Soy sauce, miso at tofu, nakakapatay ng prostate cancer cells

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Marso 18, 2024

Dear Doc Erwin,

Ako ay 45 years old, arkitekto at may pamilya. Recently ay nagpakonsulta ako sa isang urologist dahil sa problema ko sa pag-ihi. Matapos ang mga diagnostic examinations ay sinabi sa‘kin na lumalaki ang aking prostate kaya bumabagal na ang aking pag-ihi. Ako ay niresetahan ng gamot at regular ko itong iniinom. Effective naman kaya maganda ang pagdaloy ng aking ihi.

Ngunit ako ay nag-aalala dahil may family history ako ng sakit sa prostate. Ang aking ama ay namatay noon sa prostate cancer. Gusto ko sana na makaiwas sa sakit na ito.

Mayroon bang mga natural na pamamaraan upang makaiwas o kaya ay mapababa ang aking risk na magkaroon ng prostate cancer? Halimbawa, may mga pagkain ba or supplement na maaaring inumin na makakatulong magpababa ng risk sa prostate cancer? Sana ay masagot n’yo ang aking mga katanungan. -- Mariano

Maraming salamat Mariano sa iyong pagliham at pagtangkilik sa Sabi ni Doc column at sa BULGAR newspaper. Sisikapin namin na masagot ang iyong mga katanungan, ayon sa mga research ng mga dalubhasa.

May mga kadahilanan kung bakit nabubuo ang isang sakit katulad ng cancer. Ang paglaki at pagkalat ng cancer sa ating katawan ay may mga rason din. Isa sa mga kadahilanan ng mabilis na paglaki at pagkalat ng cancer ay ang “angiogenesis” o ang pagtubo ng mga blood vessels na nagsu-supply ng dugo at nutrients sa mga cancer cells. Dahil sa mga nutrients na dala ng mga blood vessels na ito, mabilis dumarami ang mga cancer cells, lumalaki at lumalaganap ang cancer sa ibang bahagi ng katawan.

May mga pagkain na may anti-angiogenic properties. Ang ibig sabihin ng “anti-angiogenic” ay nilalabanan nito ang pagtubo ng mga blood vessels na susuporta sa paglaki at paglaganap ng cancer.

Sa isang systematic review at meta-analysis study kung saan sinaliksik ng mga dalubhasa ang epekto ng pagkain ng mga produkto galing sa soy beans (katulad ng tofu, miso, natto, tempeh at soy sauce) ay nakita nila ang pagbaba ng risk sa iba’t ibang cancer, kasama rito ang prostate cancer. Ang resulta ng pag-aaral na ito ay nailathala sa scientific journal na Nutrients noong 2018.

Ayon sa mga dalubhasa ang soy beans ay may mga sangkap na anti-angiogenic bioactives na tinatawag na mga “isoflavones” katulad ng genistein, equol, daidzein at glyceollins. Marami nito ang mga fermented soy beans. Halimbawa nito ay ang soy sauce, miso at tofu. Ang dietary supplement na gawa sa genistein at daidzein na tinatawag na “genistein concentrated polysaccharide” o GCP ay napatunayan sa mga pag-aaral na nakakapatay ng prostate cancer cells.

Isa pang pagkain na may mahusay na anti-angiogenic properties ay ang tomato o kamatis. Matagal ng nadiskubre ng mga scientist na may sangkap ito na lycopene, rutin at beta-cryptoxanthin. Pinakaimportante rito ang lycopene, dahil ito ay may potent inhibitory properties laban sa angiogenesis. Tandaan natin na mas marami ang lycopene ang balat ng kamatis kaysa sa laman ng kamatis. Mas madali ring ma-absorb ng ating katawan ang lycopene kung ang kamatis, tomato sauce o juice ay niluto. Dahil fat soluble ang lycopene, mas marami ang ma-absorb na lycopene ng ating katawan kung lulutuin ang kamatis sa olive oil.

Ayon sa Harvard Health Professionals Follow Up Study, kung saan pinag-aralan ang mahigit sa 46,000 na mga lalaki, ang mga kalalakihan na kumokonsumo ng 2 hanggang 3 cups ng tomato sauce sa isang linggo ay bumaba ng 30 porsyento ang risk na magkaroon ng prostate cancer. Nailathala ang pag-aaral na ito sa American Journal of Clinical Nutrition noong 2016.

Sa maraming pag-aaral na isinagawa ng mga tanyag na unibersidad katulad ng University of Chicago, Harvard University at University of Minnesota, ang pagkain ng gulay na broccoli ay nagpapababa ng 59 porsyento ng risk na magkaroon ng prostate cancer. Napababa rin ng broccoli ang risk na magkaroon ng ibang uri ng cancer katulad ng lung cancer, breast cancer at ovarian cancer. Makikita ang mga pag-aaral na ito sa mga scientific journals na Cancer Research (1993), International Journal of Cancer (2007, 2009, 2012) at sa Cancer Epidemiology, Biomarkers, and Prevention (2004).

Nadiskubre naman ng mga scientist sa Hiroshima University sa bansang Japan na ang Vitamin K2 ay may anti-angiogenic properties. Ayon sa mga researcher ng University of Illinois ay pinipigilan nito ang paglaki at paglaganap ng prostate cancer. Mayaman sa Vitamin K2 ang Natto, Kefir, egg yolk, sauerkraut at chicken liver. Mababasa ang mga research studies na ito sa mga scientific journal na Cancer Letters (2009) at sa Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (2013). 

Sana ay nasagot namin ang iyong mga katanungan at sa pamamagitan ng mga research studies ng mga dalubhasa ay magabayan ka sa iyong mga nararapat na kainin upang makatulong na  mapababa ang risk sa sakit na prostate cancer.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagsubaybay sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. 

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Mga health benefits ng beer

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Marso 8, 2024

Dear Doc Erwin,

Ako ay 40 years old at isang overseas Filipino worker o OFW. Ako ay nangibang bansa noong 1990 upang magtrabaho sa Europa. Kamakailan lamang sa bansang Italya ay napanood ko sa isang television show ang isang doktor kung saan ipinaliwanag niya ang mga health benefits ng beer. Partikular na natandaan ko na ang pag-inom ng beer ay nagpapababa ng risk na magkaroon ng cancer at may mga ibang health benefits pa ang pag-inom ng beer.

Magmula ng napanood ko ito ay umiinom na ako ng beer gabi-gabi. Nais ko sanang malaman kung ito ay hindi makakasama sa akin at kung nararapat kong ipagpatuloy ang pag-inom ng beer. May katotohanan kaya ang sinabi ng doktor na may mga health benefits ang beer? Maraming salamat. -- Jose Marie

Maraming salamat, Jose Marie sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc column. Gayundin, sa iyong pagbabasa ng BULGAR newspaper. 

Sa isang systematic review at meta-analysis na isinagawa ng mga mananaliksik sa bansang Canada na pinangunahan ni Dr. Paul Ronksley ng Department of Community Health Sciences, Faculty of Medicine ng University of Calgary sa Alberta, Canada ay pinag-aralan nina Dr. Ronksley ang epekto ng pag-inom ng alak sa pagkakaroon ng iba’t ibang sakit sa puso at stroke.

Sa kanilang review ng 84 studies, nakita nila ang pagbaba ng hanggang 25 porsyento ng risk of dying from cardiovascular diseases sa mga umiinom moderately ng alak. 

Ang moderate drinking ay isa o dalawang drink ng alak o beer sa isang araw. Hindi nakita ang pagbaba ng risk of dying from cardiovascular disease sa mga indibidwal na hindi umiinom ng alak. 

Batay din sa meta-analysis na ito, ang pag-inom ng alak ng higit sa light or moderate drinking ay nagresulta sa mas mataas na incidence ng stroke, at pagkamatay dahil sa stroke. Inilathala ang pag-aaral nina Dr. Ronksley sa tanyag na British Medical Journal noong taong 2011.

Ayon kay Dr. William Li, isang physician at scientist, at author ng bestselling book na Eat to Beat Disease, The New Science of How your Body Can Heal Itself na inilathala noong 2019, ang pagbaba ng risk na mamatay sa cardiovascular disease ay nakikita lamang sa umiinom ng beer moderately at hindi sa mga umiinom ng gin or vodka. Sinabi ni Dr. Li, ito ay dahil sa mga bioactive polyphenols na sangkap ng beer, partikular dito ang xanthohumol. Hindi makikita ang mga polyphenols sa inuming gin at vodka.

Pahayag pa ni Dr. Li, katulad ng dark chocolate at black tea, ang beer ay nakakapag-mobilize at nagpapataas ng level ng mga stem cells sa ating circulation. Sa tulong ng mga stem cells nami-maintain, repair at regenerate ng mga ito ang ating katawan.

Bagama’t makikita ang 750,000 uri ng stem cells sa maraming bahagi ng ating katawan, makikita ang karamihan nito sa bone marrow, lungs, at liver. Kumpara sa pag-inom ng beer, ang pag-inom ng gin ay hindi nagresulta ng pagtaas ng level ng stem cells. Bagkus ay bumaba pa ang circulating stem cells ng mga uminom ng gin.

Tungkol sa iyong tanong kung ang beer ay maaaring makababa ng risk na magkaroon ng cancer, may mga pag-aaral na sa larangan na ito. Sa isang study na isinagawa ng National Cancer Institute ng bansang Amerika, kung saan may mahigit na 107,000 participants, napag-alaman na bumaba ng 33 porsyento ang risk na magkaroon ng kidney cancer ang mga indibidwal na umiinom ng limang beer kada linggo. Inilathala ang pag-aaral na ito sa International Journal of Cancer noong 2015. 

Sa pag-aaral naman na isinagawa sa North Carolina sa bansa ring Amerika, bumaba ng 24 porsyento ang risk na magkaroon ng colon cancer sa mga indibidwal na umiinom ng isang beer sa isang araw. Nailathala ang resulta ng research na ito na tinawag na North Carolina Colon Cancer Study noong 2011 sa scientific journal na Diseases of the Colon and Rectum.

Bukod sa magandang epekto ng moderate na pag-inom ng beer sa pagbaba ng risk sa cardiovascular disease, stroke, kidney at colon cancer ay may magandang balita rin sa mga gustong umiwas na magkaroon ng dementia at Alzheimer’s disease. 

Sa isang research na isinagawa ng Central Institute of Mental Health sa Mannheim, Germany, kung saan pinag-aralan ng mga scientist ang epekto ng pag-inom ng beer sa pagkakaroon ng dementia at Alzheimer’s disease sa mahigit na 3,000 indibidwal na may edad 75 at pataas. Ayon dito, bumaba ng 60 porsyento ang risk na magkaroon ng dementia at bumaba ng 87 porsyento ang risk naman na magkaroon ng Alzheimer’s disease ang mga indibidwal na umiinom ng isa at kalahating beer hanggang dalawang beer araw-araw. Mababasa ang kumpletong resulta ng pag-aaral na ito sa scientific journal na Age and Ageing na nailathala noong taong 2011.

Tandaan lamang na ang mga nabanggit na research ay sa mga umiinom lang ng isa hanggang dalawang bote (light to moderate drinking) ng beer sa isang araw. At ang pag-inom ng higit pa rito ay may kaakibat na masamang epekto sa ating kalusugan.

Sana ay nasagot namin ang iyong mga katanungan. Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtangkilik sa BULGAR newspaper at sa Sabi ni Doc column.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

"Longevity Diet", napapababa ang risk na magkasakit sa puso, cancer at diabetes

ni Dr. / Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Pebrero 19, 2024

Dear Doc Erwin,

Ako ay 45 years old, may asawa at mga anak. Maagang namatay ang aking ama at ina dahil sa sakit sa puso at diabetes. Dahil dito, naging maingat ako sa aking katawan.

Araw-araw akong nag-e-exercise at maingat sa mga kinakain.

Nabanggit sa akin ng aking isang malapit na kaibigan na may mga nabasa siya na mga paraan upang maging mahaba ang ating buhay, maging masigla ang pangangatawan at makaiwas sa mga sakit. Nabanggit ng aking kaibigan ang tinatawag na “Longevity Diet" . Ano ba itong diet na ito? Makakatulong ba ito na humaba ang aking buhay? 

Maraming salamat. -- Justo Miguel

Maraming salamat, Justo Miguel sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc column. Ganu’n din sa iyong pagbabasa ng column at ng BULGAR newspaper. Sisikapin namin na masagot ang iyong mga katanungan, ayon sa mga pananaliksik ng mga dalubhasa tungkol sa Longevity Diet.

Ang Longevity Diet ay isang uri ng diet na binuo ng isang tanyag na mananaliksik na si Dr. Valter Longo, isang propesor ng Gerontology at Biological Sciences sa University of Southern California sa Amerika. 

Si Dr. Longo rin ang director ng Longevity Institute sa nasabing unibersidad. Ang Longevity Institute ay nangungunang research center tungkol sa aging (pagtanda) at mga sakit na karaniwang kaakibat ng pagtanda (age-related diseases). Si Dr. Longo ay siya ring director ng Longevity and Cancer Program sa Milan, Italy at founder ng Create Cures Foundation.

Sa kanyang aklat na may titulong “Longevity Diet: Discover the New Science Behind Stem Cell Activation and Regeneration to Slow Aging, Fight Disease, and Optimize Weight” ay ipinaliwanag ni Dr. Longo kung ano ang Longevity Diet. 

Ayon sa kanya ang Longevity Diet na ito ay base sa Five Pillars of Longevity na mga pananaliksik sa iba't ibang larangan katulad ng Juventology research, Epidemiological research, Clinical studies, Centenarian studies at mga studies on complex systems.

Dahil dito, ang Longevity Diet ay binuo mula sa maraming mga pananaliksik na isinagawa ni Dr. Longo at ng marami pang mga dalubhasa sa larangan ng longevity studies.

Ano nga ba ang nagagawa ng Longevity Diet? 

Paliwanag ni Dr. Longo, ang diet na ito ay nagpapahaba ng ating “healthy lifespan” at napapababa ang ating risk na magkaroon ng iba’t ibang karamdaman katulad ng sakit sa puso, cancer, diabetes at mga autoimmune diseases.

Anu-anong mga pagkain ang dapat kainin upang masunod ang Longevity Diet? 

Ayon sa isinulat na aklat ni Dr. Longo, kailangan manggaling ang ating mga kinakain sa gulay at isda (pescetarian diet). Maaari lamang kumain ng isda ng dalawa hanggang tatlong beses sa isang linggo. Umiwas sa mga isda na karaniwang mataas ang mercury content, katulad ng tuna, swordfish, at mackerel. Kung ang iyong edad ay lampas 65 na, maaaring dagdagan ng protina ang kinakain, katulad ng protina na galing sa itlog at cheese (tulad lamang ng feta o kaya ay pecorino).

Sinabi ni Dr. Longo, mas hahaba ang ating buhay kung kakain lamang ng kaunti, ngunit sapat na protina. Maaaring kumain ng mula 0.31 to 0.36 gramo ng protina bawat pound of body weight. Dapat manggaling ang protina sa mga legumes, nuts at isda. Umiwas sa mga karne at keso. 

Kailangan ding magdagdag ng healthy fats, mga good unsaturated fats na galing sa olive oil, salmon, almonds at walnuts. Dapat ding magdagdag ng mga complex carbohydrates katulad ng galing sa whole bread, legumes at mga gulay. Umiwas sa pasta, rice, bread, prutas at mga fruit juices.

Ayon sa Longevity Diet, nararapat na kumain lamang ng isa hanggang dalawang meal sa isang araw. Sa mga may edad na, mas advisable na hatiin ang isang meal sa dalawang beses upang maiwasan ang indigestion. Mas makakabuti rin kung mag-o-observe ng time-restricted feeding kung saan kakain lamang sa loob ng hindi lalagpas sa 11 hanggang 12 oras. Makakabuti rin na magkaroon ng five-day fasting, o kaya ay pagkain ng tinatawag ni Dr. Longo na fasting-mimicking diet o FMD sa loob ng limang araw, dalawang beses sa isang taon. 

Ang Longevity Diet ay base sa maraming pananaliksik. Kasama rito ang mga pag-aaral sa mga lugar na tinatawag na Blue Zones, kung saan marami ang mga centenarian o mga tao na nabubuhay na higit sa isandaang taon. Base rin ito sa mga epidemiological at laboratory studies kung saan napatunayan na ang mga pagkain at mga paraan na nabanggit ay nakakatulong upang ma-activate ang mga longevity genes, ang mga stem cells, at nare-recycle ang mga damaged at cancerous cells.

Sana ay nasagot namin ang iyong mga katanungan. Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtangkilik sa BULGAR newspaper at sa Sabi ni Doc column.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com