Problema sa baha, repleksyon ng kapabayaan

by Info @Editorial | June 23, 2025

Taun-taon, sa tuwing dumarating ang tag-ulan, hindi na bago sa mga Pilipino ang eksenang baha sa mga lansangan, eskinita, at maging sa mismong tahanan. 

Sa kabila ng pagiging isang pangkaraniwang pangyayari, ang baha ay hindi dapat ituring na normal. 

Ang palala nang palalang problemang ito ay malinaw na repleksyon ng kapabayaan — mula sa mga mamamayan hanggang sa pinakamataas na sangay ng pamahalaan.Hindi maikakaila na may bahagi ang kalikasan sa pagbaha: ang malalakas na ulan, bagyo, at biglaang pagbuhos ng tubig-ulan. 

Gayunman, higit pa rito, ang ugat ng problema ay gawa ng tao. Sira-sirang drainage system at walang habas na pagtatapon ng basura. 

Kung may disiplina sa paglalagay ng basura sa tamang lalagyan, at kung may malinaw at istriktong regulasyon sa mga proyektong pang-imprastruktura, tiyak na mababawasan ang pinsala.Hanggang kailan ba tayo magtitiis sa mga plano at proyekto ng flood control na hindi naman natatapos o napapakinabangan? 

Ang pondo ay naririyan, ngunit tila napupunta sa bulsa ng iilan. Samantalang ang ordinaryong mamamayan, nalulunod ang kabuhayan, pangarap, at minsan pa’y buhay.

Kabataan, ‘wag hayaang maging biktima ng pambubugaw

by Info @Editorial | June 22, 2025

Habang umuunlad ang teknolohiya, tila kasabay din ang paglaganap ng mga krimeng sumisira sa moralidad at kinabukasan ng kabataan — isa na rito ang talamak na pambubugaw. 

Sa mga ulat at operasyon ng mga otoridad, dumarami ang kasong kinasasangkutan ng mga bata na ginagamit sa prostitusyon, kapalit ng salapi o pansariling kapakinabangan ng mga bugaw.

Ang mas masaklap, kadalasan ay malalapit sa biktima ang mga salarin — mga magulang, kamag-anak, o mga taong pinagkakatiwalaan. Ginagamit ang kahirapan bilang dahilan, at ang kawalang-malay ng bata ay inaabuso. 

Sa ilang pagkakataon pa, ibinubugaw ang mga bata sa pamamagitan ng social media at live streaming platforms, na mas mahirap bantayan at kontrolin.

Ang ganitong klase ng krimen ay hindi lamang paglabag sa batas kundi isang malupit na pananamantala sa pagkatao ng isang bata. 

Hindi sila produkto na maaaring ibenta dahil sila ay may dignidad at karapatang protektahan. Pananagutan ng estado, komunidad, at ng bawat mamamayan na siguruhing ligtas ang bawat batang Pilipino mula sa ganitong karahasan.

Kailangan ng mas agresibong hakbang tulad ng mas mahigpit na monitoring sa online activities, mas mabilis na aksyon mula sa DSWD at PNP, at mas matinding parusa sa mga bugaw at kliyenteng sangkot. 

Ngunit higit sa lahat, kailangan ng edukasyon — sa loob ng tahanan, paaralan, at simbahan — tungkol sa paggalang sa karapatan ng bata.

Ang kabataan ang pag-asa ng bayan, ngunit papaano sila magiging pag-asa kung tayo mismo ang nagpapahintulot na wasakin sila?

Mga adik sa online sugal, ipa-ban na

by Info @Editorial | June 21, 2025

Sa patuloy na pag-usbong ng teknolohiya, naging mas madali at mas accessible na ang pagsusugal — hindi na kailangan pang pumunta sa mga casino. 

Sa isang pindot lang sa cellphone o computer, puwede ka nang tumaya at matalo o manalo ng pera. 

Ngunit kaakibat ng kaginhawaan na ito ay ang lumalalang problema ng pagkaadik sa online sugal.Lumalaganap na ngayon ang mga kaso ng taong nalulubog sa utang, nawawasak ang pamilya, at nawawala ang trabaho dahil sa sobrang pagkahumaling sa online gambling.

Masaklap pa, kahit ang mga menor-de-edad ay nalululong na rin sa pagsusugal.Isa sa solusyon ngayon ay ang pagba-ban sa mga taong nagpapakita ng senyales ng labis at pagkaadik sa online sugal. 

Gayunman, hindi sapat na basta-basta na lamang iba-ban ang isang tao. Dapat ay may due process, psychological assessment, at may malinaw na batayan. Higit sa lahat, dapat itong sabayan ng malawakang edukasyon ukol sa panganib ng sugal.

Kung maayos ang implementasyon, ang pagba-ban sa mga adik sa online sugal ay maaaring maging bahagi ng mas malawak na solusyon.