Choline, pangontra sa fatty liver disease

ni Dr/Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Mar. 17, 2025

Dear Doc Erwin, 

Ako ay 40-anyos, may asawa at nagtatrabaho sa isang pribadong kumpanya. Masugid akong tagasubaybay ng BULGAR newspaper at ng inyong column.

Hindi ako umiinom ng alak at walang diabetes. Maingat ako sa aking kalusugan ngunit kamakailan ay na-diagnose ako na mayroong fatty liver disease. Ito ay ayon sa ultrasound na isinagawa kasabay ng aming annual physical examination sa aming kumpanya.

Dahil dito ay pinapainom ako ng aming company physician ng Choline supplement at pinapakain ng pagkain na mayaman sa Choline. Nais ko sanang malaman ang kahalagahan ng Choline sa aking kalusugan at papaano ito makakatulong sa aking fatty liver disease. Anong mga pagkain ang dapat kong kainin upang makakuha ng sapat na Choline para sa aking sakit na fatty liver disease? Maraming salamat at sana‘y matugunan n‘yo ang aking mga katanungan. — Jose Antonio

---

Maraming salamat Jose Antonio sa iyong pagliham, mga katanungan at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Maraming uri ng fatty liver disease. Dahil ikaw ay hindi umiinom ng alak, maaaring ang iyong sakit ay tinatawag na “nonalcoholic fatty liver disease”. Ang sakit na ito ay dahil sa build up ng excess fat sa iyong atay (liver). May iba’t ibang kadahilanan kung bakit ito nangyayari, katulad ng diabetes kung saan mataas ang blood sugar level. Maaari rin na ito ay dahil sa iyong diet o kaya ay dahil sa genetic disease.

Ayon sa National Institute of Health ng bansang Amerika, ang nonalcoholic fatty liver disease ay karaniwang isang “silent disease” o walang sintomas at walang specific na approved na gamot para rito. Ngunit inirerekomenda ng mga doktor ang pagbabawas ng timbang (weight loss) at healthy diet upang mabawasan ang taba, inflammation at fibrosis sa atay.

May kinalaman kaya ang ating diet sa pagkakaroon ng fatty liver disease? Ayon sa isang pag-aaral na isinagawa ng mga dalubhasa mula sa Nutrition Research Institute ng University of North Carolina, ang mga taong may kakulangan sa Choline sa kanilang kinakain ay nagkakasakit ng fatty liver disease. Ayon din sa kanila, ang mga laboratory animals na kulang sa Choline ang kinakain ay nagkakaroon ng fatty liver disease, fibrosis at cancer sa atay. Ang research na ito ay mababasa sa scientific journal na Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care na nailathala noong May 2013.

Ayon pa rin sa nabanggit na research ng University of North Carolina, kinakailangan na kumain tayo ng mga pagkain na mayaman sa Choline dahil kailangan ito ng ating katawan sa pagbuo ng cellular membranes ng ating cells, lipoproteins, bile at surfactants at ng mga neurotransmitters. Importante rin ang Choline sa kidney function at mitochodrial function. 

Ang recommended na adequate intake ng Choline ay 550 milligrams (mg) bawat araw. Ayon sa Framingham Offspring Study at iba pang mga pag-aaral, maaari itong mag-range mula 150 mg hanggang 500 mg bawat araw. Ito ang kinakailangan natin na dami ng Choline araw-araw mula sa ating kinakain o mula sa supplement upang makaiwas magkaroon ng fatty liver disease.

Ang mga pagkain na mayaman sa Choline ay itlog, atay ng baka, manok, isda, soybeans, sunflower seeds, quinoa at kidney beans. Maaari ring makakuha ng Choline mula sa gatas at yogurt.

May Choline supplements din na mabibili sa mga botika at online stores. May ibang supplements din na puwedeng inumin na may lamang Choline, ito ay ang Phosphatidylcholine, at Lecithin. Sumangguni muli sa iyong doktor kung iinom ng mga nabanggit na supplements upang mabigyan ng payo kung paano ito iinumin at ang tamang dose.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Health benefits ng Methylene Blue

ni Dr/Atty. Erwin P. Erfe, M.D. @Sabi ni Doc | Mar. 10, 2025

Dear Doc Erwin, 

Napanood ko sa isang YouTube video ang patotoo ng isang pasyente na nakabuti sa kanyang memorya ang Methylene Blue. Nagbigay din daw ito, ayon sa kanya ng physical na lakas sa pang-araw-araw na gawain.

Ano ba ang Methylene Blue? At paano ito makakatulong sa akin? Ano ang dapat kong gawin at asahan kung nais kong uminom ng Methylene Blue? Maraming salamat at sana‘y matugunan n‘yo ang aking mga katanungan. — Patrick

---

Maraming salamat Patrick sa iyong pagliham, mga katanungan at pagiging tagasubaybay ng Sabi ni Doc at BULGAR newspaper.

Batay sa isang review article na nailathala noong September 29, 2022 sa Precision and Future Medicine journal, ang Methylene Blue ay isang pharmaceutical agent o gamot na ginagamit sa iba’t ibang sakit katulad ng methemoglobinemia, malaria, urinary tract infection at encephalopathy sa mga cancer patients. Nakakatulong ang Methylene Blue sa mga surgical procedures upang makita ang mga nerves at endocrine glands (surgical staining). Ginagamit din ito upang ma-sterilize ang dugo bago mag-blood transfusion.

Gayundin, ginagamit ang Methylene Blue sa photodynamic therapy sa mga pasyente na may lung cancer, breast at prostate cancer.

Ayon sa mga researchers sa pangunguna ni Dr. Assel Seitkazina ng Chemical and Biological Integrative Research Center ng Korea Institute of Science and Technology, ang Methylene Blue ay isang neuroprotective agent at gamot din ito laban sa COVID-19 disease. Bukod dito, ayon sa kanila, epektibo itong panlaban sa depression at anxiety ayon sa mga animal at human studies. 

Very promising din ang Methylene Blue bilang gamot sa neurodegenerative diseases katulad ng Alzheimer’s Disease. Sa isang clinical trial na nailathala ang resulta sa Journal of Alzheimer’s Disease noong 2015, pinainom ng Methylene Blue ang 321 pasyente na may mild to moderate na Alzheimer’s Disease. May moderate effect ang Methylene Blue matapos ang anim na buwan na gamutan. Ayon sa mga researchers nakakatulong ang Methylene Blue upang mawala o mabawasan ang pagdami ng amyloid plaques sa may sakit ng Alzheimer’s Disease.

Kaugnay nito, sa isang pag-aaral na isinagawa ng University of Texas Health Science Center at ng Department of Psychology and Institute for Neuroscience ng University of Texas at Austin, ang low dose Methylene Blue ay nagpalakas ng memorya ng mga study participants na may edad 26 hanggang 62 years old. Nailathala ang resulta ng clinical trial na ito sa Radiology journal noong June 28, 2016.

Base sa pag-aaral ng mga scientist mula sa Department of Cell Biology and Molecular Genetics sa University of Maryland sa bansang Amerika, ang Methylene Blue ay malaki ang potensyal bilang anti-aging drug. Ayon sa kanilang studies, ang Methylene Blue ay kayang proteksyunan ang ating balat at mapapabagal nito ang skin aging. Mababasa ang pag-aaral na ito sa Scientific Reports 7, Article Number 2475 na nailathala noong 2017.

Nakakatulong din ang Methylene Blue sa paggaling ng sugat dahil sa epekto nito sa pag-promote ng fibroblast migration at proliferation during wound healing process, pagbawas ng impeksyon at pag-promote ng agarang pagtuyo ng sugat.

Kung nais ninyong uminom ng Methylene Blue ay makakabuti na kumonsulta sa inyong doktor upang kayo ay magabayan sa tamang dose at paraan ng pag-inom. Hindi para sa lahat ang Methylene Blue. Tandaan natin na maaaring makaranas ng side effects sa pag-inom nito katulad ng urine discoloration, pagsakit ng tiyan, sakit ng ulo, pagkahilo at allergic reaction. Maaari ring magkaroon ng interaksyon ang Methylene Blue sa inyong gamot na iniinom.

Maraming salamat muli sa iyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan.

---

Maraming Salamat sa inyong pagliham sa Sabi ni Doc at nawa’y magpatuloy sa pagbuti ang inyong kalusugan. Kung may mga katanungan pa, mag-email lamang sa Sabi ni Doc sa e-mail address na erwin.erfe@gmail.com o sa doc.bulgar@gmail.com

Heated tobacco, vape makapagliligtas sa milyun-milyong naninigarilyo, ayon sa eksperto

ni Chit Luna @News | Feb. 18, 2025

Ang mga produktong walang usok tulad ng heated tobacco at vape na naghahatid ng nikotina nang walang pagsunog sa tabako ay maaaring magligtas sa buhay ng milyun-milyong naninigarilyo na hindi makahinto, ayon sa isang kilalang Israeli cardiologist.

Ayon kay Prof. Reuven Zimlichman, direktor ng The Brunner Cardiovascular Research Institute sa Tel-Aviv University sa Israel, napakahirap huminto sa paninigarilyo dahil ang tabako ay naglalaman ng nikotina na lubhang nakakahumaling.

Aniya, hindi nikotina ang nagdudulot ng malubhang epekto sa kalusugan ng mga gumagamit ng tabako, kundi ang libu-libong kemikal na dulot ng pagsunog sa tabako.

Nasa Pilipinas si Zimlichman para magsilbi bilang resource speaker sa 46th Philippine Neurological Association (PNA) annual convention na ginanap noong Nobyembre 26 hanggang 29, 2024 sa Conrad Manila sa Pasay City.

Sinabi ni Zimlichman na halos kalahati or 49 porsiyento ng mga naninigarilyo na may coronary artery disease ay patuloy na naninigarilyo, samantalang 57 porsiyento ng mga na-stroke ay patuloy pa din naninigarilyo.

Halos 72 porsiyento ang patuloy na naninigarilyo matapos ma-diagnose na may peripheral artery disease or pagaliit ng daluyan ng dugo.

Aniya, habang nakakahumaling ang nikotina, hindi ito nakakasama sa katawan and hindi ito carcinogenic na nagdudulot ng sakit sa puso o sakit sa daluyan ng dugo.

Kung mayroong isang alternatibong paraan para matugunan ang pananabik ng mga naninigarilyo nang hindi nagsusunog ng tabako, ito ay malinaw na isang opsyon na dapat isaalang-alang, sabi ni Zimlichman.

Naniniwala si Zimlichman na ang heated tobacco at vape ay mga anyo ng tobacco harm reduction at inobasyon na may potensyal na magligtas ng milyun-milyong buhay.

Ang tobacco harm reduction ay isang diskarte sa pampublikong kalusugan na naglalayong magbigay ng hindi gaanong nakakapinsalang mga alternatibo sa mga taong ayaw huminto sa paninigarilyo nang mag-isa o sa kasalukuyang mga naaprubahang pamamaraan.

Ang heated tobacco ay binubuo ng baterya ng lithium na nagpapainit sa tabako nang sapat lamang para maglabas ng aerosol na naglalaman ng nikotina ngunit hindi nasusunog ang tabako.

Dahil ang tabako ay pinaiinit lamang at hindi sinusunog, ito ay walang usok. Ang antas ng mapaminsala at potensyal na nakakapinsalang kemikal ay luhang mas mababa kumpara sa usok ng sigarilyo.

Sinabi ni Zimlichman na ang heated tobacco ay nag-aalok ng pinakamahusay na pagkakataon para sa mga na naninigarilyo na huminto.

Samantala, ang vape o e-cigarette ay mayroon ding lithium battery na nagpapainit sa e-liquid na karaniwang naglalaman ng nicotine, propylene glycol, vegetable glycerin at mga pampalasa.

Kino-convert ng e-cigarette ang e-liquid sa isang vapor na nilalanghap ng gumagamit. Ito ang dahilan kung bakit ang paggamit ng e-cigarette ay kilala bilang vaping.

Ang e-cigarette ay hindi nagsusunog ng tabako at hindi gumagawa ng tar o carbon monoxide, dalawa sa mga pinakanakapipinsalang elemento sa usok ng tabako.

Binanggit din niya ang resulta ng isang pag-aaral sa South Korea noong 2021, na nagpakita na ang paglipat sa mga produktong walang usok ay nauugnay sa 23 porsiyento pagbaba sa panganib ng cardiovascular disease.

Ang pagbaba sa panganib ng cardiovascular disease sa mga switcher ay kadalasang naiugnay sa heated tobacco.

Dati ay hindi naniniwala sa tobacco harm reduction si Zimlichman, siubalit nagbago ang kaynyang posisyon pagkatapos suriin ang mga siyentipikong ebidensya.

Pagkatapos ng mahigit 50 taon ng pagpapatupad ng mga tradisyonal na estratehiya sa pagkontrol sa tabako, walang nagbago, sabi ni Zimlichman. Sa kasalukuyan ay may tinatayang isang bilyong naninigarilyo sa buong mundo, at 8 milyong tao ang namamatay sa mga sakit na nauugnay sa paninigarilyo bawat taon.

Sinabi ni Zimlichman na ang mga pamahalaan, mga regulatory agencies at ang medikal na komunidad ay kailangang maging bukas sa mga bagong ideya tulad ng tobacco harm reduction.

Kinilala ni Zimlichman ang pagbabago sa Sweden, Japan, at UK na nagkaroon ng pagbabawas sa antas ng paninigarilyo, pagkakasakit at pagkamatay dahil sa smoke-free products.

Nakilala ang Sweden sa buong mundo dahil sa malawakang paggamit nito ng snus at nicotine pouches, kasabay ng mga programang pang-edukasyon sa publiko, na nagresulta sa malaking pagbawas ng bilang ng naninigarilyo sa bansa.

Ayon sa Smoke-Free Sweden, isang kampanyang humihimok sa ibang bansa na sundan ang modelo ng Sweden sa tobacco harm reduction, ang insidente ng kanser sa Sweden ay 41% na mas mababa kaysa sa karaniwang antas sa Europa, at ito rin ang may pinakamababang porsyento ng mga sakit na may kaugnayan sa tabako sa buong EU.

Nanawagan din si Zimlichman sa mga Pilipinong doktor na may mga pasyenteng may cardiovascular disease at naninigarilyo. Aniya, dapat bigyan ng mga doctor ang kanilang pasyente ng pagkakataon na lumipat sa heated tobacco o vape.

Kung mas malala ang sakit sa cardiovascular ng pasyente, mas maraming benepisyo ang maaari nilang makuha mula sa paglipat, dagdag ni Zimlichman.