Parusa sa nagse-cellphone habang nagda-drive

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 9, 2023

Dear Chief Acosta,

Nakikisabay ako sa sasakyan ng aking kaibigan minsan kapag kami ay may pupuntahan.

Kapag kami ay magkasabay, madalas ko siyang napapansin na gumagamit ng kanyang cellphone kapag nagmamaneho dahil diumano sa kanyang trabaho. May mali ba sa ginagawang ito ng aking kaibigan? Salamat sa inyong tugon. - Zha

Dear Zha,

Ang sagot sa iyong katanungan ay matatagpuan sa Seksyon 4 ng Republic Act (R.A.) No. 10913 o mas kilala sa tawag na “Anti-Distracted Driving Act”, na nagsasaad na:

“Section 4. Distracted Driving. - Subject to the qualifications in Sections 5 and 6 of this Act, distracted driving refers to the performance by a motorist of any of the following acts in a motor vehicle in motion or temporarily stopped at a red light, whether diplomatic, public or private, which are hereby declared unlawful:

(a) Using a mobile communications device to write, send, or read a text-based communication or to make or receive calls, and other similar acts; and

(b) Using an electronic entertainment or computing device to play games, watch movies, surf the internet, compose messages, read e-books, perform calculations, and other similar acts.”

Ayon sa nasabing probisyon ng batas, idinedeklara na mali o isang paglabag sa batas ang paggamit ng mga mobile communications devices upang magsulat, magpadala o magbasa ng mga text-based communications, o tumawag o tumanggap ng tawag habang nagmamaneho ang isang tao o kahit ang sasakyan ay nakahinto dahil sa red light. Gayundin, ipinagbabawal ang paggamit ng electronic entertainment or computing device para maglaro, manood ng mga pelikula, o anumang gawain na makakaapekto sa pagmamaneho.  

Sa iyong nabanggit na sitwasyon, isang paglabag sa batas ang ginagawa ng iyong kaibigan kung siya ay gumagamit ng kanyang cellphone habang siya ay nagmamaneho.

Nais din namin ipaalam sa iyo na may katumbas na parusa ang sino mang mapapatunayan na lumabag sa nasabing batas tulad ng nakalahad sa Seksyon 8 ng R.A. No. 10913.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala

May pananagutan ba ang unibersidad sa estudyanteng nabaril ng guard sa loob ng campus?

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 8, 2023

Dear Chief Acosta,

Ang anak ko ay isang freshman student sa isang unibersidad dito sa aming probinsiya.

Sa kasamaang palad, nabaril siya ng security guard ng unibersidad. Isinugod siya sa ospital dahil sa sugat na natamo niya. Samantala, ipinaliwanag ng guwardiya na aksidente lang diumano ang nangyari. Maaari ba naming habulin ang unibersidad para mapanagot sa nangyari sa aking anak? – Melissa

Dear Melissa,

Sa kasong Joseph Saludaga vs. Far Eastern University and Edilberto C. De Jesus in his capacity as President of FEU, G.R. No. 179337, 30 April 2008, sa panulat ni Honorable Associate Justice Consuelo M. Ynares-Santiago, pinasyahan ng ating Kagalang-galang na Korte Suprema ang mga sumusunod:

“It is undisputed that petitioner was enrolled as a sophomore law student in respondent FEU.

As such, there was created a contractual obligation between the two parties. On petitioner’s part, he was obliged to comply with the rules and regulations of the school. On the other hand, respondent FEU, as a learning institution is mandated to impart knowledge and equip its students with the necessary skills to pursue higher education or a profession. At the same time, it is obliged to ensure and take adequate steps to maintain peace and order within the campus.

x x x In the instant case, we find that, when petitioner was shot inside the campus by no less the security guard who was hired to maintain peace and secure the premises, there is a prima facie showing that respondents failed to comply with its obligation to provide a safe and secure environment to its students. x x x

After a thorough review of the records, we find that respondents failed to discharge the burden of proving that they exercised due diligence in providing a safe learning environment for their students. They failed to prove that they ensured that the guards assigned in the campus met the requirements stipulated in the Security Service Agreement. Indeed, certain documents about Galaxy were presented during trial; however, no evidence as to the qualifications of Rosete as a security guard for the university was offered. x x x

Article 1170 of the Civil Code provides that those who are negligent in the performance of their obligations are liable for damages. Accordingly, for breach of contract due to negligence in providing a safe learning environment, respondent FEU is liable to petitioner for damages.

It is essential in the award of damages that the claimant must have satisfactorily proven during the trial the existence of the factual basis of the damages and its causal connection to defendant's acts.”

Ayon sa nabanggit na kaso, kapag ang isang institusyong pang-akademiko ay tumatanggap ng mga mag-aaral for enrollment, mayroong naitatag na kontrata sa pagitan nila, na nagreresulta sa obligasyon na dapat sundin ng magkabilang panig. Kung kaya, ang paaralan ay nangangako na bigyan ang mag-aaral ng sapat na edukasyon upang magbigay sa kanya ng mga kinakailangang kasangkapan at kasanayan para ituloy ang mas mataas na edukasyon o isang propesyon. Sa kabilang banda, ang mag-aaral ay nangangako na susundin ang mga tuntunin at regulasyon ng paaralan.

Gayundin, dapat matugunan ng nasabing institusyon ang obligasyon nitong makapagbigay sa kanilang mag-aaral ng kapaligiran na nagtataguyod o tumutulong sa pagkamit ng pangunahing gawain nito sa pagbibigay ng kaalaman. Kinakailangang tiyakin ng paaralan na ang mga sapat na hakbang ay gagawin upang mapanatili ang kapayapaan at kaayusan sa loob ng kampus at upang maiwasan ang pagkasira nito.

Sa iyong sitwasyon, ang unibersidad, kung saan naka-enroll ang iyong anak, ay obligadong tiyakin at gumawa ng sapat na mga hakbang upang mapanatili ang kapayapaan at kaayusan sa loob ng kampus. Alinsunod sa kasong tinalakay sa itaas, nang mabaril ang iyong anak sa loob ng campus ng isang security guard na kinuha para mapanatili ang kapayapaan at magbigay ng seguridad, ito ay nagpapakita na ang unibersidad ay nabigong sumunod sa obligasyon nitong magbigay ng isang ligtas na kapaligiran sa mga mag-aaral nito – maliban kung mapatutunayan ng unibersidad na nagsagawa sila ng angkop na pagsisikap sa pagbibigay ng ligtas na kapaligiran sa kanilang mga mag-aaral. Para sa paglabag sa nasabing kontrata, dahil sa kapabayaan, ang unibersidad ay maaaring managot para sa mga pinsalang natamo ng iyong anak.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.

Paano mag-apply at makakuha ng benepisyo bilang solo parent?

ni Atty. Persida Rueda-Acosta @Magtanong Kay Attorney | December 7, 2023

Dear Chief Acosta,

Napagbintangan ang asawa ko dahil sa isang krimen na hindi naman niya talaga ginawa. May walong buwan na rin siyang nagtitiis sa piitan, habang ang mga anak namin ay nagtitiis din na walang ina na gumagabay sa kanila. Ako man ay nahihirapan na rin lalo na at wala na akong ililiban sa trabaho bunsod ng madalas kong pagka-late at absent para tugunan ang iba’t ibang pangangailangan ng tatlo naming menor-de-edad na anak. Maaari ba akong mag-apply bilang “solo parent”? Sabi kasi ng isang kapitbahay ko, mayroon diumanong benepisyo ang mga “solo parents” na karagdagang leave credits. Ano kaya ang mga pangunahing dokumento na kakailanganin para rito? - Moises

Dear Moises,

Sa ilalim ng Republic Act (R.A.) No. 11861, o ang Expanded Solo Parents’ Welfare Act, ang isang magulang na naiwang nangangalaga at sumusuporta sa kanyang anak dahil nakakulong ang kanyang asawa nang hindi bababa sa tatlong buwan ay kinokonsidera bilang “solo parent”. Partikular na nakasaad sa Section 4 ng R.A. No. 11861 ang sumusunod:

“Section 4. Categories of Solo Parent. – A solo parent refers to any individual who falls under any of the following categories:

(a) A parent who provides sole parental care and support of the child or children due to – x x x

(3) Detention of the spouse for at least three (3) months or service of sentence for a criminal conviction; x x x”

Upang makapagparehistro bilang “solo parent,” gayon na rin para mabigyan ng kaukulang card at booklet, kinakailangan na maisumite sa Solo Parents Office o Solo Parents Division ng probinsya, siyudad o munisipalidad kung saan ka residente ang authenticated o certified true copies ng mga sumusunod na dokumento:

“x x x

c. For the solo parent on account of the detention or criminal conviction of the spouse falling under Section 4(a)(3) of this Act:

(1) Birth certificate/s of the child or children.

(2) Marriage certificate.

(3) Certificate of detention or a certification that the spouse is serving sentence for at least three (3) months issued by the law-enforcement agency having actual custody of the detained spouse or commitment order by the court pursuant to a conviction of the spouse.

(4) Sworn affidavit declaring that the solo parent is not collaborating with a partner or co-partner, and has sole parental care and support of the child and children: Provided, That for purposes of issuance of subsequent SPIC and booklet, requirement numbers (3) and (4) under this paragraph shall be submitted every year; and

(5) Affidavit of a barangay official attesting that the solo parent is a resident of the barangay and that the child or children is/are under the parental care and support of the solo parent. x x x”

(Section 13, Revised Implementing Rules and Regulations (RIRR) of Republic Act No. 8972 (R.A. No. 8972) or the “Solo Parents Welfare Act of 2000”, as amended by Republic Act No. 11861 (R.A. No. 11861) or the “Expanded Solo Parents Welfare Act”)

Nais lamang naming bigyang-diin na maaari mo lamang i-avail ang pitong araw na parental leave kung ikaw ay may anim na buwan na sa iyong pinagtatrabahuhan. Para sa karagdagang kaalaman, nakasaad sa Section 7 ng R.A. No. 11861:

“Section 7. Section 7 of Republic Act No. 8972 is hereby amended to read as follows:

Section 8. Parental Leave. - In addition to leave privileges under existing laws, a forfeitable and noncumulative parental leave of not more than seven (7) working days with pay every year shall be granted to any solo parent employee, regardless of employment status, who has rendered service of at least six (6) months: Provided, That the parental leave benefit may be availed of by the solo parent employees in the government and the private sector.”

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang iyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa mga impormasyon na iyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng iyong salaysay.

Maraming salamat sa iyong patuloy na pagtitiwala.