Salamat, Salamat sa Musika...

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | August 9, 2024

May apat na dekada na nang unang makarating sa mga tainga ng madla ang awiting “Salamat, Salamat… Musika!” 

Payak ang unang tunog ng orihinal na obrang iyon ng batikang kompositor at musikerong si Gary Granada, na pinasigla ng areglo ng beteranong musical at vocal arranger na si Danny Tan, at unang kinanta ng noo’y namamayagpag na komedyanteng si Nanette Inventor. Isinali nila iyon noong 1984 sa ika-pitong Metro Manila Popular Music Festival, at naging kampeon ang kanilang koponan sa professional category ng Metropop ng taong iyon. 

Paminsan-minsan ay maririnig pa rin ang naturang kanta sa espesyal na mga palabas kung saan nagsasanib-puwersa ang iba’t ibang bokalista, o kaya’y sa solong mga interpretasyon, gaya noong 2011 ni Lea Salonga o ng dalaginding na si Esang De Torres sa The Voice Kids noong 2015. 

Naaalala natin ang awiting ito dahil sa kahit anumang sitwasyon, sa hirap o ginhawa, sa lamig o init ng panahon, nariyan ang musika. Sa tinagal-tagal ng popular na musika sa ating kasaysayan, hindi mabibilang ang dami ng awiting maaaring mapakinggan sa bawat sandali, sariling atin man o gawa ng banyagang talento. Napakalawak ng katalogo ng musika at sari-sari pa ang mapagpipiliang kategorya, mula sa engrandeng klasikal, suwabe o mahinahon na jazz, maingay na rock o ang mas maingay at matulin pang mga ka-uri nito, o kaya’y nakapapaindak o nakalulumbay na pop songs. At bukod sa naglipanang mga awitin ukol sa pag-ibig, halos lahat ng bagay sa mundo ay naging tema na ng kanta, na tila ba may angkop na awit para kanino man o para sa anumang pinagdaraanan o nararanasan.

Kung kaya’t napapakanta tayo nang ‘di oras, nasa tono man o wala, naliligo man o hindi. Nitong mga nakaraang dekada, lalo pang nakumpirma ng siyensiya ang natumbok na noon pa ng katha ni Ginoong Granada: na mabuti para sa tao ang musika dala ng maraming naidudulot nito sa ating pagkatao. Samu’t sari nga naman ang kagandahang naihahandog ng kahit pakikinig lamang ng musika sa ating bawat araw, kabilang ang pagpabawas ng konsumisyon, pagpapanatili ng kalusugan ng puso, pagpapalakas ng ating resistensiya mula sa sakit o immunity, pagpapasigla ng ating utak at pagpapabuti ng ating memorya.

Kaya mainam din na tayo’y may paboritong mga awitin, na posibleng paulit-ulit na nating pinakikinggan na tila upang sariwain ang kasiyahang naidulot nito sa unang dinig at sa tuwinang kailangan ng pampakalma, pampagana o kakampi sa mga panahon ng pagsubok o pag-iisa. 

Tuloy, maaari ring maituring na kaibigan ang ating mga piling awitin o ang mismong konsepto ng musika. Na sa oras ng labis na kagipitan, karamdaman o kalungkutan, maaaring maging angkla ang musika para unti-unting makaahon at makabangon. Tuwing walang magandang dahilan para ngumiti o walang kakayanang magtiwala sa sarili, ang pakikinig sa paboritong himig ay tila nakakapagpagaan at nakakapagduyan ng ating diwa at damdamin.

Ang isa pang kabutihang dulot ng musika ay ang pagpukaw ng ating likas na pagkamalikhain, ng pagnanasang makagawa rin ng sariling awitin.

Kung ikaw, giliw na mambabasa, ay may ganitong pananabik at nag-iisip na kumatha ng anumang uri ng musika o awitin pero nag-aalinlangan, huwag mag-atubili. Kahit hinihila pababa ng iba o ng sarili sa pagdududa sa kakayanan, unti-unting simulan, subukan at pagsikapan. Kung ano man ang kahahantungan ng iyong layunin sa larangan ng musika, o kahit sa ibang tipo ng malikhaing gawain, ang mahalaga ay ang paglalakas-loob na marating ang pinapangarap. 

Sa bandang huli, mas mabuti ang sumubok kahit hindi umubra kaysa sa hindi pagtangka at habambuhay na panghihinayang at pagsisisi

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Mahal at bulok na serbisyo ng kuryente, dagdag-pahirap sa taumbayan

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | August 7, 2024

Hindi kailanman dapat mabihag ng mahal at bulok na serbisyo ng kuryente ang taumbayan saan mang dako sa Pilipinas.

Ito ang tinumbok na desisyon ng Korte Suprema kamakailan sa petisyon ng Iloilo Electric Cooperative Inc. I, II at III (Ileco) na humamon sa Republic Act 11918 na nagpapalawak sa prangkisa ng isa pang electricity provider, ang More Electric and Power Corp., sa mga lugar na sakop ng Ileco. 

Ang isang prangkisa ay pribilehiyong ipinagkakaloob ng Estado at hindi ito eksklusibong pribadong pagmamay-ari ng pinagkalooban nito. Kaya’t marapat lamang itong yumukod sa pinakamatayog na kapakanan ng mamamayan, ayon sa pagdedetermina ng Kongreso. 

Matatandaang nauna nang ipinasa ng Kongreso ang nasabing batas para tulungang gawing abot-kaya ang presyo ng kuryente para sa mga residente ng Iloilo. Isa na ang inyong lingkod sa mga saksi sa deliberasyon nito sa Senado matapos iakyat ng Kamara de Representantes ang panukalang batas, na nag-ugat sa ginawang pagdulog ng mga Ilonggong nangarap ng mas mabuti at mas murang serbisyo ng paghahatid ng kuryente. Sa pagpapalawig ng prangkisa ng More, ikinonsidera ng Kongreso ang pagpapasigla ng kompetisyon sa industriya ng elektrisidad. 

Kung walang kompetisyon, madaling maididikta ng Ileco ang presyo ng paghahatid ng kuryente. Ang pagpasok ng isa pang tagapagserbisyo ay makabubuti para sa mga tagakonsumo, na hindi na kailangang maghintay pa ng pagkapaso ng prangkisa ng Ileco sa 2029, 2039 at 2053. Ang desisyon ay naaayon din sa Electric Power Industry Reform Act o EPIRA na humihikayat sa kompetisyon sa nasabing sektor. 

Muli, ang contract rights o karapatang nakapaloob sa isang kontrata ay kailangang magparaya sa mas matimbang na police power ng Estado kapag ito ay pinakilos para sa pangmalawakang kapakanan ng mamamayan, tulad sa nasabing kaso. 

Higit sa lahat, ang 1987 Konstitusyon mismo, sa Section 11 Article XII, ay nagbabawal sa mga eksklusibong prangkisa. Nilinaw sa lahat ng Korte Suprema na walang konstitusyunal na karapatan sa eksklusibong prangkisa ang mga electric cooperatives sa mga lugar na kanilang nasasakupan. 

Samantala, sa ating dinaluhang Power 102 Media Workshop na pinangunahan ng Department of Energy at ng pribadong sektor sa Seda Hotel sa Bonifacio Global City kamakailan, nakumpirma na hamon pa rin sa industriya ang systems loss charge o ang cost recovery para sa nawalang kuryente na hindi naman talaga kinonsumo ng mga konsyumer at naglalaho dahil sa teknikal o hindi teknikal na paraan. 

Kasama na sa hindi teknikal ang pilferage o pagnanakaw ng kuryente sa pamamagitan ng pagkakabit ng jumper. Naalala ko tuloy noong ako ay panandaliang nanatili sa isang probinsya sa gawing Norte, gumagamit diumano ng jumper ang ilang kalapit na kabahayan. Sa pagpapaigting ng pagpapatupad ng batas at kooperasyon ng mga residente, dapat nang tapusin ang mga maliligayang araw ng mga magnanakaw na tayo ang pinagbabayad ng kanilang pagpapasasa. Asintaduhin at lipulin ang mga kawatang iyan at pagbayarin!

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.

Solusyon sa pagbaha, 'wag babagal-bagal

ni Judith Sto. Domingo @Asintado | AUgust 2, 2024

Muling tumambad sa atin ang kaawa-awang kalagayan ng mga mahihirap na kababayang labis na naapektuhan ng nakaraang malawakang pagbaha sa pagbisita natin sa mga tanggapan ng pamahalaang magkakatabi sa isang palapag ng isang mall diyan sa Bonifacio Global City o BGC kamakailan. 

Napakahaba ng pila ng mga nag-aaplay ng calamity loan sa tanggapan ng Social Security System (SSS) na tila may pa-raffle na inaabangan sa gitna ng hindi pangkaraniwang dagsa ng mga miyembro. Pati pila sa katabing photocopying center kung saan ipinapa-photocopy ang mga kinakailangang isumiteng dokumento ay napakahaba rin na tila may ipinamimigay na ayuda. 

Aba’y harang rin ang presyo ng nasabing photocopying center para sa bawat pahina, na tila na-hostage ang mga kailangang magpa-photocopy ng papeles na mga nangungutang na miyembro ng SSS. Kapos na nga sa pera at kailangang mangutang ng may interes kahit sabihin pang maliit lamang ito, ay pinagsasamantalahan pa ng iba sa samu’t saring paraan.

Samantalang hindi malaman ng mga nasalanta nating kababayan kung paano unti-unting makababangon sa hagupit ng delubyo, hindi pa rin matiyak ng gobyerno kahit sa paglipas ng maraming taon kung paano masosolusyunan ang malawakang mga pagbaha na parang kailangan na lamang patuloy na pagdusahan ng taumbayan. Huwag naman. 

Mapalad ang mga nasa BGC kung saan walang pagbaha, samantalang halos karamihan ay nakaranas magutom, mawalan ng kuryente, walang magamit na palikuran sa gitna ng mga pagbaha. Puwede namang hindi magbaha kung may tamang pagpaplano ang isang lugar tulad ng BGC na inihanda ito para maiwasan ang ganitong sasapitin. 

Kung tutuusin, maraming maaaring agarang maisagawa para maibsan ang pagbaha sa gitna ng banta ng tuluy-tuloy na pag-ulan. Maraming taon na rin ang nakalipas nang bahain kami nang husto riyan sa Maynila sa San Andres Bukid. Sa paghupa ng baha ay nagpadala ng truck ang Manila City Hall na humigop ng mga nanigas nang maitim na putik na tila mga bato na sa tigas. Ngayon, bumaha man doon, ay hanggang talampakan na lang ang taas at hindi na gaya ng dati kahit paano. 

Kaya kung talagang gugustuhin ng nasyonal at lokal na pamahalaan ay puwede namang may magawa na kaysa puro diskusyon o press statement at imbestigasyon, samantalang aksyon ang dapat unahin. Hay, ang buhay Pinoy nga naman, sino bang hindi masusulasok. 

Naalala ko tuloy ang sinabi ng aking kaibigang pinili na lamang magtrabaho sa ibang bansa. Noong panahong napapagod at nagsasawa na siya sa kanyang trabaho sa Singapore ay sinubukan niyang bumalik ng Pilipinas. Sa kanyang pagbalik ay tumambad sa kanya ang kasalaulaan ng paligid, ang pagbaha, ang mabigat na trapiko, kaya’t muli siyang nagising at piniling bumalik sa Singapore hanggang malipat siya sa New York dahil sa kanyang taglay na galing na ang pundasyon ay pinagtibay naman dito sa Pilipinas. 

Kaysa pagpapapogi na gasgas na para diumano ay ibsan ang pagbaha, aba’y diretso na sa totoo at sinserong pagkilos kahit walang pagpapasikat sa media na makakarating din naman sa kanila at ibabandera nila kapag may pagbabagong nakita. 

Hindi dapat muling anurin na lamang ng pagpapatumpik-tumpik at kabagalan ng gobyerno ang pangarap ng taumbayan na magtamasa ng maayos na buhay sa sariling bayan.  

---

Kung may reaksyon, sumbong o katanungan, sumulat sa ASINTADO ni Judith Sto. Domingo sa BULGAR Bldg., 538 Quezon Ave., Quezon City o mag-email sa asintado.bulgar@gmail.com.