Karapatang sumailalim sa preliminary investigation

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | April 11, 2021

Ang tao na sinampahan ng kasong kriminal ay mayroong karapatang sumailalim sa preliminary investigation upang mapatunayan niya kung mayroong basehan na siya ay sampahan ng kasong kriminal sa husgado. Ang preliminary investigation ay pagsisiyasat na isinasagawa ng piskalya nang sa gayun ay kanilang mapagtanto kung mayroong probable cause o ‘yung sapat na paniniwala na ang krimen ay naganap at ang inirereklamo ang maaaring gumawa nito. Ito ay upang ang prosecutor (piskal) ay makagawa ng Complaint o Information. Ang layunin ng preliminary investigation ay upang suriin nang maigi kung sino ang dapat masampahan ng kaso at maiwasan ang anumang uri ng pagkakaso nang walang basehan at mapigilan na ang taong inosente na mapahiya sa publiko at sumailalim sa magastos, nakapapagod at mahabang paglilitis. (Salonga vs. Paño et al., G.R. No. L-59524, February 18, 1985, Ponente: Honorable former Associate Justice Hugo Gutierrez, Jr.).

Ang karapatang sumailalim sa preliminary investigation ay ipinagkakaloob sa mga taong inaakusahan ng krimen na ang kaparusahang itinalaga ng batas ay nasaapat (4) na taon, dalawang (2) buwan at isang (1) araw.

Ayon sa Seksiyon 2, Rule 112 ng Rules of Criminal Procedure, ang mga kinauukulan na maaaring magsagawa ng preliminary investigation ay ang mga sumusunod:

“(a) Provincial or City Prosecutors and their assistants;

(b) Judges of the Municipal Trial Courts and Municipal Circuit Trial Courts;

(c) National and Regional State Prosecutors; at

(d) Other officers as may be authorized by law.”

Isinasagawa ang preliminary investigation para mabigyan ng pagkakataon ang inihahabla upang magbigay ng kanyang panig laban sa akusasyong isinampa laban sa kanya. Inaasahan din na magsumite ang bawat panig ng ebidensiya bilang suporta sa kanilang alegasyon. Ito ang pag-aaralan at titimbangin ng piskal o ng kinauukulang nagsagawa ng nasabing imbestigasyon kung sapat ang mga ito para sampahan ng kaso ang taong inihahabla. Kapag walang sapat na ebidensiya ay maaari itong ibasura ng piskal o ng taong nag-imbestiga. Kapag sapat naman ang ebidensiya ay sasampahan ng kaukulang kaso ang inihahabla.

Sa preliminary investigation ay binibigyan ang bawat panig na magsumite ng kani-kanilang ebidensiya para patunayan ang kanilang panig ayon sa mga nakatakdang araw. Itinututring na naisumite na para sa resolusyon ng piskalya ang habla kapag nakapagsumite na ang bawat panig ng kani-kanilang Sinumpaang Salaysay at mga dokumentong sumusuporta rito.

Ayon sa Department of Justice – National Prosecution Service (DOJ-NPS) Manual of Prosecutors (p. 99), sa karaniwan, lahat ng kaso para sa regular na preliminary investigation ay dapat magawan ng resolusyon sa loob ng 60-araw mula nang ma-assign sa piskal ang habla o reklamo na maaaring pahabain ng dalawang (2) labing-limang (15) araw sa mga kasong ito:

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

Capital offenses;

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

Complex issues;

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

With counter-charges;

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

Consolidation of related complaints;

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

Reassignment; and

zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz

Other urgent/valid reasons

Kabilang sa 60-araw ang pagdinig at ang preparasyon ng resolusyon at ang pagsampa ng kaukulang kaso sa husgado. Sa imbestigasyon naman ng kaso na may kinalaman sa ilegal na droga, ito ay dapat mabigyan ng resolusyon sa loob ng 30-araw mula nang maisampa ang habla o reklamo.

Kaparusahan kapag ginamit ang expired na lisensiya

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | April 08, 2021

Dear Chief Acosta,

Ginagamit ng pinsan ko ang kanyang lisensiya bilang “marine deck officer” kahit ito ay expired na. Hindi naman diumano ito sinisita ng kanyang employer. Nais ko sanang malaman kung ano’ng kaparusahan ang maaaring maipataw sa kanya kapag nahuli siya? – Nelly

Dear Nelly,

Para sa inyong kaalaman, ang batas na nakasasaklaw sa inyong katanungan ay ang Republic Act (R. A.) No. 8544, o mas kilala sa tawag na Philippine Merchant Marine Officers Act of 1998. Nakasaad sa Section 35 ng nasabing batas ang sumusunod:

“Section 35. Penal Provision. A fine of not less than Twenty thousand pesos [P20, 000] nor more than one hundred thousand pesos [P100,000] or imprisonment for a period of not less than one [1] year nor more than six [6] years or both such fine and imprisonment, at the discretion of the court shall be imposed upon:

[d] Any person who shall use a revoked or suspended certificate of registration and/or invalid or expired professional license.” (Binigyang-diin).

Ayon sa nasabing batas, ang sinumang gumamit ng revoked o suspendidong certificate of registration at/o hindi balido o expired na lisensiya ay maaaring maparusahan ng multa na hindi bababa sa P 20, 000 hanggang P100, 000 o pagkakakulong ng isang (1) taon hanggang anim (6) na taon. Maaaring maipataw ang parehong kaparusahan batay sa diskresyon ng korte.

Samakatwid, ang inyong pinsan ay maaaring maparusahan alisunod sa nabanggit na probisyon ng batas.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang inyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa impormasyon na inyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng inyong salaysay.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.

Kustodiya ng batang edad 7 pababa

ni Atty. Persida Rueda-Acosta - @Magtanong Kay Attorney | April 07, 2021

Dear Chief Acosta,

Pinipilit ipatupad ng ex-husband ko na foreigner ang aming naging kasunduan sa Amerika, sa hukuman dito sa Pilipinas, na sa kanya dapat mapunta ang kustodiya ng aming anak na ngayon dalawang taong gulang pa lamang. Hindi kakayanin ng aking puso ang mawalay sa aking baby kahit pa napilitan akong pumirma sa aming kasunduan sa Amerika para kami lamang ay lubusan nang maghiwalay. Mayroon ba akong laban sa ating batas? – Moira

Dear Moira,

Para sa inyong kaalaman, ipinabatid ng ating Kataas-taasang Hukuman sa kasong Herald Dacasin vs. Sharon Dacasin (G.R. No. 168175, February 5, 2010, Ponente: Honorable former Associate Justice Antonio T. Carpio) ang sumusunod:

“In this jurisdiction, parties to a contract are free to stipulate the terms of agreement subject to the minimum ban on stipulations contrary to law, morals, good customs, public order, or public policy. Otherwise, the contract is denied legal existence, deemed "inexistent and void from the beginning." For lack of relevant stipulation in the Agreement, these and other ancillary Philippine substantive law serve as default parameters to test the validity of the Agreement’s joint child custody stipulations.

At the time the parties executed the Agreement on 28 January 2002, two facts are undisputed: (1) Stephanie was under seven years old (having been born on 21 September 1995); and (2) petitioner and respondent were no longer married under the laws of the United States because of the divorce decree. The relevant Philippine law on child custody for spouses separated in fact or in law (under the second paragraph of Article 213 of the Family Code) is also undisputed: “no child under seven years of age shall be separated from the mother x x x.” (This statutory awarding of sole parental custody to the mother is mandatory, grounded on sound policy consideration, subject only to a narrow exception not alleged to obtain here.) Clearly then, the Agreement’s object to establish a post-divorce joint custody regime between respondent and petitioner over their child under seven years old contravenes Philippine law.

The Agreement is not only void ab initio for being contrary to law, it has also been repudiated by the mother when she refused to allow joint custody by the father. The Agreement would be valid if the spouses have not divorced or separated because the law provides for joint parental authority when spouses live together. However, upon separation of the spouses, the mother takes sole custody under the law if the child is below seven years old and any agreement to the contrary is void.” (Binigyang-diin).

Samakatwid, kung kayo ay ganap nang diborsiyada sa inyong banyagang asawa at ang edad ng inyong anak ay mababa sa pitong (7) taon, nararapat lamang na manatili sa inyo ang kustodiya ng bata, ayon sa katuwirang nabanggit. Hindi maaaring payagan ng ating Hukuman ang inyong naging kasunduan, kung ito ay maituturing na labag sa batas o public policy, alinsunod sa kasong nabanggit.

Sana ay nabigyan namin ng linaw ang inyong katanungan. Ang payong aming ibinigay ay base lamang sa impormasyon na inyong inilahad at maaaring magbago kung mababawasan o madaragdagan ang mga detalye ng inyong salaysay.

Maraming salamat sa inyong patuloy na pagtitiwala.