top of page
Search

Mga dekalidad na local universities at colleges, isinusulong

  • BULGAR
  • Oct 23

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | October 23, 2025



Win Tayong Lahat ni Win Gatchalian


Sa ginanap na pagdinig ng Commission on Higher Education (CHED) kamakailan, binigyang-diin ng inyong lingkod na simula 2012, lumalago ng average na 10% ang enrollment sa mga local universities at colleges (LUCs). Noong Academic Year (AY) 2012-2013, meron lamang naitalang 201,124 na mga mag-aaral sa mga LUCs.


Pagdating ng AY 2023-2024, dumoble ang bilang at umabot sa 498,080. Kung susuriin natin ang datos, lumalabas na ang enrollment sa mga LUCs ang maituturing na pinakamabilis sa mga higher education institutions (HEIs) sa bansa.


Malaki ang paniniwala ng inyong lingkod sa mahalagang papel ng mga LUCs sa paghahatid ng abot-kaya at dekalidad na edukasyon. Natutulungan ng mga LUCs ang ating mga nangangailangang kababayan na makapag-aral sa kolehiyo. Mahalaga rin ang kanilang papel sa pagresolba ng jobs-skills mismatch. 


At dahil nag-uulat ang mga LUCs sa mga LGUs na nagtatag sa kanila, mas mabilis silang rumesponde sa mga lokal na sitwasyon at pangangailangan para sa mga skilled professionals na kailangan ng mga LGU.Nahihikayat din ang ating mga LGUs na magpatayo ng mga LUCs dahil sa programang libreng kolehiyo ng pamahalaan.


Upang maging benepisyaryo ang ating mga LUCs ng libreng kolehiyo, kinakailangang magkaroon sila ng ‘institutional recognition’ mula sa Commission on Higher Education (CHED).Ngunit lumalabas na 60% lamang ng 174 LUCs ang may ‘institutional recognition’ mula sa CHED. Hindi lang ito sagabal sa kanilang pagiging bahagi ng libreng kolehiyo ng pamahalaan.


Nangangahulugan din ito na hindi angkop sa mga pamantayan ng CHED ang mga kursong inaalok ng mga LUCs. Nakakabahala ito, lalo na para sa mga mag-aaral na kinakailangang kumuha ng licensure o board examinations.


Kung ang isang mag-aaral ay nagtapos sa isang LUC na walang ‘institutional recognition’ mula sa CHED, hindi siya maaaring kumuha ng board exams. Masasayang ang hindi bababa sa apat na taong kanyang ginugol upang magkaroon ng lisensya bilang isang propesyonal.Kaya naman hinimok natin ang CHED na maghigpit sa mga LUCs na nag-aalok ng mga programang walang certificate of program compliance.


Iminungkahi natin ang pagkakaroon ng negative list upang hindi mahikayat ang mga mag-aaral na mag-enroll sa mga programang ito.Bagama’t maaaring i-phase-out ng CHED ang mga programang hindi sumusunod sa kanilang mga pamantayan, iminumungkahi rin natin sa Komisyon na tulungan nila ang mga LUCs na iangat ang kalidad ng kanilang mga programa at magkaroon ng ‘institutional recognition.


’Upang lalo pa nating mapatatag ang ating mga LUCs, inihain din natin ang Local Colleges and Colleges Governance Act (Senate Bill No. 623). Layon ng panukalang batas ang pagkakaroon ng mga pamantayan para sa pagtatag, pagpapatakbo, at pamamahala ng mga LUCs.


Sa ilalim ng panukalang batas, nais din nating tiyakin na makikinabang ang ating mga LUCs sa programang libreng kolehiyo.Ito lamang ang ilan sa mga hakbang na isinusulong natin upang maiangat ang kalidad ng mga LUCs sa ating bansa. Kung matitiyak nating mahusay ang ating mga LUCs, maihahatid natin sa mas maraming mga kabataan ang abot-kaya at dekalidad na edukasyon. 


May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

 
 

Child development center, mahalagang ipatayo sa bawat barangay

  • BULGAR
  • Oct 21

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | October 21, 2025



Win Tayong Lahat ni Win Gatchalian


Child development center (CDC) sa bawat barangay. Ito ang pinatitiyak natin sa Department of the Interior and Local Government (DILG) noong nagkaroon tayo ng pagdinig sa kanilang panukalang budget para sa taong 2026.


Mahalaga ang pagkakaroon ng CDC upang maparami pa natin ang bilang ng mga batang naka-enroll sa mga programa at serbisyo para sa Early Childhood Care and Development (ECCD). Saklaw ng ECCD System ang kabuuan ng mga programang may kinalaman sa kalusugan, nutrisyon, early childhood education, social services development programs, at iba pang mga programa at serbisyo para sa mga batang wala pang limang taong gulang upang magkaroon sila ng matatag na pundasyon.


Batay sa nakalap nating datos, 3,810 barangay sa bansa ang wala pang CDC. Lumalabas din sa datos na 30% lamang ng 4.5 milyong batang may edad tatlo at apat ang kasalukuyang naka-enroll sa mga programa at serbisyo ng ECCD. 


Mahalaga ang papel ng DILG sa pagkamit natin ng layuning makapagpatayo ng CDC sa bawat barangay. Kung babalikan natin ang Early Childhood Care and Development System Act (Republic Act No. 12199) na isinulong ng inyong lingkod, nakasaad doon na ang secretary ng DILG ang magsisilbing ex-officio co-chairperson for Local Government Mobilization and Overall Implementation.


Itinakda ng batas ang mandatong ito sa DILG dahil ang ating mga local government units (LGUs) ang magiging responsable sa pagpapatupad ng mga programa at serbisyo para sa ECCD. 


Kabilang sa mga magiging tungkulin ng mga LGUs ang probisyon ng mga pasilidad at mga resources para sa epektibong paghahatid ng mga programa at serbisyong may kinalaman sa ECCD. Magiging mandato rin sa mga LGUs ang paglikha ng plantilla positions para sa mga Child Development Workers (CDWs) at Child Development Teachers (CDTs), pati ang pagtiyak na may isang CDC sa bawat barangay.


May mga hakbang na tayong nasimulan upang matiyak na magkakaroon ng CDC ang bawat barangay. Matatandaan na noong nakaraang Mayo, P1 bilyon mula sa Local Government Support Fund (LGSF) ang binigay sa 328 na mga low-income LGUs upang magkaroon ng mga CDC ang kanilang mga barangay. Ikinagalak natin ang hakbang na ito lalo na’t naaayon ito sa ating panukalang probisyon na naging bahagi rin ng Republic Act No. 12199: na pahintulutan ang paggamit ng LGSF sa pagpapatayo ng mga CDCs sa mga fourth at fifth-class municipalities.


Bagama’t malaking hakbang ang paglalaan ng pondo para sa mga munisipalidad na ito, kailangang ipagpatuloy natin ang ating pagsisikap hanggang magkaroon ang bawat barangay ng CDC. Kung magagawa natin ito, maaabot natin ang bawat batang wala pang limang taong gulang at mabibigyan natin sila ng mas matatag na pundasyon upang magtagumpay.


May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

 
 

Ayuda, ibigay sa mga kuwalipikadong benepisyaryong magsasaka

  • BULGAR
  • Oct 16

ni Kuya Win Gatchalian @Win Tayong Lahat | October 16, 2025



Win Tayong Lahat ni Win Gatchalian


Sa isinagawang pagdinig ng Department of Agriculture (DA) at mga kalakip nitong ahensya, pinuna ng inyong lingkod na hindi kuwalipikado ang 58,000 na mga naitalang benepisyaryo ng Rice Farmers Financial Assistance (RFFA).Batay ito sa ulat ng Commission on Audit (COA) para sa taong 2024. Ayon sa komisyon, hindi mga magsasaka ang mga benepisyaryong ito mula sa pitong rehiyon. Dagdag pa ng komisyon, hindi rin sila rehistrado sa Registry System for Basic Sectors in Agriculture (RSBSA). Laman ng RSBSA ang impormasyon mula sa mga magsasaka, farm laborers, mga mangingisda, at agri-youth. Nagsisilbi itong mekanismo para sa pagtatarget ng mga programa at serbisyo ng mga programa kagaya ng RFFA.


Nakakabahala ito lalo na’t layon ng RFFA na bigyan ng tulong pinansyal ang ating mga maliliit na magsasaka. Batay sa ating pagsusuri, katumbas ng P293 milyon ang halagang ipinamahagi sa 58,000 na mga benepisyaryong hindi naman kuwalipikadong maging bahagi ng programa. Kung naipamahagi lamang sana ng tama ang naturang halaga, humigit-kumulang 58,000 na mga magsasaka sana ang natulungan natin. Sa halip, P293 milyon ang nasayang.


Marami tayong tulong na ipinapaabot sa ating mga magsasaka para sa krudo, fertilizer, seedlings, conditional cash transfer, crop insurance, at iba pa. Ngunit ang hamon sa atin ngayon ay kung paano natin matitiyak na nakakarating ang mga tulong na ito sa mga magsasakang higit na nangangailangan sa kanila.


Kaya naman sa ating naging talakayan kasama ang DA, binigyang-diin natin kung gaano kahalaga ang RSBSA. Iminungkahi natin ang pakikipagtulungan sa Philippine Statistics Authority (PSA) upang matiyak na wasto ang ating datos. 


Sa ginawa nating pagdinig, pinuna rin ng inyong lingkod na hindi tugma ang datos ng RSBSA at ng PSA. Kung merong 13.5 milyon na mga magsasaka sa RSBSA, meron namang 7.4 milyon sa 2022 Census of Agriculture and Fisheries. Para sa inyong lingkod, hindi lang dapat irehistro ang mga magsasakang benepisyaryo sa RSBSA. Kailangang tiyakin din natin na ang datos sa RSBSA ay nakaugnay din sa ating National ID.


Kaya sa gagawing talakayan ng panukalang pondo ng DA sa plenaryo, aasahan natin na may mga tiyak na hakbang silang gagawin upang tugunan ang isyung ito.


Sa ating mga kababayan, patuloy nating tutukan ang mga talakayan sa panukalang 2026 national budget. Maaari ninyong isumite sa Budget Transparency Portal ng Senado ang inyong mga pagsusuri at mga panukala. Pakikinggan namin ang mga ito upang matiyak natin na magagamit sa tama ang buwis na ating binabayaran.


May katanungan ka ba, reklamo o naisihingi ng tulong? Sumulat sa WIN TAYONG LAHAT ni Kuya Win Gatchalian, BULGAR Bldg., 538 QuezonAve., Quezon City

 
 
RECOMMENDED
bottom of page