Disenyo ng footbridge, pedestrian lane, dapat safe

ni Ryan Sison @Boses | June 6, 2025

Sa bawat proyektong nais isagawa ng gobyerno, dapat kalakip ang layuning makabubuti para sa mga mamamayan gaya ng pagtatayo ng mga imprastruktura, mga gusali at mga daan, kabilang na rito ang mga pedestrian lane at footbridge. Ang masaklap lang ay may pagkakataong natapos na proyekto pero sa halip na makatulong ay naging pabigat pa ito sa marami.

Kaya marahil, napagdesisyunan ang pagbaklas ng isang overpass upang iwasto ang matagal nang tila kapabayaan sa urban planning ng mga opisyal. 

Ito ang naging sentro ng usapin matapos ipag-utos ni Pangulong Ferdinand Marcos, Jr. ang pagpapagiba ng tinaguriang “Mt. Kamuning Footbridge” sa Quezon City — isang matarik at mapanganib na tawiran na inulan ng batikos, memes, at biro mula sa publiko. 

Ayon kay Department of Transportation (DOTr) Secretary Vince Dizon, sinabi ng Pangulo na hindi katanggap-tanggap ang kasalukuyang disenyo ng naturang footbridge, na aniya’y tila pasakit sa mga commuter at pedestrian. 

Ang overpass, na may taas na katumbas ng apat hanggang limang palapag ng gusali, ay naging simbolo ng malasakit-libre at kotse-sentrik na urban development. 

Sa halip na makatulong, ito’y naging hadlang sa ligtas at maayos na pagtawid ng mga indibidwal. Hindi lang ito may problema sa disenyo dahil delikado ito sa gabi, madulas kapag umuulan, at kahit na sinabing “ligtas” ng mga opisyal, ay umuga ito sa mismong pag-inspeksyon ni Dizon.

Maging ang isang Dutch consul general na nakabase sa US ay tinuligsa ang footbridge bilang aniya, ebidensya ng sistematikong pagwawalang-bahala sa mga pedestrian.

Bilang tugon, papalitan umano ito ng mas mababang overpass na may elevator at may direktang koneksyon sa GMA-Kamuning EDSA Busway Station. 

Sinabi pa ng kagawaran, ang bagong disenyo ay magbibigay ng mas madaling access sa commuters na itatayo ngayong taon. 

Hindi lang simpleng imprastraktura ang ipinagigiba ng pamahalaan — kundi isang sistema ng pagpaplano na ang resulta ay matagal nang naging mapanganib para sa karaniwang tao. 

Ang “Mt. Kamuning” ay paalala na ang mga proyekto ng gobyerno ay dapat nakaangkla sa tunay na pangangailangan ng tao, at hindi lamang sa budget. 

Sa ganang akin, tama ang desisyong gibain na ang Kamuning footbridge dahil ito ay isang hakbang tungo sa pagpapabuti ng kalagayan ng mga residente ng lungsod at iba pang gumagamit nito. 

Gayundin, hindi dapat dito nagtatapos ang usapin, panahon na upang kilalanin ng mga nagpaplanong lider at nasa gobyerno na mas unahin ang mas makabubuti para sa lahat. Ang bawat overpass ay dapat maging tulay ng oportunidad at kaligtasan ng bawat mamamayan.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Kapakanan at kalagayan ng mga manggagawa, bigyang pansin

ni Ryan Sison @Boses | June 5, 2025

Matagal na rin ang pananahimik ng mga manggagawa hinggil sa kanilang kalagayan na kahit na nahihirapan ay patuloy sa pagtatrabaho dahil ang mahalaga para sa kanila ay mabigyan ng magandang buhay ang mga pamilya.

Kaya naman muling tiniyak ni Pangulong Ferdinand Marcos, Jr. ang pagsuporta ng kanyang administrasyon sa sektor ng mga manggagawa, matapos nitong makipagpulong sa mga labor leader sa Malacañang kamakailan.

Layunin ng pag-uusap na mapanatili ang proteksyon sa karapatan at kapakanan ng mga manggagawa — mula sa sapat na sahod hanggang sa pagkakaroon ng disenteng trabaho. 

Binigyang-diin ng Pangulo ang kahalagahan ng bukas at makabuluhang usapan sa pagitan ng pamahalaan at labor groups upang makamit ang minimithing trabaho na may dignidad, sahod na sapat, at magandang kinabukasan ng bawat manggagawa. 

Sa parte naman ng mga manggagawa, hiniling ng Trade Union Congress of the Philippines (TUCP) sa Pangulo ang agarang aksyon sa mga panukalang batas na matagal nang nakabinbin. Kabilang dito ang Union Formation Act, Assumption of Jurisdiction Act, at Workers’ Right to Strike Act — mga repormang magpapatatag sa karapatan ng mga manggagawa, lalo na sa pagtatatag ng union at pagprotekta sa tinig sa industriya. 

Ayon kay TUCP president Raymond Mendoza, hindi sapat ang pormal na pakikipagkita. Iginiit nito na ang bawat manggagawa ay hindi lamang umaasa sa mga pangako, kundi sa mga konkretong hakbang at batas na tunay na magtataguyod sa pagkakaroon ng trabahong may dignidad. 

Bukod sa TUCP, dumalo rin ang iba’t ibang grupo gaya ng Associated Labor Unions (ALU), All Workers Alliance Trade Unions, at Pambansang Kilusan ng Paggawa, na sama-samang naglatag ng matagal nang mga hinaing ng sektor gaya ng sapat na pasahod, makataong kondisyon sa trabaho, at seguridad. 

Gayunman, ang hamon ngayon ay hindi kung sino ang nakinig, kundi kung sino ang kikilos. Ang pagpapakita ng suporta ay mahalaga, subalit kung ito’y walang kalakip na agarang tugon sa legislative at executive level, mananatili lamang itong pampalubag-loob. 

Kung susuriin, ang totoong pagsulong ng isang bagong Pilipinas ay hindi lamang nakasalalay sa pag-unlad ng ekonomiya kundi sa pagkilala sa mga manggagawang araw-araw na bumubuhay dito. 

Para sa akin, kapag ang manggagawa ay nananatiling nasa laylayan na dapat ay binibigyang importansya — walang tunay na progreso na mararating.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com

Pamahalaan, dapat saluhin ang taas-singil sa serbisyong medikal

ni Ryan Sison @Boses | June 4, 2025

Habang iniinda ng publiko ang pagtaas ng presyo ng bilihin, ngayon naman ay sumasabay ang dagok para sa kanilang kalusugan, dahil sa banta ng taas-singil sa serbisyong medikal.

Matapos ianunsyo ng Private Hospitals Association of the Philippines, Inc. (PHAPI) ang dagdag-presyo sa kanilang operasyon, tiyak na dagdag-pasanin din ito sa mga mamamayan. 

Una nang sinabi ni PHAPI President Dr. Jose Rene de Grano, na 15% ang itinaas ng mga singil sa karamihan ng pribadong ospital, at maaari pa itong umabot ng 20% sa ilang level 2 at level 3 facilities. Giit niya, kailangan ito upang mapanatili ang operasyon sa harap ng pagtaas ng gastos sa suplay, gamot, kagamitan, kuryente, manpower, at infection control, kung saan higit 1,200 ospital sa bansa ang kasapi sa PHAPI.

Ngunit sa gitna ng panibagong pasanin ng taumbayan, tiniyak naman ni Health Secretary Teodoro Herbosa na hindi magtataas ng singil ang mga pampublikong ospital na pinapatakbo ng Department of Health (DOH). 

Ayon kay Herbosa, hindi rin lubusang mararamdaman ang tinatawag na medical service cost increase ng publiko, lalo na ang mga working class. 

Isa sa mga tugon ni Herbosa ay ang pagkakaroon ng packaged benefits — kung saan naka-bundle na ang ilang serbisyo para makatipid ang pasyente -- gayundin ang pagpapalawak ng coverage ng PhilHealth upang saluhin ang gastos ng mamamayan sa kabila ng pagtaas ng mga serbisyong medikal sa pribadong sektor. Aminado rin kasi si Herbosa na ang pagtaas ng gastusing medikal ay nararanasan na sa buong mundo at hindi natatangi rito ang Pilipinas. 

Global ang epekto ng inflation sa sektor ng kalusugan dahil sa patuloy na pagtaas ng presyo ng mga makabagong kagamitan, teknolohiya, at serbisyo. Sana maging sapat ang proteksyon na kayang ibigay ng gobyerno para rito. 

Sa panahong ang kalusugan ay dapat pangunahing karapatan ng bawat mamamayan, tila unti-unting ito’y nagiging pribilehiyo lamang ng may kaya. 

Dapat hindi limitado sa may koneksyon lamang sa pamahalaan ang tulong, kundi abot-kaya rin ng lahat para sa mas patas at pangmatagalang solusyon para sa kalusugan. 

Sa ganang akin, tama lang na panatilihin ang kalidad ng serbisyong medikal subalit dapat sa prosesong hindi mapag-iiwanan ang mamamayan. 

Hindi sapat ang pangako ng gobyernong hindi tataas ang singil sa pampublikong ospital, kailangang tiyakin nila na mayroong pondo, kagamitan, mga health worker, at iba pa kahit sa mga pribadong pagamutan, upang ang mga dekalidad na serbisyong medikal ay totoong maibigay sa taumbayan.

---

Para sa inyong opinyon, sumbong, hinaing o nais hinging tulong ito ang pagkakataong marinig ang inyong boses, sumulat lamang sa BOSES ni RYAN SISON at ipadala sa Bulgar Bldg. 538 Quezon Avenue, Quezon City o mag-email sa boses.bulgar@gmail.com