad, anang mag-asawa, hindi nila tinugunan ang naturang reklamo. Dagdag pa nila, “Binigyan nila kami ng surgeon na magbabantay at manggagamot sa braso ni Baby Aizen. Sinabihan kami ng doktor na oobserbahan nila si Baby Aizen nang 24-48 hours. Habang inoobserbahan nila si Baby Aizen, nilagyan lamang nila ng gasa at antibiotics, wala naman na silang ginawang iba. Kapag tinatanong namin sila kung ano na ang kalagayan ni Baby Aizen, palagi nilang sinasabi na okay lang siya. Lumipas ng isang linggo, wala pa rin silang klarong diagnosis sa braso ni Baby Aizen. Mula nang namaga ang kanyang braso, hindi na siya masyadong malikot at naging matamlay na siya.”

• Hulyo 27, 2022 - Isinailalim siya sa cut-down procedure. Hahanapan diumano nila ng mas malaking ugat kung saan ikakabit ang kanyang swero. Idinaan lahat sa leeg ni Baby Aizen ang kanyang swero pati ang kanyang mga antibiotics. Nang ginawa nila ito, napansin ni Mang Angelito na umiikot ang mga mata ni Baby Aizen noong nagpaalam ang ama sa kanyang sanggol na mauuna na niyang iuwi si Baby Angelo sa bahay. Sa pag-aakalang bunga lamang ito ng mga gamot na ibinibigay sa kanya, hindi na sinabi ni Mang Angelito sa doktor ang kanyang nakita.

• Hulyo 28, 2022 - Matapos siyang painumin ng gatas ng nurse, nagsuka si Baby Angelo at nanginginig naman ang buong katawan ni Baby Aizen. Tumawag si Gng. Airine ng nurse, pero pagkalipas ng isang oras, saka lamang may dumating na nurse at tiningnan lang niya si Baby Aizen. Nang sinabi niya sa ospital na hirap na huminga si Baby Aizen, saka pa lang may tumawag ng doktor. Pagdating ng doktor, nag-suction siya dahil baka diumano may bumara sa lalamunan ni Baby Aizen. Sinabihan nila si Gng. Airene na mataas ang sugar level ni Baby Aizen at nilagyan siya ng oxygen dahil nahihirapan siyang huminga. Subalit hirap pa rin siyang huminga, kaya muling tinawag ni Gng. Airene ang doktor. Inalis ng huli ang oxygen sa ilong ng sanggol at naglagay na lamang sila ng karton para maihipan ang oxygen sa kanyang ilong. Bandang alas-7:00 ng umaga, nang nag-rounds ang doktor, sinabihan niya si Gng. Airene na wala diumanong heartbeat si Baby Aizen kaya ire-revive nila ito. Isinailalim siya sa CPR at nag-inject sila ng gamot para magkaroon siya ng heartbeat. Matapos ang tatlong subok ay bumalik ang heartbeat ni Baby Aizen;

Nang naibalik ang kanyang heartbeat, tuloy-tuloy ang kanyang seizure. Matapos nito, may mga inilagay nang apparatus sa kanya. Nang tinanong ng mag-asawang Carabeo kung bakit tuloy-tuloy ang seizure niya, ang sagot lang sa kanila ay epekto ito ng pagkawala ng heartbeat niya. Ang sabi sa ospital ay inilagay na nila sa maximum level ang mga gamot na ibinibigay kay Baby Aizen. Pagdating ng alas-7:00 ng gabi, nawala ang seizure niya. Pinabili nila si Mang Angelito ng fresh frozen plasma para maisalin diumano kay Baby Aizen at naisagawa ito.

• Hulyo 29, 2022 - Sinalinan ulit si Baby Aizen ng red blood cell. Matapos nito, sasalinan diumano siya ng anim na bags ng platelet, na nagawa naman. Tumitigil-tigil na ang kanyang heartbeat at nare-revive lamang siya.

• Hulyo 30, 2022 - Sinuri ng sarili nilang pediatrician ang kambal. Tiningnan niya ang heartbeat ni Baby Aizen at sinabi niya na tumigil ulit ang heartbeat niya at na-revive naman nila. Matapos maibalik ang heartbeat ni Baby Aizen, dinagdagan na naman siya ng apparatus at marami nang nakakabit sa kanya. Maya’t maya ay mino-monitor nila ang kanyang heartbeat.

Bandang ala-1:30 ng hapon, may kumausap sa mag-asawang Carabeo at sinabihan sila na hindi na diumano nagre-response ang mga mata ni Baby Aizen at hindi na rin tinatanggap ng kanyang katawan ang mga gamot na ibinibigay sa kanya. May mga sintomas na diumano na brain dead si Baby Aizen at ang oxygen niya ay nakadepende na lamang sa makina na nakakabit sa kanya. Ang naging kasagutan ng mag-asawang Carabeo na kapag talagang tumigil na ang kanyang heartbeat at wala na ring pag-asa na magising pa siya ay hindi na nila pabibigyan pa ng gamot na pampatibok ng puso. Sinabi nila ‘yun dahil naaawa na sila sa kalagayan ni Baby Aizen. Magang-maga na ang katawan niya sa dami ng isinasaksak sa kanya.

• Hulyo 31, 2022, alas-9:30 ng umaga - Muling huminto ang heartbeat ni Baby Aizen. Tinanong nila ang mga magulang nito kung papayag pa silang bigyan siya ng gamot pampatibok ng puso, pero sinabi nila na huwag na dahil kawawa si Baby Aizen. Noong araw na ‘yun, pumanaw na siya.

Matinding kalungkutan ang bumalot sa puso ng mag-asawang Carabeo, ngunit ang dibdib nilang ito na punumpuno ng pagmamahal sa kanilang kambal ay humihiyaw ng katarungan para kay Baby Aizen. Buong-buo ang kanilang loob na ilaban ang kaso ni Baby Aizen at naging instrumento ang programang #PALA (Persida Acosta’s Legal Advice) ng inyong lingkod. Kasabay ng ating pagtugon sa kanilang hiling na libreng serbisyo-legal, ang tugon din ng PAO Forensic Laboratory Division (FLD) para sa hiling nilang forensic examination sa mga labi ni Baby Aizen. Malinaw ang sinabi ng Director ng PAO-FLD na si Dr./Atty. Erwin P. Erfe, “Maliwanag sa forensic investigation ng PAO na ang naiwang tourniquet sa braso ng bata ang naging sanhi ng pagkabulok ng kamay, pagkalat ng infection, at multiple organ failure sa sanggol.”

Sa harap ng walang buhay na si Baby Aizen at kanyang mga magulang, aking binitiwan ang pangako ng hustisya para sa mga Carabeo. Isang pangakong bibigyan namin ng hustisya ang kanyang sinapit. Ito ay pangakong aming itinataguyod ang katuparan sa legal na pamamaraan.

Si Goma ang leading man… ATTY. ACOSTA, SI DAWN ANG GUSTONG GUMANAP SA LIFE STORY NIYA

ni Janiz Navida @Showbiz Special | December 19, 2021

Excited kami sa in-announce ni Public Attorney's Office (PAO) Chief Atty. Persida Rueda-Acosta sa ibinigay niyang thanksgiving party for the members of PMPC at ilang close sa kanyang press people last Thursday na ginanap sa kanyang opisina.

Ibinalita kasi ni PAO Chief na gagawin daw movie ang kanyang life story at mukhang may production outfit nang naghahanda para rito.

Pero dahil pandemic pa raw, baka mga next year na masimulan ang movie, kapag mas maluwag na ang sitwasyon.

Ang daming pangalan na nabanggit ni Atty. Persida nang tanungin namin kung sino ang mga gusto niyang gumanap bilang siya sa kanyang biopic.

Nandiyan sina Bea Alonzo, Bela Padilla, Marian Rivera, Congw. Vilma Santos-Recto, Superstar Nora Aunor, pero mukhang pinaka-bet niya si Ms. Dawn Zulueta na favorite actress pala niya, lalo't ang magiging love interest nito para gumanap na asawa niya ay si Ormoc Mayor Richard Gomez.

'Pag nagkataon, ang gandang material ng biopic ni Atty. Persida para sa pagbabalik ni Dawn sa paggawa ng movies after the pandemic.

Samantala, kahit ang dami-daming kasong hawak ng PAO tulad ng citizenship ni Walter Manuel F. Prescott na tinututukan ngayon ni Chief Acosta dahil sa awa sa ipinade-deport nating kababayan, hindi nagpapabaya ang masipag na head ng Public Attorney's Office at nilawakan pa ang pagbibigay ng serbisyo sa mga kababayan nating nangangailangan.

Kaya ang kanyang Persida Acosta's Legal Advice #PALA LIVE SHOW na napapanood sa Facebook page ni Atty. Acosta tuwing Biyernes, at 2 to 3 PM ay mas pinalakas, mas pinatindi at mas pinaganda sa Season 2 nito na nagsimula na uling umere nu'ng Dec. 3.

More or less ay nasa 2 million ang followers ni Atty. Persida sa kanyang #PALA LIVE SHOW at karamihan dito ay mga kababayan nating OFWs na may mga katanungang legal.

Kaya naman, malaking tulong ang naibibigay ng naturang show lalo na sa mga Pinoy na hindi na makapunta mismo sa opisina ng PAO.

Kaya hindi na kami magtataka na kapag nag-decide talagang tumakbong senador si PAO Chief Atty. Persida Acosta ay mananalo siya lalo't 13 million Filipinos ang kliyente at natutulungan ngayon ng kanilang ahensiya.