Kahalagahan ng pagpapanatili ng unbroken chain of custody

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 29, 2025

Dear Chief Acosta,

Mayroon bang posibilidad na mapawalang-sala ang isang tao na naaresto kaugnay sa ilegal na droga dahil sa hindi agarang nag-imbentaryo ng ebidensya ang pulis na umaresto sa kanya? Ang balita ng pamilya ng naaresto ay hindi rin diumano agad nakapagsumite ng sertipikasyon ang forensic examiner kaugnay sa ginawa nitong pagsusuri sa ebidensya. May legal na epekto ba ang mga pagkukulang na iyon ng mga kinauukulan? Sana ay malinawan ninyo ako. — Andeng

---

Dear Andeng,

Sa mga kasong may kaugnayan sa ilegal na droga, ang mismong ipinagbabawal na gamot ang nagsisilbing corpus delicti o katawan ng krimen. Kung wala ito o kung ito ay mapatunayan na na-tamper, na-fabricate o namanipula, hindi ito maaaring magamit na ebidensya laban sa taong inaakusahan.

Upang mabigyan ng proteksyon ang sinumang maaaresto kaugnay sa ilegal na droga, ipinag-uutos ng batas sa ating mga kapulisan at mga opisyal na naatasang magsagawa ng pag-aresto ang pagsiguro na walang patid ang tanikala ng kustodiya ng nakalap na ebidensya. Kaugnay nito, iniaatas sa kanila ang agarang pagkalap ng ebidensya at ang agarang pagsasagawa ng pag-iimbentaryo sa harap: (1) ng taong nakuhanan nito o ng kanyang kinatawan o abogado, (2) ng isang nahalal na pampublikong opisyal, at (3) ng kinatawan mula sa National Prosecution Service (NPS) o ng media, maliban na lamang kung mayroong makatwirang dahilan sa hindi lubos na pagtalima sa tuntuning nabanggit. Ipinag-uutos din ang agarang pagsusumite ng nakalap na ebidensya sa forensic laboratory para sa kaukulang pagsusuri at ang kagyat naman na pagsusumite ng sertipikasyon matapos gawin ang nasabing pagsusuri, maliban na lamang kung lubos na napakarami ng ebidensya na nakalap na hindi agarang maisasagawa ang pagsusuri sa lahat ng ebidensya. Ang nabanggit na tuntunin ay partikular na nakasaad sa Section 21 (1) ng Republic Act (R.A.) No. 9165, na naamyendahan ng Republic Act (R.A.) No. 10640:

“SEC. 21. Custody and Disposition of Confiscated, Seized, and/or Surrendered Dangerous Drugs, Plant Sources of Dangerous Drugs, Controlled Precursors and Essential Chemicals, Instruments/Paraphernalia and/or Laboratory Equipment. – x x x

“(1)The apprehending team having initial custody and control of the dangerous drugs, controlled precursors and essential chemicals, instruments/paraphernalia and/or laboratory equipment shall, immediately after seizure and confiscation, conduct a physical inventory of the seized items and photograph the same in the presence of the accused or the person/s from whom such items were confiscated and/or seized, or his/her representative or counsel, with an elected public official and a representative of the National Prosecution Service or the media who shall be required to sign the copies of the inventory and be given a copy thereof: Provided, That the physical inventory and photograph shall be conducted at the place where the search warrant is served; or at the nearest police station or at the nearest office of the apprehending officer/team, whichever is practicable, in case of warrantless seizures: Provided, finally, That noncompliance of these requirements under justifiable grounds, as long as the integrity and the evidentiary value of the seized items are properly preserved by the apprehending officer/team, shall not render void and invalid such seizures and custody over said items. x x x

“(3) A certification of the forensic laboratory examination results, which shall be done by the forensic laboratory examiner, shall be issued immediately upon the receipt of the subject item/s: Provided, That when the volume of dangerous drugs, plant sources of dangerous drugs, and controlled precursors and essential chemicals does not allow the completion of testing within the time frame, a partial laboratory examination report shall be provisionally issued stating therein the quantities of dangerous drugs still to be examined by the forensic laboratory: Provided, however, That a final certification shall be issued immediately upon completion of the said examination and certification;x x x” 

Sa sitwasyon na iyong nabanggit, pinakamahalaga na alamin kung napanatili ba na walang patid ang naging kustodiya sa mga nakalap na ebidensya laban sa taong naaresto upang malaman kung napanatili ba ang integridad nito at nang matukoy kung ito ay balidong magagamit laban sa kanya. Sa pangkalahatan, naroon ang posibilidad na siya ay mapawalang-sala kung hindi tumalima ang pulis na umaresto sa kanya sa agarang pag-iimbentaryo ng ipinagbabawal na gamot na sinasabing nakuha mula sa kanya, maliban na lamang kung mayroong makatwirang dahilan sa pagkukulang ng mga pulis. Gayundin, kung ang forensic laboratory examiner ay hindi agarang nagsagawa ng pagsusuri sa nakalap na ebidensya, mayroong posibilidad na mapawalang-sala ang taong naaresto sapagkat maaaring kuwestiyunable ang integridad ng naturang ebidensya laban sa kanya, maliban na lamang kung sadyang napakarami ng ebidensyang nakalap kung kaya’t hindi agarang naisagawa ng forensic laboratory examiner ang pagsusuri.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Bilang ng rest day

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 28, 2025

Dear Chief Acosta, 

Bago pa lamang akong nagtatrabaho sa kumpanya na pinapasukan ko. Ngunit nagtataka ako na kahit Sabado ay nagtatrabaho kami, at ang pahinga lamang namin ay araw ng Linggo. Hindi ba dapat na ang pahinga o rest day ay dalawang araw? Nais ko sanang maliwanagan hinggil sa bagay na ito. — Evee

---

Dear Evee,

Ang rest day o araw ng pamamahinga ng isang empleyado ay inoobliga ng batas na kailangang ibigay ng isang employer. Bagama’t may mga pagkakataon kung saan maaaring hilingan ng employer na magtrabaho ang empleyado kahit na ito ay kanyang rest day. Ngunit maliwanag din na kung ang empleyado ay hihilingan na magtrabaho sa kanyang rest day, kailangang bigyan siya ng kanyang employer ng karagdagang bayad sa ginawa niyang pagtatrabaho sa kanyang rest day. 

Ang tanong ngayon ay: Gaano ba karaming araw ang inoobliga ng batas na maging rest day ng isang empleyado? Ayon sa Article 91 ng Labor Code of the Philippines, ang isang employer ay obligado na magbigay ng hindi bababa sa 24 na oras ng pahinga sa empleyado, pagkatapos na ito ay magtrabaho ng sunud-sunod na anim na araw: 

“ART. 91. Right to Weekly Rest Day. – (a) It shall be the duty of every employer, whether operating for profit or not, to provide each of his employees a rest period of not less than twenty-four (24) consecutive hours after every six (6) consecutive normal work days.

(b) The employer shall determine and schedule the weekly rest day of his employees subject to collective bargaining agreement and to such rules and regulations as the Secretary of Labor and Employment may provide. However, the employer shall respect the preference of employees as to their weekly rest day when such preference is based on religious grounds.”

Malinaw ang nakasaad sa batas na ang inoobliga lang na rest day ay hindi bababa sa 24 hours, pagkatapos na ang isang empleyado ay magtrabaho ng sunud-sunod na anim na araw. Kaya, hindi obligado ang isang employer na magbigay ng dalawang araw na rest day maliban na lang kung nakasaad ito sa kontrata, o nakasaad sa tinatawag na collective bargaining agreement sa pagitan ng unyon at employer. 

Samakatuwid, ang pagbibigay ng dalawang araw na rest day ng employer ay hindi minamandato ng batas kundi, bunga lamang ng boluntaryong pagpayag o kasunduan sa pagitan ng employer at empleyado. 

Kaya naman sa iyong sitwasyon, maaaring isang araw lang ng pamamahinga ang ibigay sa iyo ng iyong employer dahil iyon lang ang inoobliga ng batas. Maliban na lang kung nakasaad sa kontrata mo o may mga collective bargaining agreement na nagsasaad na ang rest day ay dalawang araw. 

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay. 

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Karapatan at obligasyon ng magkasosyo sa negosyo

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | July 27, 2025

Noong mga panahon na nagkaroon ng pandemya, marami sa ating mga kababayan ang nawalan ng hanapbuhay dahil sa matagal na pagsasara ng mga establisimyento. Marami sa kanila ang natutong magtatag ng pagkakakitaang negosyo na makatutulong sa kanila upang maitawid ang kanilang mga pangangailangan. 

Hanggang sa ngayon, ang mga nasimulang pagkakakitaan ay patuloy na napakinabangan at napapakinabangan pa kahit na ang pandemya ay natapos na. Nananatiling masikap at masipag ang ating mga kababayan. Sa ganitong uri ng kaugalian kilala ang Pilipino, madiskarte sa buhay. Kung hindi naman kakayanin ang magtayo ng sariling pagkakakitaan ay nakikisalo ang mga ito sa mga may kakayahang magbigay ng puhunan para sa isang uri ng negosyo na kanilang pagsososyohan at pagsisikapang palaguin. 

Nakapaloob sa probisyon ng Republic Act (R.A.) No. 386 (Civil Code of the Philippines) ang tumutukoy sa kahulugan ng partnership bilang:

“Art. 1767. By the contract of partnership two or more persons bind themselves to contribute money, property, or industry to a common fund, with the intention of dividing the profits among themselves.”

Sa ating wika, nabubuo ang partnership o pakikipagsosyo sa pamamagitan ng kontrata ng pakikipagsosyo, kung saan dalawa o higit pang mga tao ang nagbubuklod upang mag-ambag ng pera, ari-arian, o industriya sa isang karaniwang pondo, na may layunin na hatiin ang mga kita sa kanilang mga sarili. 

Upang bigyan ng proteksyon ang bawat mamumuhunan, pera man ito o industriya ang inambag nito, nakapaloob sa batas ang karapatan at obligasyon ng bawat isa. Partikular na nakapaloob ang mga ito sa Artikulo 1767 hanggang 1867 ng Civil Code of the Philippines. Ito ay ang mga sumusunod: 

1. Karapatang makibahagi sa mga kinita ng negosyo na kanyang pinaglagakan ng kanyang pera, ari-arian o industriya;

2. Karapatang magkaroon ng personalidad na hiwalay at kaiba sa partnership. Sa pagkakaroon ng hiwalay na personalidad sa partnership, ang isang partner ay hindi maaaring managot sa mga pananagutan ng partnership gayon din na ang partnership ay hindi maaaring panagutin sa mga personal na pananagutan ng mga partners;

3. Karapatang lumahok sa pangangasiwa ng negosyo;

4. Ang bawat partner ay may karapatang magkaroon ng kapantay na karapatan katulad ng sa kanyang mga kasosyo sa mga espisipikong gamit at pag-aari ng partnership na eksklusibong ginagamit para sa partnership. Subalit ang isang partner ay hindi maaaring ariin ang alinman sa mga pagmamay-ari ng partnership nang walang pagsang-ayon ang mga iba pang kasosyo sa nasabing partnership;  

5. Karapatang obligahin ang kasosyo na ibigay ang kanyang ipinangakong kontribusyon sa partnership;

6. Kapag ang puhunan ng partnership ay P3,000.00 o higit pa, karapatang hilingin na ang Kontrata ng Partnership ay manotaryohan at maitala sa Securities and Exchange Commission (SEC);

7. Kapag may mga ari-ariang ipinuhunan, karapatang hilingin ang imbentaryo ng mga ito at ilakip ang nasabing imbentaryo sa kontrata ng partnership;

8. Karapatang makuha ang tayang halaga ng mga bagay na iaambag sa negosyo;

9. Karapatang itago ang libro ng partnership ayon sa napagkasunduan ng bawat kasosyo sa lugar kung saan ang transaksyon sa negosyo ay ginagawa;

10. Karapatang inspeksyunin at kopyahin ang libro ng partnership sa rasonableng oras;

11. Kapag ang isang kasosyo ay namuhunan sa ibang negosyo nang walang pahintulot ang iba pang mga kasosyo, ang ibang kasosyo ay may karapatang hingin sa nasabing kasosyo na magbigay sulit ng mga benepisiyong makukuha ng mga namuhunan mula sa mga transaksyon patungkol sa partnership;

12. Karapatang alamin ang lahat ng impormasyon tungkol sa lahat ng bagay na makaka-apekto sa partnership;

13. Karapatang makihati sa kita sa pinagsosyohang negosyo sa proporsyon ng kanyang ipinuhunan;

14. Karapatang humingi ng interes at bayad-pinsala mula sa kasosyo na nangakong mamumuhunan ng salapi, ari-arian o industriya kapag hindi niya natupad ang nasabing pangako. Ang interes at bayad pinsala ay bibilangin mula sa oras na dapat ay gawin niya ang kanyang obligasyon;  

15. Karapatang humingi ng interes at bayad-pinsala mula sa kasosyo na gumamit ng pera ng partnership. Ang interes at bayad-pinsala ay bibilangin mula sa araw na kinuha ng nasabing kasosyo ang paggamit ng pera ng partnership para sa kanyang kapakinabangan;

16. Lahat ng mga namuhunan ay may karapatang hingin ang pormal na pagsusulit ng mga kapakanan at suliranin ng kanilang partnership kapag hinihingi ng pagkakataon;

17. Karapatang buwagin ang partnership.