Surge pricing, cancellations sa TNVS, ‘wag hayaang lumala

by Info @Editorial | December 5, 2025

Tuwing panahon ng kapaskuhan, hindi lamang trapik at pila sa mga terminal ang lumalala — kasabay nito ang reklamo ng publiko sa surge pricing at biglaang ride cancellations mula sa Transport Network Vehicle Service (TNVS). 

Sa gitna ng pagdagsa ng pasahero at limitadong transportasyon, tila nagiging mas malinaw ang butas sa regulasyon at ang kawalan ng disiplina ng ilan sa mga operator at driver. 

Sa isang banda, hindi masama ang surge pricing. Isa itong paraan upang hikayatin ang mas maraming driver na pumasada sa oras ng mataas na demand. Pero nagiging problema na ito 'pag umaabot sa hindi makatuwirang halaga na malinaw na umaabuso sa pangangailangan ng publiko. Mas nakakadagdag pa sa problema ang paulit-ulit na ride cancellations.

Karaniwan umano itong nangyayari kapag nakita ng driver na hindi “pabor” ang destinasyon, o kaya nama’y naghahanap sila ng pasaherong mas mataas ang surge fare. Malinaw na naaagrabyado ang mga nagbabayad nang tama at sumusunod sa sistema.Kaya’t tama lamang na paigtingin ang monitoring at magpatupad ng mas mahigpit na penalty laban sa mga TNVS operator at driver na lumalabag. 

Gayundin, kailangang obligahin ang mga platform na maging mas transparent sa kanilang surge algorithms at magbigay ng malinaw na proteksyon sa mga pasahero laban sa pang-aabuso.

Kailangang tutukan din ang ugat ng problema: ang kakulangan ng alternatibong transportasyon, lalo na tuwing peak season. 

Lifetime validity ng PWD ID sa mga may permanenteng kapansanan

by Info @Editorial | December 4, 2025

Sa kabila ng pagsulong sa karapatan ng mga taong may kapansanan, marami pa rin ang nakararanas ng abala partikular sa pag-renew ng kanilang Persons with Disabilities (PWD) ID. 

Para sa mga indibidwal na may permanent disability, ang proseso ng renewal ay hindi lamang nakakapagod kundi minsan ay nagdudulot ng dagdag-gastusin.

Ang PWD ID ay isang mahalagang dokumento na nagbibigay ng access sa mga benepisyo tulad ng diskwento sa gamot, transportasyon, at iba pang serbisyo. 

Gayunman, para sa mga may permanent disability, ang paulit-ulit na pagproseso ng ID ay dagdag-pasakit lamang. 

Ang kanilang kondisyon ay hindi nagbabago, ibig sabihin, ang pangangailangan nilang protektahan ang kanilang karapatan sa benepisyo ay patuloy at hindi pansamantala.

Marapat lamang na kilalanin ng gobyerno ang natatanging sitwasyon ng mga permanenteng PWD. 

Ang lifetime validity ng PWD ID ay magpapakita ng tunay na malasakit at respeto sa kanilang dignidad. Hindi na nila kailangang maglaan ng oras at pera sa mga proseso na paulit-ulit at nakakapagod. Ang pagkakaroon ng lifetime validity ng PWD ID ay hakbang din tungo sa mas inklusibong lipunan. Ipinapakita nito na ang bansa ay handang mag-adapt sa pangangailangan ng lahat ng mamamayan, lalo na sa mga pinaka-vulnerable. 

Sa ganitong paraan, mas napapalakas ang pakikilahok ng mga PWD sa ekonomiya, edukasyon, at iba pang aspeto ng buhay.

Taumbayan ‘wag tipirin, habang mga korup nagpapakasasa sa nakaw na yaman

by Info @Editorial | December 3, 2025

Kontrobersyal ang naging pahayag ng Department of Trade and Industry (DTI) na “kasya” raw ang P500 para sa Noche Buena ng isang pamilya. Ayon sa kanila, sapat na ito para sa isang “simpleng handa”. 

Gayunman, ang tanong: simpleng handa ba ang ipinaglalaban ng taumbayan o ang karapatang hindi mabuhay sa patuloy na pagtitiis?

Sa unang tingin, tila praktikal ang mungkahi ngunit para sa milyun-milyong Pilipinong araw-araw na nagtitiyaga sa kakarampot na kita, ang ganitong pahayag ay higit pa sa payo — isa itong paalala na unti-unting nagiging normal ang kahirapan sa mata ng mga institusyon na dapat sana’y nagtatanggol sa kapakanan ng mamamayan.

Hindi dapat gawing normal ang Noche Buena na pinagkakasya sa abot-kayang presyo dahil walang ibang pagpipilian. Hindi dapat gawing normal ang pag-a-adjust sa non-stop na taas-presyo. At lalong hindi dapat gawing normal ang kababawan ng pag-unawa sa tunay na kalagayan ng pamilyang Pilipino.

Kapag sinasabi na “kasya ang P500” — bagama’t malinaw na hindi ito sapat para sa maraming pamilya — ano ang ipinahihiwatig nito? Na ang kakapusan ay dapat tanggapin? Na ang responsibilidad ng gobyerno ay magbigay lamang ng listahan ng murang sangkap, sa halip na maglatag ng konkretong patakaran para mabawasan ang gutom?Hindi Noche Buena ang isyu rito kundi ang mensaheng kaakibat nito.

Ang Pasko ay simbolo ng kasaganahan, pagkakaisa, at pag-asa. Ngunit para sa marami, ang pagdiriwang na ito ay natatabunan ng kahirapan, ‘di pagkakapantay-pantay at kabiguan.

Hindi trabaho ng gobyerno na sabihing “kaya ‘yan”. Trabaho n’yong siguraduhing hindi kailangang kayanin ang hindi makatarungan.

Utang na loob, huwag n’yong gawing normal ang kahirapan habang ang mga korup ay nagpapakasasa na nakaw na yaman!