Sustento sa anak na ‘di kinikilala ng ama

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 25, 2023

Dear Chief Acosta,

Bago pa isilang ang aking anak, naghiwalay na kami ng aking dating nobyo. Mula noon, naputol na ang aming komunikasyon at wala na kong naging balita sa kanya.

Makalipas ang tatlong taon, napag-alaman kong kababalik lang niya ng bansa at nakatira sa dating tinitirhan ng kanyang mga magulang. Dahil sa lumalaking gastos, naglakas-loob akong makipag-usap muli sa kanya para mag-demand ng sustento para sa aming anak ngunit itinanggi niya na anak niya ang aming anak. Wala na bang pag-asang maobliga ko siya na magbigay ng sustento? - Weng

Dear Weng,

Ayon sa kasong Richelle P. Abella, For and in Behalf of Her Minor Daughter, Marl Jhorylle Abella, vs. Policarpio Cabañero, G.R. No. 206647, 09 August 2017, sa panulat ni Honorable Senior Associate Justice Marvic Mario Victor F. Leonen, upang maging karapat-dapat sa legal na suporta, dapat maipakita o mapatunayan ang filiation o relasyon sa pagitan ng bata at ng kanyang ama sa tamang aksyon sa korte, kung ito ay hindi tinatanggap o kinikilala ng pinaniniwalaang ama:

“Filiation must be established for a child to claim support from a putative father. When “filiation is beyond question, support follows as [a] matter of obligation.” To establish filiation, an action for compulsory recognition may be filed against the putative father ahead of an action for support. In the alternative, an action for support may be directly filed, where the matter of filiation shall be integrated and resolved.

Dolina v. Vallecera clarified that since an action for compulsory recognition may be filed ahead of an action for support, the direct filing of an action for support, “where the issue of compulsory recognition may be integrated and resolved,” is an equally valid alternative:

To be entitled to legal support, petitioner must, in proper action, first establish the filiation of the child, if the same is not admitted or acknowledged.

Dolina’s remedy is to file for the benefit of her child an action against Vallecera for compulsory recognition in order to establish filiation and then demand support. Alternatively, she may directly file an action for support, where the issue of compulsory recognition may be integrated and resolved.”

Alinsunod sa talakayan sa nasabing kaso, ang filiation ay dapat maipakita para ang isang bata ay makahingi ng suporta mula sa kanyang pinaniniwalaang ama. Kapag napatunayan na ang filiation, susunod ang suporta bilang isang obligasyon. Kaya naman, maaari kang magsampa ng aksyon para sa compulsory recognition laban sa sinasabing ama ng iyong anak, bago ang aksyon para sa suporta. Kung iyong nanaisin, maaari ka ring magsampa ng direktang aksyon para sa suporta, kung saan ang usapin ng filiation ay isasama at lulutasin na rin. Alinman sa dalawang nabanggit na aksyon ay maaari mong gawin upang maobliga ang ama ng iyong anak na magbigay ng kaukulang suporta.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Ang prinsipyo ng double jeopardy

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 23, 2023

Dear Chief Acosta,

Ang aking anak ay nakasuhan ng Theft dahil sa alegasyon na nagnakaw siya ng ilang mga mamahaling produkto mula sa isang grocery store. Bago ang kanyang arraignment ay inutusan ng hukuman ang prosekusyon na palitan ang Information mula sa Consummated Theft ay gawin na lamang itong Attempted Theft. Ang katotohanan ay hindi naman niya nakuha ang mga sinasabing produkto dahil bago pa siya makalabas sa pintuan ng grocery store ay nakita ang mga nasabing produkto sa aking anak at agad siyang hinabol. Hindi niya nailabas ang mga produkto at napakinabangan. Ang tanong ko, hindi ba ito paglabag sa karapatan ng aking anak laban sa double jeopardy dahil una na siyang kinasuhan para sa Consummated Theft at ito ay pinalitan ng Attempted Theft? - Janna

Dear Janna,

Ang iyong katanungan ay sinagot ng Korte Suprema sa kasong Jovito Canceran v. People of the Philippines (G.R. No. 206442, 01 July 2015, Ponente: Honorable Associate Justice Jose C. Mendoza). Sang-ayon sa Korte Suprema, ang mga elemento para masabing mayroong double jeopardy ay:

“Canceran argues that double jeopardy exists as the first case was scheduled for arraignment and he, already bonded, was ready to enter a plea. It was the RTC who decided that there was insufficient evidence to constitute the crime of theft.

To raise the defense of double jeopardy, three requisites must be present: (1) a first jeopardy must have attached prior to the second; (2) the first jeopardy must have been validly terminated; and (3) the second jeopardy must be for the same offense as that in the first.

Legal jeopardy attaches only (a) upon a valid indictment, (b) before a competent court, (c) after arraignment, (d) a valid plea having been entered; and (e) the case was dismissed or otherwise terminated without the express consent of the accused.”

Gaya sa kaso ng iyong anak, hindi pa maaaring makonsidera na nag-apply ang double jeopardy dahil hindi pa nangyayari ang kanyang arraignment. Bago pa ang nasabing arraignment ay pinalitan na ang reklamo o Information laban sa kanya mula sa Consummated Theft patungo sa Attempted Theft. Dahil dito, ang prinsipyo ng double jeopardy ay hindi pa naaangkop sa kanyang sitwasyon.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Ipinagbabawal ang “catcalling”

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | November 21, 2023

Dear Chief Acosta,

Habang naglalakad ako sa kalye ay sinipulan at sinabihan ako ng “Uy sexy!” ng isang taong hindi ko kilala. Dahil dito ay natakot ako at pakiramdam ko ay nabastos ako.

Puwede ko ba siyang ireklamo at kasuhan ng kasong kriminal? - Cecille

Dear Cecille,

Para sa iyong kaalaman, ang batas na nakasasaklaw sa iyong katanungan ay ang Section 4 ng Republic Act No. 11313 o mas kilala sa tawag na “Safe Spaces Act”, kung saan nakasaad na:

“Section 4. Gender-Based Streets and Public Spaces Sexual Harassment. - The crimes of gender-based streets and public spaces sexual harassment are committed through any unwanted and uninvited sexual actions or remarks against any person regardless of the motive for committing such action or remarks.

Gender-based streets and public spaces sexual harassment includes catcalling, wolf-whistling, unwanted invitations, misogynistic, transphobic, homophobic and sexist slurs, persistent uninvited comments or gestures on a person’s appearance, relentless requests for personal details, statement of sexual comments and suggestions, public masturbation or flashing of private parts, groping, or any advances, whether verbal or physical, that is unwanted and has threatened one’s sense of personal space and physical safety, and committed in public spaces such as alleys, roads, sidewalks and parks. Acts constitutive of gender-based streets and public spaces sexual harassment are those performed in buildings, schools, churches, restaurants, malls, public washrooms, bars, internet shops, public markets, transportation terminals or public utility vehicles.”

Ayon dito, ipinagbabawal sa Safe Spaces Act ang mga hindi kanais-nais na sekswal na pananalita sa pampublikong lugar, kahit ano pa man ang motibo nito, kung ito ay nakakaapekto sa personal space at physical safety ng isang tao. Kabilang dito ang catcalling na nangyari sa iyo. Kaya naman, dahil ikaw ay nabastos sa ginawang aksyon ng nasabing tao, puwede mo siyang kasuhan ng paglabag sa Safe Spaces Act.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.